۲-۴-۶-۵) دیدگاه پودساکف در رفتار شهروندی سازمانی

پودساکف و همکاران[۵۵] (۲۰۰۰)، پنج بُعد رفتار شهروندی سازمانی اورگان (۱۹۸۸) را به هفت بعد؛ رفتارهای کمک کننده، جوانمردی، وفاداری سازمانی، اطاعت سازمانی، ابتکار فردی، فضیلت مدنی و توسعه شخصی ارتقاء دادهاند.

• رفتارهای کمک کننده[۵۶]:

گونهای مهم از رفتار شهروندی سازمانی است و به طور مفهومی شامل؛ کمک کردن داوطلبانه به دیگران و جلوگیری از اتفاق افتادن مشکلات مربوط به کار میباشد.

• جوانمردی[۵۷]:

یکی از ابعاد رفتار شهروندی سازمانی است که نسبت به رفتارهای کمک کننده، توجه بسیار کمتری به آن شده است. اورگان (۱۹۹۰) جوانمردی را تحمل شرایط اجتناب ناپذیر و ناراحت کننده، بدون شکایت و ابراز ناراحتی تعریف کرده بود. جوانمردی را میتوان، خوش نیتی کارکنان در تحمل شرایطی که ایدهآل نبوده به همراه عدم ابراز شکایت تعریف نمود.

• وفاداری سازمانی[۵۸]:

وفاداری سازمانی شامل مفاهیمی چون؛ طرفداری صادقانه، حسن نیت درحال گسترش، حمایت و طرفداری سازمانی به همراه حمایت و دفاع از اهداف سازمانی است. وفاداری سازمانی به خاطر ارتقاء جایگاه سازمان نزد بیرونیها، ضروری است.

• اطاعت سازمانی[۵۹]:

دلیل این که این رفتار به عنوان نوعی از رفتار شهروندی سازمانی در نظر گرفته میشود این است که حتی با وجود این که از هر کس انتظار میرود تا از مقررات، قوانین و رویههای سازمانی در همه مواقع اطاعت کند، بسیاری از کارکنان به سادگی آن را انجام نمیدهند. بنابراین کارکنانی که به صورت وجدانی از تمام مقررات و دستورالعملها حتی در شرایط عدم نظارت و کنترل رسمی اطاعت میکنند، به عنوان شهروندان خوب سازمانی به حساب میآیند.

• ابتکارفردی[۶۰]:

این نوع از رفتار شهروندی سازمانی، مبین رفتار فرانقشی است که ماوراء حداقل نیازمندیهای کلی مورد انتظار، قرار دارد. نمونههایی از این رفتار شامل؛ فعالیتهای خلاقانه، داوطلبانه، طراحیهای نوآورانه برای بهبود وظیفه شخصی و همچنین بهبود عملکرد سازمانی است.

• فضیلت مدنی[۶۱]:

فضیلت مدنی مبین سطحی کلان از علاقه و تعهد به سازمان است که در راستای تمایل به مشارکت در فعالیتهای سازمانی مطرح شده و از مفاهیم اصلی شهروندی سازمانی محسوب میشود. این رفتار منعکس کننده شناخت فرد از این است که او جزیی از یک کل بزرگتر بوده و همان طور که شهروندان به عنوان اعضاء جامعه در قبال جامعه خود مسئولیتهایی را میپذیرند وی نیز به عنوان عضوی از سازمان، مسئولیتهایی را بر عهده خواهد داشت.

• توسعه شخصی[۶۲]:

توسعه شخصی شامل؛ رفتارهای داوطلبانه کارکنان به منظور بهبود دانش، مهارت و تواناییها است و ویژگی بارز چنین رفتاری، یادگیری مجموعه جدیدی از مهارتها به منظور توسعه مشارکتهای فردی در سازمان است.