عدم کنترل دقیق رژیم غذایی، خواب، فعالیتهای جسمانی، شغل آزمودنیها
- میزان انگیزش آزمودنیها به هنگام شرکت در تمرین و آزمون قابل کنترل نبود.
فصل دوم
مروری بر مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱٫ مقدمه
هر تحقیقی از لحاظ علمی باید پشتوانههایی داشته باشد تا نظرات دیگر محققان و پژوهشگران را با معرفی منابع موجود عنوان و اعتبار و پشتوانهای برای یافتههای پژوهشی فراهم نموده و به تبیین بهتر موضوع کمک نماید. این فصل به بررسی پیشینه تحقیق میپردازد.
۲-۲٫ مبانی نظری
۲-۲-۱٫ تمرین مقاومتی
از جمله تمریناتی که ورزشکاران برای بهبود عملکرد از آنها بهره میگیرند، تمرینات مقاومتی میباشد. تمرینات مقاومتی از لحاظ تاریخی مفهوم افزایش قدرت و اندازه عضلانی را داشتهاند. تمرین مقاومتی، به عنوان مؤثرترین روش توسعه قدرت عضلات اسکلتی معرفی شده است و در حال حاضر به وسیله بسیاری از سازمانهای مهم سلامتی به منظور بهبود آمادگی جسمانی و سلامتی توصیه میشود (اسکلامبرگر[۳۰] و همکاران، ۲۰۰۱). تمرینات مقاومتی از طریق افزایش قدرت عضله، توان و سرعت، هایپرتروفی، استقامت عضلانی، عملکرد حرکتی، تعادل و هماهنگی نقش مهمی در بهبود عملکرد ورزشی بر عهده دارد (نورشاهی و همکاران، ۱۳۸۹؛ کرامر و راتامس، ۲۰۰۴). علاوه بر پیامد اصلی تمرین مقاومتی که بهبود قدرت و استقامت عضلانی میباشد، ورزشکار با توسعه قدرت بیشینه از سایر خصوصیات عملکردی از قبیل توان، عملکرد استقامتی (زمان تا واماندگی) بهرهمند میشود. همچنین تمرینات مقاومتی که گروههای عضلانی بزرگ را دربرمیگیرد و حجم بالایی داشته باشد، استقامت قلبی- عروقی را افزایش داده و فشار خون سیستولی زمان استراحت را کاهش میدهد (تن[۳۱]، ۱۹۹۹).
۲-۲-۱-۱٫ ویژگیهای اصلی تمرین مقاومتی
ویژگیهای اصلی که تحت تأثیر تمرینات مقاومتی قرار میگیرند، عبارتند از قدرت عضلانی، توان، هایپرتروفی و استقامت عضلانی موضعی. سایر متغیرها از قبیل سرعت، تعادل، هماهنگی، توانایی پرش، انعطافپذیری و دیگر متغیرهای عملکرد حرکتی نیز به طور مثبتی تحت تأثیر این قبیل تمرینات قرار میگیرند (شریفی مقدم، ۱۳۹۰).
۲-۲-۱-۱-۱٫ قدرت
قدرت، توانایی سیستم عصبی- عضلانی برای تولید نیرو در انواع حرکات و فعالیتهای بدنی بوده و از اجزای مهم ارزیابی آمادگی جسمانی میباشد. البته هر ورزشی به جنبه خاصی از قدرت نیاز دارد. لذا بهترین روشهای بهبود قدرت براساس هدف برنامه تمرینی (افزایش قدرت، توده عضله، استقامت عضلانی، پیشگیری از آسیب و غیره) همواره مدنظر ورزشکاران و مربیان میباشد (استون[۳۲] و همکاران، ۲۰۰۳). افزایش قدرت و اندازه عضلانی و افزایش تراکم استخوانی، سازگاریهای عمومی با تمرین قدرتی هستند. تمرین قدرتی به مدت ۳ تا ۶ ماه میتواند باعث افزایش قدرت به میزان ۲۵ تا ۱۰۰ درصد گردد. میزان افزایش قدرت به عوامل متعددی از جمله سن، جنس، سطح اولیه قدرت، روش و نوع تمرین وابسته است (رابرگز و رابرتس، ۲۰۰۰؛ سندگل، ۱۳۷۲؛ گائینی و رجبی، ۱۳۸۸؛ مکآردل و همکاران، ۱۹۹۷). زنان در مقایسه با مردان افزایش قدرت یکسانی را در تمرینات مشابه تجربه میکنند، با این تفاوت که میزان هایپرتروفی در آنها کمتر است. در واقع، قدرت عضلانی بسیاری از زنان بدون هیچگونه تغییر محسوسی در اندازه عضله، به میزان دو برابر افزایش مییابد. دستگاه عصبی و افزایش توده عضلانی، عوامل اصلی افزایش قدرت به شمار میآیند. افزایش اولیه قدرت عضلانی، حین چند هفته اول تمرین قدرتی، بدون تغییر بارز در اندازه عضله ایجاد میشود. در واقع علت افزایش قدرت در چند هفته اول، سازگاری عصبی است، یعنی بهبود هماهنگی عضلات و فعالتر شدن عضلات حرکت دهنده اصلی است. انوکا[۳۳] در بحث قانعکنندهای اشاره میکند که افزایش قدرت می تواند بدون تغییرات ساختاری عضله به دست آید اما بدون سازگاری این کار ممکن نیست. بنابراین قدرت صرفاً از ویژگیهای عضله نبوده، بلکه از ویژگیهای سیستم حرکتی است (ویلمور و کاستیل، ۲۰۰۸).
افزایش قدرت عضله را میتوان به تغییر در الگوی فراخوانی واحدهای حرکتی و همزمانی به کارگیری واحدهای حرکتی برای فعالیت هماهنگ نیز نسبت داد. واحدهای حرکتی به وسیله سلولهای عصبی یا نرونها کنترل میشوند که میتوانند تکانههای تحریک کننده[۳۴] و مهارکننده (بازدارنده)[۳۵] تولید کنند. تحریک، انقباض واحد حرکتی را موجب میشود؛ از سوی دیگر، مهار، از اعمال نیرو توسط عضلات، بیش از مقدار تحمل بافت پیوندی (تاندونها) و استخوانها جلوگیری میکند. فعالیت متعادل این دو فرآیند دستگاه عصبی، موجب اطمینان از ایمنی انقباض عضلانی میشود. نیروی ناشی از انقباض، به تعداد واحدهای حرکتی که منقبض خواهند شد و تعدادی که در حالت استراحت باقی خواهند ماند، بستگی دارد. اگر تعداد تکانههای تحریککننده، بیشتر از تعداد تکانههای بازدارنده باشد، واحد حرکتی معینی تحریک خواهد شد و در ایجاد انقباض و تولید نیرو شرکت خواهد کرد. در غیر این صورت، واحد حرکتی مورد نظر، در حالت استراحت باقی خواهد ماند. بر پایه این نظریه که در نتیجه تمرین ، تکانه بازدارنده خنثی شده و عضله قادر به انقباض قوی تر میشود ، منطقی است اگر بگوییم که افزایش قدرت تا حد زیادی، پیامد افزایش توانایی فراخوانی واحدهای حرکتی، برای تولید نیروی انقباضی است. این پاسخ سازشی تنها با استفاده از بارهای تمرینی سنگین و بیشینه تسهیل میشود و این نوع تمرین، تنها زمانی ایمن خواهد بود که تاندون ها با تمرینات شدید سازگاری پیدا کرده باشند (بومپا، ۲۰۰۲). همچنین مکانیسمهای مهاری دستگاه عصبی – عضلانی، مانند اندامهای وتری-گلژی ، برای جلوگیری از اعمال نیروی عضلانی بیش از حد تحمل استخوانها و بافتهای همبند، از اهمیت زیادی برخوردار هستند. این کنترل همان مهار خود بخودی است. تمرین مقاومتی میتواند تکانههای باز دارنده را به تدریج کاهش و یا با آن مقابله کند و به عضله این اجازه را بدهد تا به سطوح بالاتری از قدرت دست یابد. بنابراین، افزایش قدرت ممکن است از طریق کاهش مهار عصبی به دست آید (سندگل، ۱۳۷۲؛ گائینی و رجبی، ۱۳۸۸؛ مکآردل و همکاران، ۱۹۹۷). تمرینات مقاومتی، مهارت و هماهنگی را در شدتهای بالا بهبود میبخشند .این نوع تمرینات برای اجرای بهینه، فراخوانی تارهای عضلانی را به منظور کارایی بیشتر به حد مطلوبی میرسانندو همچنین موجب صرفه جویی در مصرف انرژی عضلانی میگردند (گائینی و رجبی، ۱۳۸۸). از مکانیزمهای درگیر در هایپرتروفی عضلانی میتوان به افزایش فعالیت هورمون تستوسترون، هورمون رشد، عاملهای رشدی و کاتکولامینها اشاره کرد (ویلمور و کاستیل، ۲۰۰۸).
۲-۲-۱-۱-۳٫ توان عضلانی
توسعه توان عضلانی، هم از لحاظ عملکرد ورزشی و هم از منظر سبک زندگی حائز اهمیت است. از لحاظ تعریف، توان بیشتر هنگامی ایجاد میشود که مقدار معینی کار در دوره ی زمانی کوتاهتری انجام شود. مشارکت کنندههای عصبی- عضلانی برای افزایش توان عضلانی عبارت است از: مقدار بیشینه توسعه نیرو، قدرت عضلانی در سرعتهای انقباضی آهسته و سریع، عملکرد چرخه کوتاه شدن-کشش، هماهنگی الگوهای حرکتی و مهارت (شریفی مقدم، ۱۳۹۰).
تحقیقات زیادی بهبود توان را متعاقب یک برنامه تمرین مقاومتی سنتی نشان داده اند (شریفی و همکاران، ۱۳۹۰). به منظور افزایش توان با استفاده از تمرینات مقاومتی، استفاده از بارهای سبک تا متوسط (۱RM60-30 درصد) در سرعت انقباضی بالا (دو تا سه دقیقه استراحت بین ستها) توصیه شده است (کرامر[۳۶] و همکاران، ۱۹۹۶؛ ۲۰۰۰). برخی از مطالعات حاکی از آن است که یک برنامه تمرینی شامل حرکات توانی با استفاده از وزنههای سبکتر، در بهبود پرش عمودی در مقایسه با تمرینات مقاومتی سنتی مؤثرتر خواهد بود. از طرفی تمرین مقاومتی سنگین با سرعت آهسته و حرکات بیشتر باعث بهبود در قدرت بیشینه می شود، این تمرینات حتی ممکن است واقعا برونده توان را کاهش دهد مگر اینکه با حرکات انفجاری انجام شود (هاکین[۳۷] و همکاران، ۱۹۸۹). به عبارتی در تمرینات سنتی امکان انجام حرکات سریع در بارهای کاری بالا وجود ندارد. با این وجود تمرینات مقاومتی بالستیک (حرکات انفجاری در دامنه کامل حرکت مفصل) بر این محدودیت غالب شدهاند. به عنوان مثال در حرکت پرش اسکات که با شدت ۱RM 30 درصد انجام شود، عملکرد پرش عمودی بیشتر از تمرینات مقاومتی سنتی اسکات پشت و تمرینات پلایومتریک افزایش پیدا میکند (شریفی مقدم، ۱۳۹۰).
۲-۲-۱-۱-۴٫ استقامت عضلانی
استقامت عضلانی به توانایی یک عضله یا گروه عضلات برای انجام تکراری حرکت علیه یک مقاومت زیر بیشینه اشاره می کند (هافمن[۳۸]، ۲۰۰۶). نشان داده شده که تمرینات مقاومتی می تواند باعث بهبود استقامت عضلانی موضعی شود. استقامت عضلانی بستگی به مکانیسمهای هوازی و بیهوازی دارد. افزایش ظرفیت بیهوازی در نتیجه تمرینات مقاومتی میتواند در افزایش استقامت عضلانی مشارکت داشته باشد. تحقیقات زیادی حاکی از ارتباط بین قدرت بیشینه با توان و استقامت عضلانی در رشتههای ورزشی مختلف میباشد (گوتو[۳۹] و همکاران، ۲۰۰۴؛ استون و کویتر[۴۰]، ۱۹۹۴؛ فایگن بوم و همکاران، ۱۹۹۹). به طوری که گفته میشود ورزشکاران قویتر استقامت مطلق بیشتری نیز دارند (استون و همکاران، ۲۰۰۸). نشان داده شده که تمرینات مقاومتی با شدت متوسط تا پایین (۱RM %60-40) با تکرارهای زیاد ( بیشتر از ۱۵ تکرار) و دوره های استراحت کوتاه (کمتر از ۹۰ ثانیه)، برای بهبود استقامت موضعی یا نسبی موثرتر هستند (شریفی مقدم، ۱۳۹۰). به طوری که عقیده بر این است که به منظور افزایش استقامت عضلانی ۱- انجام تکرارهای بالا (ستهای طولانی مدت) و ۲- کاهش ریکاوری بین ستها لازم است (استون و همکاران، ۲۰۰۸). همچنین سازگاریهای فیزیولوژیکی در اثر تمرینات مقاومتی با تکرارهای بالا عبارتند از: افزایش در تحمل لاکتات، بهبود سیستمهای هوازی و بیهوازی یا به طور ساده افزایش تحمل کار با شدت بالا، بهبود الگوی فراخوانی عضلات، بهبود جابجایی لاکتات، آستانه لاکتات، کاهش پاسخ ضربان قلب به تمرین و افزایش مویرگها (اوهارا[۴۱] و همکاران، ۲۰۰۴).
۲-۲-۱-۱-۵٫ عملکرد حرکتی
طبق گزارش دلکل یوز[۴۲] و همکاران (۱۹۹۵)، اثر تمرینات مقاومتی روی عملکردهای مختلف حرکتی در تحقیقات زیادی مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین اهمیت بهبود عملکرد حرکتی در نتیجه این قبیل تمرینات، نه تنها برای حرکات ویژه ورزشکاران کاربرد دارد، بلکه همچنین در عملکرد فعالیتهای روزمره زندگی یعنی تعادل، بالارفتن از پله و غیره مهم است. اصل ویژگی برای بهبود عملکرد حرکتی مهم است چرا که بیشترین بهبود وقتی مشاهده میشود که تمرین مقاومتی، ویژه تکلیف یا فعالیت خاصی طراحی شود (فایگن بوم[۴۳] و همکاران، ۲۰۰۹).
۲-۲-۱-۱-۶٫ پرش عمودی
به نقل از کرامر و همکاران (۲۰۰۳)، تولید نیرو به طور مثبتی با ارتفاع پرش عمودی همبستگی دارد و مطالعات زیادی بهبود معنیدار پرش عمودی را متعاقب تمرینات مقاومتی نشان دادهاند. همچنین برخی از تحقیقات بهبود معنیدار پرش عمودی را با استفاده از بارهای سبک ( کمتر از ۱RM %60) نشان دادهاند، که از تئوری تمرینات بالستیک با سرعت بالا حمایت میکند، در حالی که تحقیقات دیگر شدتهای تمرینی بالاتر (بیشتر از ۱RM %80) را مؤثر در افزایش پرش عمودی میدانند. نشان داده شده که برنامه تمرین مقاومتی چند ستی برای بهبود عملکرد پرش عمودی در مقابل تمرین مقاومتی تک ستی مؤثرتر میباشد و در مطالعه دیگری گزارش شد پنج تا شش روز تمرین در هفته در بازیکنان فوتبال دانشگاهی باعث افزایش بیشتری در پرش عمودی در مقایسه با برنامههای تمرینی سه تا چهار روز در هفته میشود (شریفی مقدم، ۱۳۹۰).
۲-۲-۱-۱-۷٫ سرعت
yle="box-sizing: inherit; width: 1104px;" width="531">
|
[شنبه 1399-09-22] [ 02:12:00 ق.ظ ]
|
