موضوع تحقیق، موضوع تخصصی فقه و حقوق و بررسی آن از منظر قرآن کریم و روایات است. از این رو منابع لازم و کافی درباره این موضوع تطبیقی حقوقی، تفسیری و حدیثی کم و پراکنده و در دسترس نبود.

 

 

1. با توجه به قدمت موضوع جرائم علیه شخصیت معنوی افراد که همزمان با هبوط حضرت آدم(ع) به زمین و گسترش جامعه اولیه انسانی، می باشد. نظرات و دیدگاه ها بسیار زیاد بوده و علوم مختلف به بررسی آن پرداختند که همین پراکندگی وتشتت آراء و گاهی متناقض، رسیدن به یک نتیجه قطعی را دشوار می کرد که در این پژوهش مبنا را بر نظم قرآن و روایات قرار دادم.

 

 

1. علوم مختلفی که به بررسی ابعاد جرائم علیه شخصیت معنوی افراد پرداخته اند، سابقه چندانی در کشور ندارند و اکثر نظرات از دانشمندان، جامعه شناسان و روانشناسان غربی است که تعریف انسان و رابطه جرم و کیفر از دیدگاه آنان با نظر قرآن بسیار متفاوت و متناقض است.

 

 

بخش دوم: مفهوم شناسی جرم
الف) معنی لغوی جرم
جرم یک واژه عربی بوده و مشتقات آن به صورت های مختلف 66 بار در قرآن کریم به کار رفته است[11].
معادل آن در فارسی (گناه، خطا و بزه) است. اصل معنای لغوی جرم، بریدن و چیدن میوه از درخت است. «الجرم، الذنب و المجرم: المذنب[12]» جرم یعنی گناه، مجرم یعنی گناهکار.
ب) معنی جرم نزد لغویون
راغب اصفهانی می گوید: أصل الجرم: قطع الثمره عن الشجر و استعیرذلک لکل اکتساب مکروه، و لایکاد یقال فی عامّه کلامهم لکل لیس المحمود[13].
اصل معنای جرم، چیدن میوه از درخت است و سپس برای هر عمل زشت و مکروهی به عنوان استعاره به کار می رود و در کلام عامه مردم به مورد پسندیده، گفته نمی شود.
علامه مصطفوی نیز اصل معنای جرم را قطع و بریدن می داند. و همۀ معانی متعدد جرم، مانند ذنب، تعدّی، خطا، اثم، معصیت را سبب انقطاع و بریدن عبد از خداوند متعال می داند[14].
صاحب لسان العرب میگوید:«الجرم :مصدر المجارم الذی یجرم نفسه و قومه شرا و فلان له جریمه الیّ ای جرم. و الجارم:الجانی.والمجرم :المذنب[15]» صاحب لسان العرب می گوید:جرم مصدر جارم است و او کسی است برای خودش و قومش شر به پا می کند. وقتی گفته می شود فلان له جریمه الیّ فلانی در حق من مرتکب جرم شد و جارم(جرم کننده)یعنی جانی (جنایت کار) و مجرم یعنی گناهکار.
ج: معنی اصطلاحی جرم نزد مفسرین
1- علامه طباطبائی
(علی ما ذکره الراغب فی مفرداته. قطع الثمره عن الشجره و أجرم أی صار ذاجرم، و أستعیر لکل اکتساب
مکروه فالجرم بضم الجیم و فتحها بمعنی الاکتساب المکروه و هو المعصیه[16]) بنابر آنچه که راغب در مفردات ذکر کرد قطع میوه از درخت است و اجرم یعنی مجرم شد و سپس استعاره شد برای هر چیز مکروه و ناپسند پس جرم به معنی اکتساب مکروه است و آن گناه است.
بنابراین از نظر علامه طباطبائی جرم یعنی معصیت که برای آن زندان جهنم و کیفر آتش درنظر گرفته شده است.
2- علامه طبرسی
طبرسی در مجمع البیان با توجه به اینکه واژه جرم و مشتقّاتش 66 بار در قرآن کریم به کار رفته است در هر واژه مصداق خاصی را مورد نظر قرار داده است که معنی اصطلاحی جرم در شرع مقدس و قرآن کریم است که به برخی از آنها اشاره می گردد:
1-در تفسیر آیه شریفه (وَلاَ یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُواْ[17]) و خصومت با جمعیتی که شما را از آمدن به مسجد الحرام باز داشتند نباید شما را وادار به تعدی و تجاوز کنند.
می گوید: اگر مشرکین مانع ورود شما به مسجد الحرام شدند«فلا تکتسبو عدو انا»شما در برابر آنها دشمنی نکنید یعنی پاسخ شما از روی دشمنی و تجاوز کارانه نباشد[18].
2-در تفسیر آیه شریفه(کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمِينَ[19])می گوید : المجرمین،المکذبین به آیات الله[20].مجرمین یعنی تکذیب کنندگان آیات الهی.

 

دانلود کامل پایان نامه در سایت pifo.ir موجود است.