هزینه‎های ارزیابی

• هزینه‎های شکست داخلی

• هزینه‎های شکست خارجی

چنانچه در نمودار (۱-۲) مشاهده می‎شود، دو گروه اول هزینه ها مربوط به تولید محصول مرغوب و دو گروه آخر ناشی از تولید محصول نامرغوب می‎باشد. این دو نوع هزینه، هزینه محصول مرغوب و هزینه محصول نامرغوب با هم نسبت عکس دارند؛ یعنی هر چه ما هزینه تولید محصول مرغوب را بالا ببریم، هزینه های تولید محصول نامرغوب کاهش مییابد. هزینه های کیفیت در جایی قبل از کیفیت۱۰۰ درصد به حداقل میرسد، بنابراین سازمان ها سعی کردند محصول را در همان حیطه ای تولید کنند که هزینه به حداقل می‎رسد.
با وجود انتقاداتی که به نظریه سنتی جوران وارد شده است، مدل سنتی و رابطه معکوس ذکر شده همچنان دارای مقبولیت گسترده‎ای است و در مباحث مربوط به کیفیت، به آن استناد می‎شود (فارسیجانی و کیامهر، ۱۳۸۷).
مطالعات بسیار کمی مبنی بر ایجاد یک رابطه تجربی موثر میان هزینه‎های کیفیت و کیفیت وجود دارد. این تحقیق با ادغام مفاهیم هزینه‎های کیفیت (هزینه‎های ارزیابی، هزینه‎های پیشگیری، هزینه‎های شکست داخلی و هزینه‎های شکست خارجی) و سطح کیفیت با در نظر گرفتن سه عنصر ورودی مواد، ماشین آلات، عامل انسان به طور جداگانه و شرکت به عنوان یک کل، به بررسی رابطه بین اجزای هزینه‎های کیفیت و سطح کیفیت برای هر یک از عناصر (مواد، ماشین‎آلات، عامل انسان و شرکت) می‎پردازد.
۱-۳٫ اهمیت و ضرورت تحقیق
تولید محصول با کیفیت از عوامل مهم در افزایش سهم بازار از طریق جلب رضایت مشتریان می‎باشد که افزایش توان سود‎آوری در شرکت را تضمین مینماید. وجود سیستم اطلاعاتی در یک سازمان که اطلاعات مرتبط با هزینه‎های کیفیت را اندازه گیری و گزارش کند، امری حیاتی است. بررسی فعالیتهای انجام شده مرتبط با تولید محصول با کیفیت از طریق اطلاعات کمی هزینههای مربوط و برنامهریزی و کنترل آن ها عملی خواهد شد. اندازه‎گیری هزینههای کیفیت، مدیریت را در درک بهتر فعالیتهای مربوط به کیفیت محصول یاری میدهد و همچنین باعث تلقی کیفیت به عنوان یکی از پارامتر‎های مهم فعالیت سازمان نظیر عملیات تولید و فروش می‎شود (ممبینی ،۱۳۷۷).
سیستم حسابداری اغلب شرکت ها در کشور ما آن گونه طراحی نشده است تا توانایی تامین اطلاعات مورد نیاز جهت اندازه گیری و کنترل هزینه‎های کیفیت را داشته باشد. هزینه‎های کیفیت را باید با توجه به ویژگی ها، امکانات و نیازهای اطلاعاتی شرکت با همکاری گروه‎های بازرگانی، مهندسی و مالی طبقه بندی کرد. هرگونه ابهام در محتوای اطلاعاتی این هزینه ها باید با توجه به دانش، تجربه و هم فکری گروه‎های سه‎گانه فوق حل و فصل شود.
توجه به هزینه‎های کیفیت تحول بزرگی در شرکتها ایجاد کرده و مزیت آن فراتر از افزایش سود بوده و به یک فلسفه تبدیل شده است. فلسفه آموزش مداوم و بهبود مستمر موجب اعتلای فرهنگ کارکنان و دگرگونی ساختار سازمانی شرکت ها شده است. این عوامل علاوه بر افزایش سود، قدرت رقابت را نیز تقویت می‎کند.
حسابداری کیفیت با تعیین اینکه ما چقدر برای دستیابی به کیفیت هزینه میکنیم و در مقابل چقدر هزینه بابت بدی کیفیت را میپردازیم، امکان کنترل بهتر هزینه‎ها را فراهم کرده و با ارائه اطلاعات تفضیلی در رابطه با انجام عملیات پیشگیرانه بدی کیفیت و نتایج حاصل از آن در کیفیت خروجیها، امکان تصمیمسازی استراتژیک را برای مدیران فراهم می‎سازد (رهنمای رودپشتی و جلیلی، ۱۳۸۶).
۱-۴٫ اهداف اساسی از انجام تحقیق
هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی رابطه بین اجزای هزینه‎های کیفیت و کیفیت برای هر یک از عناصر (مواد، ماشین‎آلات، عامل انسان و شرکت) در شرکت شیر پگاه خوزستان برای سال-های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ می‎باشد.
این تحقیق در محاسبه و جمع‎آوری هزینه‎های مرتبط با کیفیت دارای اهداف اصلی و فرعی می‎باشد.
که اهداف اصلی عبارتند از:
آشنایی با مراکز فعالیت ایجاد کننده هزینه‎های کیفیت
توضیح چگونگی جمع‎آوری و تجزیه و تحلیل هزینه‎های کیفیت
طبقه‎بندی هزینه‎های مربوط به کیفیت
کسب معیاری برای سنجش میزان روی آوردن سازمان به کیفیت
کسب شناخت از چگونگی تاثیر هزینه‎های کیفیت بر کیفیت محصول تولیدی
کسب شناخت کافی از اجزای هزینه‎های کیفیت در این شرکت تولیدی
و اهداف فرعی نیز عبارتند از:
ایجاد آگاهی در پرسنل نسبت به هزینه‎های کیفیت پایین کالا و خدمات
تعیین اینکه در چه بخشی بیشترین هزینه‎ها اتفاق می‎افتد
تنظیم روند هزینه‎های کیفیت
نمایش تأثیر فعالیت‎های بهبود کیفیت در کل شرکت
سرمایه‎گذاری در فعالیت‎های صحیح پیشگیرانه
کمک به استفاده کنندگان از جمله مدیران شرکت های تولیدی، اساتید، دانشجویان حسابداری و مدیریت مالی
توسعه ادبیات مالی مرتبط با هزینه‎های کیفیت
۱-۵٫ قلمرو تحقیق
قلمرو پژوهش باید در حوزههای زمان، مکان و موضوع تعیین گردد. تعیین دقیق چارچوبهای زمانی، مکانی، موضوعی و جامعه آماری باعث افزایش اثربخشی و کارایی تحقیق شده و از اتلاف زمان و بودجه جلوگیری میکند.
قلمرو زمانی، مکانی و موضوعی تحقیق به شرح زیر می‎باشد:
قلمرو مکانی: قلمرو مکانی تحقیق، شرکت شیر پگاه خوزستان ‎می‎باشد.
قلمرو زمانی: قلمرو زمانی تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین هزینه‎های کیفیت و کیفیت طی سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ می‎باشد.
قلمرو موضوعی: رابطه بین مجموع هزینههای ارزیابی و پیشگیری را با هزینهی شکست برای هر یک از عناصر (مواد، عامل انسانی، ماشین‎آلات و شرکت در کل) و رابطه مجموع هزینه های ارزیابی و پیشگیری را با کیفیت محصول تولیدی، و رابطه بین مجموع هزینه‎های شکست را با کیفیت محصول تولیدی بررسی می‎نماید.
۱-۶٫ فرضیههای تحقیق
طبق نظریه جوران (۱۹۶۲) میان هزینه پیشگیری و ارزیابی از یک سو و هزینه شکست از سوی دیگر رابطه معکوس، بین هزینه‎های ارزیابی و پیشگیری شرکت و سطح کیفیت محصول تولیدی رابطه مستقیم و بین هزینههای شکست شرکت و سطح کیفیت محصول تولیدی رابطه معکوس وجود دارد. فرضیههای تحقیق حاضر نیز بر مبنای نظریه جوران به صورت ذیل توسعه داده می‎شوند:
فرضیههای اصلی: