شمول علامت خدماتی

     از آنجائیکه، استفاده از علامت خدمات، در زمان وضع قانون سابق در سال ۱۳۱۰ مرسوم و متداول نشده بود، فلذا در ماده یک قانون مذکور به آن اشاره نشده بود و صرفاً در راستای ماده ۲۱ آئین‌نامه اصلاحی اجرای قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات مصوب سال ۱۳۳۷، علائم مخصوص خدمات به عنوان طبقه ۳۵ از جدول طبقه‌بندی علائم صنعتی و تجارتی قلمداد شده است.[۱]

      از این رو، ضرورت تدوین قانون خاص علامت خدمات وجود داشت و بدین جهت قانونگذار در وضع قانون جدید، به جای تعریف علامت تجاری به بیان تعریف علامت پرداخته و مقرر داشت که علامت، یعنی هر نشان “قابل رؤیتی که تواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد”. از این رو، در مواد مختلفی از قانون مذکور و آیین‌نامه اجرائی آن نیز همین عناوین از سوی قانونگذار لحاظ گردیده و طبقات ۳۵ تا ۴۵ ، به این موضوع اختصاص یافته است.

۳- عام بودن علامت

     براساس تعریفی که در قانون سال ۱۳۱۰ ارائه گردیده بود، علامت تجاری مورد پذیرش واقع شده و درنتیجه سبب شده بود تا حقوق‌دانان علاوه بر علامت خدمت، دو قسم دیگر از علامت، یعنی علامت تولید و علامت توزیع را مورد پذیرش قرار دهند. لذا قانونگذار در ماده ۳۰ قانون جدید در ذیل تعریف علامت به بیان «هر نشان قابل رویتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص را از هم متمایز سازد»، اشاره نموده است و از این رو نشان کالا نیز می‌تواند شامل نشان در تولید و یا نشان در توزیع بشود. [۲]

ب- معایب:

۱- ممنوعیت ثبت علامت نامرئی

     با توجه به گسترش گونه‌های علائم تجاری و سنخیت موجود بین حقوق ایران و فرانسه، انتظار می‌رفت تا بعد از گذشت هفت دهه از قانون ثبت علائم و اختراعات ایران مصوب ۱۳۱۰ و تصویب معاهدات و کنوانسیونهای بین‌المللی، قانونگذار در وضع قانون جدید ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب ۳/۱/۱۳۸۶، به پذیرش گونه‌های جدیدی از علائم تجاری که اخیراً در عرصه بین‌المللی مطرح شده بود پرداخته و یا حداقل بگونه‌ای اقدام می‌نمود که مانعی در پذیرش آن ایجاد نشود. به همین جهت با بیان قابل رؤیت بودن علامت در ماده ۳۰ قانون مذکور موجب گردید که صرفاً علائم مادی و مرئی به عنوان علائم تجاری تلقی شده و علائم غیرمادی و نامرئی از شمول علامت تجاری خارج گردد. از این رو، در قانون جدید سبب گردیده که علائم آهنگین و صوتی و بویایی توانائی به ثبت رسیدن را نداشته باشند و این موضوع بیانگر ضعف و ایراد قانون جدید، حتی نسبت به قانون سابق یعنی ۱۳۱۰ می‌باشد.

۲- عدم ذکر علامت مشاعی

     نظر به اینکه در برخی از موارد ممکن است علامت تجاری حاصل فعالیت دو یا چند نفر بوده و هریک از اشخاص به صورت مشاعی نسبت به علامت دارای حق مالکانه باشند، لذا ضرورت امر توسط قانونگذار احساس گردید و پذیرش علامت جمعی بیانگر مبداء و یا کیفیت کالا یا خدمات می‌باشد به نحوی که علاوه بر مالک علامت جمعی ثبت شده، سایر اشخاص مجاز نیز می‌توانند با رعایت شرایط و ضوابط مربوطه، از علامت مذکور استفاده نمایند.[۳]

     از طرفی به موجب ماده ۴۵ قانون مذکور، ثبت علائم جمعی نمی‌تواند موضوع قرارداد اجازه بهره‌برداری باشد. بنابراین، مشخص می‌شود که این موضوع برای مالک علامت جمعی، ایجاد حقوق مالکانه نمی‌کند و مالک علامت جمعی حق استفاده انحصاری و تعقیب اشخاصی که از علامت او استفاده نمایند را نخواهد داشت. از این رو، همین امر بیانگر تفاوت فاحشی بین علامت جمعی با علامت مشاعی می‌باشد. لذا ضرورت وضع مقرراتی درخصوص علامت مشاعی و بیان احکام آن احساس می‌شود.[۴]

     باتوجه به تعاریف و مباحث فوق می‌توان تعریف کاملی از علامت تجاری را به این شرح ارائه نمود: “علامت تجاری هرگونه علامت یا نشانه‌ای مرئی و یا غیرمرئی است که کالاها و یا خدمات یک بنگاه اقتصادی و یا مؤسسات تولیدی را از کالاها و خدمات هم‌صفان و یا سایر رقبا متمایز و جدا می‌کند”. لذا، این تعریف کلیه علائم و نشانه‌ها، اعم از قابل رؤیت و یا غیرقابل رؤیت را در بر        می گیرد و نسل نوین علائم را نیز پوشش می دهد.

گفتار چهارم :انواع علائم تجاری

     علائم تجاری مخلوقات ذهن خلاق بشر هستند که سبب ایجاد ارزش اقتصادی برابر با یک علامت و یا بی‌اقبالی او در جذب مشتریان می‌شود. یک علامت می‌تواند موجب شیفتگی و یا تنفر طرف مقابل را برانگیزد. اگر علامتی که برای کالا یا خدماتی انتخاب می‌شود، از جذابیت برخوردار باشد مورد توجه همه جامعه قرار خواهد گرفت. به همین منظور در مواردی از صاحب‌نظران و طراحان دعوت می‌شود تا ضمن برخورداری از ظرافت هنر، بهترین و کارآمدترین علامت را     طراحی نمایند.

علائم تجاری که برای شناخت منبع محصولات بکار می‌رود، از معمولی‌ترین نوع علامت تصدیق شده توسط قانون امریکا است. از این رو می توان در طبقه بندی علائم به سه نوع علامت عمده اشاره نمود: ۱- علامت خدمات۲- علامت جمعی ۳- علامت تصدیقی.

      علامت خدمت برای معرفی خدمات خاص استفاده می‌شود (مانند، خشک‌شویی، طرحهای سرمایه‌گذاری و …) و از آنها نیز بعنوان علامت تجاری جهت داد و ستدهای فیزیکی بهره‌برداری می‌شود. حمایت از علائم تجاری می‌تواند در قالب گروهها و گونه‌های متنوعی من جمله روشها و ابزارهای ارتباطی، شامل حروف، کلمات، نام‌ها، اختصارات، مخفف‌ها، امضاء، عبارات، شعارها، عناوین، سمبل‌ها، اعداد، لوگو، ابزار، علامت یا ویژگی‌های شخصیتی، تصاویر، برچسب‌ها، شکل‌ها، بسته‌ها و اشکال مختلف کالاها و حتی طرحهای ساختمان‌ها، پیش بینی شود.

     علامت جمعی نشانگر آن است که استفاده کننده از این علامت بصورت گروهی مشارکت می‌کند، مانند (یک اتحادیه پرورش دهندگان پرتقال یا تولیدکنندگان نوعی خاص از گوشت گاو) و از این رو، اتحادیه‌ها سعی می‌کنند تا یک راهکار و روش منسجمی را برای تولید محصولات، مانند «گروههای همکاری ملی» و یا از طریق «تبلیغات»، ایجا نمایند.

علامت تصدیقی هنگامی توسط یک توزیع کننده یا فروشنده کالا استفاده می‌شود که تولید کننده کالای تجاری خود را به فروش می‌رساند. هدف از علامت تصدیقی آن است که کالای مورد نظر با استانداردهای موجود، مانند مبداء جغرافیایی (مثلاً، آب انگور فلوریدا) و یا کیفیت برتر عرضه شود.

براساس قانون لان هم (Lanham) بعضی از انواع علائم شرایط و قابلیت ثبت را نخواهند داشت:

۱- علائم جامع یا ژنریک، نشانه هایی هستندکه نشانگر یک نوع کلی از داد و ستد می‌باشد، نه یک نوع محصول که توسط تولید کننده‌ خاص ارائه شود. به بیان دیگر کلماتی مانند، همبرگر یک واژه ژنریک برای نوعی ساندویچ خاص است،

۲- علائم زشت و غیر اخلاقی،

۳- علائمی که باعث فریب بکار می‌رود (مثل شفابخشی سرطان)،

۴- بیرق و علائم نظامی کشورها و یا دولت‌ها،

۵- نام هر شخص زنده، مگر آنکه آن شخص راضی باشد،

۶- علائمی که توصیف کننده و گمراه کننده موقعیت جغرافیایی باشد (مثل آب معدنی رود شرق)،

۷- علائمی که از ابتداء از فامیل‌گرفته شود (مانند عبارت J.T.JONEs به جای JONES ).

     از سوی دیگر، برخی علائم تجاری را با عنوان علائم تجاری بالقوه تعبیر می کنند و اغلب به چهار یا پنج طبقه تقسیم‌بندی می نمایند: این تقسیم بندی در قالب علائم جامع، توصیفی، پیشنهادی، قراردادی و خیالی می باشندکه در اینجا بشرح مختصری از هر یک می پردازیم:

      اولین طبقه، علائم جامع (Generic) هستند که اصلاً قابلیت حمایت بعنوان یک علامت تجاری را نخواهند داشت، لیکن سایر طبقات دیگر تاحدی قابلیت حمایت در حد بیشتر و یا حتی کمتر را خواهند داشت. یک واژه جامع، مثل لوزام منزل (furniture) یا شکلات (chocolate) به خودی خود نمی‌تواند بعنوان علامت تجاری و ارائه دهنده یک کالای خاص باشد، لیکن می‌تواند بخشی از یک واژه و بعنوان ترکیبی از علامت تجاری باشد، مثل کارت طلایی (golden card).

     دومین طبقه، علائم تجاری توصیفی است که در مورد یک محصول توضیح می‌دهد، همانند بیان منظورهایی مثل کاربرد، اندازه یا اثر یک کالا و یا مواد تشکیل دهنده یک محصول را تشریح می‌کند، (مثل قهوه ساز شخصی).

     سومین طبقه، علائم پیشنهادی هستند که بیشتر ویژگیهای مرتبط با محصولات و خصوصیات آن را بیان می‌کنند. این علامت تجاری می‌تواند به محض کاربردی شدن و مورد استفاده قرار گرفتن، تحت حمایت قرار گیرد. بعنوان مثال می توان لوازم خانگی HABITAT و یا محصولات           پنبه تمیز کننده، Q-TIPS را نام برد.

     چهارمین طبقه، علائم قراردادی هستند که می‌توان آنها را در لغتنامه یافت، اما بطور عادی ارتباطی با آن محصول ندارد. این علامت می‌تواند سریعاً تحت حمایت قرار گیرد. مثلاً برای محصولات سیگار ارائه تصویر شتر (camel) .

 متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود

برای دیدن جزییات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

متن کامل