فناوری اطلاعات ، نقطه همگرایی الکترونیک ، پردازش داده ها و ارتباطات دور که شامل تعدادی رایانه قوی ، فناوریهای ارتباطی و همچنین نرم افزار است ، که نیاز به آن بر اثر سه عامل ایجاد می شود. اول آنکه فناوری اطلاعات  خود صنعتی راهبردی (استراتژیک) و بسیار سود آور در جهان است . دوم آنکه فناوری کلیدی است و در همه صنایع و خدمات کاربرد دارد . سوم آنکه  زیر بنای اساسی است که به همه مؤسسات و واحدهای اقتصادی امکان می دهد تا در استفاده از دانش بشری و انتقال آن سهیم شوند ؛ سبب کاهش هزینه ها می شود و در نتیجه به افزایش بهره وری و کیفیت محصول می انجامد ( سازمان راهبرد های فناوری اطلاعات آمریکا[۵۹] ) .

•         فناوری اطلاعات تنها در ارتباط با رایانه ها ، نرم افزار و یا خدمات وابسته به آنها نیست . فناوری اطلاعات ترکیبی از همه این موارد است با این نگرش که چگونه این فناوری می تواند کمکی به سازمان و رسیدن به اهداف آن کند …. فناوری اطلاعات باعث می شود انجام کارهای زیاد و طولانی با عملیات کمی انجام گیرد(سوتر[۶۰]، ۲۰۰۳).

• فناوری اطلاعات نوعی از فناوری است که در آن انتقال داده ، اطلاعات و دانش انجام می گیرد . این مفهوم ضرورتا ً وابسته به رایانه ها نیست ، هر چند که امروزه رایانه ها به عنوان ابزاری در گسترش و ایجاد راههایی بسیار قدرتمند در انجام امور هستند . نقشه کشی ، هندسه تحلیلی ، دستگاه های کپی ، تلگراف ، تلفن ، فاکس و غیره به خوبی نمونه هایی از فناوری اطلاعات هستند(فیسچینر[۶۱]،۲۰۰۰).

•         برای بسیاری از مردم این واژه مترادف است با « فناوری جدید» که از ماشینهایی که بر مبنای ریز پردازنده ها کار می کنند ، استفاده می کند . به عبارت دیگر گفته می شود که « فناوری اطلاعات » به طور ساده ، بیانگر کوششی است برای ممکن نمودن توسعه و پیشرفت محرکهای تجارتی به طور الکترونیکی و

همچنین ایجاد حرکتی سیاست گونه برای کنترل دسترسی به اطلاعات(زورکوزی و نیکلاس[۶۲]،۱۹۹۵).

• در سالهای اخیر ، کتابها ، مجلات ، مقالات و کنفرانس ها ، راه هایی را برای ارتباط پژوهشی و علمی  ایجاد نموده اند . امروزه فناوری به ویژه فناوری اطلاعات ، در حال تاثیر گذاری بر روی هر یک از این سیستم های ارتباطی است . نشر الکترونیکی ، متن الکترونیکی ، پیام مبتنی بر صدا و کنفرانس های تصویری ، چند نمونه از اثر فناوری اطلاعات هستند . فناوری اطلاعات به ما راه های جدیدی برای ارتباط می دهد و اساسا ً این امکان را به وجود می آورد تا سیستم های ارتباطی موجود نیز مورد تصحیح و بهبود قرار گیرند . این کار آسان به نظر می رسد که تغییر و تحول از سیستم هایی که از تنظیمات دستی استفاده می کنند به سیستم های الکترونیکی انجام گیرد(کاراموئیز[۶۳]،۱۹۹۹).

•         فناوری اطلاعات ترکیبی از دو مفهوم فناوری و اطلاعات است . اطلاعات مفهوم گسترده ای را در بر دارد و به یک سری محتویات اشاره می شود ، در حالی که فناوری به ابزارهایی که برای دستکاری این محتویات به کار می رود ، گفته می شود . فناوری یک عنصر ضروری در تراکنش های پردازش اطلاعات است که مشاهده ، آگاهی و تجربه از یک رابطه سلسله مراتبی در آن برخوردار هستند . اطلاعات منجر به پیدایش آگاهی شده ، و از به وجود آمدن آگاهی زیاد ، تجربه حاصل می گردد . اطلاعات از داده هایی که ضرورتا ً قابل احساس و ادراک هستند نشأت می گیرد . هنگامی که داده ها برای استفاده در برخی امور سودمند به دسته ها و طبقه هایی دسته بندی و سازمان دهی می شوند ، تبدیل به اطلاعات می گردند(چاروسیا[۶۴]،۲۰۰۳).

• فناوری اطلاعات هر مجموعه ای از ابزارها ، روشها و رسانه ها است که برای ثبت ، ذخیره ، و انتقال اطلاعات به کار گرفته می شود . معمولا ً امروزه هنگامی که این اصطلاح را به کار می بریم ، در حقیقت در مورد زیر مجموعه خاصی از فناوری اطلاعات صحبت می کنیم : فناوری اطلاعات دیجیتالی شبکه ای(ویلیز[۶۵]، ۲۰۰۲).

•         فناوری اطلاعات عبارت است از سخت افزار ، نرم افزار ، ارتباط مخابراتی و سرویسها و خدماتی از کارمندان فناوری اطلاعات( افی اوز[۶۶]،۲۰۰۲).

• فناوری اطلاعات ، حوزه ای نسبتا ً جوان در مقابله با اکثر نظامهای علمی دیگر است . با این وجود ، در حدود ۵۰ سال ، این فناوری به عنوان بخشی از علم و دانش در آمده که به خوبی قابل استدلال بوده و تقریبا ً پیچیده تر از نظامهای علمی سنتی از قبیل ادبیات یا روانشناسی ،و یا پچیده تر از حوزه های حرفه ای از قبیل کسب و کار یا قانون است . در هر صورت ، فناوری اطلاعات ، اساسا ً متفاوت از این نظام ها در برخی از نسبتهای مهم بوده ، و بنابراین سواد فناوری اطلاعات ، ضرورتا ً متفاوت  از سواد در حوزه های دیگر است(رالف[۶۷]، ۱۹۹۷).        .

 ما به نظر می رسد هیچیک از تعاریف ، نتواند ابعاد حقیقی مفهوم فاوا را به درستی تبیین نماید . اینها واژه یکسانی را برای مفاهیم مختلف به کار می برند . لازم به تذکر است که مفهومی که مستقل از یک وا‍‍ژه ، با توجه به معنای لغات و صرف نظر از موارد کاربردی و استدلالات به کار برندگان آن ، استنباط می شود ، ممکن است با مفهومی که این واژه در تبیین آن مفهوم رواج دارد ، متفاوت باشد . هدف ما در این مقاله ، شناسایی آن مفهوم است . به نظر می رسد سه دیدگاه مختلف ، و سه دسته مختلف از تعاریف – مفاهیم برای  فاوا وجود داشته باشد :
دسته اول : این دسته ، مفهوم فناوری اطلاعات (و ارتباطات) را به نوعی همان فناوری رایانه و سیستم های کامپیوتری اطلاعاتی و ارتباطی ، در وجود نرم افزار و سخت افزار و شبکه و نظایر آن و مسائل مدیریتی مربوط به آن می دانند . اغلب تعاریف از این دسته اند .
دسته دوم :این دسته فناوری اطلاعات را از بعد اطلاعات محض آن که حتی شامل مواردی نظیر مستند سازی و کتابداری نیز می شود ، مورد توجه قرار می دهند . در این دسته تمرکز بر خود اطلاعات است و فناوری اطلاعات ، هرگونه استفاده از ابزارها و روش ها و تکنیکهایی است که مدیریت و سازماندهی این اطلاعات را فراهم می کند . تعریفهای اولیه و با سابقه بیشتر از این دسته اند . و البته این مفهوم شاید نزدیکترین مفهوم به معنای مستقیم واژه  فاوا باشد . از جمله تعریف مؤسسه فناوری جورجیا از این دسته است .
دسته سوم : این دسته ، برای  فاوا نقشی کلیدی و محوری نسبت به سایر فناوریها و کاربرد ها قائل می شود . این دسته با زاویه ای فراتر از زاویه های دو دسته قبلی به  فاوا نگاه می کند . اما مشکل این دسته آن است که به درستی نمی تواند ابعادی را که برای  فاوا از این زاویه مشاهده می کند ، توضیح دهد و در یک عبارت و تعریف مشخص ، بیان  کند . از جمله تعریف سازمان راهبردهای فناوری آمریکا و تعریف آخر از این دسته اند .
در این جا قصد ما این نیست که بگوئیم کدامیک از تعاریف فوق درست است یا درست نیست . استفاده از واژه فاوا در هر یک از سه دسته فوق صحیح است .
بحث ما در گام اول ، تبیین مفهوم جدید و کلیدی است که حدودا ً یک دهه است که به شکلی نسبتا ً واضح تر از گذشته شکل گرفته است . مفهومی که بیش از همه به دسته سوم مورد بحث نزدیک است ، اما حتی فراتر از آن به هم وجود دارد . به عبارت دیگر در هنگام کاربرد واژه  فاوا در جوامع علمی و اجرائی ، بخصوص در تبیین معماریهای نظامهای آینده نگرش دیگری وجود دارد که ما آن را در دسته چهارم طبقه بندی می کنیم . به نظر می رسد ، مفهوم مورد نظر در دسته چهارم ، بتواند مفاهیم سه دسته قبلی را به طور کامل بپوشاند . به عبارت دیگر اگر فاوا با این مفهوم به کار رود ، جایگاه سه دسته دیگر کاملا ً مشخص شده و معنای دقیقتری را می توان برای واژه های به کار رفته در دیدگاه این دسته ها یافت
۲-۳-۱ تاریخچه فن آورى اطلاعات:
پس از دردسترس قرارگرفتن کامپیوتر درسال ۱۹۵۰ میلادى، اولین کاربرد علمى که کامپیوتر درآن استفاده شد انتخابات ریاست جمهورى آمریکا درسال ۱۹۵۱ بود. درسال ۱۹۶۰ با حضور کامپیوتر بزرگ[۶۸] ایده توسعه پایگاه هاى اطلاعاتى متمرکز اطلاعات ومفهوم انفورماتیک(داده پردازی) شکل گرفت وکاربردآن درحوزه مدیریت اطلاعات طرفداران بیشترى پیدا کرد.
این ایده درسالهاى ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ بصورت استفاده از سیستم هاى هوشمند وکمک به تصمیم گیرى شکل قوى ترى به خود گرفت وایده اصلى اتوماسیون ادارى وسیستم هاى بدون کاغذ را تقویت نمود. درکشورهاى دیگر مثل ژاپن ، آلمان، انگلستان وغیره نیز کاربردهاى کامپیوتر درزمینه خدمات بانکدارى، هتلدارى، مدیریت پروژه
هاو… رشد نمود.
ضعف این سرویس ها وکاربردها درنبود سیستم هاى قوى ارتباطى بیشتر مشخص شد زیرا باوجود تلفن وتلگراف امکان انتقال اطلاعات با حجم بالا امکان پذیر نبود وقدرت سیستم هاى محاسباتى وکاربردهاى انفورماتیک آن تنها درحوزه هاى محدود قابل استفاده بود.
بارشد روزافزون شبکه هاى کامپیوترى وقدرت ارسال اطلاعات علاوه برصدا، ازطریق شبکه هاى مخابراتى دردهه ۱۹۸۰ گستره کاربردهاى انفورماتیک ازطریق شبکه رو به فزونى گذاشت . سپس با پیوند تاریخى قدرت محاسباتى کامپیوترها وامکان ارسال اطلاعات ، فن آورى اطلاعات (IT) متولد شد.
بطورکلى به مجموعه تکنیکهاو ابزارها وعلومى اطلاق میشود که درانجام فعالیتهاى جمع آورى، ذخیره، بازیابى، پردازش و… توزیع انواع اطلاعات (تصویر، داده، صدا و…) درهرسطحى ازکیفیت وکمیت مشارکت دارند.
۲-۳-۲ اهمیت فناوری اطلاعات
عمدتاً استفاده از فناوری اطلاعات براستفاده آن در کامپیوترها خلاصه می شود.البته همیشه اینطور نیست و اکنون بسیاری از آنها توانایی چند رسانه ای دارند و سخت افزارو نرم افزارهای مرتبط را به کار می گیرند. سخت افزار شامل قطعات جانبی از قبیل چاپگرها، دستگاه دی وی دی و اسکنرها می باشد، در حالیکه نرم افزار شامل مجموعه هایی است که  ویرایش، واژه پردازی، کارهای گرافیکی، بانکهای اطلاعاتی و ارائه کنفرانسها را آسان می کنند. از بعد ارتباطی، فناوری اطلاعات ارتباط شبکه ای کامپیوترها را فراهم می کندکه خود امکان دسترسی به دامنه  وسیعی از نرم افزارها و اطلاعات را افزایش می دهد و همچنین ارتباط در محدوده سازمانها و دسترسی به اینترنت و ایمیل(پست الکترونیکی) را مهیا می سازد. اینترنت همچنین در سازوکارهای  دیگری همچون تلویزیون دیجیتالی، تلفنهاو بازیهای اینترنتی قابل دستیابی است.
۲-۳-۳ تاریخچه کاربرد تکنولوژی آموزشی در جهان
با توجه به اسناد ومدارک موجود و دردسترس تا قبل از قرن پانزدهم میلادی ، آموزش بیشتر به روش
گفتاری و شفاهی بود . معلم ، دبیر یا استاد از روی نسخه دست نوشته خود می خواند و شاگردان گفته های او را تکرار کرده و یا نوشته و به خاطر می سپرد .
در اواسط قرن پانزدهم میلادی ، با اختراع صنعت چاپ این وضع به کلی دگرگون شد و نهضت علمی نیز به طبعیت از این صنعت متحول گشته و امر ارتباطات انسانی به وجود آمد .
اوایل قرن شانزدهم بود که آموزش به روش سمعی و بصری مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت قرار گرفت و روز به روز بر شناخت آن افزوده شد. در این دوران ، این دانش در برخی از کشورها رشد قابل توجهی کرد .
بین سالهای ۱۶۳۰ تا ۱۹۳۰ میلادی ابزارهای آموزشی متنوع و مختلفی هم چون تخته سیاه ، کاغذ ، قلم ، کتاب درسی ، نقشه ، کره جغرافیایی ، چاپ و تصویرهای عکاسی شده پی در پی به وجود آمدند و به تدریج استفاده از آنها رواج بسیار یافت؟ استفاده از وسایل آموزشی از جمله تخته سیاه، نقشه ، بویژه کتاب های درسی که توسط متخصصان تعلیم و تربیت نوشته شده بود همگان را به درک بیشتر ارزش این وسایل در آموزش سوق می دهد .
در اواسط قرن هیجدهم ، اسلایدهای شگفت انگیز « لنترن» نوعی اسلاید بزرگتر از اسلایدهای معمولی که باید آنها را یکی از نخستین مواد دیداری به عنوان یک وسیله کمک وسیله نامید ظاهر شد .
مسئولان تعلیم و تربیت با در اختیار داشتن این مواد دیداری ، با مشکلاتی روبرو شدند، مشکلات در زمینه های آموزشی از قبیل تهیه امکانات و ابزارهای مورد نیاز ، کمبود مهارت در به کار گیری دستگاهها ، گرانی تولید اسلاید و فیلم ، عدم برنامه ریزی سیستماتیک و… جزو مشکلاتی بودنددر بکارگیری امکانات و ابزار جدیددرپیش روی متخصصان قرار گرفتند . در این زمان دستگاه استروسکپ ( دستگاهی است که تصویر را روی پرده منعکس می کند ، این دستگاه بعدها به شکل کامل و سبک تر به نام « اپک» دردسترس معلمان قرار گرفت ) به وجود آمد. که می توانست تصویرهای عکاسی شده را در معرفی نمایش بگذارد و بعد ابعاد استفاده از وسایل دیداری بیفزاید .