مقدمه

این فصل به بررسی پیشینه تحقیق وپیشینه روشهای حل می پردازد. از آن جا که مدل مطرح شده در این     پایان نامه یک مدل طراحی یکپارچه شبکه زنجیره تامین (مستقیم و معکوس) می باشد، و بطور کلی طراحی شبکه شامل تعیین مکان تسهیلات، نقش و ظرفیت آن ها و تخصیص آن ها به بازارهای مختلف می باشد؛لذا در این راستا ابتدا مدل های مکان یابی در یک تقسیم بندی ساده دسته بندی می شوند و مدل های پایه مکان یابی که در فصول آتی از آن ها استفاده می شود، مورد مطالعه قرار می گیرند. در ادامه فصل دوم پس از اشاره مختصر به مفاهیم زنجیره تامین مستقیم، معکوس و یکپارچه، مدل های طراحی شبکه در ادبیات به دقت بررسی می شوند. در گام بعدی به مرور معدود تحقیق های موجود در زمینه مدل های طراحی شبکه یکپارچه که به تعیین ظرفیت و همچنین زمان(پویایی شبکه) توجه نموده اند، پرداخته می شود. سپس به بررسی  طراحی شبکه واثرات زیست محیطی وهمچنین مزیت های رقابتی این شبکه می پردازیم. در نهایت، ادبیات موجود مختصراً نقد می گردند و نتیجه گیری حاصل می شود.

۲-۲- مسائل پویا در مقابل مسائل ایستا

مکان‌یابی تسهیلات یک مسئله تصمیم‌گیری مهم است چراکه دربرگیرنده الزامات بلندمدت برای مکان‌یابی تسهیلات استقرار یافته می‌باشند؛ زیرا این تسهیلات را نمی‌توان به راحتی و یا بدون هزینه گزاف تغییر داد.

بطور کلی تصمیمات مکان‌یابی تسهیلات به تعیین تعداد تسهیلات (مکان تسهیلات به لحاظ جغرافیایی) ظرفیت تسهیلات و تخصیص تقاضا برای تسهیلات بطوری‌که تقاضای یک محصول یا خدمت برآورد شود، می‌پردازد. معمولاً با درنظرگرفتن هزینه‌ها (یا سودها) ی مربوط به برآوردن کل تقاضای بازار و هزینه‌های استقرار (یا عملیات) تجهیزات، این تصمیمات اتخاذ می‌شود. اکثریت مدل‌های سنتی مکان‌یابی تسهیلات که در ادبیات وجود دارد بر این فرض استوار است که بسیاری از پارامترهای مسئله (مانند تقاضاها و هزینه‌ها) معمولاً با افق زمانی برنامه‌ریزی سازگارند. چنین مدل‌های مکان‌یابی تسهیلات زمان را نادیده گرفته‌اند، یعنی ایستا هستند.

     مدل‌های ایستا مکان‌یابی تسهیلات (که تک دوره ای نیز نامیده می‌شود) این مدل‌ها می‌کوشند عملکرد سیستم تصمیم‌گیری هم‌زمان همه متغیرها را برای یک دوره خاص، بهینه نمایند.

به‌عبارت دیگر مادامی که فاکتورها و پارامترها ثابت هستند و طی زمان تغییر نمی‌کنند، این مدل‌ها قادرند به خوبی عمل کنند و برای بسیاری از مسائل این موضوع قابل قبول است (کانل وخوماوالا^[۱]،۱۹۹۷).

اما در عمل در بسیاری از مسائل جهان واقعی و نمونه‌های واقعی، تغییرات در یک دوره زمانی می‌تواند حائز اهمیت باشد. تسهیلاتی نظیر مدارس، بیمارستان‌ها، کارخانه‌ها، مراکز توزیع، انبارها و غیره که باتوجه به هزینه‌های مربوط به سرمایه غالباً طی چندین سال عملیاتی می‌شوند. در نتیجه ممکن است مواردی وجود داشته باشد که پارامترهای مربوطه در تصمیم مکان‌یابی در گذر زمان تغییر یابند یا تحویل شوند. تقاضاها (مثلاً کمیت و مکان) هزینه‌ها (مثلاً عملیات و حمل و نقل) و ظرفیت موردنیاز(مثلاً قابل دسترس بودن در هر زمان معین) مثال‌هایی از این پارامترها هستند.

بنابراین‌ مدل‌های ایستای مکان‌یابی تسهیلات دیگر تحت شرایط فوق‌الذکر که کاربردی ندارند برای این میباشد که تصمیم مکان‌یابی که در یک دوره بسیار مطلوب است ممکن است در دوره دیگر مطلوب باشد یا نباشد(اربانی وفرهانی،۲۰۱۲) .

 مدل‌های پویا (یا چند دوره‌ای)مکان‌یابی تسهیلات برای غلبه بر کاربرد محدود مدل‌های ایستایی مکان‌یابی تسهیلات در ادبیات گسترش یافته‌اند.

این مدل‌ها با مدل‌های ایستای مکان‌یابی تسهیلات که در آن ؛زمان وجود ندارد فرق دارند. در حوزه مسائل مکان‌یابی تسهیلات پویا هزینه و زمان دو معیار اصلی هستند که بر تصمیم، تصمیم‌گیران برای تعیین مکان‌یابی بهینه در بلندمدت اثر می‌گذارد. در واقع هدف مدل‌های مکان‌یابی تسهیلات پویا حداقل‌سازی هزینه مکان‌یابی مجموعه‌ای از تسهیلات بعلاوه در مورد زمان، تعیین افتتاح یا تعطیلی هر تسهیلات در هر مکانی طی این افق زمانی مشخص شده را امکان‌پذیر می‌سازد (اربانی وفرهانی ،۲۰۱۲واون وداسکین^[۲]،۱۹۹۸).

مدل‌های مکان‌یابی تسهیلات پویا را کورنت و همکاران^[۳] در دو مقوله فرعی تعریف کرده‌اند:

     مدل‌های تلویحاً پویا و مدل‌های صریحاً پویا. مدل‌های تلویحاً پویا براساس این مفهوم که فرض می‌شود در آن کلیه تسهیلات طی یک دوره زمانی افتتاح می‌شوند و سپس در کل افق برنامه‌ریزی بازمی‌مانند. این مدل‌ها پویا هستند برای اینکه برخی از پارامترهای مسئله طی زمان تغییر می‌کند.

در مدل‌های صریحاً پویا، تسهیلات طی افق زمانی افتتاح خواهند شد (یا ممکن است بسته شوند) یک تصمیم برای افتتاح یا بستن تسهیلات در هر زمان و مکان مشخص به تغییرات پارامترها طی زمان مربوط می‌شود (اربانی وفرهانی ،۲۰۱۲ودایس وهمکاران^[۴] ،۱۹۹۸).

همانطور که قبلاً ذکر شد می‌توان نتیجه گرفت که برای بسیاری از صحنه‌های مکان‌یابی تسهیلات واقع‌گرایانه در شرایطی که تغییرات اساسی می‌تواند طی یک افق زمانی طولانی در کاربردهای استراتژیک کار و کسب رخ دهد ، مدل‌های ایستا ناقص است.

در نتیجه باید چندین دوره برنامه ریزی را برای نشان دادن ملاحظات پس از زمان‌بندی مناسب برای تصمیم‌های مکان‌یابی بهینه بویژه برای افزایش یا کاهش ظرفیت تسهیلات جهت پرداخت به کمیت‌های متغیر عرضه و تقاضا بکار برد. مدل‌های پویا این ظرفیت را ارائه می‌کنند.

[۱] Canel, C. and Khumawala, B. M.

[۲] Owen, S. H.  and Daski, M. S.

[۳] Current et al.

[۴] Dias, J., Captivo, T. E.  and Climaco, J.

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید