دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده اقتصاد

رساله دکتری رشته اقتصاد

جایگاه سیاست­های پولی و مالی با تاکید بر بخش نفت در یک اقتصاد صادرکننده نفت با استفاده از مدل‌های DSGE مورد ایران

استاد راهنما:

جناب آقای دکتر ناصر خیابانی

استاد مشاور:

جناب آقای دکتر عباس شاکری

زمستان 1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

در این رساله، یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) برای یک اقتصاد باز صادرکننده نفت طراحی و سپس برای اقتصاد ایران کالیبره، شبیه­سازی و با استفاده از تکنیک­های بیزین برآورد شده است. مدل فوق ویژگی­های مهم یک اقتصاد باز و نیز چسبندگی­های اسمی و واقعی اقتصاد را در بر می­گیرد. هدف اصلی در این رساله تبیین جایگاه سیاست­های پولی و مالی برای اقتصاد صادرکننده نفت ایران می­باشد. نتایج حاصل از شبیه­سازی و برآورد مدل DSGE برای اقتصاد ایران نشان می­دهد که سیاست­های پولی و مالی بر پایه درآمدهای نفتی شکل می­گیرد. نهایتاً مدل طراحی شده به خوبی قادر به توضیح واقعیت­های اقتصاد ایران به عنوان یک کشور صادرکننده نفت می­باشد.

 

واژگان کلیدی: کشورهای صادرکننده نفت، مدل DSGE، سیاست مالی، سیاست پولی، بخش نفت، اقتصاد ایران.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                               صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 1

1-1- مقدمه  2

1-2- سؤال‌های تحقیق   6

1-3- فرضیه­های تحقیق   7

1-4- اهداف تحقیق   7

1-5- روش شناسی   8

1-6- روش گردآوری اطلاعات و داده­ها 13

1-7- جامعه آماری، روش نمونه­گیری حجم نمونه  13

1-8- روش تجزیه و تحلیل داده­ها 13

فصل دوم: نفت و اهمیت آن در اقتصاد ایران…………………………………………………………………………… 14

2-1- مقدمه  15

2-2- واقعیات اقتصاد ایران در بخش نفت    17

2-3- نفت و اهمیت آن در اقتصاد  20

2-4- سیاست­های پولی و مالی و ارتباط آن با نفت برای ایران   24

2-5- مطالعات تجربی انجام شده در زمینه نفت    26

2-6- خلاصه و جمع­بندی   29

فصل سوم: سیاست­های پولی و مالی و ارتباط آن با نفت………………………………………………………….. 30

3-1- مقدمه  31

3-2- سیاست­های پولی و بخش نفت در کشورهای صادرکننده نفت    35

3-3- سیاست­های مالی و بخش نفت در کشورهای صادرکننده نفت    39

3-3-1- سیاست مالی و رشد اقتصادی   43

3-3-2- سیاست مالی در کشورهای صادرکننده نفت    44

3-4- ارائه یک مدل تئوریک به منظور بررسی یک رونق صادراتی (نفت)  47

3-4-1- رونق صادرات، قیمت­های نسبی و رقابت­پذیری: تحلیل نموداری   48

3-4-1-1- اثرات بلندمدت    48

3-4-1-2- عدم تعادل کوتاه مدت در بازار پول   52

3-4-1-3- بررسی رفتار        56

3-4-2- تحلیل پویای مقایسه­ای   58

3-4-2-1- معادلات ساختاری   58

3-4-2-2- معادلات تفاضلی   60

3-4-2-3- نماد  61

3-4-2-4- پویایی­ها و فرم­های خلاصه شده­ی تفاضلی   61

3-4-2-5- انتظارات ایستا 62

3-4-3- بحث و گسترش     65

3-4-4- پیوست    66

3-5- خلاصه و جمع­بندی   69

فصل چهارم: مبانی نظری الگوهای DSGE……………………………………………………………………………. 70

4-1- مروری بر مبانی نظری الگوهای DSGE   71

4-1-1- علت نام­گذاری مدل DSGE   75

4-1-2- ویژگی­های اصلی یک مدل کینزین جدید   77

4-2- کارهای تجربی انجام شده در زمینه مدل­های DSGE   78

4-3- خلاصه و جمع­بندی   84

فصل پنجم: طراحی، کالیبراسیون و شبیه­سازی مدل  DSGE برای اقتصاد ایران……………………….. 85

5-1- مقدمه  86

5-2- طراحی مدل DSGE برای اقتصاد ایران   87

5-2-1- بخش خانوارها 88

5-2-2- بنگاه­ها 94

5-2-2-1-  بنگاه­های داخلی   94

5-2-2-1-1- تولیدکنندگان نهایی   94

5-2-2-1-2- تولیدکنندگان کالاهای واسطه­ای   95

5-2-2-2- واردکنندگان   97

5-2-2-3- صادرکنندگان   99

5-2-3- دولت و بانک مرکزی   101

5-2-3-1- قید بودجه دولت    101

5-2-3-2- تلفیق قید بودجه دولت و تراز پرداخت­های بانک مرکزی   101

5-2-4- بخش خارجی   106

5-2-5- شرط تسویه بازارها 106

5-2-5-1- شرط تسویه حساب تراز پرداخت­ها 106

5-2-5-2- قید کلی منابع   106

5-3- قیمت­های نسبی، هزینه­های نهایی و نرخ ارز حقیقی   107

5-4- بدست آوردن شرایط تعادل پویای اقتصاد  112

5-5- لگاریتم-خطی کردن معادلات بدست آمده از بهینه­سازی   120

5-6- کالیبراسیون   131

5-7- شبیه­سازی   139

5-7-1- سناریوی اول (پایه)  140

5-7-2- سناریوی دوم  148

5-7-4- سناریوی سوم  149

5-7-5- سناریوی چهارم  150

5-7-6- مقایسه نتایج در سناریوهای پیشنهادی   153

5-8- خلاصه و جمع­بندی   157

فصل ششم: تخمین مدل DSGE برای اقتصاد ایران با استفاده از روش بیزین…………………………… 157

6-1- مقدمه  158

6-2- روش­شناسی تخمین بیزین   158

6-2-1- اقتصادسنجی بیزین   158

6-2-2- چگالی پیشین مزدوج   163

6-2-3- الگوریتم حداکثرسازی عددی   164

6-2-4- الگوریتم MCMC تطبیقی   164

6-3- داده­ها و توزیع­های پیشین   165

6-3-1- داده­ها 165

6-3-2- توزیع­های پیشین   166

6-4- نتایج تجربی   167

6-4-1- توزیع­های پسین تخمین زده شده  167

6-4-2- خوبی مدل   172

6-4-2-1- چک کردن مدها 172

6-4-2-2- آزمون­های تشخیصی بروک و گلمن   175

6-4-2-3- واکنش مدل به شوک­های ساختاری   176

6-5- خلاصه و جمع­بندی   181

فصل هفتم: خلاصه و نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………. 182

7-1- مقدمه  183

7-2- خلاصه تحقیق   183

7-3- ارائه پیشنهادات و راهکارها 186

7-3-1- پیشنهادات سیاستی   186

7-3-2- پیشنهادات پژوهشی   187

پیوست الف: لگاریتم- خطی سازی………………………………………………………………………………………. 188

الف-1- مکاتب مدل­سازی DSGE   189

الف-2- لگاریتم-خطی سازی   190

الف-2-1- پیش­نیازهای ریاضی لگاریتم-خطی سازی   191

الف-2-2- بلوک­های سازنده روش پیشنهادی اوهلیگ و نحوه استخراج آن‌ها 191

الف-2-3- لگاریتم-خطی سازی از طریق بسط تیلور  194

پیوست ب: مدل­های حالت فضا و فیلتر کالمن……………………………………………………………………….. 196

ب-1- مدل­های حالت فضا و فیلتر کالمن   197

ب-2- فروض فیلتر کالمن   199

ب-2-1- سیستم دینامیک خطی   199

ب-2-2- مشخصات آشوب    199

ب-3- استخراج فیلتر کالمن   201

ب-4- پیش­بینی      202

ب-5- به هنگام کردن      203

ب-6- پیش­بینی      203

ب-7- برآورد پارامترهای مدل به روش حداکثر راستنمایی   204

ب-8- پارامترهای متغیر در طول زمان (TVP)  205

ب-9- مدل‌های رگرسیون خطی با ضرایب مختلف در زمان   206

پیوست ج: نمودارهای مربوط به شوک­های هموار شده…………………………………………………………… 208

منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………………………………. 210

 

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                                               صفحه

جدول ‏3‑1. نمایش فرم معمول بازی بین حاکمان پولی و مالی……………………………………………………………………….32

جدول 5- 1. مقدار کالیبره شده پارامترهای مدل……………………………………………………………………………………………..134

جدول 5- 2. مقادیر ایستای بلندمدت متغیرهای مدل……………………………………………………………………………………..138

جدول 5- 3. مقایسه گشتاورهای روندهای واقعی و شبیه­سازی شده در سناریوی پایه……………………………………141

جدول 6- 1. نتایج حاصل از برآورد بیزی پارامترهای مدل……………………………………………………………………………….168

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                               صفحه

نمودار ‏2‑1. قیمت سبد اوپک طی دوره زمانی 2001 الی 2015. 15

نمودار ‏2‑2. 10 صادر کننده اول نفتی جهان در سال 2012. 16

نمودار ‏2‑3. 10 تولیدکننده اول نفتی جهان در سال 2012. 17

نمودار ‏2‑4. تولید و صادرات نفت خام در دوره زمانی 1357 الی 1389 در ایران. 18

نمودار ‏2‑5. درآمدهای حاصل از صادرات نفتی و درآمد ملی در ایران بر حسب میلیارد ریال. 19

نمودار ‏2‑6. نسبت صادرات نفتی به GDP بر حسب درصد. 19

نمودار ‏3‑1. موقعیت تعادلی اولیه قبل از وقوع رونق نفتی.. 50

نمودار ‏3‑2. موقعیت تعادلی بعد از وقوع رونق نفتی.. 51

نمودار ‏3‑3. اثرات کوتاه­مدت افزایش برونزا در قیمت نفت که منجر به مازاد عرضه پول می­شود. 55

نمودار ‏3‑4. اثرات کوتاه­مدت افزایش برونزا در قیمت نفت که منجر به مازاد تقاضای پول می­شود. 56

نمودار ‏3‑5. بررسی رفتار …. 57

نمودار 5- 1. مرور کلی بر مدل­های DSGE. 86

نمودار 5- 2. توابع ضربه-واکنش متغیرهای اقتصادی نسبت به شوک قیمت نفت در سناریوی پایه. 142

نمودار 5- 3. توابع ضربه-واکنش متغیرهای اقتصادی نسبت به شوک مارک آپ قیمت­های داخلی در سناریوی پایه. 146

نمودار 5- 4. توابع ضربه-واکنش متغیرهای اقتصادی نسبت به شوک مارک آپ قیمت کالاهای صادراتی در سناریوی پایه  147

نمودار 5- 5. توابع ضربه-واکنش متغیرهای اقتصادی نسبت به شوک قیمت نفت در سناریوی دوم. 148

نمودار 5- 6. توابع ضربه-واکنش متغیرهای اقتصادی نسبت به شوک قیمت نفت در سناریوی سوم. 150

نمودار 5- 7. توابع ضربه-واکنش متغیرهای اقتصادی نسبت به شوک قیمت نفت در سناریوی چهارم. 152

نمودار 5- 8. مقایسه واکنش حجم پول نسبت به شوک مثبت قیمت نفت در سناریوهای پیشنهادی.. 153

نمودار 5- 9. مقایسه واکنش تورم نسبت به شوک مثبت قیمت نفت در سناریوهای پیشنهادی.. 154

نمودار 5- 10. مقایسه واکنش دارایی­های خارجی بانک مرکزی نسبت به شوک مثبت قیمت نفت در سناریوهای پیشنهادی   154

نمودار 5- 11. مقایسه واکنش تولید نسبت به شوک مثبت قیمت نفت در سناریوهای پیشنهادی.. 155

نمودار 5- 12. مقایسه واکنش صادرات کالاها و خدمات نسبت به شوک مثبت قیمت نفت در سناریوهای پیشنهادی   155

نمودار 5- 13. مقایسه واکنش نرخ ارز حقیقی نسبت به شوک مثبت قیمت نفت در سناریوهای پیشنهادی.. 156

نمودار 6- 1. روند واقعی و هموار شده متغیرهای قابل مشاهده 166

نمودار 6- 2. نمودار توزیع‌های پیشین و پسین پارامترهای مدل. 170

نمودار 6- 3. مد توزیع پسین.. 173

نمودار 6- 4. نمودارهای همگرایی الگوریتم متروپولیس هستینگز (بروک و گلمن (1998)) 175

نمودار 6- 5. توابع ضربه-واکنش شوک تکنولوژی.. 176

نمودار 6- 6. توابع ضربه-واکنش شوک قیمت نفت.. 177

نمودار 6- 7. توابع ضربه-واکنش شوک مارک آپ قیمت کالاهای داخلی.. 179

نمودار 6- 8. توابع ضربه-واکنش شوک مارک آپ قیمت کالاهای صادراتی.. 180

نمودار پ-1-  شوک­های هموار شده…………………………………………………………………………………………………

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید