وظایف عملکردی است.
- قوانین و مقررات بسیار رسمی هستند.
- وظایف سازمانی در بخشهای وظیفه‌ای گروهبندی شده‌اند و اختیار متمرکز است.
- تصمیم‌گیری از سلسله مراتب رسمی تبعیت می‌کنند.
- ارتباطات رسمی در همه رده‌ها فائق است.
- بوروکراسی ماشینی بیش از سایر انواع سازمانی بر تقسیم کار و گوناگونی واحدها در همه اشکال آن، یعنی عمودی، افقی، صف و ستاد، وظیفه‌ای،سلسله مراتبی و موقعیتی تاکید دارد.
نقاط قوت و ضعف ساختار بوروکراسی ماشینی:
نقاط قوت:
- در انجام فعالیتهای استاندارد توانایی دارد. درنتیجه اگر مدیران میانی و رده‌پائین نیز توانایی محدودی داشته باشند باز هم این ساختار قابل اجراست، زیرا فراگیر بودن قوانین و مقررات و عملیات استاندارد با رسمیت بالا موجب تمرکز قدرت شده و آزادی عمل مدیران را کاهش می‌دهد. لذا نیاز کمی به استفاده از تصمیم‌گیرندگان باتجربه و نوآور در رده‌های پائین احساس می‌شود.
- وجود متخصصان مشابه در کنار هم باعث صرفه‌جویی ناشی از مقیاس می‌شود و دوباره‌کاری به‌حداقل می‌رسد
- به‌دلیل همگروهی با هم‌حرفه‌ایها رضایت کارکنان بالا می‌رود.
نقاط ضعف:
- توجه زیاد به تخصص‌گرایی، تفکر بخشی و تعارض بین واحدهای فرعی سازمان وجود دارد
- اهداف واحد وظیفه‌ای اهداف کل سازمان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد
- توجه بیش از حد به قوانین و مقررات امکان تغییر و اصلاح را کاهش می‌دهدو در مواجهه با تغییرات بسیار ضعیف عمل میکند
- تمرکز ساختار و اصرار بر حفظ سلسله مراتب باعث می‌شود تا مدیران در دوران دگرگونیها با اطلاعات مجرد،ناکافی و سطحی روبرو شوند.
چه موقع ساختار بوروکراتیک ماشینی را به‌کار می‌بریم؟
- ساختار بوروکراسی ماشینی زمانی کارآمد است که اندازه سازمان بزرگ بوده ، محیط ساده و باثبات باشد و تکنولوژی مورد استفاده کارهایی تکراری را دربرداشته باشد، قابلیت استاندارد شدن داشته باشد. شرکتهای دارای تولید انبوه نظیر شرکتهای اتومبیل‌سازی و فولاد و سازمانهای خدماتی نظیر شرکتهای پست، بیمه، تلفن و هواپیمایی از جمله سازمانهای با ساختار بوروکراتیک هستند. (منوریان ص۶۵)
ج) ساختار بوروکراسی حرفه‌ای:
ویژگی‌ها:
- مکانیزم اصلی هماهنگی استاندارد کردن مهارتهاست.
- بخش اصلی آن هسته عملیاتی یعنی حرفه ایهایی است که کار اصلی سازمان را انجام می‌دهند
- متخصصان یعنی حرفه‌ایهای کاملا آموزش دیده و ارشاد شده را برای هسته عملیاتی خود استخدام میکند و اختیار نظارت کار را به‌خود آنها واگذار میکند.
- دو سلسله مراتب اداری همراستای یکدیگر قرارداند. (۱)سلسله مراتب مردم سالارانه حرفه‌ایها که از پایین به بالای سازمان است. (۲)سلسله مراتب دیوان‌سالارانه ماشینی کارکنان پشتیبانی که از بالا به پائین سازمان است.
- تکنولوژی و دانش به‌کار گرفته شده پیشرفته است اما نظام فنی آن یعنی ابزاری که برای کاربرد این دانش در سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد الزاما پیشرفته نیست.
- قدرت در هسته عملیاتی متمرکز است چون مهارتهای مهم مورد نیاز سازمان در اختیار آنهاست و دربه‌کارگیری مهارتهای خود استقلال دارند.
yle="box-sizing: inherit; width: 1044.8px;" width="531">
|
[شنبه 1399-09-22] [ 12:32:00 ق.ظ ]
|
