هزینه

• کیفیت

• نوآوری تولید

• اطمینان در تحویل

• زمان ارائه به بازار

شکل (2-7): مدل مطالعاتی پژوهش
فصل سوم
روش شناسی پژوهش
3-1- مقدمه:
انجام تحقیقات علمی و دستیابی به اهداف آن در گرو بکارگیری روششناسی ساختارمند، هدفمند و علمی می‌باشد. به عبارت دیگر، یکی از مشخصه‌هایی که نشاندهنده اعتبار و ارزش یک تحقیق علمی به شمار می‌آید، روش‌ها و ابزارهایی است که محقق در انجام تحقیق خود بکار گرفته است. بنابراین محقق باید در صدد بکارگیری روش‌های مناسبی برای انجام تحقیق باشد که به واسطه‌ آن به نتایج واضح، کارآمد و قابل اتکاء دست یابد و روند پیشرفت تحقیق برای او سهل و آسان گردد (حافظنیا، 1385).
بنابراین در این فصل به ماهیت روش انجام تحقیق علمی، معرفی جامعه و نمونه‌ آماری تحقیق، شیوه‌ نمونهگیری و تعیین حجم نمونه، ابزار و روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات، تحلیل روایی و پایایی ابزار مورد نظر تحقیق و مواردی دیگر و در نهایت نحوه‌ تحلیل یافته‌ها پرداخته می‌شود.
3-2-روش پژوهش:
روش اجرای تحقیق در واقع مجموعه فرآیندهایی است که به کمک آن‌ها تعیین می‌شود که اطلاعات مورد نظر از کجا، چگونه و با چه ابزاری جمعآوری شود. به طور کلی روش‌های تحقیق در علوم رفتاری را می‌توان با توجه به دو ملاک: الف) هدف تحقیق، ب) نحوه‌ گردآوری داده‌ها تقسیم کرد (سرمد و بازرگان، 1385)؛ که در ادامه نوع تحقیق حاضر بر اساس این دو شرح داده می‌شود.
در تقسیمبندی بر اساس هدف، تحقیقات علمی به 3 گروه بنیادی، کاربردی و تحقیق و توسعه تقسیم می‌گردد. با توجه به اینکه هدف از انجام این تحقیق، بررسی ارتباط کارکردهای مدیریت زنجیرۀ تأمین بر مزیت رقابتی می‌باشد، می‌توان بیان کرد که این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است؛ زیرا، هدف تحقیقات کاربردی توسعه‌ دانش کاربردی در یک زمینه‌ خاص بوده و به عبارتی اینگونه تحقیقات به سمت کاربرد عملی دانش هدایت می‌شود (سرمد و بازرگان، 1385).
در تقسیمبندی براساس نحوه گردآوری داده‌ها (طرح تحقیق)، تحقیقات علمی را بر اساس چگونگی به دست آودن داده‌های مورد نیاز می‌توان به 2 دسته تحقیق توصیفی (غیر آزمایشی) و تحقیق آزمایشی تقسیم کرد. تحقیق حاضر بر حسب نحوه‌ی گردآوری داده‌ها از نوع توصیفی (غیر آزمایشی) می‌باشد؛ زیرا طبق تعریف، تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش‌هایی است که هدف آن‌ها توصیف کردن شرایط و پدیده‌های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می‌تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرآیند تصمیمگیری باشد. البته لازم به ذکر است تحقیق توصیفی خود به 5 دسته: 1) تحقیق پیمایشی، 2) تحقیق همبستگی، 3) اقدام پژوهی، 4) بررسی موردی و 5) تحقیق پس رویدادی یا علّی مقایسه‌ای تقسیم می‌شود. که بایستی گفت تحقیق حاضر به دلیل اینکه به بررسی توزیع ویژگی‌های یک جامعه‌ی آماری می‌پردازد و جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده کرده از دسته تحقیقات پیمایشی؛ و از طرفی چون به دنبال رابطه‌ میان متغیرها بر اساس هدف تحقیق، سنجش اثرات متغیرها و بررسی فرضیات و مدلسازی رابطه‌ی بین متغیرها از طریق نرم افزار ليزرل که از نرمافزارهای مربوط به مدلسازی معادلات ساختاری می‌باشد، از دسته‌ همبستگی نیز به حساب می‌آید (سرمد و بازرگان، 1385).
3-3- جامعه آماری و روش نمونهگیری:
هدف از انجام هر تحقيقي، شناخت و پيشبيني يك پديده در جامعهْ آماري است. براي بدست آوردن شناخت از آن پديده، نمونههايي از آن جامعه انتخاب ميشود و بررسيها و تجزيه و تحليلها بر روي آن نمونه منتخب، انجام شده و سپس نتايج بدست آمده به كل جامعه تعميم داده ميشود (حافظنيا، 1385).
3-3-1- جامعهْ آماري تحقيق:
با توجه به تعریف، یک جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. معمولاً در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت (صفتها) متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد. به منظور گردآوری دادههای مورد نیاز درباره افراد جامعه میتوان یکی از روشهای زیر را به کار برد: (سرمد و دیگران، 1385: 177)

• گردآوری دادهها از طریق شمارش کامل افراد (سرشماری)

• گردآوری دادهها از طریق نمونهگیری

بدیهی است اگر جامعه مورد نظر کوچک و حجم و تعداد افراد آن کم باشد، میتوان آن را به طور کامل مطالعه نمود، ولی اگر جامعه بزرگ باشد و امکانات و مقدورات محقق اجازه ندهد، وی ناچار است از بین افراد جامعه تعداد مشخصی را به عنوان نمونه برگزیند و با مطالعه این جمع محدود، ویژگیها و صفات جامعه را مطالعه کرده، شاخصها و اندازههای آماری آن را محاسبه کند (حافظ نيا، 1385).
طبق مطالبی که عنوان شد جامعه آماری در این پژوهش، کلیه کارشناسان و مدیران برنامهریزی و لجستیک و تمامی سرپرستان متخصص و با تجربه در این زمینه با سابقه کاری بالای 3 سال و تحصیلات لیسانس و بالای لیسانس در شرکت پایاکلاچ و تأمینکنندگان رده اول این شرکت در سطح کشور میباشد. از آنجا که امکان دسترسی به تمامی شرکتهای تأمین کننده برای محقق ممکن نبود تنها 3 تأمینکننده را به همراه تولیدکننده بعنوان جامعه در دسترس منظور نموده که جمعاً حدود 258 نفر (واجد شرایط و ملاک مورد نظر در تحقیق) در شرکتهای مذبور، مشغول به فعالیت میباشند؛ البته ذکر این نکته ضروری است که تعداد شرکتها و نیز اعضای آنها در طول زمان متغیر بوده و ثابت نمیباشد. تعداد شرکتها و اعضای ذکر شده در این پژوهش مربوط به بازه زمانی مورد بررسی میباشند.
3-3-2- نمونه آماري تحقيق:
همانطور كه اشاره شد، گردآوري دادههاي مورد نياز در پژوهشهاي غيرآزمايشي (توصيفي) كه با روش پيمايشي و همبستگي انجام ميشود به دو طريق امكانپذير است: شمارش كامل افراد جامعه مورد مطالعه و نمونهگيري و انتخاب نمونه معرف از جامعه. در پژوهشهاي علوم رفتاري، نمونهگيري در مقايسه با شمارش كامل از چند جنبه برتري دارد. از جمله اين جنبهها ميتوان موارد زير را برشمرد (سرمد و دیگران، 1385):

• با صرفهتر بودن.

• سرعت عمل و كوتاهتر بودن زمان مورد نياز

• كيفيت دادهها از طريق دقت بيشتر در گردآوري و استخراج آنها.

در واقع نمونه عبارت است از تعدادی از افراد جامعه که صفات آنها با صفات جامعه مشابهت داشته و معرف جامعه بوده، از تجانس و همگنی با افراد جامعه برخوردار باشند و با مطالعه گروه نمونه و فهمیدن خصوصیات و ویژگیهایش، بتوان آن را به اعضای جامعه آماری تعمیم داد (حافظ نیا، 1389).
3-3-2-1- روش نمونهگيري:
به طور كلي در پژوهشهاي علوم رفتاري متداولترين روشهاي نمونهگيري به شرح زير است: نمونهگیری تصادفي ساده، طبقهاي، چندمرحلهای، خوشهای و سيسماتيك (سرمد و دیگران، 1385). روشی كه در اين پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، روش غير احتمالي در دسترس (هدفمند) ميباشد.
3-3-2-2- تعيين حجم نمونه تحقيق:
تعییین حجم نمونه اهمیت فراوانی در قابلیت تعمیم نتایج آزمون به جامعه دارد. روشهای مختلفی جهت تعیین حجم نمونه وجود دارد که دقیقترین روشها، روش ریاضی است. منظور از حجم نمونه تعداد کل عناصر موجود در نمونه و در مقابل، حجم جمعیت آماری مجموعه عناصر موجود در جامعه آماری است که مبنای محاسبه در نمونهگیری محسوب میشود. عوامل مهمی که در تعیین حجم نمونه مؤثر میباشند عبارتند از: واریانس دادهها، سطح اطمینان، دقت مورد نظر، حجم جامعه و توزیع جامعه آماری، سطح اطمینان و دقت توسط محقق مشخص میشود (بساقزاده،1390).
در اين پژوهش با توجه به محدود بودن حجم جامعه از فرمول كوكران براي محاسبهْ حجم نمونه استفاده ميشود.
در این رابطه:
تعداد حجم نمونه / تعداد جامعه مورد بررسي / درصد توزيع صفت در جامعه (برخوردار از صفت مدنظر) / درصد افرادي كه فاقد آن صفت در جامعه هستند / Z مقدار احتمال نرمال استاندارد / سطح خطا / دقت مورد نظر محقق می باشد (حافظ نیا، 1389).
تعداد نمونه مورد بررسي با استفاده از فرمول فوق با سطح اطمينان 95 درصد و با توجه به مقادير هر متغير، عبارت است از: