این نظریه که درصدد تبیین کاهش کارآیی قدرت نظامی در روابط بین‌الملل و گسترش همکاری بین دولت‌ها برای رسیدن به دنیایی باثبات بود، ریشه در طرز تفکر بین‌الملل‌گرایانه یا انترناسیونالیستی داشت؛ که بر مبنای آن، امور دنیا به‌طور عینی در جهت جهانی شدن است و این جریان عینی در روندهای سیاسی به‌شکل همکاری بین دولت‌ها منعکس می‌شود و در عین حال جریانی مثبت و در راستای صلح و رفاه بیشتر جهانی است. تئوری وابستگی متقابل بر این نکته اساسی مبتنی است، که در سیستم بین‌المللی معاصر، مسائل اقتصادی و رفاهی، جایگزین مسائل سیاسی و امنیّتی شده و از این‌رو زور و خشونت نمی‌تواند کارآیی مناسب در روابط اقتصادی بین دولت‌ها داشته باشد؛ بلکه برعکس، مذاکره و چانه‌زنی و ارتباطات متقابل می‌تواند، منافع اقتصادی و تکنولوژیکی طرفین را تأمین کند.( مشیرزاده، حمیرا؛ ص۵۱- ۴۶)

 

دانلود متن کامل این پایان نامه در سایت abisho.ir

 

۲-۶-۲- نظریه بازی‌ها

 

 

براساس این نظریه عرصه روابط میان دولت‌ها مانند صفحه شطرنج است و دولت‌ها و دولتمردان به‌مثابه بازیگرانی هستند، که در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند و برد و باخت در این‌بازی، بستگی به مهارت، حدس نزدیک به‌واقع، اطلاعات و … دارد. این نظریه درصدد است تا با بیان استراتژی و سیاست‌های مختلف در یک شرایط مشخصی، منطقی‌ترین و عقلانی‌ترین سنجش را انجام دهد.

 

 

۲-۶-۳- هم‌گرایی

 

 

این تئوری درصدد تبیین هم‌گرایی به‌ویژه هم‌گرایی منطقه‌ای در اروپاست. این تئوری، ضمن تجربه و تحلیل پدیده‌گرایی(هم‌گرایی به‌معنای وحدت و ادغام نهادهای ملی در مراکز فراملی، که پدیده‌ای رایج در اروپای بعد از جنگ جهانی دوم بوده) چگونگی توسعه و گسترش آن‌را در سطح بین‌الملل نشان می‌دهد.( جمالی، همان، صص۲۳۳-۲۲۱-۲۱۵٫)

 

 

۲-۶-۴- نظریه ارتباطات دویچ

 

 

نظریه ارتباطات کارل دویچ برآنست که شاخصه همه اجتماعات، وجود حجم چشم‌گیری از مبادلات میان اشخاص است. وی جوهره مردم را وجود ارتباطات دانسته و معتقد است، علاوه‌بر ارتباطات اجتماعی، تبادلات اقتصادی نیز مردم را به‌هم پیوند می‌دهد.( مشیرزاده، همان، ص ۴۱٫)

 

 

۲-۶-۵- وابستگی

 

 

این نظریه در حوزه اقتصاد سیاسی بین‌الملل مطرح است و درصدد است ساختار قدرت، وابستگی پیچیده میان بازیگران بین‌المللی را تجزیه و تحلیل کند و ضمن رد نظریه نوسازی، نظر مارکس(که معتقد بود سرمایه‌داری در همه‌جا ممکن است توسعه یابد) را به چالش طلبید. براساس این تحلیل وابستگی، وضعیّتی است، که از خارج، به دولت‌های جهان سوم تحمیل می‌شود و علّت توسعه‌نیافتگی این کشورها، وابستگی ساختاری آن‌ها در درون نظام سرمایه‌ داری است. بنابراین در چهارچوب این نظریه، فرایند پیرامونی‌شدن جنوب، در نظام سرمایه ‌داری جهان، تحت کنترل کارگزاران شمال و همکاری نخبگان جنوب است؛ که طی آن توسعه و توسعه‌نیافتگی، فرایند تجمّع سرمایه به‌شمار می‌رود.( قوام،همان،صص۱۱۴-۱۱۳٫)

 

 

۲-۷- رهیافت های اصلی در ارتباطات بین الملل:

 

 

۱- رهیافت انسان گرایانه –آرمان گرایانه: در این رهیافت هدف اصلی و اساسی « صلح » و گفتگو می باشد تا با افکار یکدیگر آشنا شویم و آدمی برای دستیابی به صلح و رسیدن به اساس آدمیت ، بایستی ارتباط با انسانهای دیگر را در دستور کار خود داشته باشد تا آداب و فرهنگ بیاموزد اساس این رویکرد روابط بین ملتها و دولت ها می باشد
۲-رهیافت تبلیغاتی : اساس و مبنای این رویکرد تبلیغات است آنهم یکسویه و برای قبولاندن به مخاطب و تسخیر افکار دیگری یعنی ارتباطات بین الملل را برابر با تبلیغات بین الملل میدانند ابزارهایی مثل رادیو – تلویزیون – مطبوعات و … زمینه را برای تفوق سیاسی و نظامی فراهم میکند مثل اقداماتی که در جریان جنگ خلیج فارس (حمله آمریکا به عراق رخ داد)
۳-  رهیافت اقتصادی : در این رویکرد ، رسانه ها در ارتباطات بین الملل ، باعث
کسب درآمد می شود و اقتصاد اطلاعاتی سودآور وسایل ارتباط جمعی به دو گونه در اقتصاد نقش دارند :
–  اطلاعات بعنوان کالا ، دارای ارزش اقتصادی می شود
– اطلاعات زمینه تبلیغ و بازاریابی عصر فروش کالا می شود
اقتصاد اطلاعاتی بدون نیاز به ماده اصلی تولید می شود و از روشهای سنتی تولید گذر کرده است و تنها به یک فضا نیاز دارد
۴- رهیافت سیاسی-خبری : نقش وسایل ارتباط جمعی در روابط بین الملل ، انتقال اخبار است گرچه اصل انتقال خبر بیطرفانه است ولی تبعات و نتایج آن بار سیاسی ، اقتصادی دارد در عرصه بین الملل ، برقراری ارتباط به اشکال مختلف اتفاق می افتد بازیگران اصلی در این چرخه ارتباطی سازمانهای بین المللی ، دولتها و اشخاص می باشند .

 

 

۲-۸- نقد رهیافتهای ارتباط بین المللی:

 

 

بر هریک از این  رهیافت ها نقدهای  وارد است  که به شرح ذیل به آناشاره میشود:
۱- دستیابی به انتقال عینی اطلاعات وارزشها در رهیافت آرمانی ، انسانی ممکن است وعینیت فرد بی دوام وذهنی است .
۲-پیگیری خردمندانه خیرانسانی که آرمانگرایی خواستارآن است انتظاری غیرواقعگرایانه ازانسانهاست
۳- نو آئینی سیاسی به عدم اعتماد نسبت به رسانه های بین المللی منجرشد ه است که هدفش فریبکارانه می باشد .

 

 

۲-۹- ارتباط سیاسی بین المللی:

 

 

جریان سیاسی اطلاعات یکی ازسنتی ترین شکلهای ارتباط بین المللی است . یکی از پیامدهای این ارتباط گرایش بیشتربه توده مردم است که دانشمندان آنرا سیاستمداری عمومی ، نامیده اند که ازمهمترین ویژگی آن اهمیت دادن به آراء عمومی بوده است .
راهبرد عمده ارتباط سیاسی بین المللی دردهه های نخستین ، بهره جویی بی شرمانه ازآوازه گری( پروپاگاندا )  بود .
ویژگیهای درونی آوازه گری ( پروپاگاندا ) عبارت است ازدانش روانشناختی سرزمینی فرد وهدفش به تنها جستجوی تعالی  فرد بلکه حاضربه خدمت ساختن اوست .
بطورکلی ۳ گونه نظریه ارتباطی ، زیربنای پژوهش درروابط بین الملل را تشکیل می دهد :
۱- نظریه های ریاضی
۲- نظریه های اجتماعی وروانی
۳- نظریه های زبان شناختی
ارتباط وتضاد میان فرهنگی :
یکی از ویژگیهای عصرمااین است که ملتهای بیش از پیش به ساختارهای سیاسی واقتصادی توجه کرده اند. تجربه ویتنام وانقلاب اسلامی ایران دردهه ۱۹۷۰ تنها دونمونه هیجان آوراز تضاد سیاسی وایدئولوژیک میان ابرقدرتها ازسویی وکشورهای کوچکتر ازسوی دیگر بود .
به علت آنکه قدرتهای بزرگ درحفظ نظام بین المللی سهم زیادی دارند وچون باید موضعی را درراضی نگهداشتن نخبگان سیاسی اقتصادی ونظامی داخلی نگهدارنده با این نظام موجود به هرگونه تغییرات انقلابی وبنیادی درساختار ارتباطی بین المللی کمتر علاقه مند هستند . این جریان ارتباطات واطلاعات بین المللی حاضر را میتوان بدین شرح اعلام کرد :
۱- ارتباط نخبگان داخلی اجتماعی شدن ومجادله سیاست .