عدم برنامه ریزی برای به کارگیری فناوری:

در این حالت فناوری وارد می شود و در تقابل با فرهنگ سازمانی قرار گرفته او آثار خود را بدون آنکه کنترل شود بر جای می گذارد. برای مثال می توان از تغییر فرهنگ خرید در جامعه آمریکا پس از اختراع استارت خودرو و استقبال بیشتر خانم ها از رانندگی یاد کرد. فناوری مانند اسب تروآ می ماند که وارد شهر شده و سربازهای فرهنگ پنهان در آن شهر را به تصرف خویش در می آورند و فرهنگ را خارج از کنترل شکل می دهند. (بهنامی،۱۳۸۳، ص۸۲).

۲-۶-۱-۲  برنامه ریزی تغییر یا ایجاد فرهنگ برای به کارگیری فناوری:

در این حالت، اسب تروآ، خود وارد نمی شود بلکه مدیران آن را ساخته، سربازهای مناسب را در آن پنهان کرده و وارد شهر می کنند. در این حالت ایجاد تغییرات در کنترل و طبق برنامه خواهد بود، هر چند ممکن است تغییراتی خارج از کنترل نیز رخ دهند.

سربازانی که مدیران آنها را در این اسب تروآ پنهان می کنند عبارتند از:

• چشم انداز و استراتژی؛
• کسب اعتماد کارکنان و جاری ساختن چشم انداز و استراتژی در تاروپود سازمان ؛
• استفاده ازابزارهای فناوری برای همنواسازی کارکنان؛
• همسو کردن ارزش های افراد با ارزش های سازمان؛
• تغییر و بهینه سازی فرایندهای کسب و کار؛
• استفاده از سایر روش ها مانند TQM و… (همان منبع)

۳-۶-۱-۲ استفاده از فناوری برای ایجاد تغییر های فرهنگی موردنظر:

در مقاطعی از زمان لازم است که خارج از یک برنامه یکپارچه و کلان برای ایجاد و یا  تغییر فرهنگ خاصی اقدام کرد. فناوری و ابزارهای آن می تواند کمک مؤثری در این زمینه بکند. با به کارگیری یک فناوری خاص و سعی در جا انداختن آن، تغییر فرهنگی مورد نظر حاصل می شود. برای مثال می تواند از اتوماسیون اداری برای ایجاد فرهنگ نظم و سرعت در روابط اداری استفاده کرد و سازمان را از کرختی بیرون آورد (همان منبع).

سازمان ها امروزه با مسایل پیچیده رقابتی مواجه هستند شرایط داخلی و خارجی پیو سته و با سرعت در حال تغییرمی باشد ورود تکنولوژی اطلاعات به درون سازمانها و رشد سریع فناوری نیز براین پیچیدگی افزوده است. از طرف دیگر و شاید به همین علتها، نیاز به امنیت مادی و معنوی و افزایش تعامل و ارتباطات اجتماعی در سازمانها بیش از پیش احساس می شود. (بهاری و همکاران، ۱۳۸۹، ص ۱)

زندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد جامعه به شدت به فناوری اطلاعات و ارتباطات وابسته است. برخلاف دوران گذشته که اطلاعات و تکنولوژی دراختیار صاحب نظران فن و صنایع قرار داشت و مشروعیت آن نیز به تأیید و تصدیق آنان مرتبط بود، درجوامع جدید اطلاعاتی، مردم عادی نیز به گونه ای با تکنولوژی مرتبط شده اند که بخشی مهمی از زندگی روزمره آنان بویژه در حوزه فرهنگ شده است. به این دلیل هر نوع سیاستگذاری و برنامه ریزی در خصوص توسعه فرهنگی نمی تواند بی اعتنا به تحولات حوزه های اطلاع رسانی و ارتباطات در سطح ملی و بین المللی صورت بگیرد. (همان منبع، ص ۲-۱)

بدون شک پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات تاثیر زیادی در فرهنگ و جوامع بشری گذاشته است، به طوری که عده ای، فناوری اطلاعات را مهم ترین عامل در پیشرفتهای قرن اخیر بیان کرده اند. (شاعیدی، ۱۳۹۰، ص ۴۵)

فرهنگ و تکنولوژی به عنوان سیستم های باز، دارای اجزایی هستند که آن اجزا نیز با همدیگر دارای روابطی سیستماتیک هستند. تغییر و دگرگونی در اجزای هر یک از سیستم ها ساختار داخلی آن را به آرایش جدیدی می کشاند و بر سیستم و یا سیستمهای دیگری که با آن در دادوستد انرژی هستند،  اثر   می گذارد. حال اگر ما تکنولوژی و فرهنگ را به عنوان دو سیستمی تلقی کنیم که در برگیرنده انواع و اجزایی هستند، این تاثیرگذاری متقابل می تواند موارد زیر را در بر گیرد:

• ایجاد منطق رفتاری جدید برای سیستم
• تحول در شیوه و میزان خودکنترلی سیستم
• مساله آفرینی یک سیستم بر بی سیستمی دیگر
• ظهور تحلیل نوین از مقولات کهن (همان منبع، ص ۴۸)

• برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

اهمیت فرهنگ سازمانی

فرهنگ می تواند به مثابه پدیده ای تلقی گردد که تمامی جنبه ها و اوقات ما را فرا گرفته است و مستمراً از طریق تعامل افراد با یکدیگر وضع و خلق می شود. (قوچانی و بدری زاده، ۱۳۹۰،  ص ۸۲)

فرهنگ از جمله اصطلاحاتی است که بیان آن به طور واضح مشکل است اما هر فردی وقتی آن را حس می کند آن را به خوبی می شناسد، فرهنگ یک سازمان از طریق نظاره، ترتیب لوازم، آنچه اعضا درباره آن حرف می زنندو آنگونه که پوشیده اند و… قابل تشخیص است. (محمودی، ۱۳۸۴، ص ۳۹ )

فرهنگ نباید در خلاء دیده شود، زیرا آن کثرت گرا است و به طور فعال بین روابط اجتماعی مورد بحث و مجادله است. (جکسون، ۲۰۱۱، ص ۸۰)

فرهنگ سازمان رفتار اعضای سازمان را تحت تاثیر قرار داده، و رفتارهای حامی استراتژی سازمان را تشویق می کند. فرهنگ سازمانی رابطه بین رفتار فردی و عملکرد را تحت تاثیر قرار خواهد داد. (هوانگ، ۲۰۱۲، ص ۱۸۲۵)

سازمان های اثربخش دارای فرهنگ های قوی به همراه یکدسته ارزش های مشترک هستند. اما اینکه آیا فرهنگ های قوی تر اثربخشی بیشتری را موجب می شوند یا خیر بستگی به سازگاری و تناسب محتوای واقعی فرهنگ با شرایط محیطی سازمان دارد. یک فرهنگ قوی و نوآور با یک محیط پویا به خوبی سازگاری پیدا می کند. پروفسور دن دنیسون در یک پروژه تحقیقاتی خود به این نتیجه رسید که با توجه به روابط بین خواسته های محیط و فرهنگ و نیز راهبردهای سازمان چهارنوع فرهنگ می تواند شکل بگیرد: سازگاری، مشارکتی، باثبات و رسالتی. (سرداری، ۱۳۸۳، ص ۴۶)

سازمان ها مثل افراد دارای شخصیت می باشند و لذا قالب شخصیتی سازمان را فرهنگ سازمان گویند. به عبارت دیگر نسبت فرهنگ به سازمان مانند شخصیت است به فرد، بطور کلی فرهنگ سازمانی یک ادراک است که افراد از  سازمان دارند. فرهنگ سازمانی چیزی است که در سازمان وجود دارد نه در افراد. آن صفات ویژه ای است که به سازمان اختصاص دارد و نمایانگر مشخصات معمول و ثابتی است که یک سازمان را از سازمان های دیگر متمایز می کند (آقاجانی و کجوری، ۱۳۸۳، ص۱۵۳).

اگرچه فرهنگ در تئوری کلاسیک مدیریت بطور مستقل کم تر مورد توجه قرار گرفته است، لیکن توجه به ارزش های حاکم بر افراد و سازمان واقعیتی بوده که از نگاه اندیشمندان پنهان مانده است. بطور مشخص نظریه نهضت روابط انسانی، مطالعات هاثورن و اندیشمندان رفتارگرا مقوله فرهنگ و  ارزش های حاکم بر روابط کار در سازمان را پررنگ تر مطرح ساخته و بتدریج مقوله ای به نام فرهنگ سازمانی به یکی از مباحث مهم و قابل توجه در علم مدیریت، به خصوص مباحث رفتار سازمانی مبدل گردید. (سرداری، ۱۳۸۳، ص ۴۶)

فرهنگ سازمانی مشخصه ای بارز از هر سازمان است و شواهد بر آن است که فرهنگ های سازمانی مشخص بوده و سازمان ها را می توان از نظر فرهنگی از یکدیگر تمیز داد. از طرفی دیگر عوامل متعددی بر فرهنگ سازمانی مؤثر است در نتیجه فرهنگ های متعددی در سازمان های امروز ملاحظه می شود. عواملی نظیر نفوذهای بیرونی با پایگاه های گسترده ، ارزش های اجتماعی و عامل های ویژه سازمانی جزء عواملی هستند که بر فرهنگ سازمانی مؤثر بوده و تعدد فرهنگ های سازمانی امروزی را سبب شده است. لذا برای شناخت بیشتر و بهتر آنها، صاحب نظران مدیریت برای آن تقسیم بندی های متعددی ارائه کرده اند که بعضی از آنها در زیر آورده شده است . (مهربان، ۱۳۸۳، ص۴۵- ۴۳).

با توجه به اهمیت و تأثیر فرهنگ سازمانی، مدیران باید همواره بدنبال شناسایی متغیرها و توسعه فرهنگ سازمانی باشند تا از این طریق بر رفتار فردی کارکنان در سطح سازمان نیز تأثیر گذاشته، دستیابی به اهداف سازمان را برای خود و دیگران تسهیل نمایند. در نتیجه می توان گفت که مدیریت فرهنگ سازمانی یعنی شناخت و استفاده بهینه از فرهنگ موجود، تغییر یا تضعیف باورها و هنجارهای ناخواسته، تقویت باورها، ارزش ها، هنجارها خواسته و تثبیت فرهنگ مطلوب است (آقاجانی و کجوری، ۱۳۸۳،ص۱۵۹).

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید