عدم رعایت نظم و انضباط اداری

 

1. قبول هرگونه هدیه آشکار و پنهان

 

1. افشای اسرار اداری

 

1. تاخیر و تعجیل در ورود و خروج اداری

 

1. ایجاد بدبینی و تشویق و تخریب روحیه

 

1. اشتغال به امور غیر اداری

 

1. استفاده از امکانات و اعتبارات دولتی(کیا، ۱۳۸۹، ۴۰)

انواع فساد اداری:
یک محقق علوم سیاسی به‌نام هیدن هیمر، فساد اداری را به سه دسته تقسیم بندی می‌کند:

 

1. فساد اداری سیاه: دلالت بر عملکرد یا رفتاری دارد که از نظر توده‌ها و نخبگان سیاسی منفور است و عامل آن باید تنبیه شود. مانند دریافت رشوه برای نادیده گرفتن معیارهای ایمنی در احداث مسکن

 

1. فساد اداری خاکستری: حاکی از عملکرد یا رفتاری است که از نظر نخبگان منفور است اما توده های مردم درمورد آن بی تفاوت هستند و تنها نخبگان سیاسی به مضر بودن آن معتقدند. مثلا کوتاهی کارمندان در اجرای قوانینی که در بین مردم از محبوبیت چندانی برخوردار نیستند مانند تنبیهات سیاسی

 

1. فساد اداری سفید: اشاره به عملکرد یا رفتاری دارد که ظاهرا مخالف قانون است اما اکثر اعضای جامعه (نخبگان سیاسی و اکثر مردم عادی) آن را آنقدر مضر و بااهمیت نمی دانند که خواستار تنبیه آن باشند. مثال چشم پوشی از موارد نقض مقررات که در اثر تغییرات اجتماعی و فرهنگی ضرورت خود را از دست داده اند. ( فرج پور، ۱۳۸۱،۱۰)

در تقسیم بندی دیگری فساد را دو نوع (تصادفی و نظام مند) عنوان کرده اند: (accident – acute)
۱- فساد تصادفی : وقتی فساد کم باشد به آسانی قابل کشف، مجازات و نابودی است. به چنین فسادی، فساد تصادفی یا اتفاقی می گوئیم.

 

1. فساد سازمان یافته (حاد) :وقتی فساد در جامعه بسیار رایج شود و به شکل قاعده مند درآید احتمال کشف و مجازات، کاهش و انگیزه های فساد افزایش می یابد زیرا طرفین تمایلی به گزارش کردن خلاف ندارند. نهادها، قوانین و ضوابط رفتاری، با الگوهای غارتگری دیوان سالاران و کارگزاران دولتی تطابق می یابند. در نظام اداری که فساد سازمان یافته دارد سرمایه گذاران می‌دانند که به جه کسی رشوه دهند و در قبال رشوه چه چیزی را بدست آورند و اطمینان دارند که مجوزهای لازم را برای بنگاه خود می‌گیرند. فساد سازمان یافته هنگامی اتفاق می افتد که وجه (رشوه) مورد نیاز و دریافت کننده به خوبی مشخص است و پرداخت وجه تضمین می کند که سفارش خواسته شده اجرا شود. برخی استدلال می کنند که فساد سازمان یافته ضرر کمتری دارد چون در چنین ساختاری یک مدیر یا رئیس سازمان فاسد سهم کاملا معینی از سود بنگاه را طلب می‌کند و نفع او در موفقیت بنگاه است.( کیا، ۱۳۸۹ ،۴۱)

شرایط اساسی برای ظهور فساد اداری:
فساد زمانی اتفاق می افتد که دو وضعیت اساسی ذیل فراهم باشد:

 

1. قصد_intent : تمایل به فساد در ذهن عامل آن قرار دارد. تمایل می تواند ناشی از عوامل متعددی باشد، حال اینکه این عوامل از درون فرد نشات می‌گیرد با از محیط چندان تفاوتی در عمل به‌وجود نمی‌آورد.

 

1. فرصت( corruption: به‌منظور مبادرت به فساد باید فرصت مناسب نیز وجود داشته باشد. چنین فرصتی ممکن است در پی طراحی و تدابیر بلندمدت پیش بیاید و یا ناشی از تصادف باشد. چنانچه تمایل و فرصت اقدام به فساد وجود داشته باشد فساد متولد خواهد شد و در صورت مهیا بودن سایر شرایط، رشد خواهد کرد.( جونز،۲۰۰۵، ۱)

دلایل بروز فساد اداری:
در زمینه علل و ریشه‌های فساد تاکنون مباحث زیادی صورت گرفته و این علل از سوی محققین تحت عناوین مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
ربیعی معتقد است که عموم عوامل بروز فساد اداری حول دو سرفصل اما تحت عنوانین مختلف صورت گرفته اند. عوامل ساختاری یا نهادی، و عوامل فرهنگی و اجتماعی.
علل نهادی عبارتند از:

 

• اختیارات گسترده دولت که فرصتهای قابل ملاحظه‌ای برای تحقق فساد اداری و اقتصادی فراهم می‌کند

 

• حساب‌کشی اندک که از هزینه ارتکاب به فساد می‌کاهد.

 

• انگیزه‌های انحرافی در شاغلان بخش دولتی که خدمات رسانی به خود را جایگزین وظیفه خدمت رسانی به عموم می‌کند.

 

yle="box-sizing: inherit; width: 1104px;" width="531">