در هنگام خرید: خریدار علاوه بر بهای کالای خریداری شده، حاصل‌ضرب نرخ مالیات بر ارزش افزوده در بهای آن کالا را به فروشنده می‌پردازد. (اعتبار مالیاتی)

 

 

• در هنگام فروش: فروشنده علاوه بر بهای محصول، حاصل‌ضرب نرخ مالیات بر ارزش افزوده در بهای کالای فروخته شده را از خریدار اخذ می‌کند.

 

 

• در پایان هر دوره مالیاتی: مؤدی ما به تفاوت مالیات بر ارزش افزوده پرداختی در زمان خرید با مالیات اخذ شده در زمان فروش را به صورت دوره ای سه ماه یک‌بار به سازمان امور مالیاتی می‌پردازد.

 

 

مالیات بر ارزش افزوده در واقع نوعی مالیات بر فروش کالا و خدمات چند مرحله ای است که طی مراحل زنجیره واردات؛ تولید – توزیع و مصرف با نرخ مالیاتی ثابت «غیر تصاعدی» اعمال می‌شود و در نهایت مصرف کنندگان نهایی؛ تنها پرداخت کننده واقعی آن هستند. مبنای محاسبه این مالیات بهای کالا و خدماتی است که در داخل تولید یا به کشور وارد می‌شوند و فروشندگان و ارائه کنندگان خدمات برای آن‌ها صورتحساب صادر می‌کنند.
در این نظام مالیاتی هر یک از ارائه دهندگان کالا و خدمات که در این نظام مالیاتی از نظر دولت؛ مودیان مالیاتی تلقی می‌شوند؛ به نگهداری دفاتر حسابداری و در هنگام فروش مکلف به تهیه و صدور صورتحساب مکلف هستند در صورت حساب‌های صادره باید مشخصات طرفین معامله؛ مشخصات کامل کالا همراه با قیمت و مالیات آن در ستون‌های مربوط؛ در چند نسخه ثبت شده باشد. در هر یک از زنجیره به هم پیوسته تولید تا توزیع؛ هر یک از بنگاه‌های اقتصادی در زمان خرید مواد اولیه و یا سایر کالاهای مورد نیاز بهای کالای خریداری شده بعلاوه مالیات بر ارزش افزوده را (که به صورت درصد ثابتی از بهای کالاست) به فروشنده کالا می‌پردازد.
با توجه به اینکه در این نظام اقتصادی؛ فعال اقتصادی نباید خود مالیاتی پرداخت کند و باید مالیات تنها از مصرف کننده نهایی اخذ شود؛ فعالان اقتصادی؛ مالیات پرداختی بابت اولیه و سایر کالاها را از وجوه مالیات دریافتی از خریداران کالاها و دریافت کنندگان خدمات خود کسر و تنها مابه‌التفاوت را به خزانه دولت پرداخت می‌کنند.
به این ترتیب هر فعال اقتصادی تنها به میزان ارزش افزوده ای که در کارش ایجاد می‌شود مالیات به حساب دولت واریز می‌کند و عمل انتقال مالیات از هر عنصر زنجیره تولید تا توزیع به بعد، تا زمانی که مالیات به مصرف کننده نهایی اصابت می‌کند؛ ادامه پیدا می‌کند. در نهایت مصرف کننده نهایی که حلقه آخر زنجیره تولید؛ توزیع مصرف است کل مالیات را که در مراحل مختلف زنجیره توسط عناصر تولید؛ توزیع انباشته شده است، پرداخت می‌کند. در مالیات بر ارزش افزوده؛ عاملان اقتصادی از تولیدکننده گرفته تا خرده فروش هیچ گونه مالیاتی را از حساب خود پرداخت نمی‌کنند و هر مؤدی مالیات بر ارزش افزوده؛ در زنجیره تولید – توزیع؛ فقط مالیات را به عامل بعدی منتقل کند تا در نهایت به مصرف کننده نهایی برسد.
بابت هر کالا؛ در مجموع فقط به میزان بهای محصول نهایی مالیات پرداخت می‌شود.
مأخذ محاسبه مالیات؛ بهای کالا یا خدمت مندرج در صورتحساب خواهد بود در مواردی که صورتحساب موجود نباشد یا از ارائه آن خودداری شود یا به موجب اسناد و مدارک مثبت احراز شود که ارزش مندرج در آن‌ها واقعی نیست؛ مأخذ محاسبه مالیات بهای روز کالا یا خدمات به تاریخ روز تعلق مالیات است.
پایه مالیاتی مالیات بر ارزش افزوده
اصولاً آنچه که نرخ مالیاتی بر آن اعمال می‌گردد پایه مالیاتی نامیده می‌شود. در نظام مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر کالاها و خدمات متفاوتی وضع می‌شود که البته برخی از آن‌ها به دلایل مختلف از دامنه شمولیت این نظام مالیاتی معاف می‌گردند و در نتیجه گستره یا پایه این نظام مالیاتی را محدودتر می‌نماید. این مالیات می‌تواند تا سطح عمده فروشی و در پاره ای از موارد تا سطح خرده فروشی نیز اعمال شود. درآمدهای ناشی از اعمال نظام مالیات بر ارزش افزوده به وسعت و اندازه پایه مالیاتی وابسته است. هر چه پایه مالیاتی گسترده تر باشد، درآمدهای مالیاتی بیشتری جمع آوری می‌شود.
لازم به ذکر است که تعیین پایه مالیاتی به ویژه برای بخش معینی از مالیات‌ها، مثل مالیات بر ارزش افزوده، کار دشواری است. زیرا عوامل اثر گذار بر آن متنوع، غیر قابل محاسبه و خارج از کنترل مقامات سیاسی – اقتصادی کشور می‌باشد. در مطالعات انجام شده عوامل متعددی را در تعیین پایه مالیاتی دخیل داشته‌اند. این عوامل به طور سنتی عبارت‌اند از: درجه توسعه‌یافتگی، ترکیب بخشی درآمد ملی، اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی و باز بودن اقتصاد به روی خارج، می‌باشد.
تحلیل نرخ در مالیات بر ارزش افزوده
نرخ اصلی اجرای مالیات بر ارزش افزوده در کشورهای جهان
همان‌طوری که بررسی نرخ اصلی VAT در بیش از ۴۶ کشور جهان مندرج در جدول شماره ۱ این تحقیق، مشخص می‌نماید، نرخ پایین‌تر از ۵% فاقد هر گونه سابقه در ۱۴۶ کشور مورد مطالعه جهان می‌باشد. اما تأمل در اطلاعات همین جدول واقعیت‌های دیگری را نیز روشن می‌نماید.
چنانچه از اطلاعات مستخرجه از جدول شماره ۱ که در جدول و نمودار شماره ۱ جمع بندی گردیده است. روشن می‌گردد، بیشترین حجم کشورهای جهان (۴۷% کشورها) نرخ ۱۵ الی ۲۰ درصدی را به عنوان نرخ اصلی مالیات بر ارزش افزوده برای خود انتخاب نموده‌اند و این در حالی است که کشورهایی که نرخ اصلی VAT را کمتر از ۱۰% انتخاب نموده‌اند، کمترین تعداد کشورهای جهان بوده و تنها ۷% کشورهای جهان از نرخ‌های کمتر از ۱۰ درصد استفاده نموده‌اند و حتی کشورهایی که نرخ اصلی این نوع مالیات در آن‌ها بیش از ۲۰% می‌باشد بیش از این مجموعه کشورها بوده و این کشورها، که نرخ اصلی VAT‌ را بسیار انتخاب نموده‌اند، ۲۲% کشورهای جهان را تشکیل می‌دهند (نادر، ۱۳۸۷).
جدول ‏۲‑۳: نرخ مالیات و نسبت درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده به کل درآمدهای مالیاتی و تولید ناخالص داخلی در برخی کشورهای منتخب (درصد)

 

دانلود متن کامل این پایان نامه در سایت abisho.ir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

yle="box-sizing: inherit; width: 1104px;">