نسل اول بسیج که با فرمان حضرت امام برای دفاع از سرزمین و اسلام عزیز شکل گرفت؛

 

1. نسل دوم بسیج که پس از جنگ تحمیلی با تخصصی شدن بسیج به بخشهای مختلف و رده های گوناگون سنّی و حرفه ای، مانند دانشجویی، مهندسی، روحانیون، سازندگی و … تقسیم شده است . این نسل از بسیجیان علاوه بر صیانت از ارزشهای اسلام و دفاع از انقلاب اسلامی، در حوادث طبیعی و بلایا، همچون : زلزله، سیل و طرح های کلان اجتماعی، گر هگشای مشکلات و مایه دلگرمی مردم و مسئولان بوده اند.

حضرت امام خمینی(ره) در مورد جایگاه بسیجیان فرمودند:
شما آیی نه مجسم مظلومیتها و رشادتهای این ملت بزرگ، در صحن ه نبرد و » تاریخ مصو ر انقلابید . شما فرزندان مقدس و پرچمداران عز ت مسلمین و سپر حوادث این کشورید. شما یادگاران و همسنگران و فرماندهان و مس ئولان بیداردلانی بوده اید که امروز در قرارگاه محضر حق مأوا گزیده ان د. من به طور جد و أکید می گویم که انقلاب و جمهوری اسلامی و نهاد های کشور به وجود.« یکایک شما نیازمند است چه صلح باشد و چه جنگ » (صحیفه نور، ج ۲۱).ایشان در مورخ ۲/۹۶۷ در هفته بسیج درباره خطر غفلت از بسیجیان و روحیه بسیجی گری، طی پیامی به مس ئولان فرمودند« من دست یکایک شما پیشگامان رهایی را می بوسم و می دانم که اگر مسئولان نظام اسلامی از شما غافل شوند، به آتش دوزخ الهی خواهند سوخت» ( صحیفه امام، ج ۲۱ ، ص ۱۹۶ )
آری، مسئولان در برابر حفظ روحی ه ایثار و خدمت که از ویژگی های بسیجیان است، مسئول هستند. هرگونه تجمل گرایی و عدم کارایی در عرصه مسئولیت و بی توجهی به روحیه و عواطف مردم ، خطری است که می تواند به نهاد بسیج در عرصه های خطر، ضربه وارد کند. از ضرورتهای مهم سازمان بسیج جهت گسترش اثر بخشی خود در فعالیتهای کشور، تلاش مستمر برای مشارکت و جذب هر چه بیشتر جوانان و نوجوانان به سمت الگوهای سازنده مبتنی بر هویت ملی – مذهبی از دیدگاه مقام معظم رهبری است . با توجه به اهمیت مسئله اشتغال و آموزش مهارتهای کارورزی، توسعه فرهنگ کسب و کار و کارآفرینی و نیز حرکت به سمت مشخصه های جامعه کارآفرین ارزش مدار و نظر به پیشرفتهای سریع و هدفمند حوزه های مختلف صنعت و فنّاوری در جهان ، الزام شتاب گرفتن آهنگ حرکت کشور برای جهت توسعه دانش بنیان فنّاوری، آموزش و ترویج کارآفرینی برای افراد و مدیران تمامی سازمانهاو تشکّلهای کشور، امری مهم تلقّی می شود. در دهه سوم انقلاب، وجود منابع انسانی جوان و پرتوان کشور و به خصوص تمرکز نیروهای متخصص تحصیلات تکمیلی در حوزه های مختلف دانشگاهی شرایط ویژه ای را برای ارتقای وضعیت فنّاوری و توسعه کارآفرینی کشور مهیا کرده است . در دنیای کنونی، رویارویی با مسائل پیچیده فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی با روشهای ساده و سنّتی ممکن نیست و حل این گونه مسائل جز به مدد روشهای نوین ممکن نخواهد بود . این روشهای نوآورانه باید بهترین پاسخ ها را در کمترین زمان ممکن ارائه دهند؛ چرا که زمان حیاتی ترین و کمیاب ترین منبع در عصر دانش بنیان مبتنی بر سرعت است . از دست دادن زمان توسعه کشور در عصری که پیوسته در حال تغییرات بنیادی است، موجب می شود که فرصتها از کف برود و موقعیت کنونی و آینده کشور اسلامی ایران تضعیف یا تخریب شود . بسیج با داشتن ویژگی های ممتاز علمی، ارزشی، منابع انسانی، توزیع گسترده در مناطق مختلف جغرافیایی کشور، وجود سازمانهای تخصصی در شاخه های مختلف سنّی و تحصیلاتی و حرفه ای و در صورت تدوین و برنامه ریزی و ارائه راهبرد مشخص، در حوزه کارآفرینی فردی و سازمانی می تواند اثر ویژه ای روی توسعه کارآفرینی و فنّاوری کشور بگذارد و مانند نقش ممتاز آن در دوران جنگ تحمیلی، با بهره برداری از این موقعیت تاریخی کشور، عامل توسعه فنّاوری و کارآفرینی و تجمیع تعهد و تخصص در جهت توسعه کارآفرینی و اشتغال و در نهایتا تقویت پایه های نظام بر مبنای اندیشه های امام (ره) و اصول اساسی نظام مقدس جمهوری اسلامی باشد. در دوران فعلی که عصر کارآفرینی نام نهاده شده و به نوعی دهه سوم تشکیل بسیج به شمار می رود، شرایط اجتماعی برای کارکرد جدید بسیج آماده شد ه و همگی پذیرفته اند که بعد از دوران س ازندگی، سازندگان سنگر، خط، پل و اسکله، ثابت کردند می توانند روستاها و شهرهای ویران شده را بازسازی کنند یا دوباره بسازند . اکنون نوبت به وارد شدن به مرحله جدیدی از نقش پذیری و فعالیت این نهاد در عصر کارآفرینی است و از اینرو نسل سوم بسیج شکل گرفته و بسیجیان ت ربیت یافته این نسل، در سنگر توسعه کارآفرینی و فنّاوری به دفاع از ارزشهای انقلاب و توسعه اقتصادی کشور همت گمارند.(خامنه ای، ۱۳۸۰ ) در این نسل حضور بخشهای تخصص یتر شامل بسیج دانشجویی، بسیج اساتید، بسیج متخصصین و صاحبان اندیشه و هنر در عرصه فرهنگی و تولید علم ، یکی از ضروری ترین موضوعاتی است که امروز می تواند خلأ مباحث نظری و نقصان را در فنّاوری ودانش تجربی برطرف کند . بیانات رهبر انقلاب درخصوص نهضت تولید نرم افزار علمی – دینی، مسئولیتی بزرگ بر دوش همه دست اندرکاران حوزه علم و دین بود. با این حال، این مسئولیت ب رای بسیجیان حوزه و دانشگاه از اهمیت بیشتری برخوردار است و بر بسیجیان فرهنگی است که در عرصه علم و هنر بر تلاش خود بیفزایند و در بسیج توان علمی کشور برای ایجاد جنبش نرم افزاری تلاش کنند. مقام معظم رهبری مسئله تولید علم و توسعه اقتصادی – اجتماعی کشور را در تمام زمینه ها مطرح فرمودند و بسیج و بسیجیان را به عنوان سردمداران این نهضت در پیشبرد این اهداف مسئول می دانند. ایشان با انتقاد از برخورد منفعل با نظریه های غربی در مورد مفاهیم و مبانی » : اقتصاد، جامعه شناسی، روان شناسی و علوم سیاسی خاطر نشان فرمودند اساسی علوم انسانی در اسلام وجود دارد و استادان متعهد دانشگاهها و علمای حوزه ها می توانند با نظریه پردازی و نوآوری علمی در این عرصه ها به حرکت عمومی در کشور در این راستا، فرهنگ و تفّکر بسیجی حداقل در سطح توسعه، کلان و خرد .« کمک کنند در عرصه اقتصاد قابل بررسی است. بسیج پس از انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و در پرتو انوار نورانی اسلام، حرکت خویش را در راستای حفظ و حراست از انقلاب و کشورآغاز کرد . این نهاد در راستای ایجاد فضای مناسب برای فعالیت این قشر از بسیجیان متخصص ، باید با یک برنامه منظم و پویا ، افراد متعه د و کار امد کشور و نظام را شناسایی و ساماندهی کند . به منظور ایجاد جاذب ه لازم برای به هم پیوستن نیروهای متخصصی که بتوان با ایجاد بستری لازم از توان آنها در مسیر پیشرفت کشور و تمدن پویای اسلامی استفاده نمود . بسیج اهداف خود را در قالب تشکّل مهندسین بسیجی ، توسع ه فرهنگ و ارزشهای اسلامی و ترویج تفکّ ر بسیجی در عموم فعالیتهای مهندسی ، حفظ و بهر ه برداری از تجربیات مهندسی دفاع مقدس ، مشارکت در رشد و ارتقای توان و مهندسی طرحهای توسعه و عمران کشور ، مشارکت فعال در تشک لهای فنی و مهندسی کشور ، ارا ئه خدمات علمی و فرهنگی و مشاوره حرفه ای به اعضا ، بهره گیری از توان مهندس ان بسیجی در حوادث غیر مترقب بیان کرده است . این سازمان با ایجاد مدیریتهای منابع انسانی، آموزش و پژوهش، فرهنگی و پرورشی، خدمات مهندسی و صنفی ، تعریف هدفمندی را برای دستیابی به اهداف هفت گانه مذکور به وجود آورده است . همچنین با ایجاد گروههای تخصصی عمران، صنعت و معدن، انرژی، کشاورزی و منابع طبیعی، فنّاوری اطلاعات و ارتباطات ، زمینه های دستیابی مهندسین بسیجی را به اهداف علمی گروههای فنی – تخصصی ایجاد کرده است . شایسته است که هم ه عناصر متعهد در رشته های مختلف مهندسی به ویژه آنها که اندوخت ه گرانبهای سال دفاع مقدس را دارند گرد هم آیند و با تشکل و اتفاق و سازمان دادن سرمایه های علمی، فکری، تخصصی، تجربی، مادی و … در سازمان بسیج مهندسین حضور منسجم یافته و همسویی این ذخیره های گران سنگ را در مسیر رشد انقلاب اسلامی ممکن سازند( میگون پوری،محمدرضا، میگون پوری،الهه،۱۳۸۹،ص۸۵).
۲-۲-۲- اهمیت بسیج در کارآفرینی و اشتغال
در حال حاضر شکاف عظیم و روزافزون میان عرضه و تقاضای نیروی کار، علاوه بر پیچیده تر نمودن معضلات اقتصادی، باعث ایجاد تعارضات اجتماعی و سیاسی در کشور گردیده است و بحران هایی را پیش روی نظام جمهوری اسلامی قرار خواهد داد، که تهدیدی جدی علیه امنیت ملی و توسعه کشور است. بنابراین برای تعدیل مشکلات اقتصادی و رسیدن به اهداف اشتغال پایدار در سند چشم انداز ضروری است که همه ارکان نظام جمهوری اسلامی و آحاد جامعه اسلامی با مد نظر قرار دادن فرمایشات رهبری انقلاب، خود را در راه رسیدن به این امر متعهد دانسته و از هیچ تلاش و کوششی فروگذاری ننمایند. بسیج نیز به عنوان یک نهاد مردمی اسلامی که داعیه دار تبعیت محض از فرامین ولی فقیه جامعه اسلامی است، یکی از ارگانهایی است که هم با توجه به فلسفه وجودی آن و هم با توجه به گستردگی طیفهای مردمی در برگیرنده و هم گستردگی جغرافیایی سازمان خود، می تواند نقش بسیار مهم و حیاتی در این زمینه ایفا نماید. از این رو ورود بسیج به حوزه اقتصادی جهت تعدیل معضلات مربوط به اشتغال و بیکاری ضرورتی روزافزون دارد.
بسیجیان جان بر کف ایران، با وجود فقدان امکانات و تجهیزات کافی و تفوق قدرت های زورمدار برای جلوگیری از صدور انقلاب اسلامی، بی وقفه علیه نابرابری ها، تبعیض ها و بی عدالتی های حاکم بر جهان مبارزه نمودند و به وسیله انتشار فرهنگی مبانی اسلام، اعتراض خود را از وضع موجود به گوش جهانیان رسانده اند، تا جایی که در رده بندی های جهانی جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک کشور معترض قلمداد می کنند(سریع القلم،۱۳۸۷).
بی شک هر کشوری تجهیزات و نیروهای برتر خود را به عنوان عقبه استراتژیکی برای شرایط بحران در نظر می گیرد که بالاترین آن سلاح های کشتار جمعی است. در کشور جمهوری اسلامی ایران عقبه استراتژیک آن عبارت است از عناصر مؤمن و فداکار به نام بسیجی که حماسه ساز قرن بیستم است.
حضرت امام خمینی (ره) با پیروی از مکتب سید الشهدا (ع) و با همت ملت ایران به احیای سیره ی رسول الله (ص) و اصلاح امور امت و تحکیم پایه های حکومت اسلامی پرداخت و نهادهای پرثمری را یکی پس از دیگری در جامعه‌ی اسلامی ایران بنیاد نهاد. بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از جمله ی همین نهادهاست .
نهاد پربرکت بسیج در پنجم آذر ماه ۱۳۵۹ ه.ش به فرمان حضرت امام خمینی (ره) بنیان نهاده شد. به اقتضای گسترش و انسجام بیشتر سازمان، این ارتش بیست میلیونی در سال ۱۳۶۸ با نام نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یکی از نیروهای پنجگانه ی سپاه مورد تأیید مقام عظمای ولایت و فرماندهی کل قوا حضرت آیت الله خامنه ای قرار گرفت.
در اصل ۱۵۱ قانون اساسی نظام مقدس جمهوری اسلامی اشاره شده است:«به حکم آیه ی “واعدوا لهم مااستطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدو الله و عدوکم” (سوره انفال ، آیه ۶۰) دولت موظف است برای همه ی افراد کشور برنامه و امکانات آموزش نظامی را بر طبق موازین اسلامی فراهم نماید به طوری که همه‌ی افراد توانایی دفاع مسلحانه از کشور و نظام جمهوری اسلامی را داشته باشند» بدین ترتیب در زمان حال و آینده، گسترش بسیج و ایجاد آمادگی در توده های مردم به منظور حضانت و صیانت از جمهوری اسلامی ایران مواجه با هیچگونه خلاء قانونی از سوی قانونگذاران و کارگزاران نظام نخواهد شد. علاوه بر آن، آموزه های الهی که اساس تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران بر آن مبتنی است؛ حفظ آمادگی در برابر دشمن را در هر زمان و مکان برای اهل ایمان (بسیجیان) توصیه نموده است. قرآن کریم می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید! آمادگی خود را در برابر دشمن حفظ کنید و در دسته های متعدد، یا به صورت دسته ی واحد، طبق شرایط هر زمان و هر مکان به سوی دشمن حرکت نمایید» (سوره نسا، آیه ۷۱)

 

yle="box-sizing: inherit; width: 1104px;" width="531">