منبع فایل کامل این پایان نامه این سایت pipaf.ir است

ش از این طریق، فقط استخراج در کوه، مانند کار در تپه خاکی، فقط با کلنگ انجام می‌شد. هر روز، کلنگ خود را تیز می‏کردند و به جان کوه می‏افتادند. بدین شیوه‌ی نادرست،‏ قسمتی از فیروزه، نرم می‌شد و قسمتی دیگر، سالم‌تر به دست‏ می‏آمد.
درباره روش استخراج فیروزه نیشابور معدن فیروزه نیشابور باید بیان نمود که روش نوین معدن کاری و استفاده از تونل جهت دسترسی به ماده معدنی فیروزه تنها در سده اخیر و از سال های میانی دهه ۱۳۲۰ در معدن فیروزه نیشابور رایج گردیده است و پیش از آن از حفر چاه ها و چاهک های عمودی جهت استخراج فیروزه استفاده می شده است . در گذشته در هر نقطه ای که رگه فیروزه در سطح زمین مشاهده می گردیده ، حفاری در همان نقطه و به صورت دنبال رگه انجام می شده است . و با توجه به عمودی بودن رگه های فیروزه در معدن نیشابور ، این حفریات عموماً شکل عمودی و یا نزدیک به عمود به خود گرفته اند . در اصطلاح محلی به این حفریات قدیمی « غار » گفته می شود . ولی در حال حاضر و جهت ایجاد دسترسی به ماده معدنی و به منظور تسهیل در حمل مواد باطله به بیرون محیط از تونل های افقی استفاده می شود و مواد باطله با استفاده از ریل و واگن به بیرون معدن حمل می گردد .
شیوه کنونی استخراج
اکنون معدن دارای ۳۰۰کارگر و ۲۰ کارمند است که‏ یک نفر مهندس، سرپرستی آن‌ها را به عهده دارد. کارگران به‏ میزان تخصص و سابقه‏ی کار، بین ۶۰۰ تا ۷۰۰تومان مزد می‌گیرند و از بیمه نیز برخوردارند. آنان در حدود ۷ ساعت در روز، کار می‌کنند و ساعت ۱ بعد از ظهر کارشان پایان می‌گیرد. در آغاز ورود به معدن، برای رعایت ایمنی به کلاه فلزی مخصوص‏ کار در معدن مجهز می‏شوند و هر گروه در قسمتی از غار، به‏ جدا کردن سنگ فیروزه می‏پردازد. این کار را «ورچیدن» می‏نامند. هر قسمت از غار را که برای استخراج‏ باز می‏کنند یک پیشکار می‏نامند. و پیشکارها را با شماره‏های‏۱، ۲، ۳، … نامگذاری می‌کنند. کارگران معدن فیروزه، چون‏ بسیاری از کارگران معادن، افرادی بی‏اطلاع و معمولی نیستند. اینان اغلب فیروزه‏شناسند و انواع فیروزه را از هم تمیز می‌دهند و معمولاً در مورد خواص این یا آن نوع فیروزه، بگومگو دارند و فیروزه‏شناسی نوعی اشتغال ذهنی برای آنانست حتی می‌توان‏ گفت که به فیروزه عشق می‏ورزند.
تصویر ۲-۱۴ معدن فیروزه قبل از انفجار
۲۲-۲ نحوه ﺟﺪا ﻛﺮدن ﻓﻴﺮوزه از ﺳﻨﮓ ﺑﺎﻃﻠﻪ
در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﺤﻮه ﺟﺪا ﻛﺮدن ﻓﻴﺮوزه از ﺳﻨﮓ ﺑﺎﻃﻠﻪ ﻛﻤﺎﻛﺎن ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﺳﺎﻟﻴﺎن دور اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد .ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻓﻴﺮوزه ﺧﺎم در ﻣﻴﺎن ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻨﮓ ﺑﺎﻃﻠﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮاری ﺑﻮده و ﺗﻨﻬﺎ از ﻋﻬﺪه ﻛﺎﮔﺮان ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ . در ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ، ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮدن ﻣﻮاد ﺣﻔﺮ ﺷﺪه از ﻛﻮه، ﻓﻴﺮوزه ﻣﻮﺟﻮد در آن را ﺟﺪا ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ این کار سنگجوری ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮای ﺑﻬﺘﺮ و راﺣﺘﺮ ﺷﺪن اﻳﻦ ﻛﺎر اﺑﺘﺪا ﻣﻮاد ﺣﻔﺮ ﺷﺪه را ﺷﺴﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺳﻨﮕﺠﻮری ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﺎک آن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻴﺮوزه ﻧﻤﺎﻳﺎن ﮔﺮدﻧﺪ .ﺑﻪ اﻳﻦ روش اﺻﻄﻼﺣﺎ ﭼﺎﻟﺸﻮﻳﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.
تصویر ۲-۱۵ ﺣﻤﻞ ﻣﻮاد ﺑﻪ ﻛﻤﻚ واﮔﻦ و ﻟﻮﻛﻮﻣﻮﺗﻴﻮ در ﻣﻌﺪن ﻓﻴﺮوزه ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر
۲۳-۲ محبوبیت رنگ های فیروزه در میان جهانیان
در کشورهای اروپایی رنگ سبز فیروزه و در ایران، آمریکا و اکثر کشورهای آسیایی رنگ آبی آسمانی آن دارای محبوبیت بیشتری است.
۲۴-۲ تعداد رنگهای فیروزه و مرغوبیت آن
رنگ های متفاوتی دارد؛ از آبی بسیار کمرنگ متمایل به سفید شروع می شود تا آبی بسیار پررنگ و سبز کمرنگ تا پررنگ، در واقع این سنگ طیف های رنگی متفاوتی دارد، ولی هر چه فیروزه آبی تر باشد گرانتر است.
۲۵-۲ ویژگی های یک فیروزه خوب
هر چه آبی تر و بدون رگه تر و برجسته تر یعنی قلوه ای باشد، گرانبهاتر است.
تصویر ۲-۱۶ ﻓﻴ ﺮوزه آﺑ ﻲ ﻧﺎم اﺧﺘﺼﺎﺻ ﻲ ﻓﻴ ﺮوزه ﻧﻴ ﺸﺎﺑﻮر در ﺟﻬﺎن
۲۶-۲ چگونگی استفاده از فیروزه نیشابور
نکته حائزاهمیت درباره فیروزه این است که حدود ۹۰ درصد فیروزه نیشابوربه کشورهای دیگر مخصوصا آمریکا صادر می‌شود و بعد از برش خوردن با نام فیروزه غربی به فروش می‌رسد اما در بازار داخلی استفاده از فیروزه‌های ارزان قیمت داخلی رواج زیادی دارد. مردم ایران به دلیل هزینه بالای فیروزه‌های باکیفیت نیشابور ترجیح می‌دهند از فیروزه‌های مصنوعی و رنگ شده وارداتی استفاده کنند.
۲۷-۲ تشخیص فیروزه از متشابهات طبیعى و مصنوعى آن
۱-۲۷-۲ پلاستیک
یکى از جایگزین ها یا متشابهات فیروزه ،پلاستیک خالص است که به هیچ وجه ،ترکیب فیروزه را نداشته ،تنها داراى رنگ آبى شبیه به فیروزه است .این مواد پلاستیکى فشرده شده یا قالب زده مى شود که عنوان فیروزه هاى بلوکى نیز به آنها اطلاق مى شود .جنس این فیروزه ها ى پلاستیکى ،امروزه سلولوئید[۱۱](Celluloid) است که پلاستیکى شفاف از جنس نیتروسلولز مى باشد .گاهى اوقات تکه هاى کوچکى از مواد مختلف ،حاوى پیریت به این متشابهات اضافه مى شود تا این پلاستیک ها هر چه بیشتر به فیروزه شبیه شوند .جهت شناسایى این فیروزه هاى تقلبى مى توان با توجه به جنس آنها از (( تست تخریبى )) استفاده کرد .این تست ،با نزدیک کردن یک سوزن داغ به پشت نگین ان
جام مى شود .حرارت سوزن ،منجر به ذوب شدن و ایجاد حفره اى کوچک در فیروزه پلاستیکى مى شود.از سوى دیگر ،بوى پلاستیک را نیز مى توان با نزدیک کردن سوزن به سنگ ؛در صورت بالا بردن دقت و توجه کردن استشمام کرد.
۲-۲۷-۲ رنگ شده
هولیت یا هاولیت نوعى کانى ،با ترکیب سیلیکات و کلسیم است که داراى ساختار متخلخل بوده و به راحتى رنگ مى پذیرد .در صورت اضافه کردن رنگ آبى به این سنگ با توجه به دارا بودن ساختار تار عنکبوتى بسیار شبیه به فیروزه خواهد شد.روش ها و تست ها ى گوهر شناسى از جمله وزن مخصوص ،ضریب شکست و مشاهدات میکروسکوپى ،به خوبى در تفکیک این دو کانى کمک مى کند.
۳-۲۷-۲ مالاکیت و آزوریت
فیروزه اغلب با این دو کانى اشتباه مى شود .اگر چه گاهى اوقات ،این دو کربنات مس نمونه هایى بسیار شبیه به فیروزه را داراست .بررسى مشخصات گوهر شناسى و کانى شناسى ،به تفکیک این دو کانى از فیروزه کمک مى کند.
۲۸-۲ ویژگی های فیروزه چینی
آنها مواد سیاهی را به سنگ تزریق می کنند، اینها رگه نیستند. وقتی فیروزه چینی را در دست می گیرید سبک تر از فیروزه نیشابور است.