برای دانلود متن کامل این فایل به سایت torsa.ir مراجعه نمایید.

وزش و پرورش زمینه ساز پرورش استعدادهای یادگیرندگان برای یافتن راه حلهایی برای حل اثر بخش مسایل گوناگون زندگی است. اگر آموزش و پرورش در رویکردهایش، نظام برنامه ریزی درسی، در تدوین برنامه های درسی، و معلمان در حوزه علمی خود نگاهی به پرورش یادگیرندگان برای حل مسایل نداشته باشند، فعالیت یاددهی – یادگیری بی ثمر خواهد بود ( آقازاده، ۱۳۸۴،ص۱۵۱).
یکی از دلایل با اهمیتی که بهبود شیوه های آموزش علوم را در نظامهای آموزشی مورد تاکید قرار می دهد، استفاده از آموزش علوم به عنوان اهرمی اساسی برای تحقق اهداف و آرمانهای کلی آموزش و پرورش است. از مهمترین هدف های هر نظام آموزشی ایجاد و تقویت نگرش و رفتار علمی در دانش آموزان است. رفتاری که امکان تعامل هوشیارانه‌ی آنان را در مواجهه با پدیده های متنوع محیطی فراهم سازد. بهبود شیوه های آموزش علوم و استفاده از روش های علمی در برنامه های آموزشی، موجبات تقویت حواس دانش آموزان و بیداری روح کنجکاوی در آنها خواهد شد. همچنین این تدابیر می تواند زمینه ساز شکل گیری تفکر خلاق در دانش آموزان باشد و سرانجام اینکه تقویت رفتار علمی در دانش آموزان، پایه ای مستحکم نیز برای خودآموزی و آموزش مستمر و مادام العمر آنان بوجود خواهد آورد( اصفا،۱۳۸۵، نقل ازعسگری، ۱۳۸۷، ص۳ ).
در این فصل به تشریح مبانی نظری برنامه درسی از جنبه های مختلف، مثل تعاریف مختلف از برنامه درسی،رویکردها و عناصر برنامه درسی، برنامه درسی علوم دردوره ی ابتدایی، برنامه درسی آموزش محور،الگوهاو شیوه های تدریس آن، برنامه درسی پژوهش محور، الگوهای وشیوه های تدریس مربوط به آن…و همچنین به پژوهشهای انجام شده در این زمینه در داخل و خارج از کشور می پردازیم.
۲-۲ مفهوم برنامه ی درسی
اصطلاح« برنامه ی درسی[۲]» از نظر لغت شناسی،ریشه در واژه ی لاتین currere دارد،که به معنای میدان مسابقه یا میدانی برای دویدن است….وجه تشابه میان مسابقه و برنامه ی درسی،دو ویژگی منتسب به برنامه های درسی را روشن می سازد: نخست اینکه،برنامه های درسی همچون میدان مسابقه که آغاز وپایان مشخص وتعریف شده دارد مستلزم آغاز،پایان ومسیرکاملاً مشخص واز پیش تعیین شده ایی است، که این ویژگی دلالت برتعریف سنتی از مفهوم برنامه ی درسی است که در آن برنامه ی درسی بر مجموعه ای از تصمیمهای از پیش گرفته شده ومسیر شناخته شده ای که یادگیرندگان براساس تشخیص برنامه ریزان باید طی کنندتکیه دارد.این مجموعه از تصمیمها،در سند برنامه ی درسی یا چهار چوب و راهنمای برنامه ی درسی منعکس می شود که برای یک درس خاص،یک پایه ی تحصیلی یا یک دوره ی تحصیلی در نظر گرفته شده است.دومین ویژگی قابل استنباط از واژه‌ی برنامه‌ی درسی با عنایت به ریشه‌ی لغوی آن، عبارت از این است که همچون موانعی که در مسیر مسابقه فراهم شده است وعبور از آنها به طور فزاینده دشوارتر می‌شوند، برنامه‌های درسی نیز دشوارتر می‌شوند(مهرمحمدی،۱۳۸۸،ص۱۱).
در تعریفی دیگر از آیزنر(۱۹۹۴)که متعلق به مربیان پیشرفتگراست،برنامه ی درسی عبارت از تجربه های یادگیری دانش آموزان است وتصمیم گیری دیگران برای دانش آموزان،به طور کلی مردود شمرده،یا دست کم برای آن اهمیت ثانوی داده می شود.این برنامه ی درسی درواقع محصول ارزشیابی همه جانبه از نتیجه ی رویارویی دانش آموزان با فرصتها و مؤقعیتهای یادگیری است که طبعاً برای همه ی دانش آموزان یکسان نیست.آیزنر کوشش نموده با ارائه ی یک تعریف کلی از برنامه ی درسی،به گونه ای خاص میان تعریفهای فوق جمع وتلفیق نماید.از نظر وی «برنامه ی درسی یک مدرسه،یا یک درس یا کلاس درس را می توان مجموعه ای از وقایع از قبل پیش بینی شده دانست که به قصددستیابی به نتایج آموزشی ـ تربیتی،برای یک یابیش از یک دانش آموز در نظر گرفته شده اند». او چهار ویژگی برای تعریف خود ذکر می کند که توجه به این ویژگی‌ها نشان از قصد او در دستیابی به تعریف جامع تر و قابل قبول تر از دو تعریف سنتی و پیشرفت گرایانه دربرنامه ی درسی دارد.این ویژگیها عبارتنداز :