۰۳/۱۲

۷۷/۱۳

%CV

ns، * و ** به ترتیب نشان دهنده عدم معنی دار بودن و معنی دار بودن در سطح ۵ و ۱ درصد می باشد.
۴-۱-۱۰- قطر چوب بلال
نتایج تجزیه واریانس (جدول۴-۲) حاکی از این است که بین سطوح مختلف تقسیط نیتروژن از نظر قطر چوب بلال اختلاف معنیداری در سطح ۱ درصد وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین (شکل ۴-۱۵) سطوح تیماری تقسیط نیتروژن نشان داد که بیشترین قطر چوب بلال مربوط به تیمار عدم مصرف نیتروژن در زمان کاشت + مصرف ۲/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی می باشدگرچه با تیمار تقسیط ۳/۱ تفاوت معنی داری نداشت و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد و عدم مصرف نیتروژن در مرحله ۸-۶ برگی بود. بیگی (۱۳۹۰) گزارش نمود تقسیط نیتروژن بر قطر چوب بلال اثر افزایشی دارد. بطوریکه استفاده از کود شیمیایی در سه نوبت (همزمان با کاشت ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار، ۲۵ تا ۵۰ روز پس از کاشت ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار و ۵۰ تا ۷۰ روز پس از کاشت ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار) بیشترین قطر چوب بلال را نسبت به کاربرد شیمیایی در یک نوبت (همزمان با کاشت ۴۰۰ کیلوگرم در هکتار) و دو نوبت (همزمان با کاشت ۱۰۰ کیلو گرم در هکتار و بعد در فاصله ۲۵ تا ۵۰ روز پس از کاشت ۳۰۰ کیلو گرم در هکتار) داشت. مطابق جدول تجزیه واریانس (جدول۴-۲) بین سطوح اسید هیومیک از نظر قطر چوب بلال اختلاف معنی داری وجود نداشت.
همچنین نتایج تجزیه واریانس (جدول۴-۲) نشان داد که اثر کنترل علف هرز بر قطر چوب بلال در سطح ۱ درصد معنی دار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها (شکل۴-۱۶) نشان داد که بیشترین قطر چوب بلال به میزان ۹۱/۲۱ میلیمتر تحت تاثیر وجین حاصل شد. که ۶۴/۸ درصد نسبت به تیمار عدم وجین بیشتر بود. افزایش قطر چوب بلال با افزودن بر تعداد ردیف دانه در بلال موجب افزایش تعداد دانه در بلال و در نتیجه بالاتر رفتن عملکرد دانه در هر بوته می گردد. با توجه به جدول تجزیه واریانس (جدول۴-۲) مشاهده شد که اثرات متقابل دوگانه و سه گانه بر قطر چوب بلال معنی دار نمی باشد.
شکل ۴ -۱۵- اثر تقسیط نیتروژن بر قطر چوب بلال
A1: شاهد (بدون مصرف نیتروژن) ، A2: مصرف ۳/۱ در زمان کاشت + ۳/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + ۳/۱ در زمان ظهور گل تاجی، A3: عدم مصرف نیتروژن در زمان کاشت + مصرف ۲/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی A4: مصرف ۲/۱ در زمان کاشت + عدم مصرف نیتروژن در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی
شکل ۴-۱۶- اثر کنترل علف هرز بر قطر چوب بلال
۴-۱-۱۱- وزن خشک چوب بلال
نتایج جدول تجزیه واریانس (جدول۴-۲) نشان داد که بین سطوح مختلف تقسیط نیتروژن از نظر وزن خشک چوب بلال اختلاف معنی داری در سطح ۱ درصد وجود دارد، به طوری که بیشترین وزن خشک چوب بلال مربوط به عدم مصرف نیتروژن در زمان کاشت + مصرف ۲/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی به میزان ۸۰/۲۲ گرم حاصل گردید ( شکل ۴-۱۷)، که۴۰/۳۵ درصد وزن خشک چوب بلال بیشتری نسبت به تیمار شاهد (بدون مصرف نیتروژن) تولید کرد. روضاتی(۱۳۸۷) در طی پژوهشی گزارش کرد که تیمار کودی۲۹۴ کیلوگرم در هکتار اوره در زمان کاشت و ۹۸ کیلوگرم در هنگام گلدهی با ۱۴/۲۴ گرم بیشترین و تیمار کودی ۱۹۴ کیلوگرم در هکتار در زمان کاشت و ۱۹۴ کیلوگرم در گل دهی با ۳۹/۱۵ گرم کمترین وزن چوب بلال را داشتند. نتایج اثر کاربرد اسید هیومیک بر وزن خشک چوب بلال معنی دار نشد (جدول ۴-۲).
شکل ۴-۱۷- اثر تقسیط نیتروژن بر وزن خشک چوب بلال
A1: شاهد (بدون مصرف نیتروژن) ، A2: مصرف ۳/۱ در زمان کاشت + ۳/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + ۳/۱ در زمان ظهور گل تاجی، A3: عدم مصرف نیتروژن در زمان کاشت + مصرف ۲/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی A4: مصرف ۲/۱ در زمان کاشت + عدم مصرف نیتروژن در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی
نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین سطوح کنترل علف هرز از نظر وزن خشک چوب بلال اختلاف معنی داری در سطح ۱ درصد وجود داشت (جدول ۴-۲). همچنین مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین وزن خشک چوب بلال مربوط به تیمار وجین می باشد ( شکل ۴-۱۸). گزارش شده است که کنترل علفهای هرز، سبب افزایش وزن خشک چوب بلال ذرت می گردد (عالی، ۱۳۹۰). مطابق جدول تجزیه واریانس (جدول۴-۲) اثر متقابل تقسیط نیتروژن و اسید هیومیک و اثر متقابل سه گانه این فاکتورهای مورد بررسی بر وزن خشک چوب بلال معنی دار نبود. اما بین اثر متقابل دوگانه اسید هیومیک و کنترل علف هرز (BC) اختلاف معنی داری در سطح پنج درصد تاثیر بر وزن خشک چوب بلال مشاهده گردید. مقایسه میانگین (شکل ۴-۱۹) نشان داد که بیشترین و کمترین وزن چوب بلال بترتیب مربوط به تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک در وجین علف هرز و تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک در عدم و جین علف هرز می باشد. چون عالی (۱۳۹۰) گزارش کرد که کنترل سبب افزایش چوب بلال می شود، پس عدم کنترل علفهای هرز با تخلیه عناصر غذایی خاک می تواند بر کاهش وزن خشک چوب بلال تأثیر گذار باشد.
شکل ۴ -۱۸- اثر کنترل علفهرز بر وزن چوب بلال
شکل ۴ -۱۹- اثر متقابل اسید هیومیک در کنترل علف هرز بر وزن چوب بلال
H1C1: عدم کاربرد اسید هیومیک در عدم وجین، H1C2: عدم کاربرد اسید هیومیک در وجین، H2C: کاربرد اسید هیومیک در عدم وجین، H2C2: کاربرد اسید هیومیک در وجین
۴-۱-۱۲- وزن صد دانه
نتایج تجزیه واریانس (جدول ۴-۲) معنی دار بودن اثر تقسیط کود نیتروژن بر وزن صد دانه را در سطح ۵ درصد نشان داد. در مقایسه میانگینها (شکل۴-۱۴) سطوح تیماری تقسیط نیتروژن، اگرچه بیشترین وزن صد دانه معادل ۴۳/۲۸ گرم متعلق به تیمارعدم مصرف نیتروژن در زمان کاشت + مصرف ۲/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی بود، ولی با سایر تیمارهای تقسیط تفاوت معنی داری نشان نداد.
نتایج جدول تجزیه واریانس(جدول ۴-۲) نشان داد که اثر اسید هیومیک و کنترل علف هرز بر صفت وزن صد دانه معنی دار نبود. ایوانز و همکاران (۲۰۰۳) گزارش کردند که وزن صد دانه همبستگی منفی با مدت زمان تداخل علفهای هرز و همبستگی مثبت با مدت زمان عاری از علفهای هرز داشت، اما این تاثیر همیشه معنی دار نبوده و سهم بسیار کمی از طریق تأثیر بر وزن صد دانه در کاهش عملکرد مشاهده شده داشت. بدیهی است که تداخل علفهای هرز از طریق کاهش دوام سطح برگ و رقابت برای منابع مورد نیاز موجب کاهش وزن صد دانه می شوند، اما به نظر می رسد در ذرت کاهش وزن دانهها زیاد نبوده و پاسخ ذرت به تداخل علفهای هرز عمدتا کاهش تعداد دانه در بلال می باشد (شکل ۴-۲۰).
نتایج جدول تجزیه واریانس (جدول ۴-۲۰) نشان داد که در بین اثرات متقابل، اثر متقابل دوگانه اسیدهیومیک و کنترل علف هرز (BC) تأثیر معنی داری از نظر وزن صد دانه در سطح ۱ درصد نشان داد (جدول ۴-۲). مطابق نتیجه مقایسه میانگین ها (شکل ۴-۲۱) بیشترین و کمترین وزن صد دانه مربوط به تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک در وجین علف هرز و تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک در عدم و جین علف هرز بود.
شکل ۴-۲۰- اثر تقسیط نیتروژن بر وزن صد دانه
A1: شاهد (بدون مصرف نیتروژن) ، A2: مصرف ۳/۱ در زمان کاشت + ۳/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + ۳/۱ در زمان ظهور گل تاجی، A3: عدم مصرف نیتروژن در زمان کاشت + مصرف ۲/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی A4: مصرف ۲/۱ در زمان کاشت + عدم مصرف نیتروژن در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی
شکل ۴-۲۱- اثر متقابل اسید هیومیک در کنترل علف هرز بر وزن صد دانه
H1C1: عدم کاربرد اسید هیومیک در عدم وجین، H1C2: عدم کاربرد اسید هیومیک در وجین، H2C: کاربرد اسید هیومیک در عدم وجین، H2C2: کاربرد اسید هیومیک در وجین
۴-۱-۱۰- عملکرد دانه
مطابق جدول تجزیه واریانس دادها (جدول ۴-۲) بین سطوح تیماری تقسیط نیتروژن از نظر عملکرد اختلاف معنی داری در سطح ۵ درصد وجود داشت. نتایج مقایسه میانگینها (شکل۴-۲۲) نشان داد سطوح تیماری تقسیط نیتروژن، بیشترین عملکرد دانه معادل ۱۰۵۸۲ کیلوگرم در هکتار متعلق به تیمار عدم مصرف نیتروژن در زمان کاشت + مصرف ۲/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی بود. گرچه با تیمار تقسیط ۳/۱ تفاوت معنی داری نداشت. همچنین کمترین آن معادل ۷۴۳۰ کیلوگرم در هکتار متعلق به تیمار شاهد بود. مشاهده می شود که تیمار تقسیط مذکور نسبت به تیمار شاهد ۷۸/۲۹ درصد افزایش عملکرد نشان داد. نکته جالب اینکه بین تیمار تقسیط (A4) با شاهد نیز تفاوت معنی داری در عملکرد مشاهده نشد.
روضاتی (۱۳۸۹) در آزمایش اثر تقسیط نیتروژن بر سه رقم هیبرید ذرت گزارش کردند که تقسیط نیتروژن بر عملکرد دانه ذرت تاثیر معنی دار دارد. سرتا و همکاران (۲۰۰۲) و موت کامرا و همکاران (۲۰۰۵) در آزمایشی بیان کردند که هرچه مصرف نیتروژن در زمان کاشت کمتر باشد، عملکرد دانه افزایش پیدا می کند. عملکرد دانه به عنوان تابعی از اجزاء عملکرد، ناشی از افزایش تعداد دانه در ردیف و طول بلال است. هرچه تعداد دانه در ردیف افزایش یابد طول بلال نیز افزایش خواهد یافت. به نظر می رسد طول بلال و تعداد دانه بیشتر از سایر اجزاء تحت تاثیر عوامل بیرونی قرار می گیرند. تعداد دانه در ردیف بلال یکی از اجزای اصلی عملکرد دانه است و تاثیر مثبت افزایش عناصر غذایی در بهبود عملکرد دانه بیشتر از طریق افزایش تعداد دانه در بلال است (هانوی، ۱۹۹۲). پس بنابراین در آزمایش ما نیز با توجه به افزایش معنی دار طول بلال و تعداد دانه در بلال تحت تاثیر تیمار عدم مصرف نیتروژن در زمان کاشت + مصرف ۲/۱ در زمان ۶ تا ۸ برگی + مصرف ۲/۱ در زمان ظهور گل تاجی، افزایش معنی دار عملکرد دانه نیز بدور از انتظار نمی باشد.
مطابق جدول تجزیه واریانس (جدول ۴-۲) بین سطوح مختلف اسید هیومیک از نظر عملکرد اختلاف معنی داری وجود نداشت. ولی نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر کنترل علف هرز بر روی عملکرد دارای اختلاف معنی داری در سطح ۱ درصد می باشد. مقایسه میانگین (شکل ۴-۲۳) سطوح تیماری علف هرز، نشان داد که بیشترین عملکرد دانه ۱۰۶۹۷ کیلوگرم در هکتار، مربوط به سطح تیمار وجین و کمترین عملکرد دانه ۷۲۹۱ کیلوگرم در هکتار مربوط به سطح تیمارعدم وجین بود. بطوری که تیمار وجین ۸۴/۳۱ درصد نسبت به تیمار عدم وجین عملکرد بیشتری داشت. فریدونی و همکاران (۱۳۸۹) در آزمایشی بر روی گیاه ذرت رقم سینگل کراس ۷۰۴ گزارش کردند که عدم وجین بر روی صفات عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک دارای تاثیر معنی داری می باشد. همچنین طبق نتایج جدول آنالیز واریانس (جدول ۴-۲) اختلاف معنیداری در بین اثرات متقابل دوگانه و سه گانه بر صفت مذکور وجود نداشت.