تعریف لغوی
بر اساس تعریف «فرهنگ انگلیسی آکسفورد» ، پولشویی «… عبارت است از انتقال وجوهی با منشاء مشکوک یا غیرقانونی و معمولاً در ارتباط با یک کشور خارجی و بازیافت[۱] مجدد آن در جامه آنچه به نظر میرسد پاک[۲] باشد یا از منابع قانونی تحصیل شده باشد».[۳] منبع خارجی ذکر شده در «فرهنگ آکسفورد» محتمل الوقوع است لیکن ممکن است جامعیت نداشته باشد.
در عبارات دیگری، از واژههای «پول داغ»[۴]، «پول خاکستری»[۵]، «پول کثیف[۶]»، «معاملات کثیف[۷]»، «درآمدهای کثیف[۸]»، «پول سیاه[۹]» و نیز در قالب کلاهبرداریهای مختلف، از جمله «کلاهبرداری بانکی[۱۰]»، «کلاهبرداری انتقال[۱۱]»، «کلاهبرداری توسط نامه[۱۲]»، «کلاهبرداری از اسرار[۱۳]» و جرائم مشابه دیگری نظیر «فرار از مالیات[۱۴]»، «رشوهخواری[۱۵]»، «جنایات سازمان یافته[۱۶]»، «اغفال و انحراف[۱۷]»، «معامله جنسی[۱۸]»، «تجارتهای پَست[۱۹]»، «استثمار در مزرعهداری[۲۰]»، «دزدی اموال دولتی[۲۱]»، «معاملات مواد مخدر[۲۲]»، «معاملات غیرمجاز اسلحه[۲۳]»، «کلاهبرداری[۲۴]»، «کلاشی و اخّاذی[۲۵]»، «قاچاق کردن[۲۶]»، «قاچاق انسان»، «فحشاء غیرقانونی[۲۷]»، «فساد و انحراف[۲۸]»، «جعل اسناد[۲۹]»، «کلاهبرداری و حیله با اشیاء هنری و عتیقهها[۳۰]»، و «کلاهبرداری مالیاتی[۳۱]» سخن رفته است.
پولشویی را «سومین تجارت مهم جهان» نامیدهاند و این جمله به کرّات در منابع پولشویی تکرار شده است[۳۲]؛ به همین دلیل، گاه میبینم به عنوان یک «علم» از آن یاد میشود[۳۳]. گاهی پیشرفتهای مرتبط با «مقابله با پولشویی»[۳۴]زمینه را برای «شکارپولهای کثیف»[۳۵] فراهم میآورد. همچنین از اصطلاحات ترکیبی دیگری نظیر پولشویی با «تجارت اعتباری»[۳۶]، «تجارت هوشمند»[۳۷]، «پولهای عمده»[۳۸]، «ضد پول»[۳۹]، «جنایت در فضا»[۴۰]، یا «پول در فضا»[۴۱] استفاده میشود. میتوان گفت که تأمین مالی تروریسم پولشویی در خلاف جهت است، یعنی پول بالقوه پاک را میتوان برای مقاصد غیر قانونی وارد مجراهای مالی کرد
در قانونگذاری چون مرز فعالیتهای قانونی و غیرقانونی با دو محور اعتبار زمان (عطف به ماسبق شدن) و اعتبار مکان (مرزهای سیاسی کشورها) تغییر میکند، نمیتوان پرسید که چرا کشورهای دیگر در امحاء موارد خلاف و غیرقانونی یک کشور همکاری نمیکنند. کنوانسیونهای بینالمللی به طور کلّی برای کشورهایی که به آنها ملحق شدهاند در حکم قانون هستند. در عین حال که ممکن است قوانین خاص اجرای همه مفاد آنرا نداشته باشند. بنابراین، نمیتوان تعاریف پولشویی را از حیطه نفس جرائم مستثنی کرد. به طور مثال، اگر رباخواری، قمار بازی، و روسپیگری در کشوری جرم نیست نباید انتظار داشت درآمد حاصل از آن مشمول پولشویی شود، و در انتقال چنین ثروتهایی به کشورهای دیگر نیز همین قاعده برقرار خواهد بود.
ب- تعریف اصطلاحی
در سادهترین عبارت،پولشویی،پردازش عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه به منظور پنهان کردن یا تغییر ظاهر منشأ غیرقانونی آن است.در مستندات بین المللی و قوانین مقررات تدوین شده در کشورهای مختلف در زمینه مبارزه با پولشویی،این پدیده به صورتهای زیر تعریف شده است:
۱٫در دستورالعمل جامعه اروپایی مصوب مارس ۱۹۹۰، تعریف پولشویی به صورت زیر میباشد:
تبدیل یا انتقال یک دارایی،با علم به اینکه از فعالیتهای مجرمانه به دست آمده باشد،به منظور پنهان داشتن یا گم کردن رد منشأ غیرقانونی آن دارایی؛یا کمک به شخصی که مرتکب چنین جرمی شده است،برای گریز از پیامدهای قانونی جرم مزبور[۴۲].
همچنین،در این دستورالعمل،تعریف پولشویی موارد زیر را نیز دربر میگیرد:
پنهان کردن یا تغییر ظاهری منشأ،مکان،قصد،رفتار،حقوق یا مالکیت واقعی مربوط به یک دارایی با علم به اینکه آن دارایی از فعالیتهای مجرمانه به دست آمده است.
این تعریف،در واقع برگرفته از تعریف ارائه در بند ۱-ب ماده سه پیماننامه وین است که در ۱۹ دسامبر ۱۹۸۸ به امضای اعضای رسیده است ۲با این تفاوت که در پیماننامه وین،تنها پولهای به دست آمده از جرائم سازمان یافته و به ویژه مواد مخدر گنجانیده شده بود.
۲٫تعریف پولشویی در پیماننامه شورای اروپا مربوط به نشست اوت ۱۹۹۰ استراسبورگ تکمیل شد و موارد زیر به تعریف ارائه شده در دستور عمل جامعه اروپا افزوده شد:
«تحصیل، تملک، یا استفاده از داراییهای به دست آمده از منابع غیرقانونی، و نیز هر گونه مشارکت، مباشرت، دسیسهچینی برای ارتکاب، اقدام به ارتکاب، یا کمک، ترغیب، تسهیل، و پنهانکاری هرگونه جرم مرتبط با پولشویی.»
به استناد گزارش توضیحی پیماننامه مزبور،یکی از مهمترین دلایل افزون موارد بالا به تعریف پولشویی،زدودن کاستیهای موجود در تعریف ارائه شده در پیماننامه وین،با هدف جلوگیری از استخدام وکیل یا متخصصان مالی توسط مجرمان برای مقاصد پولشویی بیان شده است.[۴۳]
۳٫کمیسیون داخلی آمریکایی کنترل و سوءاستفاده از مواد مخدر[۴۴]در ماده دو جرائم پولشویی مصوب می ۱۹۹۹،پدیده پولشویی را به صورت زیر تعریف کرده است:
«کسب،تصرف،نگهداری،به کارگیری،پنهانسازی،تغییر ماهیت یا تبدیل،دست به دست کردن مالی با علم به اینکه شخص میداند یا براساس شواهد و قراین باید بداند که مال مزبور از عواید حاصل از قاچاق مواد مخدر یا سایر جرائم مهم به دست آمده است.»
کمیسیون مزبور علاوه بر موارد بالا،مشارکت،کمک و همدستی،تبانی،مقدمهچینی و مشاوره و ترغیب اشخاص به ارتکاب جرم پولشویی و کمک به اشخاص مجرم برای فرار از پیامدهای قانونی عمل خود را،جرم پولشویی تلقی میکند.
۴٫براساس تعریف مصوب سازمان بین المللی پلیس کیفری[۴۵]،پولشویی عبارت است از هر نوع عمل یا اقدام به عمل برای مخفی کردن یا تغییر ظاهر دادن هویت عواید نامشروع به طوری که وانمود شود از منابع قانونی سرچشمه گرفتهاند.[۴۶]
۵٫گروه کاری اقدام مالی برای مبارزه با پولشویی[۴۷]،در گزارشی فرآیند عمل یا رفتار پولشویی را شرح داده است که شامل اجزای زیر است:
-تبدیل یا انتقال مال با علم به اینکه چنین مالی از یک جرم کیفری حاصل شده است به منظور مخفی کردن یا تغییر ظاهر منشأ غیرقانونی مال موردنظر یا کمک به شخصی که مرتکب چنین جرمی شده است برای فرار از پیاکدهای قانونی عمل خود؛
-پنهان کردن یا تغییر ماهیت واقعی،منشأ،محل،جابهجایی یا مالکیت مال با علم به اینکه چنین مالی از فعالیت مجرمانه حاصل شده است؛
-تملک،تصرف یا استفاهد از مال با علم به اینکه چنین مالی حاصل فعالیتهای مجرمانه است.
گفتار دوم- تاریخچه وزمینه و فرایند پول شویی
بند اول- تاریخچه وزمینه پولشویی
به دلیل اینکه در ایران مبحث پولشویی جدید می باشد تاریخچه ای از این جرم مشاهده نمی شود بلکه میتوان زمینه های انجام این جرم را در ایران به ان پرداخت .
الف- در ایران
در ادبیات راجع به پولشویی مطالب چندانی در خصوص تاریخچه ای جرم در ایران وجود ندارد و لی زمینه هایی را که بستر ارتکاب چنین عملی را فراهم می ورند می توان به قرار زیر بررسی نمود. لذا در این قسمت سعی بر آن است تا این به این مهم پرداخته شود.
متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود
برای دیدن جزییات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:
