برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

های برقی به همراه مدیریت مصرف و کاهش شدت انرژی و تلفات برق از دیگر زمینه‌های مهم به‌ شمار میآید. توجه به مشکلات بازار برق و رفع آنها در بیشتر کشورهای پیشرو در حال انجام است.
برآورد تابع تقاضای انرژی از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا جهت برنامهریزی و تحلیل و تدوین استراتژی در زمینه انرژی به کار گرفته میشود ضمن اینکه تصمیمات مرتبط با سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی الکتریکی نیز به پیش بینی تقاضا وابسته است. لذا در انجام این مطالعه جهت برآورد تابع تقاضای برق، مدل اقتصادسنجی دادههای تابلویی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. تداوم عرضه انرژی و امکان دسترسی بلندمدت به منابع، یک برنامهریزی جامع انرژی و به همین دلیل برنامهریزی انرژی از ضرورتهای غیرقابل انکار اقتصادی، ملی و استراتژیک محسوب میشود[27]. در این فصل و در ابتدا مختصری در مورد ادبیات نظری عرضه و تقاضا و سپس ادبیات نظری مدل‌های پانل مورد توجه قرار میگیرد.
2-2 مروری بر مبانی نظری و ادبیات موضوع
تدوین مدل دینامیک تولید و مصرف انرژِی که در این تحقیق مدنظرقرار دارد، متکی به مدلسازی همزمان طرف عرضه و تقاضای انرژی الکتریکی بر حسب مناطق برقی در کشور به منظور شناسایی نقاط عطف در زیر بخش های انرژی الکتریکی است. بر همین اساس در ریشه یابی مبانی نظری موضوع این تحقیق، مبانی نظری موجود در حوزهی تقاضای وعرضه انرژی الکتریکی را می‌توان اشاره نمود.
2-2-1 مدلسازی تقاضای انرژی الکتریکی
بر اساس پژوهشهای انجام شده در گذشته از جمله مقاله “بررسی و پیشبینی تقاضای برق در ایران” صفاریپور اصفهانی تقاضای برق تابعی از عواملی مانند: تغییرات قیمت برق، درآمد سرانه، قیمت سوختهای جانشین و قابل دسترس بودن انرژی الکتریکی است. بنابراین، روش اصولی در تخمین و پیشبینی میزان مصرف برق در سالهای آینده و به ویژه در بلندمدت، این است که تغییرات عوامل موثر را به صورت نظام یافته در نظر گرفت[28]، و بر همان اساس، میزان تقاضا را پیشبینی نمود براساس مطالعات صورت گرفته، تقریباٌ ارتباط مستقیمی بین میزان تقاضای برق و محصول ناخالص داخلی سرانه و ارتباط معکوسی بین میزان تقاضای برق و قیمت آن وجود دارد. مدل تقاضا بر اساس نظریه مصرفکننده پایهریزی شده است به دلیل مشکل بودن انتخاب فرم مناسب تابع مطلوبیت و استخراج تابع تقاضا از روی آن که با مشکلات و پیجیدگیهایی همراه است معمولا از خود تابع تقاضا به صورت مستقیم استفاده می شود. در توابع تقاضای تک معادلهای، میزان مصرف تابعی از درآمد مصرفکنندگان، قیمت همان کالا و قیمت کالاهای جاشین و مکمل دیگر است. اما به دلیل جانشینی ضعیف بین برق با سایر انرژیهای ثانویه(در ایران)[29]، قیمت این انرژیها در تابع در نظر گرفته نشده است. هر مدل اقتصاد سنجی براساس یک نظریهی اقتصادی شکل میگیرد. مدل تقاضا هم بر این اساس پایهریزی شده است و پایه نظری آن نظریه رفتار مصرفکننده است. در واقع هر مصرفکننده به دنبال حداکثر کردن سطح مطلوبیت خود از مصرف کالاها، با توجه به قید بودجهاش میباشد.
برخلاف عمده کالاها که مورد مصرف مستقیم قرار میگیرند(مثل غذا ، پوشاک و …)، کالای برق مورد مصرف مستقیم قرار نمیگیرد، بلکه تقاضای برق یک تقاضای مشتق شده است که از تقاضا برای خدمات دیگر مشتق میشود، مثل تقاضای برق به دلیل تقاضای خنککنندگی کولر. نکته دوم آن مشخصه مهم تقاضای برق آن است که تجهیزاتی که مصرفکننده برق هستند و خدمات آن تجهیزات مورد تقاضای ماست، دارای عمر طولانی و نسبتاٌ بادوام هستند. و میزان برق مصرفی آنها بر اساس هر ساعت بهرهبرداری میزان ثابتی است بنابراین مصرف برق در بسیاری از خدمات را تنها در صورتی میتوان تغییر داد که الگوی به کارگیری تجهیزات تغییر کند یا اینکه تجهیزات دیگر با مشخصههای مصرف برق متفاوت جایگزین گردد.
2-2-2 تاثیر قیمت کالای جانشین برمصرف برق
تئوریهای اقتصادی پیشنهاد میدهند که خرید برق به قیمت کالای جانشین آن مانند گاز طبیعی نیز بستگی دارد. در بسیاری از مطالعات صورت گرفته در کشورهای خارجی وجود جانشین برای برق اثبات شدهاست. مثلاٌ در مطالعه اتاکورالا و ویلسون[30] برای کشورسریلانکا اثبات میشود که نفت سفید به عنوان جانشین برق عمل میکند و یا در تحقیق انجام شده توسط باباتونده و شعیبو[31] (2007) نفت سفید به عنوان جانشینی برای برق مخصوصاٌ بخش خانگی معرفی میگردد. نارایان و اسمیت[32] (2005) نیز در مطالعه خود برای کشور استرالیا گاز طبیعی را به عنوان کالای جانشین وارد مدلشان میکنند.
بینستاک، گلدین ونبات[33] (1997) در مطالعه خود چنین نتیجهگیری میکنند که موادی نظیر نفت و یا گاز طبیعی به این دلیل که مصرف گرمایشی دارند، بنابراین مسئله جانشینی برق با موادی از این دست در کشورهایی مطرح است که برق نیز برای گرمایش استفاده میشود. و درکشورهایی با ساختار اقتصادی اجتماعی مشابه با ایران که کمتر از برق به عنوان سوخت حرارتی استفاده میشود این گزینه جانشینی وارد نیست.
2-2-3 ارتباط مصرف برق با توسعه اقتصادی
نیروی برق به عنوان یک عامل اصلی برای تولید و یک وسیله لازم برای توسعه اقتصادی است. برق برای جامعه و در زندگی نقش اساسی به عهده داشته است و برای حفظ قدرت و امنیت ملی مورد نیاز کلیه جوامع است. توسعه اقتصادی مستلزم توسعه عوامل موثر در توسعه مانند فرهنگ، صنعت، کشاورزی، بهداشت و وسایل ارتباطی است. نیروی برق ا
ز جهات مختلف موثر در این توسعه است :

 

 

 

1. به عنوان یک صنعت تولید ملی را افزایش می دهد.

 

 

1. به عنوان یک عامل محرک و تولید نیرو می باشد.

 

 

1. در توسعه کشاورزی و صنعتی موثر است.

 

 

1. محور اصلی و محرک تعدادی از صنایع مصرفی است.

 

 

1. در بهبود شرایط زندگی و تامین رفاه جامعه موثر است.

 

 

1. انرژی ممتاز از سایر انرژیهاست که به سادگی در اختیار افراد جامعه قرار دارد.