برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

ps://mop.altervista.org/wp-admin/post-new.php#footnote-42″>[42]
مطالعه در باب آیین‌های گذار برای اوّلین بار به صورت رسمی توسّط ون جنپ در سال 1909 در کتابی به همین نام منتشر شد. در تعریف آن می‌توان گفت که آیین‌های گذار انتقالی از یک مرحله‌ی زندگی، فصل یا واقعه را به مرحله، فصل یا واقعه‌ی دیگر نشان می‌دهند. همه در آیین‌های گذار شرکت می‌کنند و جوامع مختلف به طرق گوناگونی آن را نشان می‌دهند.[43] آیین‌هایی مانند تولّد، تشرّف، ازدواج و مرگ مثال‌های بارز آیین‌های گذارند در حالی که ون جنپ تصوّری بسیار گسترده‌تر داشت وی امور فراوانی مثل جشنواره‌های فصلی، آیین‌های قلمروی، قربانی، زیارت و در واقع هر رفتاری (دینی یا غیر دینی) که الگوی سه مرحله‌ای جدایی، انتقال و اِلحاق را شامل شود نوعی آیین گذار می‌دانست:
«انتقال‌ها از گروهی به گروه دیگر و از یک موقعیّت اجتماعی به موقعیّت دیگر در خود واقعیت هستی مضمر هستند، به طوری که زندگی یک مرد از توالی مراحلی با آغازها و پایان‌های مشابه ترتیب یافته است تولّد، بلوغ اجتماعی، ازدواج، پدری، ترقّی به طبقه‌ای بالاتر، تخصّص حرفه‌ای و مرگ. برای هر یک از این مراحل مراسمی وجود دارد که هدف اصلی آن‌ها این است که فرد را قادر سازند که از یک موقعیّت تعریف شده به موقعیّت دیگری گذر کند که آن موقعیّت هم به همان میزان تعریف شده است.»[44]

 

 

 

2. زیارت

 

 

2.1 اهمّیت آیین زیارت
زیارت قدرت به حرکت در آوردن تعداد عظیمی از مردم را در دنیا دارد. اقتصاد کشورها و مناطق مختلف را تغییر می‌دهد و پیام‌های سیاسی و نیز مذهبی را منتشر می‌کند. برای مثال: حج هر ساله میلیون‌ها نفر را به خود جذب می‌کند. لوردز در سال 1958 در یکصدمین سالگرد ظهور مریم مقدّس بر بِرناردِ[45] ، بیش از پنج میلیون نفر رابه خود جذب کرد. هر دوازده سال یکبار مراسم زیارتی کومبها ملا[46] که در نقطه تلاقی رود مقدّس در الله آباد برگزار می‌شود بیش از ده میلیون نفر زائر را به طرف خود می‌کشد. حتّی خطر‌های مکان‌های زیارتی نتوانسته است از توجّه زائران بکاهد. برای مثال زیارتگاه شیوایی امارنات در کشمیر که در ارتفاع 12725 فوت بالای دریا قرار دارد، علی‌رغم خطر‌های زیاد، (مثلاً درسال 1928 بیش از پانصد نفر در حال عبور از سی مایل مرتفع در انتهای مسیر مردند و در سال 1970 تعداد هجده نفر در کولاک مردند)باز هم شاهد زائرند.
2.2 گونه‌بندی زیارت
آمیختگی شدید سفر زیارتی با گونه‌های دیگر سفر و نیز تنوّع وگستردگی انواع خود زیارت، انسان‌شناسان را بر آن داشته است تا هریک از منظر و نیّت خود دست به گونه‌بندی زیارت بزنند. برای مثال بازدیدکنندگان رم ممکن است خودشان را به عنوان گردشگران روحانی معرّفی کنند، می‌توان با ارائه تعریفی اعم از زیارت براساس این که فرد در هر لحظه کجا است وچه نگرشی به محل دارد، بازدید کنندگان را نیز زائر نامید. پس مطالعه‌ی گونه‌های مختلف زیارت ما را در یافتن تعریفی جامع‌تر از زیارت یاری می‌رساند. مورینیس تعریفی از زیارت ارائه می‌دهد:
« زیارت سفری است که یک شخص در جستجوی حالتی انجام می‌دهد که معتقد است دربردارنده آرمانی ارزشی است. در مرسوم‌ترین حالت، پایان زیارت، زیارتگاهی است که در نقطه جغرافیایی ثابتی قرار گرفته است. این مکان شهرتی به دست آورده است که زائران را به خود جلب می‌کند…کسی که به نقطه‌ای سفر می‌کند که فقط به دلیل خودش حائز اهمّیت است نیز یک زائر است. زیارت مجازی بدنبال جستجوی مکان است که در قلمرو جغرافیایی قرار نگرفته است. برخی از سفرهای مقدّس سرگردانی‌هایی هستند که هدف ثابتی ندارند، در این‌جا زیارت جستجوی هدفی ناشناخته یا پنهانی است».[47]
همچنین ممکن است زیارت را در قالب سفری جسمانی به مکانی جغرافیایی بدانیم ولی ممکن است این سفری استعاری، درونی و روحانی باشد. همچنین ممکن است زیارت برنامه‌ریزی شده باشد یا این که زائران بمنزله‌ی افرادی سرگردان و به امید هدایت خدا عازم سفر زیارتی شوند. برای مثال در سنّت ایرلندی، اسکاتلندی و ولشی در اوایل قرون وسطی آرمان بیابان تسلّط یافته بود. این مفهوم از مرتاضان گوشه‌نشین قرون اوّلیه‌ی مسیحیت که بنام پدران بیابانی شناخته می‌شدند گرفته شده بود. از دیگر گونه بندی‌های زیارت می‌توان به تقسیم بندی جِی. جی.دیویس[48] اشاره کرد که زیارت را به چهار گونه تقسیم می‌کند: 1ـ زیارت بمنزله‌ی تمرینی روحی 2 ـ زیارت به‌مثابه‌ی تقلیدی از مسیح وقدّیسینش 3 ـ زیارت ،هویّت و اتّحاد 4 ـ زیارت و کتاب مقدّس .[49] سیمون کلمن وجان اِلسنر درکتاب زیارت، گذشته وحال رویکردی تطبیقی را انتخاب می‌کنند که براساس مقصد زیارت و تنوّع چشمگیرشان است. آنان زیارت را به زیارت در جهان کلاسیک، یهودی، اسلامی، مسیحی، هندی، و بودایی تقسیم می‌کنند.[50]
پنج گونه زیارت را می‌توان از هم تفکیک کرد.[51] که عبارت‌اند از :1-زیارت به یک مکان مقدّس 2-زیارت یک شیء مقدّس 3- زیارت شخص مقدّس 4-زیارت به مثابه متن مقدّس 5-زیارت به مثابه سفری کنایی .
2.2.1 زیارت به یک مکان مقدّس
اوّلین مقوله عبارت است از زیارت یک مکان مقدّس، مکان‌های مقدّس می‌تواند از انتزاعی‌ترین مکان‌ها مانند مکان تجلّی خدا یا مریم باکره بر یک نفر باشد مانند: لوردز در فرانسه، فاطیما در پرتغال، ناک در ایرلند، مجوگوریا در بوسنی و هرزگوین و گوآدالوپ در مکزیک. و همچنین ساختار مادّی مانند یک ساختمان مانند دخمه‌ مقدّس در اورشلیم، گرسیلند در تنسی یا زمین فوتبال انفیلد در لیورپول.
این مکان می‌تواند پدیده‌ای در چشم انداز طبیعی باشد، مانند صخره‌ ایرز در استرالیا مرکزی یا رودخانه گنگ در هندوستان یا مکانی که در آن انسان عارضه‌ای طبیعی را بهسازی می‌کند مثل چشمه‌های مقدّس با پله‌کان و سایبان، همچنین مکان‌هایی که گمان می‌رود نیروی طبیعی دارند مثل دوائر سنگی یا سنگ‌های ایستاده یا درختان برای مثال در ایرلند درختستان‌های مقدّس که درختان بلوط دارند زیرا درختستان‌های مقدّس بلوط، در داستان‌ها و شرح حال‌های قدّیسین مسیحی بیان شده است.[52]
2.2.2. زیارت یک شخص مقدّس
زیارت یک شخص مقدّس مانند مادر میرا [53] زنی هندویی که بسیاری از مردم معتقدند او یک تجسّد یا تجلّی از الوهیّت است، هزاران نفر را به دارشاناها یا مراقبه‌های خاموش<s
up>[54]در خانه‌اش جلب می‌کند، امروزه لازم است که زائران حدود سه سال زودتر ثبت‌نام کنند تا بتوانند در دارشانا حضور یابند[55]. ترنر تصویر زنده‌ای از یکی از شهودگرایان لاسالت[56] در فرانسه را به دست می‌دهد که پس از اوّلین مواجهه‌اش با مریم باکره توسّط کلیسا تحت تعلیم قرار گرفته بود. او دور فرانسه، انگلستان و ایتالیا را می‌گشت در حالی که هوادارانش او را احاطه کرده بودند.[57]
2.2.3 زیارت یک شیء مقدّس