زه گیری متغیرهای تحقیق
داده های اولیه برای محاسبات متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق جهت آزمون آماری فرضیه ها از منابع اطلاعاتی سازمان و شرکت بورس و اوراق بهادار تهران جمع آوری گردید که اطلاعات مورد نیاز در وهله اول شامل جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی، بازده سرمایه گذاری و سود پرداختی بابت تامین مالی، مالیات، سرمایه گذاری، تامین مالی، جمع دارایی های جاری، جمع داراییهای آنی، جمع کل داراییها، جمع کل بدهی ها، مبلغ فروش، سود عملیاتی، سود ناخالص، و هزینه بهره مربوط به 3 سال قبل از وقوع درماندگی مالی شرکتهای نمونه بود از صورتهای مالی مربوط به شرکت ها استخراج گردید، سپس وارد نرم افزار Excel شد. و سپس بر اساس مدل های زیر متغیرهای مورد نیاز را از اطلاعات جمع آوری شده استخراج نموده و در مدل های مورد نظر قرار داده تا تعیین شود شرکت بررسی شده طبق مدل ها بعنوان شرکت درمانده مالی یا شرکت سالم طبقه بندی می گردد. جهت انجام اینکار ابتدا نمودار درختی مدل برنامه ریزی ژنتیک نگاره (3-4) را بصورت فرمول ریاضی معادله (3-1) تبدیل شده و سپس فرمول مذکور به اکسل منتقل شده و طبق آن داده ها محاسبه شده و با توجه به آستانه تعیین شده نتایج (درمانده یا سالم بودن) مشخص می گردد و طبق نگاره (3-2) اطلاعات مربوط به صورت جریان وجوه نقد 5 طبقه ای را به 3 طبقه ای تبدیل گردیده و طبق نگاره (3-3) الگوی جریان های نقدی در دوره نزول را مورد بررسی قرار داده و نتایج حاصله به صورت صفر و یک به SPSS منتقل شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گردد.
3-9-1) شرح الگوهای جریان های نقدی
الگوهای جریان های نقدی، سیاست های شرکت برای تأمین منابع، تخصیص منابع و ظرفیت عملیاتی را نشان می دهد. تئوری های اقتصادی و محققان قبلی مثبت یا منفی بودن هر یک از طبقات جریان وجوه نقد عملیاتی، سرمایه گذاری، تأمین مالی، را با توجه به مراحل چرخه عمر را پیش بینی کرده اند. براساس این مطالعات چرخه ی عمر را به 5مرحله تقسیم نموده اند که این مراحل عبارتند از:
1-مرحله ی ظهور 2- مرحله ی رشد 3- مرحله ی بلوغ 4-مرحله ی رکود 5-مرحله ی نزول(افول)
الگوهای جریان های نقدی به پیش بینی علائم جریان های نقد در هر یک از مراحل فوق می پردازد. که در جدول زیر با استفاده از علامت مثبت یا منفی هر یک از طبقات 8حالت ممکن ()مطابق با روش شناسی دیکینسن(2006)به 5 مرحله چرخه عمر تفکیک شده ارئه گردیده است:
نگاره(3-1):الگوهای جریان های نقدی در چرخه عمر
به عنوان مثال مثبت یا منفی بودن هر یک از طبقات، سیاست ها و خط مشی های مورد انتظار هر یک از مراحل چرخه عمر را نشان می دهد. بر طبق این الگوها در زمان نزول(افول)شرکت به شرح زیر می باشد:
جریان نقدی عملیاتی منفی،جریان نقد ناشی از سرمایه گذاری به علت فروش دارایی ها جهت ایفای تعهدات مثبت می باشد، و جریان نقد ناشی از فعالیتهای تامین مالی در صورت اخذ وام و یا افزایش سرمایه برای جلوگیری از نزول شرکت، مثبت و در حالت باز پرداخت بدهی های حال شده منفی می شود.لذا با بررسی این الگوها پیش بینی می کنیم که شرکت در دوره ی نزول قرار داردیا خیر؟اگر شرکتی دارای جریانات ذکر شده باشد بعنوان شرکت ورشکسته تلقی و در غیر اینصورت بعنوان شرکت سالم طبقه بندی می گردد.
برای آزمون فرضیه ی تحقیق ابتدا لازم است صورت جریان وجه نقد پنج طبقه(عملیاتی، بازده سرمایه گذاری و سود پرداختی بابت تأمین مالی، مالیات، سرمایه گذاری، تأمین مالی)را به صورت جریان وجوه نقد سه طبقه(عملیاتی، سرمایه گذاری، تأمین مالی) طبق FASB تبدیل شود. برای انجام این تبدیل جریان وجوه نقد به صورت آنچه در نگاره3-2 بیان شده عمل گردیده است :
نگاره(3-2): طبقه بندی صورت گردش وجوه نقد طبق استاندارد حسابداری ایران و FASB