رقبایش در هر صنعت مورد تبيين مي باشد. استدلال می شود شرکتهایی که کارآیی آنها نسبت سایر شرکتهای موجود در صنعت، کمتر است؛ فشار عملکردی متفاوتي خواهند داشت. زيراكه آنها بايد بازده موردانتظار تامين كنندگان سرمايه را فراهم سازند و چنانچه موفق به انجام اين امر نشوند؛ با محدوديتهاي تامين مالي و یا تغییر مدیریت مواجه مي شوند.
با توجه به موارد فوق، مساله اصلی تحقیق حاضر در قالب سوال زیر مطرح شده است.
ساختار صنعت چه تاثیری بر ارتباط بین توان رقابتی محصول و سطح مدیریت سود دارد؟
1-3)ضرورت انجام تحقيق
بسياري از تحقيقات پيشين بر اهميت اقلام تعهدي در تصميم گيري استفاده كنندگان از اطلاعات مالي تاكيد داشته اند. براي مثال، يو و ليسانا(2013) در تحقیق خود نشان دادند كه شركت هاي با سطح اقلام تعهدي پايين تر نسبت به شركت هاي داراي سطح اقلام تعهدي بالاتر داراي بازده سهام مورد انتظاركمتري هستند. اين شواهد، به طور بالقوه نشان مي دهند كه اقلام تعهدي براي استفاده كنندگان داراي اهميت مي باشد و از اين جهت، پژوهش در خصوص عوامل موثر بر آنها مي تواند مزاياي اطلاعاتي بالقوه اي براي سرمايه گذاران داشته باشد. بنابراين، اولين ضرورت تحقيق حاضر، كمك به ارائه راهكارهايي در راستاي بهبود محيط اطلاعاتي شركتهاي سهامي مي باشد. همچنين، برخي از تحقيقات به نقش رقابت در بازار محصول در شركتهاي سهامي پرداخته اند كه بيشتر بر عملكرد اين شركتها تاكيد داشته اند. اين در حالي است كه تاثير رقابت در بازار محصول بر محيط گزارشگري مالي شركتها، موضوعي كه تاكنون در داخل كشور به آن توجه نشده است و تمركز بر آن، يكي ديگر از ضروريات تحقيق حاضر است.
1-4)اهداف تحقيق
هدف كلي تحقيق حاضر بررسي ارتباط بين رقابت در بازار محصول و ساختار صنعت با سطح اقلام تعهدی است. در راستاي هدف كلي فوق، اهداف فرعي زير تعريف و در طول تحقيق پيگيري مي شوند.

1. مقايسه سطح اقلام تعهدی اختیاری شرکتهای با توانایی رقابت بالاتر در بازار محصول نسبت به سایر شرکتهاي فعال در يك صنعت خاص

1. مقايسه سطح اقلام تعهدی اختیاری شرکتهای فعال در صنایع رقابتی نسبت به شركتهاي فعال در صنايع غير رقابتي در كل نمونه آماري.

1-5) چهارچوب نظری تحقيق
شواهد تجربی پیشین در خصوص رقابت در بازار محصول حاکی از این است که این متغیر، از طریق معیارهای متفاوتی اندازه گیری شده است. برای مثال، هاریس(1998) از مدل سهم بازار استفاده نمود که در آن، نسبت فروش شرکت به جمع فروش کل شرکتهای فعال در هر صنعت، معیار توانایی رقابت در بازار محصول، محسوب می شد. در برخی دیگر از تحقیقات(مانند داتا و همکاران،2013)، از معیار لرنر(1934) استفاده شده است. این معیار، منعکس کننده سود عملیاتی به فروش می باشد. اين شاخص، بر اساس اين نظريه مي باشد كه در صنايع رقابتي تر، شركتهاي ناكارآمد و با بهره وري پايين، به سرعت از بازار حذف مي شوند. از اين رو، انتظار مي رود كه در صنايع رقابتي، افزايش در بهاي تمام شده محصولات شركت، بطور قابل توجهی سودآوری شرکت را کاهش دهد و تنها شرکتهایی بتوانند خود را در بازار رقابتی حفظ نمایند که بتوانند بهای تمام شده کالای فروش رفته خود را در سطح متعادل حفظ نمایند. در واقع، مدل لرنر(1934)مزیت رقابتی رهبری در هزینه شرکتها را اندازه گیری نموده و مورد توجه قرار می دهد. در تحقیق حاضر، مطابق با داتا و همکاران(2013)، از مدل لرنر جهت اندازه گیری توانایی رقابت در بازار شرکتهای نمونه آماری استفاده می شود.
کوتاری و همکاران(2005) در تحقیقی پیشنهاد نمودند که هرچه تفاوت بین سود گزارش شده با جریان نقد عملیاتی بیشتر باشد؛ اقلام تعهدی بیشتری در گزارش سود، به کار رفته است که کیفیت آن را پایین می آورد. در ادامه، این محققین دریافتند که تنها بخشی از اقلام تعهدی ناشی از دستکاری و اعمال نظر مدیران می باشد و بخش دیگر آن بدلیل برخی از رویه ها و استانداردهای حسابداری به وجود می آید. از این رو، در تحقیقات مرتبط با اقلام تعهدی باید این دو بخش از یکدیگر تفکیک شوند و تنها اقلام تعهدی اختیاری، موردنظر قرار گیرند. کوتاری و همکاران(2005)، اقلام تعهدی اختیاری را از طریق باقیمانده های مدل رگرسیونی اقلام تعهدی بر روی فروش، حسابهای دریافتنی و دارایی های ثابت اندازه گیری نمودند. استدلال مدل مذکور بر این پایه می باشد که اقلام تعهدی ناشی از حسابهای مذکور، متاثر از رویه ها و استانداردهای خاص حسابداری است و باقیمانده آن، اقلام تعهدی اختیاری است که در اثر دخالت مدیران ایجاد شده است. در تحقیق حاضر، مطابق با داتا و همکاران(2013)، از مدل تعدیل شده جونز توسط کوتاری و همکاران(2005) در راستای اندازه گیری اقلام تعهدی اختیاری استفاده می شود
1-6) فرضيه هاي تحقيق
فرضیه اول
در يك صنعت خاص، سطح اقلام تعهدی اختیاری شرکتهای با توانایی رقابت بالاتر در بازار محصول نسبت به سایر شرکتها، كمتر است.
فرضیه دوم
شرکتهای فعال در صنایع رقابتی تر، اقلام تعهدی اختیاری بیشتری را در گزارشات مالی بکار می گیرند.
1-7)روش گرد آوري اطلاعات
در اين تحقيق جهت گردآوري اطلاعات موردنياز از روش كتابخانه اي استفاده مي شود. در اين رابطه ابتدا با استفاده از اينترنت و شبكه هاي اطلاعاتي و مراجعه به كتب، مجلات و پايان نامه ها بمنظور جمع آوري ادبيات و پيشينه تحقيق و دستيابي به ساختار كلي تحقيق صورت مي پذيرد.
همچنين جهت جمع آوري اطلاعات موردنياز براي آزمون فرضيات، داده هاي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طريق نرم افزار ره آورد نوین و سايت رسمي سازمان بورس اوراق بهادار تهران استخراج مي شود.
1-8) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
جهت تجزيه و تحليل داده هاي خام و تبديل آنها به اطلاعات موردنياز براي تصميم گيري درباره فرضيات و توضيح روابط بين متغيرها از آزمون های توصیفی و همبستگی استفاده می شود. در بخش توصیفی، شاخص های مرکزیت و پراکندگی مورد توجه قرار می گیرد و در بخش همبستگی از آزمون هاي رگرسيون چندگانه استفاده می شود. اين آزمونها از طريق نرم افزار آماري Eviews و در سطح اطمينان 95% اجرا مي شوند. جهت آزمون فرضيات اين تحقيق ابتدا، متغيرهاي اساسی تحقیق(متغیرهای مستقل و وابسته) محاسبه و برآورد مي شوند.
در تحقیق حاضر، اقلام تعهدی اختیاری به عنوان متغیر وابسته و توانایی رقابت در بازار محصول و ساختار صنعت به عنوان متغیرهای مستقل، موردنظر قرار گرفته اند. برای آزمون فرضیات از مدل های ارائه شده توسط داتا و همکاران(2013) استفاده می شود.
1-9)قلمرو تحقيق
1-9-1)قلمرو موضوعی تحقيق

به سرعت بين استفاده كنندگان منتشر مي شود و هر گونه بازنگري در آن از نزديك دنبال مي شود. چون بخشي از پاداش مديران بر مبناي رقم سود تعيين مي شود، لذا آنها سعي مي كنند رشد سود را حفظ كنند. خبر عدم موفقيت شركتي در رسيدن به سود مورد انتظار به سرعت باعث كاهش قيمت سهام مي شود. شركت هايي كه به انتظارات سود خود دست مي يابند از طرف سرمايه گذاران مورد استقبال قرار مي گيرند. توجه بيش از حد به رقم سود خالص باعث شده استفاده كنندگان از اين نكته غافل باشند كه رقم نهايي سود، حاصل يك فرايند طولاني حسابداري است كه در هر مرحله از آن امكان اعمال نظر توسط مديران وجود دارد. از طرف ديگر استانداردهاي حسابداري نيز در برخي موارد راه گريزي را در زمان بندي و اندازه گيري درآمدها و هزينه ها فراهم كرده است. توجه بيش از حد سرمايه گذاران به سود خالص به مديريت اين انگيزه را داده است تا به منظور حفظ رشد پايدار سود، در بكارگيري استانداردهاي حسابداري به صورت سلطه جويانه[8] اي عمل كند(بال و روبین[9]، 2009).
در اين ميان برخي تلاش ها جهت گريز از توجه صرف به رقم سود خالص، نظر استفاده كنندگان را به اقلام تشكيل دهنده سود معطوف كرده است. بنابراين علاوه بر سود خالص، اقلام تعهدي سود نيز بايد مورد توجه قرار گيرد. بنابراين تعديل سود خالص جهت انعكاس كيفيت اقلام تعهدي اهميت پيدا مي كند(منبع پیشین). اقلام تعهدي بيانگر تفاوت بين سود حسابداري و وجوه نقد مربوط به آن است كه شامل تغييرات در موجودي كالا، حساب هاي دريافتني و حساب هاي پرداختني است. در صورتي كه اقلام تعهدي مثبت بزرگ باشد، بيانگر اين نكته است كه سود حسابداري از جريان نقدي عملياتي بيشتر است. البته بايد توجه داشت كه اين تفاوت بدليل بكارگيري اصول حسابداري مرتبط با زمان و نحوه شناخت درآمدها و هزينه ها (اصل شناخت درآمد[10] و اصل تطابق[11]) است. تعبير عمومي از اقلام تعهدي اين است كه اقلام تعهدي زايده اعمال نظر[12] مديريت در ثبت و شناسايي رويدادهاي مالي است. اصول پذيرفته شده حسابداري در مورد زمان شناسايي و مبلغ درآمدها و هزينه ها به مديران شركت ها آزادي عملي نسبي داده است. وقتي كه مديران سود حسابداري را به مبلغي بيش از وجوه نقد حاصل شناسايي مي كنند، اقلام تعهدي ايجاد مي شوند. مثلا اگر مديريت درآمد فروش را زودتر شناسايي كند، حساب هاي دريافتني به عنوان يكي از اقلام تعهدي افزايش خواهد يافت. يا در صورتي كه مديريت بدهي ناشي از هزينه هاي تضمين كالا را كمتر شناسايي كند، بدهي هاي جاري به عنوان يكي از اقلام تعهدي به مبلغي كمتر گزارش خواهد شد و چون سرمايه گذاران به رقم سود توجه مي كنند با وجود موارد فوق گمراه خواهند شد(دمرجان و همکاران[13]، 2010).
سرمايه گذاران با توجه به سود گزارش شده سعي دارند سودهاي آتي و جريان هاي نقدي آتي را برآورد كنند. از اين رو سود خالص بايد توان كمك به سرمايه گذاران را در اين راستا داشته باشد. علت نياز به توجه به كيفيت اقلام تعهدي به عنوان يكي از ويژگي هاي كيفي سود در اين است كه اجزاي تشكيل دهنده اقلام تعهدي داراي بار اطلاعاتي هستند. براي مثال تغيرات مثبت (افزايش) در موجودي كالا احتمالا بيانگر وجود مشكل در فروش يا توليد بيش از اندازه است. به طور مشابه افزايش حساب هاي پرداختني بيانگر وجود مشكل در پرداخت وجوه به تامين كنندگان كالا و خدمات است كه ممكن است در اثر ناكافي بودن درآمد فروش يا مشكلات اعتباري ايجاد شود. بنابراين اجزاي اقلام تعهدي مي تواند به عنوان شاخص تعيين بهبود يا زوال عملكرد شركت باشد.توجه به كيفيت اقلام تعهدي حتي در شناسايي دستكاري سود توسط مديريت نيز سودمند خواهد بود. براي مثال توجه به تغييرات حساب هاي دريافتني باعث آشكار شدن نكات مهمي در مورد تعجيل يا تاخير در شناسايي درآمد فروش به عنوان يكي از ابزارهاي دستكاري سود توسط مديريت خواهد شد(همان ماخذ).
افزايش سود كه همراه با اقلام تعهدي بالا باشد، بيانگر كيفيت پايين سود است و منجر به بازده آتي پايين خواهد شد. بنابراين كيفيت اقلام تعهدي سود بر بازده سهام شركت ها تاثير دارد. با توجه به اينكه سرمايه گذاران به دنبال كسب بازده هستند آنها بايد در برآورد بازده مورد انتظار خود به كيفيت اقلام تعهدي تعديل كنند. از ديدگاه شركت سرمايه پذير نيز كيفيت اقلام تعهدي با هزينه سرمايه سهام عادي مرتبط است. شركت هايي كه به دنبال كاهش هزينه سرمايه خود هستند، بايد سعي كنند كيفيت اقلام تعهدي خود را در سطح مطلوبي نگه دارند. مديران چنين شركت هايي بايد از دستكاري سود و كم نمايي و بيش نمايي اقلام تعهدي اجتناب كنند(بال و روبین، 2009).
2-2-6) کیفیت اقلام تعهدی
با توجه به اجزای تشکیل دهنده سود و بحث های مطروحه در بالا،بایستی کیفیت اقلام تعهدی موجود در داخل سود، موجود توجه قرار گیرد.”کیفیت اقلام تعهدی “در تحقیقات قبلی تعریف متعددی دارد که در این تحقیق سعی می شود عمده ترین تعاریف و روش های ارزیابی آن طبقه بندی و سپس از بین روش های متفاوت سنجش آن، بهترین و پرکاربرد ترین مدل انتخاب شود.
فرانسیس و دیگران[14] (2004) در
مطالعات خود تحت عنوان اثرات قیمت گذاری کیفیت اقلام تعهدی،پایداری اقلام تعهدی ، و قابلیت پیش بینی آن ها را دلیل کیفیت این اقلام می دانند.پایداری اقلام تعهدی به معنی استمرار و تکرار آن ها در سود سال های بعد می باشد و در جایی دیگر ازهمین تحقیق مربوط بودن ارزش اقلام تعهدی و به موقع بودن این اقلام را عوامل موثر بر کیفیت اقلام تعهدی عنوان می کنند.
پیرس ولندسمن[15] (2003)ارتباط بین مربوط بودن سود و میانگین موزون هزینه سرمایه را دلیل کیفیت اقلام تعهدی می دانند.ولی در اکثر تحقیقات برای اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی از مدل تعدیل شده جونز استفاده می شود که در این مدل کیفیت اقلام تعهدی از افزایش و کاهش اقلام تعهدی غیر عادی تاثیر می پذیرد ، در واقع نوسانات اقلام تعهدی غیر عادی یک پروکسی به جای کیفیت اقلام تعهدی می باشد.
اقلام تعهدی به دو دسته تقسیم می شوند،آن دسته از اقلام تعهدی را که در مدل تجاری شرکت ها3و محیط عملیاتی[16] آن هابوجود می آید و مدیریت واحد تجاری در پیدایش آنها دخالتی نداشته است و در حین انجام فعالیت های تجاری شرکت ایجاد شده باشند ،را اقلام تعهدی غیر اختیاری می نامیم .دسته ای دیگر از اقلام تعهدی به خاطر انتخاب روشهای حسابداری ،تخصیص های اختیاری ،تصمیمات مدیریتی و قضاوتها و برآوردها بوجود می آیند.به عبارت دیگر از هر شرکت به شرکت دیگر مقدار ونوع این اقلام می تواند متفاوت باشد چون تحت تاثیر رویه و خط مشی انتخابی شرکت قرار داردوهرچقدر مدیر یک شرکت آزادی عمل بیشتری برای بوجود آوردن آنها داشته باشد.احتمال بیشتر داردکه از این اقلام برای تاثیرگذاری روی سود استفاده کندکه این عمل به پدیده مدیریت سود[17] معروف است (عارف منش،1390).
2-2-7) اقلام تعهدی سود حسابداری و نقش آنها در بازده موردانتظار سهامداران
بازده مورد انتظار متاثر از دو عامل است: يكي ميزان اطلاعات محرمانه(با بيشتر شدن اطلاعات محرمانه، بازده مورد توقع افزايش مي يابد) و ديگري دقت و صحت اطلاعات عمومي و محرمانه(با بيشتر شدن دقت و صحت اطلاعات، بازده مورد توقع كاهش مي يابد). از طرف ديگر، ارزش اوراق بهادار براي سرمايه گذاران بر مبناي ارزيابي آنان از جريان هاي نقدي آتي است. بنابراين، بهترين معياري كه ريسك اطلاعاتي در جريان هاي نقدي را تحت پوشش قرار دهد، معيارهاي مربوط به اجزاي تعهدي سود است، زيرا: اولا، بخش عمده اي از اطلاعات در مورد جريان هاي نقدي، توسط سود تامين مي شود؛ مثلاً
جريان هاي نقدي برابر است با سود منهاي اقلام تعهدي. به طور كلي، جزء تعهدي سود نسبت به جزء نقدي آن با عدم اطمينان بيشتري تعيين مي شود، زيرا اقلام تعهدي با توجه به قضاوت ها، برآوردها و تخصيص ها(از جريان هاي نقدي ايجاد شده در ديگر دوره ها) به وجود مي آيند، در حالي كه جزء نقدي سود عيني تر است. دوما، با توجه به نتايج مطالعات قبلي روي ويژگي هاي كيفي سود، كيفيت اقلام تعهدي نسبت به ديگر ويژگي هاي كيفي سود براي تعيين ريسك اطلاعاتي مربوط به جريان هاي نقدي مناسبتر است(فرانسیس و همکاران[18]، 2005).
تحليلگران مالي، مديران و سرمايه گذاران توجه خاصي به سود گزارش شده دارند. پيش بيني هاي سود به سرعت بين استفاده كنندگان منتشر مي شود و هرگونه بازنگري در آن از نزديك دنبال مي شود. چون ابقاي مديران در سازمان و در مواردي بخشي از پاداش آنها بر مبناي رقم سود تعيين مي شود، لذا آنان سعي مي كنند سطح سود مطلوب را حفظ كنند. خبر عدم موفقيت شركت در رسيدن به سود مورد انتظار، به سرعت باعث كاهش قيمت سهام مي شود. شركت هايي كه به انتظارات خود دست مي يابند، از طرف سرمايه گذاران استقبال مي شوند(رودنشین، 1389).
توجه بيش از حد به رقم سود خالص، باعث شده است كه استفاده كنندگان گاهي كمتر به اين نكته

جمالیان پور و ثقفی

1392

ایران

رابطه ميان برخي از ويژگي هاي برآمده از کيفيت سود با بحران مالي

ميزان استفاده از اقلام تعهدي در پرتفوهاي متفاوت که نسبت به ميزان احتمال ورشکستگي رتبه بندي شده بودند، به مراتب مختلف است

قائمی و همکاران

1393

ایران

تاثير شرايط عدم اطمينان محيطي در نحوه استفاده مديران از اقلام تعهدي اختياري در شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار

شدت بيشتر رابطه بين اقلام تعهدي اختياري و هموارسازي سود در شرکت هاي تحت عدم اطمينان بالا، مورد تاييد قرار گرفته است.

فصل سوم
روش تحقيق
3-1) مقدمه
هدف اساسی تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین توان رقابتی محصول و سطح مدیریت سود با تاکید بر ساختار صنعت در شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران است. در فصول قبل، مساله اصلی تحقیق بیان شد و مبانی نظری مرتبط با موضوع و پیشینه تحقیقات انجام شده قبلی در دو بخش داخلی و خارجی، ارائه گردید. همچنین، بطور کلی درباره جامعه و نمونه آماری، روش گردآوری داده ها و روش تجزیه و تحلیل داده ها بحث شد.
در این فصل، ابتدا روش تحقيق تشریح، سپس فرضيه ها ارائه شده است. در ادامه، متغیرهای مورد بررسی و روش آزمون فرضيه ها ، جامعه آماري، حجم نمونه آماری و ساير موضوعات مربوط تشريح شده اند. در پایان، روشهای آماری موردنظر برای تجزیه و تحلیل داده ها، بیان شده است.
3-2)روش تحقيق
روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. توصیفی به این دلیل که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است و برای شناخت بیشتر شرایط موجود می باشد و همبستگی به دلیل اینکه در این تحقیق رابطه بین متغیرها موردنظر است. تحقيق حاضر به بررسی روابط بين متغیرها پرداخته و در پي اثبات وجود اين رابطه در شرايط كنوني براساس داده هاي تاريخي مي باشد. بنابراين ميتوان آن را از نوع علی- پس رويدادي طبقه بندي نمود. در اينگونه تحقيقات، محقق به بررسي علت و معلول (متغير وابسته و متغير مستقل) پس از وقوع مي پردازد. در اين تحقيقات بين متغيرها يك رابطه آماري وجود دارد كه هدف بررسي اين رابطه مي باشد. همچنین، روش تحقیق، بلحاظ هدف کاربردی می باشد و در آن تاثیر محافظه کاری شرطی بر پراکندگی مالکیت در شرکتهای نمونه آماری مورد مطالعه قرار می گیرد. از نظر گردآوری اطلاعات، تحقیق حاضر توصیفی می باشد و اطلاعات موردنیاز آن به طریق کتبخانه ای و از اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس گردآوری می شود.
3-3) فرضيه هاي تحقيق
برای حصول به اهداف تحقیق، فرضیه هایی به شرح زیر تبیین شده است:
فرضیه اول
در يك صنعت خاص، سطح اقلام تعهدی اختیاری شرکتهای با توانایی رقابت بالاتر در بازار محصول نسبت به سایر شرکتها، كمتر است.
فرضیه دوم
شرکتهای فعال در صنایع رقابتی تر، اقلام تعهدی اختیاری بیشتری را در گزارشات مالی بکار می گیرند.
3-4)متغیرهای تحقیق و روش محاسبه آنها
متغيرهای اساسی تحقیق حاضر را می توان به دو گروه متغیرهای وابسته و مستقل تفکیک نمود. همچنین، جهت توضیح بهتر تغییرات متغیر وابسته در مدل رگرسیونی از متغیرهای کنترلی استفاده شده است. در بندهای زیر، متغیرهای تحقیق و نحوه محاسبه آنها ذکر شده است.
در تحقیق حاضر، اقلام تعهدی اختیاری به عنوان متغیر وابسته و توانایی رقابت در بازار محصول و ساختار صنعت به عنوان متغیرهای مستقل، موردنظر قرار گرفته اند. نحوه محاسبه این متغیرها به شرح زیر است.
3-4-1) متغیر وابسته
*اقلام تعهدی اختیاری
سود خالص قابل تفكيك به دو جزء نقدي و تعهدي مي باشد. بخشی از جزء تعهدي سود، ناشی از رویه ها و استانداردهای خاص حسابداری است و بخش دیگر، در برگيرنده و منعكس كننده برآوردها و قضاوتهاي مديريت است. در تحقيق حاضر، اقلام تعهدي سود از طريق باقیمانده های رگرسیون مدل جونز تعدیل شده توسط کوتاری و همکاران(2005) اندازه گيري مي شود که نشان دهنده اقلام تعهدی ناشی از اعمال نظر مدیر است و اقلام تعهدی اختیاری می باشد.
 

درنتيجه اعمال شرايط و ملاحظات در نمونه گيري حذفي سيستماتيك 95 شركت از جامعه آماري جهت انجام آزمونها انتخاب شدند. دوره تحقيق 8 سال متوالي از 1385 تا 1392 مي باشد بنابراين حجم نهايي نمونه 760 سال-شركت (95*8) مي باشد. با توجه به اینکه برای محاسبه برخی از متغیرهای تحقیق، داده های دوره های t-1 و t-2، نیاز می باشد؛ اطلاعات سالهای 1383 و 1384 نیز گردآوری و در محاسبه متغیرها مورد استفاده قرار گرفته است.
3-8) روش جمع آوري اطلاعات
با توجه به ماهیت اين تحقیق، جهت گردآوري اطلاعات مورد نياز از روش کتابخانهای استفاده شده است. در اين روش، ابتدا با استفاده از منابع کتابخانهای كه شامل کتاب، مجلات، پایان نامهها، مقالات و اینترنت؛ مطالعات مقدماتی و تدوین فصل ادبیات و چارچوب نظری پژوهش انجام ميگيرد. در ادامه با استفاده از بانكهاي اطلاعاتي سازمان بورس اوراق بهادار تهران، سايت اينترنتي اين سازمان و نرم افزارهاي سهام مانند نرم افزار ره آورد نوين، دادههاي مورد نياز براي آزمون فرضيات گردآوري ميشود.
3-9) دوره زماني تحقيق
محدوده زماني تحقيق شامل 8 سال متوالي از سال 1385 تا 1392 مي باشد كه بررسي فرضيات تحقيق با استفاده از داده هاي واقعي اين سالها انجام مي پذيرد. با توجه به اینکه جهت محاسبه برخی از متغیرهای تحقیق نیاز به داده های دوره t-1 و t-2 می باشد؛ اطلاعات مالی سالهای 1383 و 1384 نیز گردآوری و در محاسبات مورد استفاده قرار گرفته اند.
3-10) شيوه آزمون فرضيه های تحقیق
برای آزمون فرضیات از مدل های ارائه شده توسط داتا و همکاران(2013) استفاده می شود. این مدل ها به شرح زیر می باشند.
3-10 -1) مدل آزمون فرضیه اول
Abs Dis Accruals,t=β0+ β1 DMP,t-1 + β2 DMP*Ind,t + β3 Growth i,t + β4MB i,t + β5 Vol,t + β6 Size i,t + β7Lev i,t +€ i,t

1. نرمال بودن داده های تحقیق(آزمون جارگو-برا)

جهت بررسي اين نکته که آيا متغيرهايي كه مورد بررسي و محاسبه قرار مي گيرند، از قابليت اتكاء مناسبي برخوردارند، آزمون نرمال بودن انحرافات صورت می گیرد که با استفاده از آزمون كلموگروف – اسيمرنوف به بررسي نرمال بودن داده هاي آزمون پرداخته می شود. با توجه به اينكه در جامعه هاي با توزيع نرمال، روشهاي پارامتريك و در جامعه هاي با توزيع غير نرمال، روشهاي ناپارامتريك به كار گرفته مي شود، لذا در ابتدا نرمال يا غير نرمال بودن داده ها مشخص مي شود و سپس فرضيه هاي تحقيق مورد بررسي قرار مي گيرند. به منظوربررسي نرمال بودن از آزمون جارگو-برا استفاده مي شود.
آزمون جارگو-برا آزموني براي پيدا كردن نوع توزيع هاي آزمون است. آماره آزمون فوق از مقايسه قدرمطلق بيشترين تفاوتها بين مقادير مشاهده شده واقعي از مقادير مورد انتظار بدست مي آيد. نيكويي برازش اين آزمون نشان مي دهد كه آيا داده هاي آزمون از توزيع خاصي (در اينجا توزيع نرمال) پيروي مي كنند يا خير. با توجه به اينكه در جامعه هاي با توزيع نرمال، روشهاي پارامتريك و در جامعه هاي با توزيع غير نرمال، روشهاي ناپارامتريك به كار گرفته مي شود، لذا در ابتدا نرمال يا غير نرمال بودن داده ها مشخص مي شود و سپس فرضيه هاي تحقيق مورد بررسي قرار مي گيرند.

1. عدم وجود هم خطی بین متغیرهای مستقل(ماتریس همبستگی)

بین متغیرهای مستقل موجود در الگوی رگرسیون همبستگی وجود نداشته باشد (دارای هم‌خطی[85] نباشند). زیرا در صورتی که شدت رابطه بین متغیرهای مستقل بسیار زیاد باشد، اندازه گيري جداگانه اثرات هر یک از متغیرها بر روی متغیر وابسته دشوار است. در تحقیق حاضر، این فرض از طریق ماتریس همبستگی بررسی می شود. چنانچه، ضریب همبستگی بین دو متغیر مستقل، کمتر از 5/0 باشد؛ بین آنها هم خطی شدید وجود ندارد.
عدم وجود خود‌همبستگی[86] یا همبستگی پیاپی بین خطاها(آزمون دوربین – واتسون)
یکی از مفروضاتی که در رگرسیون مد نظر قرار می گیرد، استقلال خطا (تفاوت بین مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده توسط معادله رگرسیون) از یکدیگر است. در صورتیکه فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد (مومنی، منصور، 1386).
به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر از آزمون دوربین –واتسون استفاده می شود که آماره آن به کمک فرمول زیر محاسبه می شود.
et = میزاناختلال یا خطا در دوره زمانی t et-1= میزان اختلال یا خطا در دوره زمانی قبل t
اگر همبستگی بین خطاها را با ρ نشان دهیم در این صورت آماره DW به کمک رابطه زیر محاسبه می شود.
مقدار آماره این آزمون در دامنه 0 و +4 قرار دارد زیرا : اگر =0ρ آنگاه DW=2 خواهد بود که نشان می دهد خطاها از یکدیگر مستقل هستند (عدم خود همبستگی).
اگر =1ρ آنگاه DW=0 خواهد بود که نشان می دهد خطاها دارای خود همبستگی مثبت هستند. اگر =-1ρ آنگاه DW=4 خواهد بود که نشان می دهد خطاها دارای خود همبستگی منفی هستند.
و نحوه داوری بدین شکل است که اگر این آماره در بازه 5/1 تا 5/2 قرار گیرد H0 آزمون (عدم همبستگی بین خطاها) پذیرفته می شود و در غیر این صورت H0 رد می شود (همبستگی بین خطاها وجود دارد) و مواقعی که فرض همبستگی بین خطاها رد می شود می توان از رگرسیون استفاده کرد

1. صفر بودن میانگین باقیمانده ها

ميانگين جمله خطاها مساوي صفر است. : معني اين فرض آن است كه عوامل تشكيل‌دهنده خطاها، اثرات مثبت و منفي خود را طوري بر جاي مي‌گذارند كه متوسط مقادير جمله خطاها برابر صفر شود.
3-13 بررسي ساختار دادههاي تركيبي و انواع مدلهاي آن
در این تحقیق، با توجه به نوع دادهها و روشهای تجزیه و تحلیل آماری موجود، از روش دادههای ترکیبی ومقطعی برای برآورد پارامترهای الگو و بررسی آزمون فرضیه ها استفاده شده است. روش دادههای ترکیبی که به روش دادههای مقطعی – سری زمانی[87] نیز معروف است، به شکلهای مختلف انجام شده و مدلهای متنوعی دارد که با توجه به شرایط تحقیق از یکی از آنها استفاده میشود.
استفاده از روش دادههای مقطعی ممکن است با مشکلات عدم کارایی و ناسازگاری تخمین مدلها همراه باشد. مشکلات مزبور در تخمین مدلها به روش دادههای ترکیبی و با استفاده از روش هایی مانند مدل اثر ثابت[88]، مدل اثر تصادفی[89]، مدل رگرسیون به ظاهر نامرتبط[90] و مدل دادههای یکپارچه شده[91]، وجود نخواهد داشت. در بررسی دادههای مقطعی و سری زمانی، اگر ضریب اثرات مقطعی و اثر زمانی معنیدار نشود، میتوان تمامی دادهها را با یکدیگر ترکیب کرده و بوسیله رگرسیون حداقل مربعات معمولی[92] تخمین زد. به این روش، دادههای تلفیق شده نیز میگویند. مدلهای اثر ثابت و اثر تصادفی به سبب اهمیت، در این قسمت به اختصار توضیح داده میشوند:
3-13-1 مدل اثر ثابت
در مدل اثر ثابت، شیب رگرسیون در هر مقطع ثابت است و جملهی ثابت از مقطعی به مقطع دیگر متفاوت است. هر چند اثر زمانی معنیدار نیست، اما اختلاف معنیداری میان مقطعها وجود دارد و ضرایب مقطعها با زمان تغییر نمیکند. یکی از روشهای نشان دادن اثر مقطعی استفاده از متغیرهای مجازی است. شکل کلی این مدل به صورت زیر است:
 
در این رابطه،  نشان دهنده ی برداری از متغیر های مستقل،  متغیر مجازی برای نشان دادن اثر مقطعی،  برداری از متغیرهای وابسته و  جملات خطای معادله است. در مدلهای اثر ثابت که شیب ثابت دارند، فرض میشود که واریانس خطاها در مقطع و همچنین، بین مقاطع همسان است و خود همبستگی بین اجزای خطای آن وجود نداشته باشد. به بیان دیگر، برای هر  و  رابطهی زیر برقرار است (اشرفزاده و مهرگان، 1387؛ زراءنژاد و انواری، 1384).
 
3-13-2 مدل اثر تصادفی