۱٫ فصل اول: کلیات

 

 

1. ۱٫ ۱٫ بیان مسئله تحقیق

 

 

بخش زیادی از تفسیرهای جهان اسلام را روایات تفسیری رقم می‌زند، به دیگرسخن مفسران در بخش قابل توجهی از تفسیر و تبیین آیات الهی، با توجه و استناد به روایات به بحث و بررسی پرداخته‌اند.
این رویارویی بر چه مبنایی استوار است؟ مفسران درتبیین آیات وتفسیر آموزه‌های قرآنی چگونه و از چه نوع روایاتی بهره گرفته اند؟ بواقع موضوع بنیادین این پژوهش چگونگی رویکرد مفسران به سنت در تفسیرقرآن است؛ که آن را بر پایه‌ی «آلاء الرحمن شیخ محمد جواد بلاغی» و نیز تطبیق با تفسیر «المیزان» سامان خواهیم داد. بررسی چگونگی دیدگاه مفسران درباره روایات تفسیر و حد و حدود حجیت آن گو اینکه کما بیش درمنابع تفسیر مجال طرح یافته است؛ اما چگونگی تعامل مفسران باسنت در تفسیر قرآن افزون برآنچه که یاد شد؛ آنگونه موردی به بحث نهاده نشده است. از این زاویه موضوع این پژوهش نو و جدید می‌باشد.

 

 

 

2. ۱٫ ۱٫ اهمیت و ضرورت

 

 

انسان برای رسیدن به هدف خلقت وکمال انسانیت، به کلام وحی وفهم آن نیازمند است. باتوجه به مضمون حدیث ثقلین؛ قرآن منهای اهل بیت ^ معنا ندارد؛ واین دو بدون یکدیگر نمی توانند راهگشا باشند؛ پس لاجرم باید برای درک وفهم معارف حقه‌ی قرآن، به سخنان و سیره‌ی معصومین ^ که یکی از موارد بارز آن روایات تفسیری می‌باشد، رجوع شود. بر این اساس، ضرورت بررسی نحوه‌ی تعامل با روایات و منقولات تفسیری رسیده از ایشان نمایان می‌گردد. پرواضح است که بهترین الگو دراین مسیر علماء و مفسران شیعی هستندکه با بررسی روش آنان می‌توان به نحوه‌ی صحیح استفاده از روایات در تفسیر دست پیدا کرد. گاهی وقتی اشخاص به صورت عینی به روایت نگاه می‌کنند، ممکن است چنین تصور کنند که روایت به آیه ربطی ندارد؛ لکن زاویه دید علماء به گونه ایست که متوجه ارتباط آنها می‌شوند. بنابراین برای رسیدن به روش صحیح استفاده از روایات تفسیری، باید نحوه‌ی تعامل ایشان با روایات تفسیری را از تفاسیرشان استخراج نمود که این امر یکی از مهم‌ترین اهداف این طرح می‌باشد.

 

برای دانلود فایل متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

 

 

3. ۱٫ ۱٫ سؤالات تحقیق

 

 

۱ـ در مبنای اصولی علامه بلاغی و علامه طباطبایی چه نوع روایاتی در تفسیر حجیت دارند؟
۲ـ آیا علامه بلاغی و علامه طباطبایی در عمل، به مبنای اصولی خود پایبند بوده اند؟

 

 

 

4. ۱٫ ۱٫ فرضیات تحقیق

 

 

۱ـ علامه بلاغی درتفسیر وفقه، به یک شیوه عمل کرده است و خبر واحد را حجت دانسته است؛ ولی علامه طباطبایی خبر واحد در تفسیر را حجت ندانسته است.
۲ـ علامه بلاغی به مبنای خود در عمل پایبند بوده است؛ ولی به نظر می‌رسد علامه طباطبایی گاه از مبنای خود عدول کرده است.

 

 

 

5. ۱٫ ۱٫ پیشینه تحقیق

 

 

بحث‌های پراکنده ومهمی در برخی منابع به صورت مستقل و غیر مستقل در تعامل مفسران با سنت سامان یافته است؛ در مجموعه‌ی کتبی که از کنگره‌ی علامه بلاغی چاپ شده است، مقالاتی چند راجع به تفسیر آلاء الرحمن نگارش یافته است، همچون:
۱ـ نگاهی به مبانی و قواعد تفسیری «آلاءالرحمن»/ امیررضا اشرف
۲ـ روش شناسی تفسیر آلاءالرحمن/ فتحیه فتاحی زاده
۳ـ منهج الشیخ محمد جواد البلاغی فی تفسیره آلاءالرحمن/ محمود شاکر عبودالخفاجی
عمده‌ی مطالب این مقالات به گونه‌ای اشاره‌ای و کلی به بحث مورد نظر ما پرداخته و کار موردی و جزئی صورت نپذیرفته است و در واقع یک دید کلی از عملکرد علامه بلاغی و تعامل ایشان با حدیث به ما می‌دهد. همچنین مقالات و کتبی نیز راجع به تفسیر المیزان نگارش یافته که به گونه‌ای دقیق‌تر یاریگر بحث ماست و یک دید نسبتاً جامعی در مورد روش علامه طباطبایی در تعامل با احادیث، به مخاطب ارائه می‌دهد. از جمله:
۱ـ علامه طباطبایی و بررسی روایات قرآنی/ شادی نفیسی
۲ـ بررسی‌هاى موضوعى و روایى در المیزان/ محمدمهدی مسعودی
۳ـ المیزان و روایات تفسیری/ محمدتقی مصباح یزدی
۴ـ علامه طباطبایی و بررسی روایات قرآنی
۵ـ علامه طباطبایی و حدیث، روش شناسی نقد و فهم حدیث از دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان/ شادی نفیسی
۶ـ سیره‌ی تفسیری مرحوم علا‌مه طباطبایی / آیت ‌اللّه جوادی آملی
۷ـ علاّمه طباطبایی و معیارهای فهم و نقد احادیث اسباب نزول/ شادی نفیسی
۸ـ شیوه‏ها و سبک‏های تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر المیزان اثری بر جسته و برتر/ غلامرضا داودی