اهمیّت و دلایل توجّه به موضوع توانمندسازی

همانگونه که سازمانها به مقابله با چالش‌های سازمانی برمی‌خیزند و بهبود مستمر را در اولویّت قرار داده‌اند، نیاز بیشتری به حمایت و تعهّد کارکنان و درگیر کردن آنها در کار احساس می‌شود. توانمندسازی تکنیکی نوین و مؤثّر در جهت ارتقای بهره‌وری سازمان به‌وسیله بهره‌گیری از توان کارکنان است. کارکنان به واسطه دانش،‌ تجربه و انگیزه خود صاحب قدرت نهفته هستند و در واقع توانمندسازی، آزاد کردن این قدرت است. این تکنیک، ظرفیّت‌های بالقوّه‌ای که برای بهره‌برداری از سرچشمه توانایی انسانی که از آن استفاده کامل نمی‌شود،‌در اختیار می‌گذارد و در یک محیط سالم سازمانی، روشی متعادل را در بین اعمال کنترل کامل از سوی مدیریت و آزادی عمل کامل کارکنان پیشنهاد می‌کند.

کاهش ناتوانایی‌های موجود در انجام وظایف شغلی از مشکلاتی است که در جهت بهبود عملکرد افراد باید بر آن فائق آمد، ویژگی‌های فردی مانند اعتماد به‌نفس، خلاقیّت و نوآوری، مثبت‌اندیشی و … در جهت چیرگی بر این مشکلات از اهمیت خاصی برخوردار است. دستیابی به چنین اهدافی مستلزم ابزاری مناسب و علمی است. توانمندسازی یکی از مهمترین ابزارهایی است که می‌تواند منجر به ایجاد این ویژگی در افراد شود. امروزه منشأ اصلی مزیّت رقابتی در تکنولوژی جدید نهفته نیست، بلکه در فداکاری، نوآوری، مثبت‌اندیشی، کیفیت، تعهّد و توانایی نیروی کار ریشه دارد. از مهم‌ترین منابع یک سازمان می‌توان به نتایج حاصل از تحرّک و خلّاقیّت کارکنان اشاره کرد و توانمندسازی محرّک جدید این محیط کاری در حال رشد است (اسکات و ژاف، ۱۳۷۵).

در باب اهمیّت و لزوم توجّه به موضوع توانمندسازی، بویژه توانمندسازی کارکنان، مطالب بسیار زیادی ارائه گردیده است. کانگرو و کانوگو (۲۰۰۵) دلایل زیر را برای شدّت توجّه به توانمندسازی برمی‌شمرند:

• مطالعات مهارتهای مدیریت نشان می‌دهد که توانمندسازی زیردستان بخش مهمّی از اثر بخشی سازمانی و مدیریتی است.
• تجزیه و تحلیل قدرت و کنترل در سازمانها حاکی از این است که سهیم کردن کارکنان در قدرت و کنترل، اثربخشی سازمانی را افزایش می‌دهد.
• تجربیات تشکیل گروه در سازمان، دلالت بر این دارد که راهبردهای توانمندسازی کارکنان نقش مهمّی در ایجاد و بقاء گروه دارد (کانگرو کانوگو، ۲۰۰۵).

۲-۵ عوامل مؤثّر بر مشتری مداری و رابطه توانمندسازی و مشتری گرایی

«استرانگ و هریس»[۱]  (۲۰۰۴) عوامل تأثیرگذار بر مشتری‌گرایی را به سه دسته تقسیم‌ نمودند: تاکتیک‌های رابطه‌ای، ‌تاکتیک‌های منابع انسانی و تاکتیک‌های رویه‌ای.

• تاکتیک‌های رابطه‌‌ای: تاکتیک‌هایی هستند که هدفشان دست‌یابی به اتحّاد بلند مدت دو جانبه با مشتری است. بنابر این، با اتّخاذ چنین تاکتیک‌هایی دستیابی به شراکت‌های بلندمدت برای سازمان که منجر به ارائه ارزشی به مشتریان، انعطاف‌پذیری و درک جامع‌تری از مشتریان می‌شود، اجتناب ناپذیر خواهد بود.(Rechheld, Sasser,1992.23)
• تاکتیک‌های منابع انسانی به‌خصوص در سازمان‌های خدماتی دارای اهمیت چشم‌گیری هستند. در سازمان‌های خدماتی کارکنان در تماس با مشتری نقش کلیدی در حیات کسب و کار به طور کل و رضایت و وفاداری مشتریان به‌طور جزء دارند. بسیاری از محققان ابراز داشتند که تاکتیک‌های منابع انسانی در جهت ارتقای مشتری مداری کارکنان کم هزینه‌تر و اثربخش‌تر است.
• تاکتیک‌های رویه‌ای، به تاکتیک‌هایی اشاره دارد که تمرکز بر توجّه و مراقبت از مشتریان دارد. این تاکتیک‌ها مابین دو تاکتیک رابطه‌ای و انسانی قرار داشته و هدفش حفظ مشتریان و ایجاد روابط بلند مدت با آنان است. مشتری گرایی درک کافی از مشتری هدف در جهت قادر شدن ایجاد ارزش برتر و مستمر می‌باشد. یک فرهنگ مشتری‌گرا بیان می‌کند که سازمان باید بر فراهم نمودن و ارائه محصولات و خدماتی که موجب ارضای نیازهای مشتریان می‌شود، تمرکز نماید. بازاریابی درونی ابزاری است که می‌تواند در جهت توسعه و انگیزش آگاهی از مشتری در بین کارکنان مورد استفاده قرار گیرد.

مطالب فوق نیاز به وجود کارکنان توانمندی که بتوانند تاکتیک‌های فوق را هر چه بهتر در سازمان پیاده کنند، نشان می‌دهد، کارکنانی آموزش دیده و با اعتماد به نفس و جدی در کار که بتوانند موجب جذب مشتری شوند پس هر چه کارکنان توانمندتر باشند مشتری مدارتر می‌شوند و موجب بهره‌وری بیشتر خواهند شد.

۲-۶ ویژگی‌های کارکنان در یک سازمان توانمند

در سازمانی که کارکنان آن توانمند شده‌اند، کارکنانش برای ایفای نقش و تحقق اهداف سازمانی احساس عدم توانایی نمی‌کنند، کارهای بزرگ را بر کارهای روزمرّه و جرأت را بر احتیاط و آزادی عمل را بر وابستگی ترجیح می‌دهند. آنان بدون ترس و واهمه نقطه نظرهای خود را آزادانه بیان می‌کنند، بر احساس باور و عقیده درونی و از روی اشتیاق کار می‌کنند نه بر اساس فشاری که از بیرون وارد می‌شود. مسئولیت اقدامات خود را بر عهده می‌گیرند و پاسخگوی عملکرد خود می‌باشند (درگاهی، ۱۳۸۳). توانمندسازی با پرورش کارکنانی با انگیزه و توانا به مدیران این امکان را خواهد داد که در برابر پویایی‌های محیط رقابتی به‌سرعت و بطور مناسب عمل نموده، موجبات برتری رقابتی سازمانشان را فراهم آورند (محمّدی، ۱۳۸۱).

• نگارنده‌ویژگی‌های رفتاری کارکنان توانمند شده را در مقایسه با کارکنان غیرتوانمند در جدول
  (۲-۱) نشان‌داده است:

[۱] – Strong and Harris

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

۱مقدمه :

بیماری دیابت، شایع ترین بیماری ناشی از اختلالهای متابولیک و چهارمین علت مرگ و میر در جوامع غربی است. بیماری زایی این عارضه، چه از نظر هزینه های درمان وچه به دلیل ازکارافتادگی، بسیار بالاو یکی از عمده ترین مسایل بهداشتی ، درمانی انسان ها است که با گسترش شهرنشینی و تغییر شیوه ی زندگی به سوی بی تحرکی و تغذیه نامناسب،اهمیت بیشتری خواهد یافت.

با توجه به آنکه دستگاههای تست قند خون (گلوکومتر[۱]) به منظور ارائه ی خدمات به بیماران در بخش بهداشت و درمان به کار می روند در رده ی محصولات صنعتی قرار می گیرند و لذا بازاری که در آن عرضه کنندگان دستگاه گلوکومتر و پزشکان با هم در تعامل هستند جز بازارهای صنعتی است از طرفی اگر به کاربرد دستگاه گلوکومتر در خانه و مصارف خانگی آن اشاره نماییم در زمره ی محصولات مصرفی طبقه بندی می شود.هدف ما در این تحقیق اشاره به بعد صنعتی این دستگاه و استفاده ی پزشکان از آن می باشد.گلوکومتر در بیمارستانها برای تشخیص دیابت به کار گرفته نمی شود زیرا تشخیص این بیماری از روش آزمایشگاهی دقیق تر است بلکه این دستگاه در بیمارستانها برای اندازه گیری روزانه ی قند خون بیماران بستری به کار برده می شود .

بازارهای صنعتی و مصرفی تفاوت هایی باهم دارند و در عین حال شباهت هایی نیز دارند اما برای بازاریابی در بازارهای صنعتی که منظور این تحقیق است باید به موارد خاصی توجه شود.

در این فصل به رفتار مصرف کننده و رفتار خرید صنعتی می پردازیم چون گلوکومتر را از بعد صنعتی آن  در نظر گرفته ایم.سپس برای بررسی عواملی که در رفتار خرید صنعتی مطرح است از مدل رفتار صنعتی کوادا[۲] استفاده می نماییم و متغیرهای مدل را به تفصیل شرح می دهیم.

۲-۲ طبقه‌بندى کالاها

بازاریابان براى تدوین خط‌ مشى‌هاى بازاریابى براساس مشخصات کالاها ترتیبات چندى را براى طبقه‌بندى آنها برگزیده‌اند. اجزاى این طبقات عبارتند از:

کالاهای مصرفی

کالاهای راحتی

کالاهای مقایسه‌ای

کالاهای اختصاصی

کالاهای ناخواسته

کالاهای صنعتی

مواد اولیه و قطعات

اقلام سرمایه‌ای

ملزومات مصرفی و خدمات

کالاهاى بادوام، بى‌دوام و خدمات

کالاها را مى‌توان بنا بر دوام یا قابلیت لمس آنها به سه گروه تقسیم کرد. کالاهاى بى‌دوام، کالاهایى مصرفى هستند که معمولاً داراى یک یا چند مورد مصرف مى‌باشند. ماءالشعیر، صابون و نمک در این گروه جاى مى‌گیرند. کالاهاى بادوام آن دسته از کالاهاى مصرفى هستند که معمولاً در مدت زمان نسبتاً طولانى‌ترى مورد استفاده قرار مى‌گیرند. این گونه کالاها معمولاً عمر بیشترى دارند. کالاهایى نظیر یخچال، اتومبیل و اثاثیه و مبلمان از جمله کالاهاى بادوام به‌شمار مى‌روند. خدمات، همان فعالیت‌ها، فواید یا رضایت‌هایى هستند که براى فروش عرضه مى‌شوند، همچون خدمات آرایشگرى و تعمیرات.

۲-۲-۱ کالاهاى مصرفى

کالاهاى مصرفی، کالاهایى هستند که توسط مصرف‌کندگان نهایى و براى مصارف شخصى خریدارى مى‌شوند. بازاریابان، معمولاً این دسته از کالاها را براساس عادات خرید مصرف‌کننده تقسیم کرده‌اند. کالاهاى مصرفى خود مشتمل هستند بر انواع کالاهاى راحتی، مقایسه‌ای، اختصاصى و ناخواسته.

۲-۲-۲ کالاهاى راحتى

کالاهاى راحتی، آن‌دسته از کالاها و خدمات مصرفى هستند که معمولاً با حداقل مقایسه و تلاش مشتری، به‌طور عادى و سریعاً خریده مى‌شوند. این گروه از کالاها در سطح گسترد‌ه اى موجود و داراى قیمت نسبتاً پایینى هستند. محصولات دخانی، صابون و روزنامه، جزء کالاهاى راحتى محسوب مى‌شوند. کالاهاى راحتى خود به‌ سه دسته کالاهاى ضروری، محرک و کالاهاى اضطرارى قابل تقسیم هستند.

۲-۲-۳ کالاهاى ضرورى

کالاهایى هستند که مصرف‌کنندگان، آنها را به‌طور عادى مى‌خرند.

۲-۲-۴ کالاهاى محرک

کالاهاى محرک، کالاهایى هستند که بدون برنامه‌ریزى قبلى یا صرف انرژى براى یافتن آنها، خریدارى مى‌شوند. این دسته از کالاها معمولاً همه‌جا در دسترس قرار دارند. زیرا مصرف‌کنندگان به ‌ندرت سراغ این کالاها را مى‌گیرند.

۲-۲-۵کالاهاى اضطرارى

کالاهاى اضطراری، زمانى خریده مى‌شوند که تأمین نیاز مربوطه، فوریت پیدا کند. استفاده از چتر، هنگام بارندگى و چکمه و بیل، بعد از اولین طوفان زمستان از این گونه هستند.

۲-۲-۶ کالاهاى مقایسه‌اى

کالاهاى مقایسه‌ای، از جمله کالاهاى مصرفى هستند که مشترى در فرآیند انتخاب و خرید آنها عواملى نظیر مناسبت، کیفیت، قیمت و شکل را در نظر مى‌گیرد. هنگام خرید این‌گونه کالاها، مصرف‌کنندگان زمان و کوشش قابل ملاحظه‌اى به جمع‌آورى اطلاعات و انجام مقایسه اختصاص مى‌دهند. کالاهایى نظیر مبلمان و اثاثیه، پوشاک، اتومبیل‌هاى دست دوم و ابزار و وسایل اساسى از جمله این گروه از کالاها به‌شمار مى‌روند.

۲-۲-۷ کالاهاى اختصاصى

کالاهاى اختصاصى نیز از جمله کالاهاى مصرفى هستند که به دلیل برخوردارى از مشخصات یا هویت تجارى منحصر به فرد، گروه عمده‌اى از خریداران حاضر هستند براى به‌دست آوردن آنها به‌طور اختصاصى بکوشند. انواع اتومبیل و اتومبیل‌هاى با مارک تجارى خاص، تجهیزات عکاسى گران‌قیمت و کت و شلوار مردانه جزء این گروه از کالاها هستند.

۲-۲-۸ کالاهاى ناخواسته

کالاهاى مصرفى هستند که یا مصرف‌کننده از وجود آن بى‌اطلاع است یا از وجود آن اطلاع دارد ولى درباره خرید آن فکر نکرده است. وسایل کشف اعتیاد و دستگاه‌هاى پخش یا دیسکت، مادام که مصرف‌کننده از وجود آنها از طریق آگهى‌هاى تبلیغاتى اطلاع پیدا نکرده است، از جمله کالاهاى ناخواسته محسوب مى‌شوند.

۲-۲-۹ کالاهاى صنعتى

کالاهاى صنعتی، کالاهایى هستند که توسط افراد و سازمان‌ها و با هدف بازپرورى یا استفاده در اداره امور، خریدارى مى‌شوند. بنابراین، وجه تمایز بین کالاى مصرفى و کالاى صنعتى در منظور از خرید کالا است. اگر مصرف‌کننده‌اى براى فضاى سبز اطراف منزل خود یک دستگاه چمن‌زن خریدارى کند، این چمن‌زن، کالایى مصرفى تلقى مى‌شود. اما اگر همین مصرف‌کننده، همان دستگاه چمن‌زن را براى فضاى سبز اطراف کارخانه خریده باشد، این کالا، یک کالاى صنعتى تلقى مى‌شود. کالاهاى صنعتی، بسته به نحوه مصرف در فرآیند تولید و هزینه تمام‌شده قابل تقسیم هستند. بر این اساس، کالاهاى صنعتى به سه گروه مواد اولیه و قطعات، اقلام سرمایه‌اى و ملزومات مصرفى و خدمات تقسیم مى‌شوند.

۲-۳ مواد اولیه و قطعات

مواد اولیه و قطعات از جمله کالاهاى صنعتى هستند که به‌طور کامل وارد خط تولید مى‌شوند. این دسته از کالاها خود به دو گروه مواد اولیه خام و مواد اولیه صنعتى و قطعات تقسیم مى‌شوند.

مواد اولیه خام، شامل اقلام زیر است: اقلام کشاورزی، مانند گندم، پنبه، دام، میوه و سبزیجات و محصولات طبیعی، نظیر ماهی، الوار، نفت‌خام و سنگ‌آهن.

مواد اولیه صنعتى و قطعات، شامل اقلامى است نظیر آهن، الیاف، سیمان، سیم، کابل و قطعات تکمیلى مانند موتورهاى کوچک، تایر و قالب.

[۱] glocometer

[۲] .kuada

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

اهداف تحقیق

شناسایی مولفه های فرهنگی موثر بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه

۱-۴-۱ اهداف فرعی

شناسایی مولفه های فرهنگی موثر از بعد ارزشها بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه

شناسایی مولفه های فرهنگی موثر از بعد هنجارها بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه

شناسایی مولفه های فرهنگی موثر از بعد باورها و اعتقادات بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه

شناسایی مولفه های فرهنگی موثر از بعد هنر و میراث فرهنگی بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه

شناسایی مولفه های فرهنگی موثر از بعد آداب و رسوم  بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه

شناسایی مولفه های فرهنگی موثر از بعد مذهب بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه

شناسایی عوامل فرهنگی موثر بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه با توجه به عوامل جمعیت شناختی

۱-۴-۲- سوال ها

سوال اصلی

عوامل فرهنگی موثر بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه کدامند؟

سوالهای فرعی

عوامل فرهنگی موثر از بعد ارزشها بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه کدامند؟

عوامل فرهنگی موثر از بعد هنجارها بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه کدامند؟

عوامل فرهنگی موثر از بعد آداب و رسوم بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه کدامند؟

عوامل فرهنگی موثر از بعد هنر و میراث فرهنگی بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه کدامند؟

عوامل فرهنگی موثر از  بعد مذهب بر  مدیریت کارآمد بقاع متبرکه کدامند؟

عوامل فرهنگی موثر از بعد باورها و اعتقادات بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه کدامند؟

عوامل فرهنگی موثر بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه با توجه به عوامل جمعیت شناختی کدامند؟

۱-۵- تعاریف نظری، اصطلاحات و مفاهیم

آداب و رسوم^[۱] : «آداب و رسوم هر جامعه از تعدادی ارزش های مطلوب ، مطابق فرهنگ آن جامعه تشکیل شده است و شامل شیوه های زندگی، عادات و رسوم خاص یک ملت ، مردم می شود» (گرانپایه، ۱۳۷۷ : ۱۸۴)

ارزشها[۲] :« عبارت است از مقاصد و اهداف مطلوبی که افراد جامعه برای دستیابی به آنها فعالیت می کنند تا بدین وسیله نیازها و خواسته های خود را برآورده سازند» (قلی زاده، ۱۳۸۷: ۱۱۰)..

باورها[۳] : باورها مفاهیمی کلی و مبهم درباره جهان و ماهیت جامعه هستند که مردم درستی آنها را به عنوان واقعیت قبول دارند از آنجا که خاستگاه آنها تجربه ها، سنت ها و یا روش های علمی می باشد می توانند تاثیر نیرومندی بر رفتار داشته باشند ( رنجبر و ستوده،۱۳۸۶ : ۴۹).

عوامل فرهنگی^[۴]: «عوامل تشکیل  دهنده یک فرهنگ یعنی تمامی خصوصیات متمایز کننده یک جامعه یا گروه اجتماعی، این عوامل ممکن است معنوی،فکری،مادی یا احساسی باشد» (پهلوان ،۱۳۸۲ :۱۷۸).

میراث فرهنگی^[۵] : «هر پدیده ای (اعم از منقول و غیرمنقول، مادی و معنوی) که قدمتی دارد و حامل پیام انسانی است.  چیزی از انسان های گذشته برای عرضه دارد«  (حجت، ۱۳۸۰: ۸۱).

مذهب:[۶] «در اصطلاح علم کلام اسلامی، طریقه‌ای خاص در فهم مسائل اعتقادی، که منشأ اختلاف در آن توجیه مقدمات منطقی و یا تفسیر ظاهر کتاب الهی است»(دهخدا،۱۳۸۷: ۱۱۱۲).

هنجارها : ^[۷]« قواعدی برای رفتارند که ارزش های یک فرهنگ را منعکس می کنند یا تجسم می بخشند »(گیدنز، ۱۳۸۷: ۳۵).

۱-۶- تعاریف عملیاتی

ارزشها: در این پژوهش ارزیابی ارزش ها براساس نمراتی که از پاسخگویی به سئوالات ۱ الی ۸ پرسشنامه بدست می آید.

هنجارها: در این پژوهش ارزیابی هنجار ها براساس نمراتی که از پاسخگویی به سئوالات ۹ الی ۱۴ پرسشنامه بدست می آید.

آداب و رسوم: در این پژوهش ارزیابی آداب و رسوم براساس نمراتی که از پاسخگویی به سئوالات ۱۵ الی   ۲۰پرسشنامه بدست می آید.

هنر و میراث فرهنگی: در این پژوهش ارزیابی میراث فرهنگی براساس نمراتی که از پاسخگویی به سئوالات ۲۱ الی ۲۷ پرسشنامه بدست می آید.

باورها:  آداب و رسوم: در این پژوهش ارزیابی باورها براساس نمراتی که از پاسخگویی به سئوالات ۲۸ الی ۳۴ پرسشنامه بدست می آید.

مذهب: در این پژوهش ارزیابی مذهب براساس نمراتی که از پاسخگویی به سئوالات ۳۵ الی ۴۲ پرسشنامه بدست می آید.

[۱] Customs

[۲] Values

[۳] Beliefs

[۴]Cultural factors

[۵]Heritage

[۶]Religion

[۷]Norms

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

مقدمه

بی شک بالاترین و والاترین عنصری که در موجودیت هر جامعه دخالت اساسی دارد، فرهنگ آن جامعه است. اساساً فرهنگ هر جامعه ، هویت و موجودیت آن جامعه را تشکیل می دهد. با انحراف فرهنگ، هر چند جامعه از بعدهای اقتصادی، سیاسی، صنعتی و نظامی قدرتمند و قوی باشد ولی پوچ و میان تهی است. اگر فرهنگ
جامعه ای وابسته به فرهنگ غرب باشد، ناچار دیگر ابعاد آن جامعه به جانب مخالف گرایش پیدا می کند و بالاخره در آن مستهلک می شود و موجودیت خود را در تمام ابعاد از دست می دهد .

بقاع متبرکه از جمله آثار و ارزشهایی هستند که به نوعی در ترویج فرهنگ اسلامی دینی و بسیاری از عناصر ارزشمند فرهنگی تاثیر مثبت دارند. به دلیل جایگاه ویژه ایران و حمایت و پیروی راستین ایرانیان و ارادت خاص آنان به ساحت مقدس ائمه معصومین (ع) و فرزندان و نوادگان آنان، کشور ما از دیرباز مأمن و مأوای امامزادگانی بوده که از دست خلفای جور زمانه مجبور به هجرت می شوند یا آنکه جهت نشر معارف و فرهنگ غنی اسلامی به سرحدات ایران می آمدند . آثار و برکات وجود این ذوات نورانی و مقدس نه تنها در زمان حضور آنان بلکه پس از شهادت یا وفات ایشان نیز استمرار می یافته و مأمن مؤمنان و دوستداران راه حقیقت می شده است. در ایران در کنار اعتقاد راسخ ایرانیان به مقام و منزلت مجاوزان آن اماکن مقدس و اعتقاد ایشان به فرهنگ و معارف غنی اسلامی چنان ظرفیتی در این اماکن ایجاد کرده است که با یک برنامه ریزی صحیح و علمی می توان این اماکن را به قطب های فرهنگی کشور تبدیل نموده با استفاده از ظرفیت های آن، در جنگ نرم علیه دشمن موفق بوده و در برابر تهاجم فرهنگی به خوبی ایستادگی کرد. اما با وجود گرایش گسترده شیعیان به حرم مقدس امامزادگان در ایران و همچنین با وسعت و گستردگی فراوانی که دارند تاکنون به عنوان اماکن فرهنگ ساز ، کمتر مورد توجه و برنامه ریزی قرار گرفته اند. بررسی کارکردهای معنوی و فرهنگی مستقیم و غیرمستقیم حضور امامزادگان در ایران، می تواند از دیدگاه موافقان و مخالفان مورد بررسی قرار گیرد که از  دیدگاه موافقان ، کارکردها و ظرفیت های علمی و فرهنگی مختلفی اعم از شفا دادن، ایجاد کتابخانه، درمانگاه، موسه های خیریه، حوزه های علمیه و غیره را می تواند شامل شود که باعث تحول و اثرگذاری در جامعه می شود. مردم ایران ، اهل ذوق ، هنر و معماری بودند و بناهای زیبایی را بر مدفن این امامزادگان بنا نهادند که مظهر ظهور و بروز هنرهای مختلفی شد و این جنبه نیز به خودی خود جای تأمل و غور فراوان دارد. از جمله خواص بقاع علاوه بر جنبه هنری می توان به جنبه های اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی و روانی مکنون در آنها اشاره کرد. گردشگری این امامزادگان نیز منتج به ایجاد هویت ملی و دینی و همبستگی ملی و ایجاد محبت و الفت میان اقوام مختلف می شود.

۲-۲- تعریف بقعه متبرکه و امامزادگان[۱]

بقعه متبرکه مدفن امامزادگان (کلیه افرادی که با یک یا چند واسطه به امام معصوم (ع) منسوبند.) می باشد که در طول تاریخ در اثر جنگ یا علل مختلف به شهادت رسیده اند یا پس از وفات در آنجا دفن شده اند و به مرور زمان مدفن انها تبدیل به زیارتگاهی برای دوستداران مکتب اهل بیت (ع) شده است. مدفن برخی علمای بزرگ نیز به تسامح گاهی شامل این طرح خواهد بود. (شریفی و قاسمی سعادت آبادی ،۱۳۹۲: ۱۶).

استفاده از ذریه پیامبر اکرم(ص) در زمانیکه بین مسلمانان و شیعیان حیات ندارند؛ همانا رفتن به زیارت بُقاع و مراقد منوره این بزرگواران است که نشانه عشق و علاقه زائرین به پیامبر اکرم(ص) و ذریه آن حضرت می باشد. اصل مسئله مشروعیت زیارت قبر بزرگان دین، از جمله مسائل مسلّم نزد همه فرقه‌های اسلامی است. ائمه بزرگوار شیعه، همواره به زیارت قبر پیامبر اسلام(ص) و ائمه قبل از خود مشرف می‌شدند و زیارت نامه‌هایی نیز برای زیارت، از ایشان نقل شده که در کتاب پر ارج مفاتیح‌الجنان آمده است. صدور این زیارت نامه‌ها گواهی روشن بر مشروعیت و نیز انجام زیارت از سوی معصومین است. مقبره های مذهبی در مقایسه با سایر بناهای اسلامی (به جز مساجد) از اعتبار ویژه ای برخوردار بوده، مورد توجه عام هستند. کمتر شهر یا روستایی در ایران است که سهمی از چنین بناها  نداشته باشد هر چند اکثر مناطق ایران امامزاده دارند، اما پیامبران الهی مدفون در ایران بسیار کم هستند.

[۱]Definition holy shrine and Imamzadeh

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید