۲ کارایی تخصیصی

این نوع کارایی مفهومی است که به تخصیص بهینه عوامل تولید با توجه به قیمت این عوامل اطلاق می‌شود و بیان می‌کند که علت تغییر ترکیب استفاده از عوامل تولید، قیمت عوامل تولید است (Farrel). کارایی تخصیصی خالص صرفاً ناشی از اثرات قیمت‌های نسبی عوامل تولید است. بدین‌صورت که یک بنگاه کاملاً کارا ازنظر فنی ترکیبات مختلفی از عوامل تولید را برای سطح معینی از تولید می‌تواند داشته باشد، که آن ترکیبات دارای کارایی فنی یکسانی بوده اما هزینه تولید برای این ترکیبات متفاوت می‌باشد. اگر بخواهیم با توجه به شکل ۱-۱ کارایی تخصیصی را برای بنگاهی که در نقطه p فعالیت می‌کند بدست آوریم، ملاحظه می‌کنیم که شیب‌خط BB’ بیانگر نسبت قیمت‌ها است.

بنابراین کارایی تخصیصی این بنگاه عبارت است از:

OS/OR = کارایی تخصیصی

۲-۲-۱-۳- کارایی اقتصادی

فارل کارایی اقتصادی مؤسسات را شامل دو جزء « کارایی فنی» و « کارایی تخصیصی» می‌داند (Coelli & Battese, 1998). این نوع کارایی درواقع ترکیبی از دو نوع کارایی فنی و تخصیصی است. سازمانی که ازنظر هزینه کارا باشد به این معنی است که این سازمان هم ازنظر فنی ( انتخاب روش و طریقه مناسب برای تولید) و هم ازنظر تخصیصی ( انتخاب ترکیب مناسبی از منابع تولیدی) کارا است.

کارایی اقتصادی برای همان بنگاهی است که در نقطه P فعالیت می‌کند به‌صورت زیر تعریف می‌شود. با توجه به شکل ۱-۱ داریم:

OS/OP = کارایی اقتصادی

اما با توجه به روابط فوق می‌توان نوشت:

اما با توجه به قسمت‌های قبل و روابط بالا داریم:

کارایی تخصیصی= OS/OR؛  کارایی فنی= OR/OP

بنابراین:

کارایی اقتصادی= کارایی فنی  کارایی تخصیصی

باید توجه داشت که این کارایی درواقع همان کارایی فنی است. با این تفاوت که وزن‌های ورودی‌ها، قیمت خرید یا هزینه تهیه آن‌ها بوده و وزن‌های خروجی‌ها قیمت فروش آن‌هاست.

کارایی تخصیصی را کارایی قیمت[۱] نیز می‌نامند.

[۱]– Cost Efficiency

فروش فایل متن کامل این پایان نامه با فرمت ورد در این لینک