آمین و الحمدلله رب العالمین (مهمان نامه: ۱)
توضیحات:
این: اشاره به کتاب مهمان نامهی بخارا.
جهان پناهی: کسیکه تمام مردم جهان به او پناه می برند .
کَشف: مصدر عربی، کشف اسرار کردن: پرده برداشتن. (لغ)
نَشر: مصدر عربی، گستردن.(لغ)
شاید: قید، شاید و نشاید: شایسته است و شایسته نیست.(لغ)
نام او: اشاره به اینکه نام کتاب را محمد خان شیبانی انتخاب کرده.
خوان احسان: اضافه تشبیهی.
آمین و ….: اجابت فرما دعای مرا و ستایش خدای را که پرودگار جهانیان است.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدُللهِ الذی بَعَثَ محمداً صلّی الله علیه و سلَّم أشرفَ البَشرِ و أعرَفَ مَن سَکَنَ الخِیامَ و المَدَر، فَقامَ لإقامه الدّینِ حتی التزمَ السفرَ و أقلَّ نومَه و أنذرَ قومَه صلّی اللهُ علیه و آله و سلم، ما ألزَمَ اللهُ علی العِباد الشرعَ صلوتَه و صومَه و علی آلهِ الطَّیبینَ و صَحبِه الصالحینَ إلی یومِ الدِّینِ. (مهمان نامه: ۱)
توضیحات:
سپاس خدایی را که محمد، درود و سلام خدا بر او باد، را برانگیخت به عنوان کسی که اشرف مخلوقات است و شناخته ترین کسی که در خیمه ها و شهر ها سکونت کرد، و بپا خاست برای افراشتن دین تا اینکه سفر کرد و خواب خود را کم کرد و قوم خود را که درود و سلام خدا بر او و خاندانش، و خاندان پاک و یاران صالح خود را ملزم کرد تا آنچه در شرع از نماز و روزه آمده است، تا قیامت انجام دهند.
اما بعد به امداد أمداد تأییدات رّبانی و اسعاد اعوان توفیقات سبحانی و حسن اتفاق سعود فلکی و یمن ارتفاق جنود ملکی، عالی حضرت، خلافت منقبت، امام مرتبت، محیی مآثر الخلفا الراشدین، مجدد المایه التاسعه باحیاء مراسم الشرع و الدین، ظل الله الدیان، امان الله لاهل الایمان، بحرالعلم و شمس العرفان، مستخدم اعناق سلاطین الزمان، مالک رقاب خواقین الاوان، ابوالفتح محمد الشیبانی خان امام الزمان و خلیفه الرحمن، خلّد الله تعالی ظلاله وادام عزّه و اقباله، در سنه اربع عشره و تسعمایه از بلده طیبه مرو که مشتات عساکر نصرت آیات بود عزم بلده فاخره بخارا فرمودند (مهمان نامه:۱)
توضیحات :
اَمّا بَعد: حرف ربط و قید مرکب عربی، یعنی اما بعد الحمد و الصلوه، پس از حمد خدای تعالی، و اما بعد را فصل الخطاب گویند (لغ)
أمداد: اسم عربی، ج مدد،افواجی که پی در پی برسند. (لغ)
رَبّانی: صفت نسبی عربی، خدایی، ایزدی(لغ)
به امداد أمداد تأییدات ربانی: به مددِ کمک هایی که، پی در پی از جانب پروردگار می رسید.
اِسعاد: مصدر عربی، یاری کردن(منتهی)
اَعوان: اسم عربی، یاران، مددکاران ویاوران(غیاث)
سبحانی: اسم خاص ، خداوند. الله (لغ)
به اسعاد اعوان توفیقات سبحانی: به یاری موفقیت هایی که از جانب خدا می رسید.
اِتّفاق : مصدر عربی، با هم نزدیک شدن، اتحاد، توافق (لغ)
حسن اتفاق: نیکی اتحاد و با هم نزدیک شدن.
سُعود: اسم عربی، ج سعد، ستارگان با سعادت مثل زهره و مشتری و قمر (آنندراج)
یُمن: مصدر عربی، مبارک گردایندن(لغ)
اِرتِفاق: مصدر عربی، رفیق بودن ، رفاقت کردن(لغ)