اصول و شاخصهای چابکی در بخش دولتی:

موضوع دولت چابک [۱]چیز جدیدی در دنیای کسب و کار نیست در طی دوره های انتخابات سیاستمداران همواره در ظاهر به گونه ای دم از دولت چابک میزنند، اما با این حال جدا از امور ساسی نتایج و موفقیت‌های سازمانهای دولتی چابک جالب توجه و تحسین برانگیز است. مدیران بخش دولتی چابکی را استعداد و توانایی کل سازمان برای پاسخ سریع و موثر به نیازها و فرصتهای متغیر می­دانند در این راستا یک سازمان چابک دولتی باید از طرفی جنبه­ی فیزیکی (عملیات و دارئیها) را بازسازی نموده و از طرف دیگر جنبه ی ذهنی (چارچوب فکری انجام وظایف) خود را مجددا” شناسایی کند از منظر دیگر چابکی نوعی جهت و سوگیری به سمت شهروندان است. شهروندان معتقدند که قوانین و مقررات بروکراسی زیادی بر اقدامات و فعالیتهای دولت حکم فرماست و اگر کسی بخواهد کاری را در بخش دولتی انجام دهد باید از دهها فیلتر عبور کند و به مقصد خود برسد به همین دلیل اگر بناست چابکی در فعالیتهای بخش دولتی نمایان گردد لازم است دید شهروندان را تغییر داده و درصدد همکاری آنها با بخش دولتی برآیند  و اگر بخش دولتی به چابکی دست یابد بسیاری از سازو کارهای فرسوده را دور می­ریزد  برای رسیدن به این نتایج باید به سه اصل توجه شود:

1. برای پیش بینی رویدادها، درک تغییرات مورد نیاز و تجدید ساختار خدمات رسانی بر آن اساس بخش دولتی باید بهترین استفاده را از شبکه­ها بکند.
2. بخش دولتی باید ثابت کند توانایی یادگیری شیوه انجام بهتر فعالیتها و مقابله با چالشها را دارد.
3. بخش دولتی باید کارایی و اثر بخشی در منابع در دسترس خود را افزایش دهد ( جعفرنژاد و شهائی۱۳۸۶).

۲-۳-۹ ابعاد چابکی در بخش دولتی

شکل۲-۵ ابعاد چابکی در بخش تولید ( جعفرنژاد و شهائی، ۱۳۸۶)

۲-۳-۱۰ قابلیتهای چابکی :

قابلیتهای چابکی عبارت است از توانایی هایی که باید در سازمان ایجاد شود تا سازمان از قدرت مورد نیاز برای پاسخگویی به تغییرات برخوردار باشد (نورری مقدم، ۱۳۹۱).

الف ) پاسخگو بودن[۲]

عبارت است از توانایی شناخت تغییرات و پاسخ سریع به آنهاست که شامل موراد زیر می­باشد:

• احساس، درک و پیش بینی تغییرات.
• واکنش سریع و فوری به تغییر.
• ایجاد، اصلاح و بهبود تغییر.

ب) شایستگی[۳]

عبارت است از مجموعه­ی وسیعی از توانایی ها که بهره وری فعالیت ها را در جهت رسیدن به اهداف سازمان تضمین می­کند و شامل موارد زیر می‌باشد:

• داشتن دیدگاه استراتژیک
• تکنولوژیک های مناسب سخت افزاری و نرم افزاری
• کیفیت محصولات و خدمات
• اثربخشی هزینه ها
• مدیریت تغییر
• معرفی محصولات جدید
• یکپارچه سازی

پ) انعطاف پذیری[۴]

عبارت است از توانایی تولید و ارائه محصولات متنوع و دست یابی به اهداف مختلف با منابع و تجهیزات یکسان و در چهار حوزه می‌باشد:

• انعطاف پذیری در حجم تولید محصول
• انعطاف پذیری در شکا و مدل محصول
• انعطاف پذیری در سازمان و موضوعات سازمانی
• انعطاف پذیری در منابع انسانی

ت) سریع بودن[۵]

عبارت است از توانایی انجام دادن عملیات در کوتاه ترین زمان ممکن که شامل موارد زیر است:

• سرعت عرضه ی محصولات و خدمات جدید به بازار
• تحویل سریع و به هنگام محصولات و خدمات
• انجام سریع عملیات در زمان کوتاه ( نوری مقدم، ۱۳۸۸).

اصول چابکی از دیدگاه نایجل، گلدمن و پریس:

به زعم گلدمن و نایجل چابکی به معنای استفاده ترکیبی از فناوری­ها و رویه­های پیشرفته و شناخته شده تولیدی است. به عبارتی چابکی با تولید ناب، مدیریت کیفیت جامع، برنامه­ریزی نیازمندیهای مواد، مهندسی مجدد فرایندها و توانمند­سازی کارکنان انطباق دوسویه­ای داردد انها معتقدند تولید چابک دامنه­ی کاملی از فناوری­ها ی تولید منعطف را با درسهای آموخته شده از رویکردهای مدیریت کیفیت جامع ، تولید به هنگام و تولید ناب همسو و هم ردیف می­کنند (جعفرنژاد و شهائی ، ۱۳۸۹).

گلدمن و همکارانش در کتاب ” رقبای چابک و سازمان مجازی ” پیشنهاد می­کند چابکی چهار اصل به هم پیوسته را در بر می­گیرد که عبارتند از: انتقال ارزش به مشتریان، مهارت یافتن در زمینه­ی تغییر و عدم اطمینان، تشریک مساعی در جهت افزایش رقابت پذیری  و ایجاد سازمان مجازیش.

شکل ۲-۶ مبانی چابکی (جعفرنژاد و شهائی، ۱۳۸۹ )

1. سازمان در جهت پیشرو بودن در تغییر: یک سازمان چابک در جهتی سازماندهی می­شود که توانایی مقابله با تحولات و تغییرات غیر قابل پیش بینی را داشته باشد از این رو منابع انسانی و فیزیکی آن به گونه‌ای سازماندهی می­شود که بتواند به سرعت با محیط در حال تغییر و فرصتهای موحود در بازار سازگاری پیدا کند.
2. اهرمی‌نمودن تاثیر اطلاعات و افراد­: سازمان چابک می­کوشد تا از تاثیر اطلاعات و افراد به یکدیگر بهره گرفته و از طرفی مشوق نوآوری و ابتکار در سراسر سازمان باشد.
3. تشریک مساعی در جهت افزایش رقابت پذیری: برای ارائه ی سریع محصولات به بازار، سازمانهای رقیب ناچارند با یکدیگر همکاری و تشریک مساعی داشته باشند.
4. ارج نهادن به مشتریان و انتقال ارزش: مشتریان، این سازمان ها را به عنوان تولید کننده محصولاتی که نیازهای آنها را برطرف کنند می­شناسند در این سازمان­ها قیمت گذاری بر اساس هزینه­های تمام شده­ی آن نبوده ، بلکه بر اساس ارزشی است که در قبال رفع نیاز مشتری نصیب سازمان شده است (جعفرنژاد و شهائی، ۱۳۸۹).

۲-۳-۱۱ مشخصات معماری سازمان چابک:

معماری سازمان چابک متاثر از اصول تعریف شده برای توسعه نرم افزار های چابک و مدیریت چابک می­تواند باشد با این تفاوت که معماری سازمان چابک دارای خصوصیات خاص خود می‌باشد و این به تفاوت مهندسی و مدیریت با معماری بر می‌گردد و اصول معماری سازمانی چابک به شرح ذیل می­باشد:

• رعایت اصل سادگی
• تاکید بر ابتکار، خلاقیت و نوآوری
• نتیجه گرایی
• استفاده از روشهای تکاملی و تدریجی ( شمس و همکاران، ۱۳۸۹).

۲-۳-۱۲ مدل مفهومی چابک سازی :

از انجا که سازمانها با تغییرات و فشارهای متفاوتی مواجه می شوند، سطح چابکی مورد نیازآنها ممکن است متفاوت باشد. سطح چابکی مورد نیاز، تابعی از عوامل متنوعی چون آشفتگی محیط بازار، محیط رقابتی، خصوصیات شرکت ومحرکهای خارجی نظیر انتظارات مشتریان، فناوری و عوامل اجتماعی است. زمانی که سطح چابکی مورد نیاز سازمان مشخص گردد، ارزیابی و آنالیز سطح چابکی فعلی سازمان صورت می­پذیرد. تفاوت میان سطح فعلی و سطح مورد نیاز را می توان مبنایی برای تصمیمات آتی تلقی نمود در ادامه برای بهبود وضعیت چابکی سازمان باید اندازه گیری قابلیتهای موجود و یافتن قابلتهای مفقوده را در دستور کار قرار داد لازمه ی این کار شناسایی و طبقه بندی تغییرات و فشارهای محیطی سازمان و نیز تجزیه و تحلیل اثرات آن تغییرات بر سازمان است گام نهایی در این مدل مفهومی یافتن عوامل تسهیل کننده­ی چابکی، اجرای آنها و تعیین سطح چابکی بدست آمده از طریق فرایند ارزیابی عملکرد و انجام اقدامات اصلاحی است

[۱] Agile Government

[۲] – responsiveness

[۳] – competency

[۴] – flexibility

[۵] – quickness

 متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود

برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

متن کامل