فصل سوم:
روش پژوهش
۳-۱).مقدمه
اعتقاد اندیشمندان معاصر بر این است که توسعه و پیشرفت علوم در چند دهه اخیر به مراتب بیشتر و جامع تر از پیشرفتی است که کلیه علوم از بدو پیدایش خود تا پایان نیمه اول قرن بیستم داشته اند، شاید قبول این واقعیت قدری مشکل باشد، اما پیشرفتی چنین شتابان مرهون بکارگیری روش های دقیق و صحیح علمی بوده است. یک محقق پس از انتخاب و تعیین موضوع پژوهش باید به دنبال تعیین روش پژوهش باشد. انتخاب روش پژوهش بستگی به هدفها و موضوع پژوهش دارد. بنابراین هنگامی می توان در مورد روش بررسی انجام یک پژوهش تصمیم گرفت که ماهیت موضوع پژوهش و هدف های آن مشخص باشد، به عبارتی روش پژوهش به محقق کمک می کند، شیوه و روشی را انتخاب و آغاز کند تا بتواند هرچه سریع تر به پاسخ یا پاسخ هایی که برای پرسش های خود در نظر گرفته است دست یابد. در واقع روش پژوهش علمی شامل اندازه گیری و ارزیابی و مقایسه عوامل بر اساس اصول و موازین پذیرفته شده از طرف دانشمندان، برای حل مشکلات و مسائل و مستلزم قدرت اندیشه و ظرفیت تعمق، تشخیص، قضاوت و ابتکارات است (سرمد و همکاران،۱۳۸۱).
بر این اساس، در فصل جاری روش پژوهش و شیوه ی استدلال علمی تشریح می گردد.
در ابتدا مسئله ی پژوهش بیان و فرضیات، تدوین می شوند. سپس روش پژوهش و مباحث مربوط به جامعه و نمونه آماری ارائه می گردد. در ادامه روش های آماری به کار رفته در تجزیه و تحلیل داده ها، به گونه ای که محقق نسبت به تعمیم نتایج به جامعه آماری اطمینان نسبی داشته باشد، مطرح می شود؛ و در انتها، نحوه ی محاسبه ی متغیرهای اساسی پژوهش و روش های آماری به کار رفته برای آزمون فرضیات تشریح می گردد.
۳-۲). سوالات و فرضیات پژوهش
۳-۲-۱). سوالات پژوهش
آیا در شرکت های بورسی ایرانی نابهنجاری اقلام تعهدی (اقلام تعهدی خلاف قاعده) وجود دارد؟
آیا پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی، نابهنجاری اقلام تعهدی (اقلام تعهدی خلاف قاعده) را کاهش می دهد؟
۳-۲-۲). فرضیات پژوهش
فرضیه اول:
بین اقلام تعهدی و بازده تعدیل شده بر اساس اندازه ارتباط معنی داری وجود دارد.
فرضیه دوم:
پیش بینی جریان های نقد عملیاتی در میزان ارتباط بین اقلام تعهدی و بازده تعدیل شده بر اساس اندازه موثر است.
فرضیه سوم:
بین اقلام تعهدی و بازده تعدیل شده بر اساس بازار ارتباط معنی داری وجود دارد.
فرضیه چهارم:
پیش بینی جریان های نقد عملیاتی در میزان ارتباط بین اقلام تعهدی و بازده تعدیل شده بر اساس بازار موثر است.
فرضیه پنجم:
بین اقلام تعهدی اختیاری و بازده تعدیل شده بر اساس اندازه ارتباط معنی داری وجود دارد.
فرضیه ششم:
پیش بینی جریان های نقد عملیاتی در میزان ارتباط بین اقلام تعهدی اختیاری و بازده تعدیل شده بر اساس اندازه موثر است[۱۳۴].
فرضیه هفتم:
بین اقلام تعهدی اختیاری و بازده تعدیل شده بر اساس بازار ارتباط معنی داری وجود دارد.
فرضیه هشتم:
پیش بینی جریان های نقد عملیاتی در میزان ارتباط بین اقلام تعهدی اختیاری و بازده تعدیل شده بر اساس بازار موثر است.
۳-۳).روش پژوهش
دشوارترین گام در فرآیند پژوهش، مشخص کردن مسئله مورد مطالعه است. نخست آنکه درباره یک چیز، یک مانع یا یک موقعیت مبهم تردید وجود دارد، تردیدی که نیازمند تعیین است. در هر پژوهش ابتدا باید نوع، ماهیت، اهداف پژوهش و دامنه آن معین شود تا بتوان با استفاده از قواعد و ابزار مناسب و از راه های معتبر به واقعیت ها دست یافت (سرمد و همکاران،۱۳۸۱).
بنابراین پژوهش حاضر از نظر طبقه بندی بر مبنای هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و جهت آن پس رویدادی می باشد. تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. همچنین پژوهش حاضر، از نظر روش و ماهیت پژوهش از نوع توصیفی و همبستگی است. توصیفی به این دلیل که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است و برای شناخت بیشتر شرایط موجود می باشد و همبستگی به دلیل اینکه در این پژوهش رابطه بین متغیرها مورد نظر است. پژوهش حاضر به بررسی روابط بین متغیرها پرداخته و در پی اثبات وجود این رابطه در شرایط کنونی بر اساس داده های تاریخی می باشد. از روش پس رویدادی زمانی استفاده می شود که پژوهش گر پس از وقوع رویدادها به بررسی موضوع می پردازد. بر این اساس تعدادی از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بعنوان نمونه انتخاب شده است.
۳-۴).جامعه آماری
جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مطلوب ما قرار بگیرد و تعریف جامعه آماری عبارت است از: تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند در ضمن صفت مشخصه صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه ی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در قلمرو زمانی ۵ ساله(۱۳۸۹-۱۳۹۳) می باشد.
دلیل انتخاب جامعه آماری مذکور این است که سازمان بورس اوراق بهادار تهران اطلاعا نسبتأ جامعی در خصوص وضعیت شرکت ها و روند عملکرد های مالی و اقتصادی آنها دارد و می توان گفت تنها منبع اطلاعاتی است که با استفاده از آن می توان به منابع اطلاعاتی مالی شرکت ها دسترسی یافته و مدلهای پژوهش را مورد آزمون قرار داد.
۳-۵).روش نمونه گیری
پس از انتخاب جامعه آ