شکل ۲-۵ دسته بندی انواع پژوهش های مربوط به فرهنگ سازمانی(رعنایی،۱۴:۱۳۸۸).

این پیوستار از یک سو نشان دهنده مطالعات منحصر به فرد می باشد و از سوی دیگر مطالعات عمومیت پذیر و جهان شمول را بررسی می نماید. علاوه بر بررسی دو بعد فوق، چهار رویکرد متمایز در مطالعات فرهنگ سازمانی را نیز مشخص می نماید. سمت چپ پیوستار مطالعاتی را در بر می گیرد که مبتنی بر مشاهده و توصیف فرهنگ هستند. هدف چنین مطالعاتی توصیف فرهنگ از نظر اعضا سازمان مورد مطالعه می باشد. کمی آن طرف تر بر روی پیوستار مورد نظر، مطالعاتی قرار می گیرند که از روش های مشابهی استفاده می کنند، ولی تلاش آن ها بر این است که بتوانند با استفاده از داده های گردآوری شده به شیوه ای استقرایی به نظریه پردازی اقدام نموده و از توصیف محض فراتر روند. با حرکت به سمت مفروضات مبتنی بر جهان شمول گرایی و عمومیت پذیری تحقیق، به مطالعاتی می رسیم که در صدد تبیین ویژگی ها و ارایه نوع شناسی ها یا گونه شناسی های فرهنگی بوده و تا حدودی مدعی کاربرد همگانی مدل ها در سازمان ها و جوامع مختلف هستند. هنگامی که فرض عمومیت پذیری، به طور کامل تحقق یابد، نتیجه آن ارائه یک تئوری هنجاری است(رعنایی،۱۷:۱۳۸۸).

۲-۱۴)تئوری های فرهنگ سازمانی

نظریه پردازان مختلفی در ایجاد مبانی و چارچوب های اولیه لازم برای شناخت و مدیریت فرهنگسازمان نقش داشته اند. در این جا مطالعات و دیدگاه های ارائه شده توسط برخی از نظریه پردازان مورد بحث قرار می گیرد. این گروه، که می توان آن ها را نظریه پردازان پیشگام نامید، در نظریات خود بستر ها و مبانی لازم را برای سایر پژوهش گران جهت مطالعه فرهنگ سازمانی و ارایه مدل های عملیاتی کاربردی در این حوزه، فراهم نموده اند. تالکوت پارسونز، ویلیام اوچی، تام پیترز و رابرت واترمن، جان کاتر، و جیمز هسکت، استانلی دیویس و ادگار شاین از مهمترین پژوهشگرانی هستند که نقش مهمی در نظریه پردازی در زمینه فرهنگ سازمانی داشته اند.
۲-۱۴-۱٫ مدل فرهنگ سازمانی پارسونز
تالکوت پارسونز[۶۰] یکی از اولین کسانی است که توانست مدل تحلیلی جامع و کلی را که برای تحلیل همه انواع فعالیت های جمعی مناسب است، ارایه نماید. مدل او به AGIL[61] مشهور است و بیانگر آن است که سیستم های اجتماعی برای بقا و ادامه حیات خود باید چهار کارکرد اساسی داشته باشند و معتقد است بسته به محیط اجتماعی حاکم بر سازمان، هر یک از انواع سازمان ها یکی از کارکرد های زیر را مورد تأکید بیشتری قرار می دهند. این کارکرد ها عبارتند از :

1. انطباق

1. دست یابی به هدف

1. انسجام و یکپارچگی

1. نهفتگی

۲-۱۴-۲٫تئوری Z : ویلیام اوچی
یکی از محققین شرکت مکینزی، تئوری خود را در خلال یک الگوی مقایسه ای از سه نوع مدل مدیریتی مختلف: ژاپنی، آمریکایی و Z تدوین کرد. ویلیام اوچی[۶۲] معتقد است که برخی از خصوصیات سازمان های ژاپنی می تواند به طور موفقیت آمیز در سازمان های آمریکایی نسخه برداری شود (گریفین،۱۳۷۴: ۱۰۴).