۳٫ ۳٫ روش تعامل علامه بلاغی با روایات به لحاظ ظاهری با توجه به سند

 

 

• ۲٫ ۳٫ ۳٫ انواع شیوه‌های نقل سند

 

 

این بخش به نحوه‌ی نگرش علامه بلاغی به سند روایات و روشهای گوناگون ایشان در کاربرد ظاهری و سندی روایات می‌پردازد.
۱ـ برای ذکر روایت، فقط نام کتاب و بلافاصله نام معصوم ^ را ذکر کرده است.
مثال: ۱۶۸ـ ۱۸۵ـ ۱۸۸ـ ۲۱۳ـ ۲۳۳ـ ۱۲۹ ـ ۱۴۲ـ ۲۴۸ ـ ۲۴۹ سوره بقره و ۱۰۳ ـ۱۹۱ آل عمران
«و فی التبیان روی عن أبی جعفر «الباقر ×»[۱۷۵]
۲ـ برای نقل روایت، سلسله سند را نیاورده و راجع به صحت یا عدم صحت سند هم صحبتی نکرده، یعنی سکوت سندی دارد. بسیاری از آیات شامل این مورد می‌شود که از ذکر آنها خودداری می‌گردد.
مثال: ۱۲۹ ـ ۱۴۲ سوره بقره
«و فی روایه التهذیب عن معاویه بن عمار عن أبی عبد اللّه ×»[۱۷۶]
۳ـ ابتدا نام شخص صاحب کتاب را می‌آورد و بعد بدون نام کتاب، فقط با اشاره به اینکه کدام کتاب او را، مثلا کتاب تفسیر او را مدنظر دارد، مضمون روایت را نقل می‌کند.
مثال: ۱۴۴ بقره.
«قال القمی فی تفسیره ان الیهود کانوا یعیرون رسول اللّه| …»[۱۷۷]
۴ـ پس از ذکر نام کتاب، با ذکر یک واسطه و بعد نام معصوم ^، روایت را آورده است.
مثال: ۱۸۵ـ ۲۰۰ـ ۲۰۳ـ ۲۲۴ـ ۲۲۵ـ ۲۴۸ ـ۱۴۲ ـ ۱۴۳ـ ۲۵۵ بقره و ۶۴ ـ ۱۱۰ آل عمران
«ففی الکافی عن اسحق بن عمار عن الصادق ×»[۱۷۸]
۵ـ پس از نام کتاب، سند را بررسی نموده (راجع به سند نظر داده) و بعد از ذکر نام یک واسطه، نام معصوم ×و سپس روایت را نقل نموده است.
مثال: ۱۹۷ـ ۲۱۷ ـ۱۴۲ ـ ۲۴۸ سوره بقره.
«فی الکافی و التهذیب فی الحسن کالصحیح او الصحیح عن رفاعه عنه ×.»[۱۷۹]
۶ـ ابتدا نام یکی از واسطه‌ها را ذکر کرده و پس از بررسی سند ـ نظری راجع به سند که آن را می‌رساند به معصوم ×ـ با ذکر نام معصوم ×، روایت را نقل می‌کند.
مثال: ۱۷۳ بقره.
«و عن محمد بن إسماعیل یرفعه الی أبی عبد اللّه × الباغی الظالم و العادی الغاصب»[۱۸۰]
۷ـ برای اشاره به یک قسمت موردنیاز در بحث، از احادیث اهل سنت، ابتدا نام چندین کتب از اهل‌سنت و سپس نام واسطه‌ها و بعد هم قسمتی از روایت را بیان می‌کند.
مثال: ۱۴۴ بقره.
«و فی جوامع البخاری و مسلم و أبی داود و النسائی و الموطأ عن البراء و انس و ابن عمر فی حدیث تحول القبله ان تحول المصلین کان الی الکعبه»[۱۸۱]
۸ـ برای نقل روایت، بدون ذکرصریح نام معصوم × و بدون بررسی سندی، تنها نام کتاب را ذکر کرده و سپس روایت را.
مثال: ۱۴۲ بقره و۴ آل عمران
«و فی الکافی عنه ×»[۱۸۲]
۹ـ گاهی علامه، روایت را از کتب روایی مستقیماً نقل نمی‌کند، بلکه آن را از یک تفسیر روایی استخراج می‌کند، بدین نحو که: ابتدا نام کتاب منبع (کتاب تفسیر روایی) و بعد نام شخص صاحب کتاب روایی و سپس نام کتاب روایی و بعد بررسی سندی را می‌آورد و نهایتاً پس از نام معصوم × روایت را نقل می‌کند.
مثال: ۱۵۸ بقره
«ففی تفسیر البرهان عنه أی عن محمد بن یعقوب فی الکافی فی الحسن کالصحیح عن أبی عبد اللّه ×»[۱۸۳]
۱۰ـ نام شخص (صاحب کتاب) و بعد نام کتاب و سپس واسطه و نهایتاً نام معصوم × را آورده و بعد روایت را.
مثال: ۱۴۳ ـ ۲۵۵ سوره بقره.
«روی الصدوق فی توحیده بسنده عن المفضل عن الصادق ×»[۱۸۴]
۱۱ـ نام شخص (صاحب کتاب)، بعد نام واسطه و سپس نام معصوم × را برای ذکر روایت آورده است.
مثال: ۱۷۸ـ ۲۱۳ـ ۲۲۴ـ ۱۴۳ـ۲۲۹ سوره بقره و ۹۶ آل عمران.
« و فی روایه العیاشی عن منصور بن حازم عن الصادق ×» [۱۸۵]
۱۲ـ در برخی موارد، علامه فقط نام کتاب را ذکر می‌کند و بعد بدون ذکر نام معصوم× یا… به مضمون روایت اشاره می‌کند.
مثال: ۲۴۸ـ۱۴۳ ـ ۲۳۶ سوره بقره.

 

برای دانلود متن کامل این فایل به سایت torsa.ir مراجعه نمایید.