روش دلفی فازی

 

 

 

 

تعداد مراحل مورد نیاز

 

 

پس از چندین مرحله بررسی ،متخصصان درمورد یک موضوع به اجماع می رسند.

 

 

با یک مرحله بررسی، همه نظرات پوشش
داده می‌شوند.

 

 

 

 

لزوم انعطاف پذیری

 

 

خبرگان برای رسیدن به میانگین نظرات دیگران،نظرات خود را تغییر می‌دهند. در غیر اینصورت ممکن است حذف شوند.

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت jemo.ir موجود است

 

 

عقاید همه خبرگان محترم است و درجه
عضویت متفاوتی برای هر اجماع محتمل در نظر گرفته می‌شود.

 

 

 

 

هزینه و زمان

 

 

نیازمند صرف زمان و هزینه بالایی است، ابهام فرایند قابل حذف نیست.

 

 

نیاز به صرف زمان و هزینه بالا ندارد و
ابهام فرایند حذف خواهد گردید.

 

 

 

 

۳-۸- پویایی سیستم
دانش و تکنیکی که با بهره‌گیری از ‌نگرش سیستمی، مشکلات را به درستی شناسایی و در جهت حل و معضلات پیش‌آمده سریعترین واکنش را نشان می‌دهد. این دانش “سیستم داینامیک” یا پویایی سیستم‌ها نام دارد. سیستم داینامیک روش‌های مناسبی را برای شناسایی الگوی رفتاری سیستم در پرتو تفکر سیستمی، معرفی می‌نماید به علت تعاملات بین بخش‌های مختلف یک سیستم لازم است که افراد تلاش کنند که رفتار سیستم را با نگرش سیستمی درک کنند. این درک فقط می‌تواند از طریق مطالعه و شناخت همه اجزا و ارتباط بین آنها در قالب یک سیستم به دست آید(مارتینز[۱۱۰]،۲۰۰۷). مدل‌ها همواره ابعاد ساده شده واقعیت می باشند. هدف از مدل‌سازی سیستم پویا بدست آوردن درک و دیدگاهی در مورد روابط سیستم است تا بتوان خط مشی‌های ممکن برای بهبود سیستم را بررسی کرد(شی،[۱۱۱] ۲۰۰۵). پشتوانه‌ی سیستم داینامیک تفکر سیستمی است. حل مسائل در سطوح کلان امکان پذیر نیست و با موفقیت انجام نمی‌شود مگر با در نظر گرفتن تمام عوامل و فاکتورهای درگیر و همچنین روابط بین آنها. هدف تفکر سیستمی، گریز از نحوه تفکر و برخورد سنتی و ایستا با مسائل و مشکلات است. در حقیقت تحلیلگر با رویکرد و تفکر سیستمی و با در نظر گرفتن روابط مؤثر بین عوامل شناخته شده، سعی می‌کند از تأثیر عوامل بر یکدیگر چشم پوشی نکند تا نهایتاً بتواند با تغییر در ارتباطات و یا تغییر یک یا چند عامل مسأله را حل نموده و سیستم را به سمت مورد نظر هدایت کند(قبادی،۱۳۸۵).
این موضوع وجود دارد که پویایی سیستم می‌تواند به درک و فهم محیط‌های پیچیده کمک کند(کریستین[۱۱۲]،۲۰۰۱). پویایی سیستم با رفتار گسترده سیستم و اینکه چگونه آن رفتار بر تکامل سیستم در آیند تأثیر می‌گذارد، تأکید دارد و به این ترتیب تصمیم‌گیری را تسهیل می‌کند(هلمس[۱۱۳]،۲۰۰۰). تکنیک پویایی سیستم فرض می‌کند که اجزا در یک الگوی پیچیده با یکدیگر مرتبط می‌باشند و جهان از نرخ‌ها، سطوح و حلقه‌های بازخور تشکیل شده است و جریان اطلاعات از جریان فیزیکی مهم‌تر می‌باشد و غیرخطی بودن و تأخیر از اجزای مهم هر سیستمی است(لان،۲۰۰۰)، در واقع رویکرد پویایی سیستم بر این اصل استوار است که بررسی سیستم‌ها بصورت ایستا، به تنهایی تمامی جوانب پدیده ها در نظر نمی گیرد، در این روش تمامی متغیرها از جوانب مختلف بررسی می‌شوند این رویکرد بر این اصل استوار است که نرخ تغییرات کوچک می تواند در دراز مدت سیستم را دستخوش تغییر بزرگی کند.(اخلاصی،۱۳۹۱).
پویایی سیستم روشی‌است برای مطالعه، تحلیل، شبیه‌سازی و بهبود سیستم‌های پویایی اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی، با یک دیدگاه بازخوردی. این روش به شکل امروزی در سال ۱۹۶۰ توسط فارستر و همکارانش در دپارتمان مدیریت موسسه فناوری ماساچوست مطرح شد، این چارچوب روی سیستم‌هایی که تفکر می‌کنند، تمرکز می‌کند ولی چند مرحله اضافی در ساختن و تست کردن مدل شبیه سازی کامپیوتری نیز در خود دارند. ویژگی‌های اصلی این روش، وجود سیستم پیچیده، تغییر رفتار سیستم از زمانی به زمان دیگر و هم‌چنین وجود بازخورد حلقه بسته هستند. این بازخورد اطلاعات جدیدی را درباره وضعیت سیستم شرح می‌دهد که منجر به تصمیمات بعدی می‌شود(مداح، ۱۳۹۰).
هدف اصلی پویایی سیستم، حصول بینش درباره چگونگی کارکرد سیستم‌هاست، بنابراین در بهبود سیاست‌ها در زمینه مورد بررسی، کمک بسیار خوبی خواهد بود. پویایی سیستم بر چهار مولفه موجودی‌ها، جریان‌ها، بازخوردها[۱۱۴]و روابط غیرخطی استوار است و قابلیت آزمون مدل، سبب درک بهتر کاربر از مسائل می‌شود. هسته اصلی تکنیک، ساختار سیستم است که شکل‌دهنده رفتار آن‌ است.(اخلاصی،۱۳۹۱).
روش پویایی سیستم برای درک رفتار پیچیده و سیستم‌های پویا سیاسی، اقتصادی، فناوری و اجتماعی برای نشان دادن ساختار سیستم و سیاست‌های مورد استفاده در تصمیم‌گیری در رفتار سیستم، مورد استفاده قرار می‌گیرد (آبوراوی[۱۱۵] ، ۲۰۰۹). روش پویایی سیستم شامل دو فاز کمی و کیفی است. در شکل۳-۲ فاز‌های روش پویایی سیستم نشان داده شده‌است. پویایی شامل دو فاز مجزا است، که می‌تواند ابزاری برای شناسایی مساله یا دلیلی برای نگرانی باشد. این‌ها به ترتیب پویایی سیستم کیفی و کمی هستند. فاز کمی مرتبط با توسعه و تجزیه و تحلیل مدل شبیه سازی شده است. مرحله اصلی شامل فاز کیفی در تجزیه و تحلیل ورودی – خروجی سیستم، مدل مفهومی و فرمول‌سازی نمودار جریان است. مرحله اول در راستای ایجاد مدل کمی برای تبدیل مدل مفهومی به نمودار جریان می‌باشد. مدل شبیه سازی توسط افراد مرتبط و داده‌های معتبر شناسایی می‌شوند(آبوراوی، ۲۰۰۹).
پویایی سیستم کیفی مبتنی بر ایجاد نمودار علی- معلولی و ایجاد ساختار حلقه بازخورد سیستم با استفاده از نمودار جریان است که با متغیرهای نرخ و سطح و جریان‌های اطلاعات ارائه می‌شود و یک ارزیابی کیفی از روابط بین فرآیندهای سیستم، تخمین رفتار سیستم و طراحی راهبردهای لازم برای بهبود رفتار ارائه می‌دهد. مدل‌سازی پویایی سیستم به مدیران کمک می‌کند تا تصمیمات خوبی و بی نقصی، مبتنی بر مدل‌های داده – محور بگیرند. مزیت‌های مهم تر پویایی سیستم به عنوان یک ابزار تجزیه و تحلیلی می‌باشد. که بسیاری از روابط داخلی را نمایان می‌کند که تحت تاثیر رفتار در یک سیستم پیچیده است. بنابراین، کاربرد اصلی پویایی سیستم شناسایی حلقه‌های بازخو
رد اطلاعات است که توسط ارتباط با جریان اطلاعات و تجزیه و تحلیل حلقه‌هایی ایجاد می‌شود که درک چگونگی فرآیندهای اطلاعات و راهبردهایی که اثر متقابل در رفتار سیستم‌ها دارند را، تسهیل می‌کند(آبوراوی، ۲۰۰۹).
۳-۸-۱- مراحل مدل پویایی سیستم
مدل‌سازی یک فرآیند بازخوردی یا به عبارتی واکنشی است که از طریق تکرار و چرخه تکراری پیش برده می‌شود. این موضوع در چرخه و سیکل بزرگتر یادگیری و فعالیت که به‌ طور ثابت در سازمان‌ها اتفاق می‌افتد جاسازای شده است، استرمان در سال ۲۰۰۰ عنوان می‌کند که، با انجام پنج مرحله مدل پویایی سیستم ایجاد می‌شود که این مراحل به شرح زیر است (مداح ،۱۳۹۰).
۳-۸-۱-۱- مرحله اول: شناسایی مسئله
در این مرحله ما نیاز داریم که مساله واقعی را پیدا کنیم، متغیرها و مفهوم‌های کلیدی را بشناسیم، افق فکری را تعیین کنیم و سیاست آن مسئله را بصورت پویا مشخص کنیم.
۳-۸-۱-۲- مرحله دوم: فرضیه‌های پویا
مدل‌ساز باید یک نظریه‌ای از چگونگی تحریک و برانگیختن مساله را توسعه و گسترش دهد. این کار، مدل‌سازی تلاش‌‌ها را از طریق ساختارهای معینی راهنمایی می‌کند. در این مرحله ما نیاز داریم که نمودار حلقوی علت و معلولی که پیوندهای سببی بین متغیرها را توضیح می‌دهد و نمودار علت و معلولی را به نمودار جریان تبدیل می‌کند را بسط و گسترش دهیم.
۳-۸-۱-۳- مرحله سوم: فرمول‌بندی
برای تعریف مدل پویایی سیستم، بعد از این‌که ما نمودار حلقوی علت و معلولی را به نمودار جریان تبدیل کردیم باید توصیف و شرح سیستم را به سطح، نرخ و معادلات کمکی تبدیل کنیم. ما نیاز داریم که بعضی از پارامترها، روابط رفتاری و شرایط اولیه را تخمین بزنیم. با نوشتن معادلات ما وقفه‌ها و عدم مشمولیت‌هایی که باید در توصیف و تشریح اولیه اصلاح شوند را روشن سازیم.