درک اهمیت
۸۷/۲۴
۷۸/۴
۷۵/۲۴
۰۳/۵
۱۸/۰
_
راحتی با کتابخانه
۴۵/۲۰
۱۹/۳
۰۲/۲۱
۸۱/۳
۱۶/۱-
_
بر اساس جدول (۴-۱۰)، نتایج تحقیق نشان داد که میانگین نمرات پسران تنها در بعد راحتی و اعتماد بهنفس در هنگام استفاده از کتابخانه، ( ۴۴/۷۰ = X ) از میانگین نمرات دختران ( ۰۵/۴۲ = X ) بیشتر است (۰۰۲/۰ > p ، ۲۲۷ = df ، ۱۳/۳ = t ).
فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری
۵-۱- مقدمه
هدف از پژوهش حاضر، پیشبینی ابعاد اضطراب چندبعدی کتابخانهای بر اساس ابعاد نگرش اینترنتی درمیان دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز بود. بدین منظور ابتدا رابطه ابعاد نگرش اینترنتی شامل سودمندی، عاطفی، نظارت و رفتاری با شش بعد اضطراب چندبعدی کتابخانهای مشتمل بر راحتی و اعتماد بهنفس در هنگام استفاده از کتابخانه، اضطراب عمومی کتابخانهای و فرایند جستوجوی اطلاعات، موانع در ارتباط با کارکنان، درک اهمیت آگاهی از چگونگی استفاده از کتابخانه، راحتی با فن آوری مورد استفاده در کتابخانه و راحتی با کتابخانه به عنوان یک مکان فیزیکی، مورد بررسی قرار گرفت. سپس تأثیر همزمان ابعاد نگرش اینترنتی با نظارت عامل جنسیت بر یکایک ابعاد اضطراب چندبعدی کتابخانهای این دانشجویان بررسی شد. در این فصل یافتههای این پژوهش در رابطه با هر یک از پرسشهای آن مورد بحث قرار میگیرد و از کاربردها و پیشنهادهای این پژوهش سخن به میان میآید.
بهمنظور یادآوری ویژگیهای ابعاد نگرش اینترنتی باید خاطر نشان کرد که بعد اول، سودمندی[۱۱۲] که گسترهای از باورهای آزمودنی را در مورد کاربرد فن آوری بهمنظور ارتقای قابلیتهای تحصیلی نشان میدهد؛ دوم، عاطفه[۱۱۳] که چگونگی احساسات شخصی آزمودنی را نسبت به فن آوری بیان میکند ؛ سوم، نظارت[۱۱۴] در هنگام استفاده از اینترنت، که به نظر آزمودنی درباره سهولت یا صعوبت بهرهگیری از فن آوری مربوط است؛ و چهارم بعد رفتاری[۱۱۵] که به نظرات آزمودنی در مورد الزامات و فراوانی بهرهگیری از فن آوری در رفتار واقعی میپردازد(تسائی، ۲۰۰۱).
۵-۲- رابطه ابعاد نگرش اینترنتی و اضطراب چندبعدی کتابخانهای
یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که بعد اول نگرش اینترنتی (سودمندی) با هیچکدام از ابعاد اضطراب چندبعدی کتابخانهای رابطه نداشت. اما ابعاد دیگر نگرش اینترنتی شامل عاطفی، نظارت بر استفاده از اینترنت و رفتاری با بعضی از ابعاد اضطراب چندبعدی کتابخانهای (شامل راحتی و اعتماد بهنفس در استفاده از کتابخانه، اضطراب عمومی کتابخانهای و فرایند جستوجوی اطلاعات، موانع در ارتباط با کارکنان، درک اهمیت چگونگی استفاده از کتابخانه، راحتی با فن آوری مورد استفاده در کتابخانه و راحتی با کتابخانه به عنوان یک مکان فیزیکی) رابطه معنادار دیده شد. نتایج این مطالعه، با نتایج مجموعهای پژوهش ها همسو است(برای مثال اون، ۱۹۹۱؛ جیربک، مایر و کوردیناک، ؛۲۰۰۱؛ آنوگبوزی،۱۹۹۳؛ زاهنیر،۱۹۹۳؛ کیفر، ۱۹۹۳؛ جیکوب سان و مارک، ۱۹۹۵؛ آنوگبوزی، ۱۹۹۶؛ جیائو و آنوگبوزی، ۱۹۹۷؛ سیورت و لتال، ۱۹۸۸؛ کولتاو، ۱۹۸۸،۱۹۹۱؛ کلوباس و کلید، ۲۰۰۰؛ میزراچی و شوهام، ۲۰۰۴).
نتایج به دست آمده از این پژوهش، ضمن تأیید نتایج تحقیقات انجام شده توسط سایر پژوهشگران، حاکی از آن است که بین بعضی از ابعاد نگرش اینترنتی و اضطراب چندبعدی کتابخانهای رابطه معنادار وجود دارد. در تفسیر معناداری رابطه بین بعد نظارت بر استفاده از اینترنت و بعد راحتی و اعتماد بهنفس اضطراب چندبعدی کتابخانهای می توان گفت، نظارت بر استفاده باعث ایجاد اعتماد بهنفس در هنگام استفاده از اینترنت میشود. به عبارتی به سهولت یا دشواری بهرهگیری از فن آوری مربوط است(کی، ۱۹۹۳). لذا، افرادی که در هنگام استفاده از اینترنت دارای احساس راحتی و مستقل بودن هستند کمتر دچار ناراحتی در هنگام استفاده از فن آوریهای موجود در کتابخانه میشوند. همچنین راحتی و اعتماد بهنفس درهنگام استفاده از کتابخانه مبین توانایی دانشجو در استفاده از کتابخانه به طور مستقل و با اعتماد بهنفس، میباشد(ون کمپن، ۲۰۰۳). بر این اساس، میتوان گفت که هر دو بعد از نظر ایجاد احساس استقلال و اعتماد بهنفس در هنگام استفاده از کتابخانه و فن آوریهای موجود در آن از جمله اینترنت مشترک هستند. لذا، میتوان نتیجه گرفت که بین اضطراب کتابخانهای در بعد راحتی و اعتماد به نفس در استفاده و بعد نظارت بر استفاده از اینترنت رابطه وجود دارد.
در زمینه رابطه بین ابعاد عاطفی، نظارت بر استفاده از اینترنت و رفتاری نگرش اینترنتی با بعد اضطراب عمومی کتابخانهای و فرایند جستوجوی اطلاعات از متغیر اضطراب چندبعد کتابخانهای میتوان گفت اضطراب عمومی کتابخانهای ترس و اضطراب هنگام استفاده و یا حتّی هنگام تفکر استفاده از کتابخانه ” است ( ملون، ۱۹۸۶). به عبارت دیگر، اضطراب عمومی کتابخانهای هرگونه نشانههای عاطفی منفی هنگام استفاده و یا تفکر استفاده از کتابخانه از قبیل ترس، نگرانی، تردید، اضطراب، احساس عدم توانایی و کفایت، احساس تنهایی، احساس آشفتگی و غیره را شامل میگردد. این اضطراب همواره مانعی روانشناختی، برای بسیاری از کاربران کتابخانهها بوده، عوارض گوناگون اضطراب کتابخانهای باعث میشود کاربر هنگام حضور و استفاده از کتابخانه، آرامش و احساس راحتی نداشته و در نتیجه کتابخانه را قبل از پایان پژوهش خود ترک کرده و یا تمایل کمتری به استفاده از کتابخانه پیدا کند ( هیگینز[۱۱۶]، ۲۰۰۱؛ به نقل از عرفانمنش و دیدگاه، ۱۳۸۸). از طرف دیگر بعد عاطفی به چگونگی احساسات شخصی آزمودنی را نسبت به فن آوری برمیگردد(کی، ۱۹۹۳). لذا، عملکرد عاطفی مثبت نسبت به فن آوری و اینترنت با کم اضطرابی کاربر به هنگام استفاده از کتابخانه و فن آوریهای موجود در آن رابطه دارد. در مورد بعد نظارت بر استفاده، همانطور که بیان شد نظارت به احساس استقلال و اعتماد بهنفس در هنگام استفاده از اینترنت مربوط است(تسائی،۲۰۰۳)، پس نگرش مثبت در این بعد با اعتماد بهنفس و نهایتا کم اضطرابی رابطه دارد. بعد رفتاری نیز مبین الزامات بهرهگیری از فن آوری در رفتار واقعی کاربران و فراوانی استفاده از اینترنت است. پایین بودن فراوانی استفاده از اینترنت، به پایین آمدن مهارت در استفاده از اینترنت و فن آوریهای موجود در کتابخانه میشود. نهایتاً به کارگیری اینترنت را تحت تأثیر قرار میدهد(کلید، ۲۰۰۰). بنابراین احتمال میرود افزایش استفاده از اینترنت به افزایش مهارت در میان کاربران که این نیز به نوبه خود باعث کاهش اضطراب میشود.
یافتهی دیگر این پژوهش نشانگر معناداری رابطه بین بعد راحتی با فن آوری موجود در کتابخانه با ابعاد عاطفی و رفتاری بود. راحتی با فن آوریهای کتابخانهای، سطح راحتی دانشجو با فن آوری مورد استفاده در کتابخانه شامل فهرست پیوسته[۱۱۷]، پایگاههای اطلاعاتی پیوسته و توانایی دانشجو برای استفاده از منابع ناپیوسته[۱۱۸] را نشان میدهد(ون کمپن، ۲۰۰۳). لذا، راحتی با فن آوری باعث پایین آمدن احساس اضطراب و درنتیجه درک و نگرش مثبت نسبت به اینترنت میگردد و با رفتار واقعی کاربران جهت استفاده بیشتر از اینترنت رابطه دارد. چرا که وجود احساس مثبت نسبت به مفید بودن فن آوری و بالاخص اینترنت به بالا رفتن فراوانی استفاده از اینترنت و بالطبع راحتی با فن آوری میشود(شوهام و میزراچی، ۲۰۰۴).
همچنین یافتهها مبین معنارداری رابطه بین بعد نظارت بر استفاده نگرش اینترنتی با بعد راحتی با کارکنان کتابخانه از اضطراب چندبعدی کتابخانهای بود. راحتی با کارکنان عبارت است از درک دانشجو از پذیرا بودن کارکنان(ون کمپن، ۲۰۰۳). به عبارتی، اعتماد بهنفس بالا در استفاده از فن آوری و اینترنت، با بالا بودن اعتماد بهنفس در مورد کارکنان در رابطه است. لذا، احساس سستی و عدم آگاهی بیشتر در رابطه با فن آوری و اینترنت، میتواند دانشجویان را از نزدیکی به کتابداران بازدارد، چراکه نشاندهنده عدم مهارت آنها با فن آوری و در نتیجه عدم آشنایی آنها با کتابخانه میباشد. بر همین اساس قابل انتظار است که بین این دو بعد رابطه معنادار وجود داشته باشد.
در نهایت از میان ابعاد نگرش اینترنتی، تنها بعد رفتاری با بعد راحتی با کتابخانه به عنوان یک مکان فیزیکی از ابعاد اضطراب چندبعدی کتابخانهای، رابطه معنادار دیده شد. در تفسیر این رابطه میتوان گفت بعد رفتاری نگرش اینترنتی، نشانگر عملکرد رفتاری کاربران در کارکردن با فن آوری و اینترنت است. فردی که نگرش مثبتی نسبت به یک شیء یا یک موضوع دارد، تمایل و آمادگی بیشتری دارد تا در همان زمینهی مورد علاقهی خود اقدامات و اعمالی را انجام دهد. کتابخانه میتواند یکی از همین موضوعات مورد علاقه باشد که شامل هم ساختمان کتابخانه و هم درونیات کتابخانه از جمله کارکنان و تجهیزات و منابع است. راحتی با کتابخانه به عنوان یک مکان فیزیکی به درک دانشجو از امن و راحت بودن فضای فیزیکی کتابخانه مربوط است(ون کمپن، ۲۰۰۳). بر این اساس، راحت بودن با فیزیک کتابخانه در رفتار کاربر درهنگام کار با تجهیزات کتابخانهای از جمله مراکز اطلاع رسانی کتابخانه که فن آوریها از جمله اینترنت و پایگاههای اطلاعاتی را شامل میشود، رابطه وجود دارد که دور از انتظار نمیباشد.
از میان روابط معنادار موجود بالاترین رابطه میان بعد اضطراب عمومی کتابخانهای و فرایند جستوجوی اطلاعات با ابعاد عاطفی و رفتاری نگرش اینترنتی میباشد. این امر بیان کننده اهمیت دادن به بالابردن درک مثبت کاربران از اینترنت از طریق افزایش کار با اینترنت به جهت بالابردن مهارت کاربران، برای کاهش اضطراب عمومی کتابخانهای میباشد.
۵-۳- پیشبینی بعد راحتی و اعتماد بهنفس در هنگام استفاده از کتابخانه بر اساس ابعاد نگرش اینترنتی
در پیشبینی بعد راحتی و اعتماد بهنفس در هنگام استفاده از کتابخانه بر اساس ابعاد نگرش اینترنتی، نتایج پژوهش نشان داد، که با ورود همزمان ابعاد نگرش اینترنتی به معادله رگرسیون تنها بعد نظارت در هنگام استفاده از اینترنت، به صورت مثبت پیشبینی کننده بعد راحتی و اعتماد بهنفس در هنگام استفاده از کتابخانه است. مروری بر نتایج تحقیقات انجام شده توسط سایر پژوهشگران حاکی از آن بود که بین ابعاد نگرش و ابعاد اضطراب ارتباط معناداری وجود دارد(برای مثال، جیربک، مایر و کوردیناک، ۲۰۰۱؛ آنوگبوزی،۱۹۹۳؛ کیفر، ۱۹۹۳؛ جیکوب سان و مارک، ۱۹۹۵؛ آنوگبوزی، ۱۹۹۶؛ جیائو و آنوگبوزی، ۱۹۹۷؛ کولتاو، ۱۹۸۸،۱۹۹۱؛ میزراچی و شوهام، ۲۰۰۴).
در تفسیر این نتیجه میتوان عنوان کرد، افرادی که در هنگام استفاده از اینترنت بیشتر احساس نظارت و استقلال دارند، به راحتی میتوانند در هنگام استفاده از کتابخانه احساس ترس نداشته باشند و با اعتماد بهنفس بالا به انجام فعالیتهای کتابخانهای بپردازند. فعالیتهایی که امروزه تا اندازه زیادی متّکی بر فن آوریهای رایانهای و اینترنتی از جمله دسترسی به پایگاههی اطلاعاتی، منابع ناپیوسته و پیوستهای که کتابخانهها از طریق برقراری اشتراک به کاربران این خدمات را ارائه میدهند، میباشند.
yle="box-sizing: inherit; width: 1104px;" width="531">
[شنبه 1399-09-22] [ 12:59:00 ق.ظ ]
|