– دلایل توجه به اندازه­گیری سرمایه فکری

موفقیت در دنیایی پیچیده، با رقابت روز افزون، تنها با برخورداری از دارایی­های دانشی میسر نیست. بلکه شناسایی این دارایی­ها نیز امری لازم است، اما کافی نیست. بلکه مهم­ترین و اثربخش­ترین کار این است که شرکت­ها بتوانند علاوه بر شناسایی این دارایی­ها، آن­ها را به خوبی مدیریت کنند. جهت مدیریت این دارایی­ها، لازم است شرکت­ها  از وضعیت کنونی آن­ها مطلع شده و جهت رفع نقص و کمبود­های آنان اقدامات لازم را به عمل آورند. برای آگاهی از وضع کنونی دارایی­های دانشی در شرکت­ها، باید آن­ها را اندازه­گیری کرد. این کار کمک می­کند تا میزان فعلی آن­ها را بسنجیم و این مقدار را با میزان مطلوب مقایسه کرده و جهت نزدیک­ترشدن به نقطه ایده­آل اقدامات لازم را به عمل آوریم. پس شناسایی دارایی­های نامشهود شرکت­ها، امری لازم است.

جهت اجرای این استراتژی موفق، سازمان­ها نیاز دارند بدانند که مزایای رقابتی ­آن­ها چیست و برای رشد و حفظ این مزایا چه کارهایی لازم است. توانایی­های سازمان توسط دانش حمایت می­شوند، بنابراین سازمان­هایی که در صدد بهبود توانایی­هایشان هستند نیاز به شناسایی و مدیریت این دارایی­های دانشی دارند. این دیدگاه که دارایی­های دانشی نشان دهنده اساس توانایی­های سازمان هستند،  بیان کننده این امر است که توجه روز افزونی به مدیریت دانش- به عنوان یک زمینه تحول­یافته و یک دیدگاه- جهت بهبود عملکرد تجارت شده است. اگرچه متون مدیریتی، دیدگاه­های فراوانی در باب فعالیت­های مدیریت دانش ایجاد می­کنند، اما تنها تعداد کمی معیار اندازه­گیری درباره دارایی­های دانشی سازمان به طور مستند وجود دارد. با توجه به این امر که مدیریت عواملی که قابل اندازه­گیری نیستند مشکل است، سازمان­ها به چارچوبی جهت اندازه­گیری دارایی­های دانشی­شان نیاز دارند. مدیران به ابزارهایی نیاز دارند که به سازمان­ها در تعریف شاخص­های کلیدی عملکرد دارایی­هایشان کمک کند، دارایی­هایی که از توانایی­های کلیدی استراتژیک سازمان حمایت می­کنند (مار و اسچیوما، ۲۰۰۴).

۲-۷- روش­های اندازه­گیری سرمایه فکری

به عقیده بسیاری از نظریه پردازان در حوزه سرمایه فکری، هنگامی که یک سازمان نتواند موضوعی را مورد سنجش قرار دهد به ناچار از مدیریت آن نیز عاجز خواهد بود (خاوندکار و همکاران، ۱۳۸۸). اگر چه موضوع سرمایه فکری در دو دهه اخیر اهمیت زیادی پیدا کرده است، با این وجود بسیاری از سازمان­ها در زمینه مدیریت آن با مشکل مواجه هستند، که این امر به خاطر دشواری­های اندازه­گیری سرمایه فکری است.

از زمان طرح مفهوم سرمایه فکری، از سوی نظریه پردازان و پژوهشگران و برخی سازمان­ها روش­هایی برای اندازه­گیری آن ارائه شده است، که به دلیل عدم وجود یک متدولوژی پذیرفته شده عمومی تعداد این روش­ها بسیار زیاد و متنوع است. سویبی حدود ۴۲ روش متنوع در زمینه اندازه­گیری سرمایه فکری را در قالب چهار رویکرد کلی طبقه­بندی نموده است (سویبی، ۲۰۰۵):

۱- رویکرد مستقیم سرمایه فکری: که از طریق شناسایی اجزای سرمایه فکری، ارزش پولی آن­ها به صورت مستقیم برآورده می­شود.

۲- رویکرد ارزشیابی بازار: در این روش­ها از طریق محاسبه تفاوت بین ارزش بازار و ارزش دفتری شرکت­ها سرمایه فکری یا دارایی­های نامشهود محاسبه می­شوند.

۳- رویکرد بازده دارایی­ها: در این روش­ها معمولاً میانگین سود عملیاتی یا بازده شرکت را محاسبه می­کنند و با مقایسه آن با میانگین صنعت، میانگین سود سالانه نامشهودها را به دست می­آورند. سپس به شیوه­های گوناگون مانند تقسیم آن بر هزینه سرمایه شرکت یا نرخ بهره، برآوردی از ارزش سرمایه فکری به دست  می­آورند.

۴- رویکرد کارت امتیازی[۱]: در این رویکرد اجزای مختلف سرمایه فکری شناسایی می­شوند و شاخص­ها و نشانگرهایی در کارت­های امتیازی برای آن اجزاء ایجاد می­شود. این روش­ها شبیه روش­های مستقیم      می­باشند با این تفاوت که در این­ جا برآوردی از ارزش پولی اجزاء سرمایه فکری انجام نمی­شود.

[۱]. Balance Score Card

 متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود

برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

متن کامل