۳-۵ تعاریف نظری و عملی متغیر های مستقل
۳-۵-۱ فرهنگ بازار محوری
مشتری محوری
تعریف نظری : مجموعه فعالیت هایی که جهت درک خریداران هدف و به منظور خلق ارزش بیشتر برای آنها صورت می گیرد ، تعریف کرده اند .(دیویس ،۲۰۰۰ ،ص.۶ )
تعریف عملی : تعریف عملی مشتری محوری شامل تعهد نسبت به مشتریان ،خلق ارزش برای مشتریان ،درک نیاز های آنها ، سنجش رضایت مشتریان و خدمات پس از فروش می باشد که می توان در دو قسمت عمده ی تجزیه و تحلیل مشتری و پاسخگویی به مشتری قرار داد.(همان منبع )
رقیب محوری
تعریف نظری : رقیب محوری به عنوان شناسایی نقاط قوت و ضعف ، توانایی ها و استراتژی های رقبا ،به نحوی که بتوان در مقابل فعالیت های آنها واکنش نشان داد ، تعریف کرده اند (دیویس،۲۰۰۰ ).
تعریف عملی : رقیب محوری شامل ابعادی چون تجزیه و تحلیل رقیب و واکنش در مقابل رقبا می شود .(دیویس،۲۰۰۰ )
هماهنگی بین وظیفه ای
تعریف نظری : هماهنگی بین وظیفه ای ، عبارت است از انتشار اطلاعات مربوط به رقبا و مشتریان بین همه ی افراد و بخش های سازمان که به منظور ایجاد بینش صحیح از نیاز ها و خواسته های مشتری و برنامه ریزی جهت فائق آمدن در رقابت لازم و ضروری است .(نارور و اسلی تر،۱۹۹۴ )
تعریف عملی : هماهنگی بین وظیفه ای شامل سه بعد جمع آوری ، انتشار و استفاده از اطلاعات بازار می باشد.(لادو و همکاران ،۱۹۹۸ )
۳-۶ تعاریف نظری و عملی متغیرهای وابسته
۳-۶-۱ عملکرد بازرگانی
عملکرد مالی
تعریف نظری : عملکرد مالی‌ واحد تجاری‌ دربرگیرنده‌ بازده‌ حاصل‌ از منابع‌ تحت‌ کنترل‌ واحد تجاری‌ است‌. اطلاعات‌ درباره‌ عملکرد مالی‌غالبا درصورت‌ سود و زیان‌ و صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ ارائه‌ می‌شود.(پی . نوو ـ ۱۹۸۹ )
تعریف عملی : شامل مولفه های سود ، نقدینگی و نرخ بازگشت سرمایه است . (لئوسین و آلان تسه )
تسلط بر بازار
تعریف نظری : اندازه گیری قدرت یک نام تجاری ،محصول ،خدمات و یا شرکت ،نسبت به ارائه رقابت است . اغلب یک عنصر جغرافیایی در چشم انداز رقابت وجود دارد . در تعریف تسلط بر بازار،شما باید ببینید تا چه حد یک محصول یا نام تجاری یا کنترل دسته بندی محصولات شرکت در یک منطقه جغرافیایی غالب است(کاتلر ـ۱۳۸۱ )
تعریف عملی : شامل مولفه های حجم فروش ، رشد فروش و سهم بازار می باشد( لئوسین و آلان تسه )
اثربخشی شرکت در بازار
تعریف نظری : اثربخشی سازمان درجه یا میزانی که سازمان به هدف های مورد نظر خود نایل می آید(دفت ـ۱۳۷۸ )
تعریف عملی : شامل مولفه های موفقیت محصول جدید ، حفظ مشتری ، جذب مشتری و کیفیت محصول می باشد( لئوسین و آلان تسه ) .
۳-۶ روایی و پایایی پرسشنامه
۳-۶-۱ روایی (اعتبار ) ابزار اندازه گیری
هنگامی که به امید مطالعه یک مفهوم ،مجموعه ای از پرسش ها (یا یک ابزار اندازه گیری ) را مطرح می کنیم ،چگونه می توانیم اطمینان یابیم که واقعا به اندازه گیری همان مفهوم مورد نظر پرداخته ایم یا چیز دیگری را سنجیده ایم ؟ این پرسش را می توان با آزمون های خاص روایی سنجی پاسخ گفت (اوما سکاران ،۱۳۸۵ ،۲۲۳ ). مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری ،بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد . اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیری های نا مناسب و نا کافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد . اعتبار در اصل به صحت و درستی اندازه گیری پژوهشگر بر می گردد(خاکی ،۱۳۸۶،۲۸۸ ) . روش های متعددی برای تعیین اعتبار ابزار اندازه گیری وجود دارد که در جدول ۴-۳ ذیل مختصرا به آنها اشاره می گردد :
جدول ۳-۳ انواع روایی (به نقل از : سکاران ،۱۳۸۵ ،۲۲۳)