۰۰۰/۰

۲

استراتژی فکر سازنده مدیران

۵۳۴/۰

۲۸/۴

۰۰۰/۰

استراتژی پاداش طبیعی مدیران

۲۵۳/۰

۰۳۳/۲

۰۴۶/۰

متغیر کنار گذاشته شده از تحلیل

استراتژی رفتاری مدیران

۰۷۶/۰

۷۱۹/۰

۴۷۵/۰

بر اساس اطلاعات جدول ۴-۱۱، ضرایب رگرسیونی بتا(B)، نشان میدهند که در گام ۱، استراتژی الگوی فکری سازنده مدیران(۰۰۰/۰sig <، ۷۱۸/۰= B) از قابلیت پیشبینی رفتار شهروندی سازمانی برخوردار است و در گام ۲، بعد از استراتژی الگوی فکری سازنده(۰۰۰/۰sig <، ۵۳۴/۰= B)، استراتژی پاداش طبیعی مدیران(۰۴۶/۰sig <، ۲۵۳/۰= B)، از قابلیت پیشبینی رفتار شهروندی سازمانی برخوردار میباشد. اما از آنجا که استراتژی رفتاری مدیران(۴۷۵/۰sig <، ۰۷۶/۰ =B)، توان پیشبینی سطح رفتار شهروندی سازمانی را ندارد از تحلیل کنار گذاشته میشود. لذا معادله رگرسیون را میتوان به صورت زیر نوشت:
رفتار شهروندی سازمانی دبیران= ۵۳۴/۰ ×(استراتژی فکر سازنده مدیران) +۲۵۳/۰ ×(استراتژی پاداش طبیعی مدیران)
بنابراین همانطور که ملاحظه میشود از سه استراتژی مدیریت بر خود، تنها دو استراتژی فکر سازنده و استراتژی پاداش طبیعی مدیران توان پیشبینی سطح رفتار شهروندی سازمانی دبیران را داشتهاند که استراتژی فکر سازنده مدیران مهمترین نقش و بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است. زیرا مقدار ضریب استاندارد آن بیشتر است و به ازای یک انحراف معیار تغییر در نمرات استراتژی الگوی فکری سازنده مدیران، نمرات رفتار شهروندی سازمانی به اندازه ۵۳۴/۰ انحراف معیار افزایش مییابد و به ازای یک انحراف معیار تغییر در نمرات استراتژی پاداش طبیعی مدیران، نمرات رفتار شهروندی سازمانی به اندازه ۲۵۳/۰ انحراف معیار افزایش مییابد.
فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری
۵- ۱- مقدمه
در فصلهای گذشته به معرفی پژوهش، پیشینه آن، روششناسی اجرا و تجزیه و تحلیل آماری پرداختیم. در این فصل ضمن ارائه خلاصهای از فصول گذشته، به بحث و بررسی نتایج تجزیه و تحلیل دادهها میپردازیم، به گونهای که این نتایج منجر به روشن شدن حقایقی برای محقق گردد و دیگران نیز بتوانند از آن بهره گیرند. به همین منظور فرضیهها را بیان نموده و یافتههای عمده پژوهش که مبتنی بر آنهاست، تبیین میگردد، آنگاه به مقایسه میان یافتههای این پژوهش با سایر تحقیقات پرداخته میشود. در نهایت به محدودیتهای روند انجام پژوهش و بر این اساس پیشنهاداتی مبتنی بر نتایج تحقیق و پیشنهاداتی برای پژوهشگران آینده نیز اشاره میشود.
۵- ۲- خلاصه پژوهش
همه مدیران با مفاهیم مدیریت و چگونگی کاربرد و نحوه استفاده از آن آشنایی دارند. درباره تعریف مدیریت نظریات متفاوتی وجود دارد. طیف گسترده تفکر مدیریت بسیار وسیع است. پیشرفتهای علمی و تکنولوژیک قرن بیستم و ابتدای قرن بیست و یکم شامل مدیریت نیز میشود و شاید بتوان گفت که آهنگ پیشرفت تکنیکهای مدیریت نسبت به سایر علوم سریعتر بوده است. میدانیم که یکی از شاخصههای معرف مدیریت بهرهوری، استفاده صحیح و مطلوب از منابع در اختیار، به عنوان ورودیهای سازمان است. این منابع شامل نیروی انسانی، مواد، ماشینآلات، پول، روش، تکنولوژی، اطلاعات، بازار و … میگردد، ولی آنچه که در میان این عوامل به عنوان حلقه مفقوده قلمداد میگردد، مدیریت بر خود یا خود ماست که غالباً به فراموشی سپرده میشود. ما اغلب این بزرگترین و مهمترین سرمایه زندگیمان را، که همانا خودمان هستیم، به دست فراموشی سپرده و از آن غفلت کردهایم(هیرم اسمیت، ترجمه هدایت ،۱۳۸۲ ، ص ۲).
این در حالی است که مدیریت بر خود از جمله مباحث مهم در متون مدیریت و به عنوان محرکی جهت برنامهریزی استراتژیک است، که موجب بهبود توانایی افراد میشود و آنان را متعهد به خود_ تنظیمی رفتار میکند(مؤمنی نورآبادی، ۱۳۸۹).
از طرف دیگر، رفتار شهروندی سازمانی عبارت است از رفتاری خودخوش، آگاهانه و داوطلبانه که فرد به خاطر انجامش به طور رسمی مورد تشویق قرار نمیگیرد، زیرا این رفتارها در شرح شغل سازمانی پیشبینی نشده، ولی انجام آنها به صورت مداوم و مستمر در یک سازمان از یک طرف موجب اثربخشی و موفقیت سازمانی و از طرف دیگر سبب افزایش رضایتمندی کارمندان میشود(عشرتآبادی محجوب و همکاران، ۱۳۹۲، ص ۱۰۸).
مدیران مدارس اولین و مهمترین عامل اثرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی معلمان معرفی شدهاند. آنها میتوانند با فراهم آوردن زمینههای لازم، به ویژه اعمال سبکهای رهبری مناسب، از جمله سبک رهبری مشارکتی و سبک رهبری تحولی احتمال بروز این رفتارها را در معلمان افزایش دهند. برخی دیگر از پژوهشها رابطه بالای رفتار شهروندی سازمانی را با برخی رفتارهای رهبری مدیر، نظیر داشتن حس و پندار مثبت در مورد معلمان و دادن بازخورد سریع، مثبت و استقلال عمل به آنان، نشان دادهاند(زینآبادی و همکاران، ۱۳۸۷، ص ۹۲).
اهمیت متغیر تعهد سازمانی معلمان کمتر از رضایت شغلی آنان نیست. بهترین شیوه ارتقاء تعهد سازمانی معلمان، استقبال مدیران از مشارکت همه جانبه آنها و فراهم آوردن زمینههای آن در مدرسه است. حمایت عاطفی از معلمان، اقدام مفیدی است که مدیران نباید از آن صرف نظر کنند. مدیرانی که با معلمان دوست هستند، به نیازهای روحی آنها توجه میکنند، نسبت به تمایلات درونی، فشارهای روانی و معضلات آنها آگاهند و در مواقع سختی و مشکلات در حد توان از آنها حمایت می کنند، در جلب اعتماد و تعهد معلمان بسیار موفقند و از این طریق سطوح بالایی از رفتار شهروندی سازمانی را در آنها ایجاد میکنند (همان، ص ۹۷).
راهکارهایی که برای تقویت رفتار شهروندی سازمانی معلمان ارائه شده است، خود معلمان را مخاطب قرار میدهد. این رفتارها علیرغم آنکه خودانگیخته و خودتشویق کننده نیز هستند، اما برای تقویت شدن، به میزان بسیار زیادی به عملکرد مدیران بستگی دارند. مدیر مدرسه مهمترین فردی است که میتواند تأثیر بسزایی بر این متغیر داشته باشد. بر همین اساس بیشتر راهکارها متوجه مدیران است(همان، ص ۱۰۴).
بنابراین با توجه به آنچه گفته شد و از آنجا که امروزه مدیران وظیفههای گوناگونی دارند و بار تمام فشارها و حساسیتهای مدارس را به دوش میکشند، رابطه تنگاتنگی میان مدیریت بر خود مدیران و رفتار شهروندی سازمانی دبیران قابل مشاهده است، زیرا چنانچه مدیران قادر به مدیریت خود نباشند، نمیتوانند بر دیگران، از جمله معلمان به عنوان مهمترین و اصلیترین نیروی انسانی در مدرسه مدیریت داشته باشند.