دانلود متن کامل این پایان نامه در سایت abisho.ir

از آن از حفر چاه ها و چاهک ها ی عمودی جهت استخراج استفاده می شده است . در گذشته در هر نقطه ای که رگه فیروزه در سطح زمین مشاهده می گردیده ، حفاری در همان نقطه و به صورت دنبال رگه انجام می شده است . با توجه به عمودی بودن رگه های فیروزه در معدن نیشابور ، این حفریات عموماً شکل عمودی و یا نزدیک به عمود به خود گرفته اند . در اصطلاح محلی به این حفریات قدیمی « غار » گفته می شود .درحال حاضر ۳۵ عدد از این غارهای قدیمی در محدوده ی معدن فیروزه نیشابور قابل شناسایی است که شامل موارد زیر می شود: غار کَمَری ، غار مسلم ،ساعدی ،سرکوه ساعدی ،غارسبط ،سرکوه سبز،میله شهپری ،انجیری ،اردلانی ،غار زرد ،میله رکنی ،آبدار،گُلهی ،ته میدان ،چخماقی،خُورج سیاه ،خُورج سفید ،غاردم ،اسب کش،چراغ کش،کربلایی کریمی،آغال(لانه ) روباه،میله بالاخره،حلوایی ،زاک بالا،زاک پایین ،سه تخت ،پشکل دان،گنبدچه،ملکی،شهپردار ،خردان،گَه زار ،غار سرخ و عبدالزارق . در طول تاریخ و در کتاب ها ، رساله ها ، سفر نامه ها و مقالات مختلف ،تعداد متفاوت و عمدتاً بیشتری از آنچه که در بالا ذکر شده برای غارهای قدیمی معدن ذکر شده است . علت این موضوع آن است که در طول تاریخ چند هزار ساله معدن نام بسیاری از این غارها چندین و چند بار عوض شده است . بعضی از آن ها چندین سال متروکه بوده اند و بعد از چند سال شروع به کار مجدد نام جدیدی یافته اند . و یا با عوض شدن مالک یک محدوده استخراجی نام آن محدوده نیز عوض شده است . به عنوان مثال می توان به غار عبدالزارق اشاره نمود . در گذشته یکی از مرغوب ترین فیروزه های معدن نیشابور از این غار استخراج می شده است . ولی این غار در گذشته به نام ابواسحاقی معروف بوده است و حتی در غزل دیوان حافظ به همین نام از آن ذکر شده است :
« راستی خاتم فیروزه بواسحاقی خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود »
وجه تسمیه این غار های قدیمی نیز متفاوت است و حتی علت نام گذاری بعضی از آن ها چون غار دُم و غار خُورج نا مشخص می باشد و در جایی ثبت نشده است . بعضی از این غار ها نام صاحب خود را به همراه دارند به عنوان نمونه می توان به غار کربلایی کریمی ، غار ملکی و غار مسلم اشاره نمود . بعضی از آن ها به خاطر رنگ فیروزه یا سنگ زمینه موجود در آن ها نامگذاری شده اند مانند غار زرد ،غار سبزو غار حلوایی . بعضی به خاطر شکل خود نامگذاری شده اند مانن گنبدچه و ته میان . عده ای نیز نام خود را از خصوصیات منحصر به فردشان گرفته اند به عنوان نمونه غار انجیری که دارای چند درخت انجیر در دهانه خود می باشدو یا غار آبدار چراکه در آن از چند متری سطح زمین به پایین تراوش آب وجود دارد .
تصویر۲-۱۰از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ ﻓﻴ ﺮوزه ﻫﺎ ی اﺳﺘﺨﺮاﺟ ﻲ از ﭼﺎه آﺑﺪار، ﺗﻮﻧﻞ ﻏﺎر ﺳﺒﺰ، ﺗﻮﻧﻞﻏﺎردم و ﺗﻮﻧﻞ زاک
۴-۲ اسامی سنگ فیروزه و انواع آن پس از قیمت گذاری
۱-۴-۲ عجمی
فیروزه‌ای گرد و درشت است. دارای‏ فیروزه‏ی تقریباً خالص به رنگ آبی سیر که به اصطلاح فیروزه‏ تراشها «گرچه[۱۰]» نامیده می‏شود. این نوع فیروزه، وقتی‏ تراشیده شد، تبدیل به فیروزه‏یی صاف و خوش‏رنگ می‏شود، جنس آن سخت است. فیروزه‏ی عجمی، گران‏قیمت‏ترین نوع‏ فیروزه است.
۲-۴-۲ عجمی نیم رنگ
که از نوع قبلی، کم‏رنگ‏تر است‏. این نوع فیروزه را گویا در بعضی از کشورهای خارجی، به طور مصنوعی، رنگ می‏کنند.
۳-۴-۲ عربی
فیروزه‏ی تخت را گویند وجه تسمیه‏ این نوع فیروزه، آنست که در عربستان، موردپسند و تقاضاست‏ و دارای رنگ آبی سیر است و از نظر قیمت با نوع «عجمی»، تفاوت بسیار دارد.
۴-۴-۲ توفال
از جنس عربی است که سنگ آن، از میان‏ رفته و فقط لایه‌ای از فیروزه، با رنگ آبی سیر، باقی مانده که‏ پس از تراش، «فیروزه‏ی باب کربلا» نامیده می‏شود.