، فرضیهها، متغیرهای تحقیق بیان شد. در نهایت، تعریف عملیاتی واژگان تحقیق و ساختار کلی تحقیق بیان شد. در فصل دوم به بیان مبانی نظری و پیشینه تحقیقهای انجام شده میپردازد. در فصل دوم مبانی نظری به عنوان پشتوانه انجام این تحقیق و سپس پیشنه تحقیقهای انجام شده در ارتباط با موضوع تحقیق بحث میشود.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه
امروزه فرضیه قابلیت پیش‌بینی بازده سهام به عنوان واقعیت در مدیریت مالی موردپذیرش قرار گرفته است. یکی از اهداف اطلاعات حسابداری کمک به استفاده‌کنندگان در پیش‌بینی جریان‌های نقد ورودی آتی به واحد تجاری و به‌تبع آن پیش‌بینی بازده سرمایه‌گذاری است. بخشی از متغیرهای تأثیرگذار بر بازده سهام شرکت‌ها در بازار سهام ناشی از اطلاعات مالی است که از طریق سیستم حسابداری تهیه می‌شود. میزان تأثیر این اطلاعات بسیار پیچیده و تا حدی ناشناخته است (قدردان و راشدی، 1392). از طرفی یکی از متداول‌ترین روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی، تهیه اطلاعات حسابداری است. اطلاعات حسابداری دارای کاربردهای مختلفی است، از جمله، این اطلاعات امکان دارد به عنوان معیار ارزیابی یا به عنوان معیار پیش‌بینی مورداستفاده قرار گیرد. اطلاعات حسابداری می‌تواند به عنوان معیار ارزیابی با صفات خاصی از ارقام، مرتبط شده و مبنای اندازه‌گیری تلقی گردد. در این تحقیق توجه به اطلاعات حسابداری با نگرش استفاده از آن جهت تعیین قیمت سهام و پیش‌بینی بازده سهام مورد توجه قرار می‌گیرد.
2-2- اطلاعات حسابداری
محصول نهايي گزارشگري مالي صورت‌های مالي است. در واقع هر صورت مالي منعکس‌کننده‌ی اطلاعاتي است كه در مجموع اين اطلاعات می‌تواند تصوير روشني از واحد تجاري موردنظر ارائه كند، به همين دليل بخش عمدهاي از تئوري ها، تحقیق‌ها و استانداردهاي حسابداري به صورت‌های مالي اختصاص دارد، اما ازآنجاکه حسابداري به نيازهاي اطلاعاتي استفاده‌کنندگان توجه دارد، برخي تعریف‌ها، ویژگی‌های كيفي و رهنمودها دستيابي به اين هدف‌ها را آسان می‌نماید(صفار يزدي، 1389).
 
شکل 2-1 فرايند گزارشگري مالي(رحمانی، 1381)
2-2-1- اطلاعات حسابداري و تصمیم‌گیری
اگر پذيرفته شود هدف عمومي و مشترک از تهيه و ارائه اطلاعات حسابداري فراهم ساختن مبنايي براي تصمیم‌گیری‌های اقتصادي است. در آن صورت مطالعه در ابعاد رفتاري حسابداري ضروري است. توجه به مفاهيم عبارات زير می‌تواند در تبيين ارتباط بين سیستم‌های حسابداري، اطلاعات حسابداري و تصمیم‌گیرندگان مفيد واقع شود:
اگر اطلاعات حسابداري در فرايند تصمیم‌گیری به عنوان اطلاعات مربوط تلقي نشود هر گونه تغيير در اين اطلاعات نيز بر تصمیم‌گیری مؤثر نخواهد بود .
هر گاه اطلاعات غير حسابداري نيز در دسترس باشد، آنگاه مفهوم جايگاه ذهني اطلاعات حسابداري (در نظر تصمیم‌گیرنده) بر ارزش اين اطلاعات (اطلاعات حسابداري) در فرايند تصمیم‌گیری مؤثر خواهد بود.
وجود ساير اطلاعات (اطلاعات غير حسابداري) در ارزش‌گذاری اطلاعات حسابداري توسط يک تصمیم‌گیرنده در فرآيند تصمیم‌گیری، عامل تعیین‌کننده مهمي خواهد بود. جنبه‌های رفتاري نهفته در عباراتي از اين قبيل در تدوين و بسط تئوري هاي حسابداري و ارائه اطلاعات در سیستم‌های تصمیم‌گیری حائز اهميت است. علی‌رغم پيشرفت فراوان علوم رفتاري هنوز دانش زيادي در چگونگي به‌کارگیری اطلاعات براي تصمیم‌گیری افراد در دست نيست. بنابراين پیش‌بینی دامنه وسیع تأثير اطلاعات حسابداري در فرآيند تصمیم‌گیری با مشکل مواجه است(بدری، 1372).
هندريکس[8] در اين رابطه می‌گوید: “مشکل اصلي در درک فرايند تصمیم‌گیری افراد اين است که مطالعه مستقيم عمليات مغز انسان با تکنولوژي امروزه امکان‌پذیر نيست و باید در جستجوي راه‌های غیرمستقیم بود”(بدری، 1372).

98

شرکت هایی که پایان سال مالی غیر از 29 اسفند ماه می باشد

70

شرکت هایی که بیشتر از 4 ماه وقفه معاملاتی دارند

109

شرکت هایی که داده‌های ناقصی دارند

92

نمونه نهایی

3-9- نوع روش تحقیق
براساس دسته بندي تحقیقات بر حسب هدف، تحقیق حاضر از نوع کاربردي است. به علاوه از نوع تحقيقات شبه تجربي و در حوزه تحقيقات توصيفي (غير آزمايشي – پيمايشي) است. هم چنين با توجه به اينكه در اين تحقيق براي محاسبه متغيرها از اطلاعات گذشته استفاده شده است، از نوع تحقيقات پس رويدادي است. بر اساس روش تحقیق، تحقیق حاضر، همبستگی است که در این نوع تحقیق، رابطه میان متغیرها بر اساس هدف تحقیق، تحلیل می گردد.
3-10- آزمون‌های مورداستفاده در تحقیق
از آنجا که مدلهاي خطي مورد استفاده در اين تحقیق شامل مدلهاي رگرسيوني است، لذا در اين بخش به شرح مختصري پيرامون اين نوع از مدلها و مفروضات کلاسيک آن پرداخته شده است. جهت هر تحليل اقتصادسنجي بايد به قابليت دسترسي به دادههاي صحيح توجه نمود.
براي تحليل تجربي عموماً سه نوع داده قابل دسترسي است:
1- سريهاي زماني: دادههاي سري زماني دادههايي هستند که در طي يک دوره زماني جمع‌آوری می‌شوند. چنين داده‌هایی می‌توانند در فواصل زماني روزانه، هفتگي، ماهانه، فصلي و سالانه گردآوري شوند.
2- داده‌های مقطعي: داده‌های مقطعي بر اساس يک يا چند متغير براي يک دوره مشخص جمع‌آوری می‌شوند.
3- داده‌های ترکيبي: در بسياري از مطالعات اخير، از مجموعه داده‌های ترکيبي جهت تحليل استفاده گرديده است. بدين ترتيب که چند بنگاه، خانوار، کشور و … را در طول زمان مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار داده‌اند.
3-10-1- بررسی ساختار دادههای ترکیبی و انواع مدلهای آن
در تجزيه و تحليل داده‌های ترکيبي، يک محيط بسيار غني از اطلاعات براي گسترش تکنيک هاي تخمين و نتايج قابل تحليل فراهم می‌گردد. در بسياري موارد، پژوهشگران می‌توانند از داده‌های ترکيبي براي مواردي که نمی‌توان به صورت فقط سري زماني يا فقط به صورت مقطعي بررسي کرد، بهره گيرند (خاکي، 1388). به طور کلي از داده‌های ترکيبي، می‌توان براي برآورد معادلاتي به شکل رابطه (3-6) استفاده نمود:
رابطه (3-6)Yit = αit + βitXit + εit
i = 1,2,…,N
t = 1,2,…,T
N = تعداد مقطع‌های موجود در داده‌های ترکيبي و T = دوره‌های زماني
بدين منظور دو روش وجود دارد:
الف) در روش اول فرض شده است که بين مقطع‌ها هيچ تفاوتي وجود ندارد و لذا همه مقطع‌ها را با هم تخمين می‌زنند که اين روش به روش تلفيقي[44] هم معروف است.
ب) در روش دوم فرض شده است که بين مقطع‌ها اختلاف معنی‌داری وجود دارد که اين اختلاف‌های معنی‌دار می‌تواند بر شيب و يا عرض از مبدأ تأثير بگذارند که به اين روش، داده‌های تابلويي[45] گويند.
به منظور اين که مشخص شود که کدام روش جهت برآورد مناسب است، فرضیه‌ای آزمون شده است که در آن فرض شده است که کليه عبارات ثابت برآورد شده با يکديگر برابر هستند. بدين ترتيب می‌توان مشخص کرد که آيا روش داده‌های تابلويي يا تلفيقي، کدام يک جهت برآورد مورد نظر کارآمدتر است.
3-10-1-1- آزمون معنی‌دار بودن اثرات فردي (F ليمر)
براي انتخاب بين روش‌های داده‌های تابلويي و داده‌های تلفيقي، از آماره F ليمر استفاده می‌شود. در اين آزمون فرضيهH0 بيانگر يکسان بودن عرض از مبدأها (داده‌های تلفيقي) و فرضيه مخالف H1 نشان‌دهنده ناهمساني عرض از مبدأها (روش داده‌های تابلويي) می‌باشد. لذا می‌توان نوشت: