سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته :

• سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته داخلی :

1. مطالبه اموال فرهنگی از دیدگاه حقوق بین الملل خصوصی، ترجمه فرهاد خمامی زاده .
2. کنوانسیون وحدت قوانین در مورد عودت بین المللی اموال فرهنگی که به سرقت رفته یا به طور غیرقانونی خارج شده اند، ترجمه فرهاد خمامی زاده .
3. قاچاق اموال تاریخی و فرهنگی و چالش های حقوقی آن ، اداره کل پژوهش های مجلس.
4. بررسی وضعیت قاچاق آثار فرهنگی ـ تاریخی کشور (قوانین و رویه های اجرایی)، اداره کل پژوهش های مجلس

• سابقه پژوهشها و مطالعات انجام گرفته خارجی

علیرغم این که در ادبیات حقوقی کشور ما مقاله و پژوهشی که به طور خاص به موضوع ورود و خروج غیرقانونی اموال پرداخته باشد وجود ندارد، پژوهشگران خارجی از همان زمان تصویب کنوانسیون های بین المللی کتب و مقالات متعددی در این حوزه به رشته تحریر در آورده اند.

6. چارچوب و فرضیه های پژوهش :
7. آیا ساز و کارهای پیش بینی شده توسط جامعه بین المللی موفقیت های قابل توجهی در امر رویارویی و سرکوب پدیده ورود و خروج غیرقانونی اموال فرهنگی را بدنبال داشته است؟

به نظر می رسد جامعه بین المللی تا کنون با وجود تصویب کنوانسیون های متعدد نتوانسته است موفقیت های قابل توجهی در این امر حاصل نماید.

۲٫چرا کشورهای مقصد (بازار) از الحاق به کنوانسیون های موجود خودداری نموده اند؟

با توجه به اینکه اغلب کشورهای مقصد فاقد تمدن تاریخی و فرهنگی قابل توجهی می باشند و از این حیث نه تنها متضرر نمی شوند، بلکه منافع اقتصادی نیز بر ایشان در پی دارد، لذا به نظر می رسد تمایل چندانی به پیوستن این معاهدات ندارند.

• فرضیه های پژوهش

از آنجایی که کشورهای بزرگ و ابرقدرت اغلب از فقدان معاهدات ناظر بر ورود و خروج غیرقانونی اموال فرهنگی منتفع می شوند، لذا بنظر می رسد تمایل چندانی درجهت ایجاد عرف بین المللی در این زمینه نداشته اند.

با توجه به اینکه قوانین داخلی ناظر بر اموال فرهنگی آنگونه که باید و شاید خود را منطبق براسناد 
بین الملل ننموده است، لذا به نظر می رسد نتوانسته است بهره لازم را از مفاد معاهدات بین المللی ببرد.

۱- چرا نظام بین الملل حاکم بر ورود و خروج امول فرهنگی محدود و منحصر به معاهدات و کنوانسیون های بین المللی است؟

۲- چرا دولت ایران تاکنون نتوانسته است از ظرفیت های موجود در اسناد بین المللی راجع به میراث فرهنگی بهره ببرد؟

7. متغیرهای پژوهش

• تعریف متغیرها (نام گذاری ، دسته بندی):

الف ـ متغیرهای مستقل یا ثابت : عواملی همچون ارزش ذاتی اموال فرهنگی ، اقبال عمومی مردم به این آثار و سود آور بودن شگفت انگیز تجارت اموال مزبور.

ب ـ متغیرهای وابسته: عواملی همچون برخورد سهل انگارانه مقامات قضایی و گمرکی کشور، عدم حفاظت کافی ، عدم وجود قوانین تأثیرگذار در پیشگیری از وقوع جرائم علیه میراث فرهنگی .

• تعریف عملیاتی متغیرها:

تعریف عملیاتی این پژوهش به صورت (اندازه پذیر) است . توضیح اینکه با میزان اموال فرهنگی که از کشور خارج می شود، تعداد اموالی که در حراجی ها و بازارهای جهانی به فروش می رسد و تعداد اشیایی که به کشور مسترد می شود، می توان درصد موفقیت جامعه بین المللی در مبارزه با پدیده قاچاق اموال فرهنگی را ارزیابی کرد.

8. سازمان پژوهش:

این پایان نامه از سه فصل و هفت گفتار تشکیل شده است.

9. نوآوری پژوهش :

این پژوهش در صدد آن است که به طور خاص موضوع ورود و خروج غیرقانونی اموال فرهنگی و استرداد آنها را بررسی کند، با توجه به دسترسی اینجانب به پرونده هایی که دولت جمهوری اسلامی ایران در محاکم خارجی و بین المللی علیه متصرفین اموال فرهنگی کشور طرح نموده است، در بخش های مختلف این تحقیق به تناسب از آرای صادره در این حوزه استفاده خواهد شد.

تعریف و مفهوم اموال فرهنگی در نظام حقوق بین الملل

گفتار نخست: تعریف و مفهوم اموال فرهنگی در حقوق ملی کشورهای باستانی

مطالعه و بررسی مباحث مختلف مربوط به میراث فرهنگی در نظام‌های حقوقی کشورهای دیگر، نیازمند شناخت تعریف و مفهوم اموال فرهنگی است.

آگاهی از تعاریف مذکور در قوانین سایر کشورها نه تنها ما را با معیارها و ضوابطی که آنان در تعریف میراث فرهنگی در نظر گرفته‌اند آشنا می‌سازد بلکه رویکردهای کلی و اساسی‌شان در حوزه اموال فرهنگی را نیز نشان می‌دهد.

علاوه بر این «اموال فرهنگی» اصطلاحی سهل و ممتنع است که هر شخصی ودر سطحی کلان، در هر نظام حقوقی تعریف و مفهوم خاصی از آن را در نظر می‌گیرند.

بنابراین همان‌گونه که بیان گردید مطالعه نظام حقوقی میراث فرهنگی هر کشوری مستلزم آگاهی و شناخت از مفهوم میراث فرهنگی را دارد.

در این گفتار تعاریف ارائه شده از میراث فرهنگی در قوانین کشورهای ایتالیا، ترکیه، سوریه، فرانسه، مصر و ایتالیا مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۱٫    ایران

ماده ۱ قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب ۱۳۶۷ در مقام تعریف میراث فرهنگی مقرر داشته است که : «شامل آثار باقیمانده از گذشتگان که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ می باشد و با شناسایی آن زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی او میسر می گردد و از این طریق زمینه های عبرت برای انسان فراهم می آید» ، چنان که ملاحظه می شود این تعریف کلی به گونه ای نیست که اشخاص با مراجعه به آن بتوانند ماهیت و مصادیق میراث فرهنگی را شناخته وآن را از سایر آثار مشابه تشخیص دهند.ارائه تعریفی دقیق از میراث فرهنگی مستلزم شناخت معیارهاییمی باشد که در قوانین مختلف ذکر شده است.

بررسی قوانین و مقررات راجع به میراث فرهنگی بیانگر این است که قدمت، محل ساخت یا ایجاد و ماهیت اثر معیارهایی می باشد که به عنوان ملاک های اولیه برای شناسایی میراث فرهنگی به کار رفته است.

اصولاً مهم ترین معیاری که در نظام های حقوقی جهان برای شناخت آثار ملی ومیراث فرهنگی مورد استفاده قرار می گیرد «قدمت تاریخی است»؛ بدین صورت که برای تفکیک آثار فرهنگی ـ تاریخی از سایر آثار، معیار و مبدأ زمانی تعیین می شود که معمولاً یکصد سال از تاریخ ساخت یا ایجاد آثار مذکور می باشد. قانون راجع به حفظ آثار ملی قدمت اثر را به عنوان یک ارزش ذاتی موجود در اثر و همچنین نشانه ای برای شناخت اثر تعیین کرده است . اما در تعیین مقطع مورد نظر از اصول مورد اتفاق پیروی نکرده است و تحت تأثیر شرایط سال های ۱۳۰۹، تأسیس سلسله پهلوی و انقراض سلسله قاجاریه، آثاری را تحت حفاظت و نظارت دولت اعلام نموده است که تا پایان سلسله زندیه، سال ۱۱۷۳ خورشیدی، در ایران احداث یا ایجاد شده اند.[۱]

این ارزش گذاری، ثمره تفکری بود که آثار هنری و معماری یکصد سال اخیر کشور را دارای ارزش کمتری می پنداشت و در نتیجه چنین رویکردی بسیاری از آثار معماری و شهرسازی به خصوص بافت شهری یک قرن و نیم اخیر کاملاً از حمایت محروم ماند. یعنی نه تنها حمایتی از آنان به عمل نیامد بلکه مجوز لازم برای هرگونه دخل و تصرف در آنها نیز صادر شد.[۲]

قانون گذار با تصویب قانون ثبت آثار ملی در سال ۱۳۵۲ و لایحه جلوگیریاز انجام حفاری های غیر مجاز در سال ۱۳۵۸ معیار مقرر درماده ۱ قانون راجع به حفظ آثار ملی را تغییر داد، بدین صورت که قانون ثبت آثار ملی به وزارت فرهنگ و هنر وقت اجازه داد که آثار غیر منقولی را از نظر تاریخی یا شئون ملی واجد اهمیت می باشد را صرف نظر از تاریخ ایجاد یا پیدایش درعداد آثار ملی بهثبت برساند.

بند ۳ لایحه قانون جلوگیری از انجام حفاری های غیر مجاز نیز اشیای عتیقه را اشیایی دانست که طبق ضوابط بین المللی یکصد سال یا بیشتر از تاریخ ساخت یا ایجاد آن گذشته باشد و در نهایت مطابق ماده ۱ آیین نامه اموال فرهنگی ، هنری وتاریخی به اموال گفته می شود که از نظر علمی ، تاریخی ، فرهنگی ، باستان شناسی ، دیرین شناسی و هنری حائز اهمیت بوده و بیش از یکصد سال از تاریخ ساخت یا ایجاد آن گذشته باشد.

افزون براین، بنا بر ماده ۱ قانون راجع به حفظ آثار ملی صرفاً آثار صنعتی، ابنیه و اماکنی را می توان آثار ملی محسوب نمود که در مملکت ایران احداث شده باشد.

بااین حال، صرف اینکه آثاری دارای قدمت تاریخی بوده و در مملکت ایران احداث شده باشد موجب نمی شود که متصف به وصف میراث فرهنگی گردد. برای آنچه میراث فرهنگی خوانده می شود بیش از قدمت و محل ساخت یا ایجاد آن حمل یک پیام یا ارزش ضروری است. هرچند از زمان تصویب قانون راجع به حفظ آثار ملی همواره قدمت اثر به عنوان معیاری مهم در شناخت میراث فرهنگی به کار رفته است اما اساساً معیار، اصل شناسایی نبوده است بلکه دارا بودن ارزش های علمی، تاریخی، فرهنگی، باستان شناسی، دیرین شناسی و غیره نیز بسیار حائز اهمیت است. بنابراین با توجه به معیارهای مذکور می توان بیان داشت که میراث فرهنگی به آثاری اطلاق می شود که یکصد سال یا بیشتر از تاریخ ساخت یا ایجاد آن گذشته یا صرفنظر از تاریخ ایجاد یا پیدایش آن آثار غیر منقولی می باشد که به تشخیص سازمان میراث فرهنگی از نظر تاریخی یا شئون ملی ایران واجد اهمیت باشد.[۳]

خرید و دانلود متن کامل پایان نامه فوق در این لینک

ایتالیا

قانون حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی مصوب ۲۲ ژانویه ۲۰۰۴ ایتالیا، میراث فرهنگی را متشکل از اموال فرهنگی و آثار طبیعی دانسته است.[۱]

بند ۲ ماده ۲ این قانون مقرر داشته است که اموال فرهنگی به اشیای منقول و غیرمنقول اطلاق می‌‌گردد که مطابق مواد ۱۰ و ۱۱ دارای ارزش هنری، تاریخی، باستان‌شناختی یا انسان‌شناختی بوده یا به موجب سایر قوانین و مقررات نشانگر ارزش‌های تمدن ایتالیا باشد. ماده ۱۰ نیز مبادرت به تعریف اموال فرهنگی و بیان مصادیق آن نموده است.

براساس این ماده:

1. اموال فرهنگی به اشیاء منقول و غیرمنقول متعلق به دولت و سایر نهادهای حکومتی، مؤسسات عمومی و انجمن‌های غیرانتفاعی خصوصی که دارای ارزش هنری تاریخی، باستان‌شناختی می‌باشد اطلاق می‌شود.
2. اموال فرهنگی همچنین شامل موارد ذیل می‌شود:

الف) مجموعه‌های موزه‌ها، نگارخانه‌های عکس، گالری‌های هنری و نمایشگاههای متعلق به دولت و سایر نهادهای حکومتی؛

ب) بایگانی‌ها و اسناد منفرد دولتی؛

ج) مجموعه‌های کتب کتابخانه‌های دولتی.

3. اموال فرهنگی مشروط به صدور اعلامیه مقرر در ماده ۱۲ موارد ذیل را نیز در برخواهد گرفت:

الف) اشیای منقول و غیرمنقول متلعق به اشخاصی غیر از نهادهای مذکور در بند ۱ که دارای ارزش هنری، تاریخی، باستان‌شناسی و دیرین‌شناسی فوق‌العاده‌ای باشد؛

ب) بایگانی‌ها و اسناد منفرد متعلق به اشخاص خصوصی که دارای ارزش تاریخی بسیار با اهمیت باشد؛

ج) مجموعه‌های کتب متعلق به اشخاص خصوصی که ارزش فرهنگی استثنایی داشته باشد؛

د) اشیای منقول و غیرمنقول به هر کس که تعلق داشته باشد که بدلیل اشاره آن به تاریخ سیاسی یا نظامی، تاریخ ادبیات، هنر، فرهنگ عمومی یا شهادت به ماهیت و تاریخ مجموعه‌های عمومی یا مؤسسات مذهبی دارای ارزش فوق‌العاده یا اهمیت می‌باشد؛

هـ) مجموعه یا دسته‌ای از اشیاء که به دلیل ویژگی‌های سنتی و خاص محیطی نمونه متمایزی از جنبه هنری و تاریخ مصوب می‌شوند.

4. اشیای مورد اشاره در بندهای ۱ و ۳ (الف) شامل:

الف) اشیایی که به تمدن‌های اولیه مربوط است؛

ب) اشیای دارای ارزش سکه‌شناختی؛

ج) نسخه‌های خطی، دست‌نوشت‌ها، کاغذها و کتب؛

د) نقشه‌های جغرافیایی و قطعات موسیقی نادر و گران‌بها؛

هـ) عکس‌ها با نگاتیو و قالب‌های آن، فیلم‌های ضبط شده و به طور کلی تجهیزات صوتی و تصویری با ارزش؛

و) ویلاها، پارک‌ها و باغ‌های دارای ارزش هنری و تاریخی؛

ز) میادین عمومی، خیابان‌ها، جاده‌ها و دیگر فضاهای بیرونی شهری دارای جنبه‌های هنری و تاریخی؛

ح) محوطه‌های معدنی که گویای جنبه‌های تاریخی و انسان‌شناختی می‌باشد؛

ت) کشتی‌ها و شناورهای با ارزش هنری، تاریخی و انسان‌شناختی؛

ی) انواع معماری روستایی دارای ارزش تاریخی و انسان‌شناختی که شاهدی بر اقتصاد سنتی روستایی است.

5. بدون خدشه به مقررات مواد ۶۴ و ۱۷۸به اشیای مورد اشاره در بندهای ۱ و الف و هـ بند ۳ که کار هنرمندان در قید حیات می‌باشند یا بیش از ۵۰ سال از ایجاد آنها نمی‌گذرد اموال فرهنگی اطلاق نمی‌شود».

همچنین ماده ۱۱ این قانون مواردی همچون اماکن عمومی، استودیوی هنرمندان،‌ آثار معاصر معماری دارای ارزش‌های هنری، وسائط نقلیه که بیش از ۷۵ سال قدمت دارند و آثار نقاشی، مجسمه‌سازی و دیگر آثار هنری خلق شده توسط نویسندگان در قید حیات که کمتر از ۵۰ سال قدمت دارند را در صورت وجود شرایط لازم در قوانین مربوطه اموال فرهنگی قلمداد کرده است.

ماده فوق‌الذکر اشعار داشته است: «بدون خدشه به اعمال مقررات ماده ۱۰ اشیاء ذیل نیز در صورت وجود شرایط لازم مقرر در قوانین مربوطه اموال فرهنگی محسوب می‌شوند: الف- دیوارنگاری‌ها، سپرهای نشان‌دار، دیوار نوشته‌ها، پلاک‌ها، کتیبه‌ها، پرستش‌گاهها و دیگر تزئینات ساختمانی، در معرض دید عموم گذاشته شوند یا خیر، مذکور در بند ۱ ماده ۵۰؛ ب- استودیوهای هنرمندان مذکور ماده ۵۱؛ ج- موزه‌های عمومی مذکور در ماده ۵۲؛ د- نقاشی‌ها، مجسمه‌ها، هنرهای گرافیک و هرگونه هنری که خالق آنها زنده بوده و قدمت آنها کمتر از ۵۰ سال است، مذکور در مواد ۶۴ و ۶۵؛ هـ- کارهای معماری معاصر دارای ارزش هنری خاص مذکور در ماده ۳۷؛ و- عکس‌ها به همراه نگاتیوها و قالب‌های آنها، نمونه‌های کارهای سینمایی، مواد سمعی و بصری یا سکانس‌هایی از تصاویر در حال حرکت، مستندهای وقایع،‌ شفاهی مذکور در ماده ۶۵ به هر شکلی که تولید شده‌اند و قدمت آنها بالای ۲۵ سال است؛ ز- وسائل حمل و نقل مذکور در ماده ۶۵ و بند ۲ ماده ۶۷ که قدمت آنها بیش از ۷۵ سال است. ح- اموال و ابزارهای دارای ارزش تاریخ علم و فن‌آوری مذکور در ماده ۶۵ که قدمت آن بیش از ۵۰ سال است؛ ت- بقایای تعیین‌شده به موجب قوانین لازم‌الاجرا راجع به حمایت از میراث تاریخی جنگ جهانی اول مندرج در بند ۲ ماده ۵۰».

۲٫    ترکیه

براساس قانون شماره ۵۲۲۶ راجع به حفاظت از اموال فرهنگی و طبیعی مصوب ۲۰۰۴، اموال فرهنگی به اموال فرهنگی و علمی اصیل منقول یا غیرمنقول موجود در سطح یا زیرزمین و زیرآب که متعلق به دوران تاریخی یا ماقبل تاریخ بوده و با علم، فرهنگ، مذهب، هنرهای زیبا یا زندگی اجتماعی مرتبط می‌باشد اطلاق می‌گردد.[۲]

با توجه به این تعریف بخش دوم قانون مذکور به اموال فرهنگی غیرمنقول و بخش سوم به اموال فرهنگی منقول تقسیم شده است.

ماده ۶ این قانون ضابطه فرهنگی محسوب شدن آثار و اموال غیرمنقول را ساخته‌شدن آنها تا پایان قرن نوزدهم میلادی اعلام نموده است. البته بر این ضابطه کلی استثنائاتی وارد شده است.

مطابق این ماده اموال فرهنگی و طبیعی غیرمنقول که بایستی حفاظت شوند به شرح ذیل است:

الف) اموال غیرمنقول که تا پایان قرن نوزدهم ساخته شده است؛

ب) اموال غیرمنقول ساخته شده پس از تاریخ فوق که وزارت فرهنگ و گردشگری به دلیل اهمیت و ویژگی‌های آن ارزشمند می‌داند؛

ج) اموال فرهنگی غیرمنقول موجود در محوطه‌های حفاظت‌شده؛

د) بدون توجه به تاریخ اشاره شده، ساختمان‌ها یا محوطه‌هایی که مربوط به دوره‌های مهم جنگ‌های ملی استقلال و بیانیه جمهوریت ترکیه بوده یا خانه‌ها و ساختمان‌هایی که توسط مصطفی کمال آتاتورک*استفاده می‌شده است بدلیل ارتباط آن با تاریخ ملی کشور».

در ادامه این ماده به‌طور تمثیلی مصادیقی از اموال فرهنگی غیرمنقول را احصاء کرده است که مقبره‌های سنگی، سنگ‌های حجاری و نقاشی‌شده، غارهای نقاشی‌شده، تپه‌ها، سنگ‌چین‌ها، نواحی حفاری، دژها، گورستان‌ها، قلعه‌ها، پادگان‌ها، ارگ‌ها، کاروان‌سراها، حمام‌های عمومی، مدارس، آرامگاه‌ها، پل‌ها، نهرهای آبی، مخازن آب و چاه‌ها، بقایای جاده‌های تاریخی، کارگاه‌های کشتی‌سازی، کاخ‌های تاریخی، مساجد، آشپزخانه‌های عمومی و بیمارستان‌ها از جمله مهم‌ترین این مصادیق هستند.

ماده ۲۳ این قانون بدون تعیین معیار زمانی مشخص، مبادرت به تعریف اموال فرهنگی منقول و طبیعی نموده است. طبق ماده مذکور «اموال فرهنگی و طبیعی منقول که باید تحت حفاظت قرار گیرند؛ الف- کلیه اموال فرهنگی و طبیعی که متعلق به دوران تاریخی و یا ماقبل تاریخ یا دوران زمین‌شناسی بوده و شواهدی در دست باشد که اهمیت آنها را از دیدگاه مردم‌شناسی، دوران ماقبل تاریخ، باستان‌شناسی و تاریخ هنر بازگو کند و یا اینکه منعکس‌کننده ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی، تکنیکی و علمی آن دوران باشد تمامی فسیل‌های گیاهی و جانوری، اسکلت‌های انسانی، ابزارهای فلزی یا استخوانی، مجسمه‌ها، چاقوها، وسایل تهاجمی و تدافعی، شمایل‌ها، تاج‌ها، اسناد و نوشته‌ یا ترسیم‌شده روی پوست یا فلز، ترازوها، سکه‌ها، کتاب‌های خطی یا تذهیب شده و…؛ ب- اسناد و دیگر اموال ارزش تاریخی که به جنگ ملی استقلال و بنیانگذاری جمهوری ترکیه مربوط می‌باشند و همچنین لوازم شخصی متعلق به آتاتورک و اسناد، کتاب‌ها، نوشته‌ها و اموال منقول مشابه که از نظر تاریخ ملی ترکیه دارای اهمیت هستند».

خرید و دانلود متن کامل پایان نامه فوق در این لینک

فصل نخست: مفاهیم مقدماتی

ما در آغازین فصل،ابتدا می خواهیم مفاهیم و تعاریف کلی از مفاهیم و متغیرهای این پژوهش به دست بدهیم تا تصویری کلی از پژوهش مورد نظر داشته باشیم.

مبحث اول: باورهای دینی

در این مبحث می خواهیم بدانیم دین چیست؟چند نوع دین در دنیا وجود دارد و این دین ها چگونه اند؟مختصات آنان چیست؟ادیان چه مفاهیمی را در بر می گیرند.باور چیست و چه چیز را اعتقاد می گویند.باورهای دینی شامل کدام از دسته از پذیرش های قلبی و ذهنی انسان می گردد.باورها از کجا شکل می گیرند؟منابع عاطفی و شناختی آنان چگونه است؟

گفتار اول: دین

دین در لغت در معنای آیین،کیش،راه،روش آمده است.[۱]در زبان انگلیسی کلمه religion”” معادل دین است.عده ای از محققان دین را به معنای یک نوع قدرت فرابشری و ماورائی می دانند که با داشتن برنامه از آدمی می خواهد که با انجام آن از نتیجه های شوم در امان باشد.بعضی دیگر دین را  به احساس و ادراک در کسانی می دانند که چنین قدرتی را درک و مشاهده می کنند.در آغاز دین به مفهوم پارسایی و تقدیس بود.ولی در طول قرن ها دین دستخوش معانی گوناگون شد و هریک از طریقه های دینی به نظامی خاص تبدیل شد.ولی “religio” دلالت داشت بر:«آنچه آدمی انجام می دهد،یا آنچه عمیقاٌ احساس می کند،یا آنچه بر اراده او تاثیر می گذارد،یا او را به اطاعت می خواند یا به عذاب تهدید می کند،یا وعده پاداش می دهد،یا به اجتماع خود پایبند می کند.»[۲]در تعریفی کلی دین: مجموعه ای از عقاید و مقرراتی است که به همه شئون زندگی بشر توجه دارد.هم ساحت بینشی و معنوی او را مد نظر قرار می دهد و هم اصول گرایشی و اخلاق او را مد نظر دارد و برای تمام این شئون نیز برنامه دارد.به عبارت دیگر دین را می توان مجموعه ای از اصول و قوانین و مقرراتی برشمرد که برای اداره فرد و اجتماعی که در آن زندگی می کند و پرورش انسانها از طریق وحی و عقل می پردازد.[۳] دین به معنای عام شامل هر کیش و آیینی است که انسان را به نحوی با عالم غیب و ملکوت پیوند می دهد و او را به پرستش وا می دارد.[۴] در تعریف دیگر از آن را مجموعه ای از ارزشها بیان می کنند که خداوند در قالب کتب آسمانی به آنان نازل کرده است.آموزه های دینی همان قواعد اخلاقی و عقلانی می باشند که انسان با تفکر و تأمل و رجوع به فطرت خود نیز می تواند آنها را بدست آورد ولی خداوند به آنان لطف کرده و از طریق وحی برای آنان بیان کرده است.انسان دیندار انسانی است که در قول و فعل به باورهای دینی اعتقاد دارد و به آن عمل می کند.[۵] این تعریف شاید تعریف خوبی باشد چون هم در گفتار و هم در رفتار نمود پیدا می کند اما در برگیرنده جنبه های مختلف دین نیست.اصولا تعاریف زیادی از دین شده اما آنچه که به طور کامل  بیان کننده معنی دین باشد هنوز تعریف نشده است.از نظر “تاکس مولر” دین شناس آلمانی:«دین جهد و کوششی است برای درک چیزی که قابل ادراک نیست و بیان آنچه غیر قابل تقریر است.»[۶] امروزه با انبوهی از ادیان و فرق و نحله های مختلف روبرو هستیم که برای توضیح آن بسیار وقت و فضا می خواهیم.اما به طور کلی دین را به چند دسته تقسیم می کنند:

 دین های وحیانی(ادیان توحیدی):دین اسلام،مسیحیت،یهود

 دین های فرارونده: زردشتی،آیین سیخ ها

دین های چند ایزدی: هندویی،آنی میسم،دین های باستانی

 دین های فلسفی: آیین بودایی،آیین کنفسیوسی،تائویی

 ادیان وحیانی: که همه آنها به حضرت ابراهیم(ع)رئیس طایفه سامی باز می گردد که پدر دینداران لقب گرفته است.منبع هر سه این ادیان وحیانی است و همه آنها دارای کتاب و آموزه های مشخص برای پیروانشان هستند.(در اینجا ما فقط به ادیان توحیدی توضیح مختصری می دهیم البته در منابع مختلف به تفصیل به آنها پرداخته شده است.)

اسلام: پیامبر گرامی اسلام آن یگانه در اخلاق،امانتدار ترین بر روی زمین،محمد امین(ص)و رحمت برای عالمیان در غار حراء در سن چهل سالگی از میان قوم عرب در شبه جزیره عربستان(حجاز)با آیاتی که از جانب جبرئیل بر او نازل گشت به پیامبری مبعوث شد.که بخوان،بخوان به نام پروردگارت که تو را آفرید.کتاب مسلمانان قرآن تنها کتابی است که نه چیزی به آن میتوان افزود و نه چیزی می توان از آن کاست.کلمه اسلام به معنای فرمانبرداری است.احکام و دستورات اسلامی در قالب دوبخش عبادات و معاملات قابل تفکیک است.دستورات اخلاقی قواعد حقوقی،باور به معاد دعوت به توحید و عدالت،پرهیزکاری،دوری از گناهان مانند زنا،سرقت،قتل،سرقت و دیگر احکام از زمره تعالیم اسلامی است.اسلام نیز به مذهب عمده شیعه و سنی تقسیم شده است[۷] .

مسیحیت: خداوند او را از مادری به نام مریم که از زنان پاک برتر و برگزیده خداوند بود و هرگز مرد بیگانه ای او را لمس نکرده در بیت لحم بوجود آورد.در حالی که نوزاد بود سخن می گفت و از معجزاتش زنده کردن مردگان بود.پیامبر مهربانی و عطوفت عیسی مسیح(ع)که کتابش انجیل است.دستورهای اخلاقی،باور به معاد،دعوت به مهربانی و عشق ورزیدن،چشم پوشی از گناه دیگران،دوری گزیدن از گناهان مانند زنا،قتل،سرقت و دیگر گناهان و همینطور دعوت به توحید از آموزه های این دین است.مسیحیت به دسته های مختلفی تقسیم شد که مهمترین شاخه های آن کاتولیک و پروتستان است.[۸]

دین یهود: پیامبر آنها موسی(ع) گفت که من از دور آتشی می بینم[۹] و خداوند در ۱۲۵۰ پیش از میلاد بر فراز کوه طور بر موسی پدیدار گشت و احکام دین یهود را برای او بیان نمود.کتاب دین یهود تورات است و به قسمتهای عهد عتیق و عهد جدید تقسیم می شود.آموزه های این دین در لوح ها و کتاب های گوناگون آمده است که مهمترین “آنها الواح ده گانه” است که به ده فرمان نیز مشهور شده است.دستورات اخلاقی،آداب و احکامی مانند حرمت قتل دیگران،دوری از گناهان مانند زنا،عدم شهادت دروغ،عدم طمع ورزی نسبت به مال و ناموس دیگری،احترام به والدین،عدم سرقت دعوت به توحید و خداپرستی و…از آموزه های این دین است. ارتدوکس،حسیدی ها،کارائیت ها،سامریان،و در دوقرن اخیر صهیونیست ها از شاخه های آن است.[۱۰]

خرید و دانلود متن کامل پایان نامه فوق در این لینک

گفتار دوم: باور

باور(belief) به معنی قبول سخن،پذیرش قول کسی،یقین،اعتقاد به کار رفته است.[۱] به طور کلی وقتی صحبت از باور می شود صحبت از یک اعتقاد و یک اعتماد است.اعتقاد راسخ به وجود امری و حقیقت داشتن و اعتماد به نتیجه بخش بودن و اثر گذاری آن است و آن امر چنان برای فرد بدیهی می شود که فرد آن را موجود می داند و هیچ خدشه ای در پذیرش آن به خود راه نمی دهد.

از نظر کرچ و کرچفیلد:«باور سازمانی باثبات از ادراک و شناختی نسبی درباره جنبه خاصی از دنیای یک فرد است.»مثلا اعتقاد به بابانوئل مفاهیم گوناگون  و به هم آمیخته ای مثل:جنبه جسمانی،لباس و نوع پوشش،و کارکردها و اثر گذاری آن را در بر می گیرد.این باور به ایجاد یک مفهوم خاص و یک اعتقاد به لوازم و پیرامون آن نیز نیاز دارد.[۲] این باورها هستند که در ما یک نگرش نسبت به موضوعات ایجاد می کنند.مثلا اگر شما باور داشته باشید که کمک کردن به کودکان کار باعث زشت شدن چهره شهر و به دست آوردن ثروتی نامشروع برای عده ای می شود،این باور ایجاد نگرشی منفی در شما می کند.ولی اگر شما باور داشته باشید که پول دادن به آنها باعث کمک به یک عده بدبخت می شود این باور مثبت در شما باعث نگرش مثبت به متکدیان می شود.در این مثال هر چه باور قدرت بیشتری نسبت به کمک به این افراد وجود داشته باشد سهم بیشتری در کمک به افراد نیازمند در باور شما ایجاد می گردد.[۳] مراد از باور، تصدیق و تأییدی است که ذهن،در برخورد با یک قضیه پیدا می کند.ذهن انسان ممکن است در برخورد با هر پدیده و رویدادی یکی از این حالات را انتخاب نماید:الف:یا هیچ تغییری در ذهن ایجاد نمی شود و نسبت به آن قضیه بی تفاوت می شود و عکس العملی نسبت به آن نشان نمی دهد که در این صورت تعلیق باور رخ داده است.ب:یا در مقابل آن قضیه مقاومت نشان داده آن را نمی پذیرد و رد می کند.ج:یا آن قضیه را مورد تصدیق وقبول قرار می دهد.منظور از باور نیز همین حالت تصدیق و پذیرش امر توسط ذهن است[۴]. اولین فیلسوفی که مفهوم باور را در جایگاه خودش مورد توجه قرار داد دیوید هیوم بود.او برای اولین بار با تمرکز بر «روانشناسی باور» بیان نمود که باور بیشتر شبیه یک «احساس» است تا«فهم».از نظر سوئین برن:«باور چیزی است که برای انسان پدید آید نه کاری که انسان آن را انجام می دهد.»[۵] از نظر ویلیام جیمز باور جهان های عدیده ای دارد، مانند جهانی که حواس ما درک می کند،جهان ریاضیات و منطق،جهان الهیات و… بیشتر انسان ها از میان همه جهان های باوری فقط یکی را بیشتر از بقیه واقعی می دانند و آن را انتخاب می کنند. اکثر انسانها نیز جهانی را که از رهگذر حواس آدمی می گذرد باور می کنند.به نظر وی باور وقتی در بیشتر افراد شکل می گیرد که عواطفشان را برانگیزد یا آنان را وادار به عمل کند[۶]. داشتن باور می تواند اثرات مثبتی در فرد ایجاد کند و حتی ممکن است بر روی جسم او نیز اثر داشته باشد.مثلاً در پزشکی اگر کسی باور داشته باشد که دارویی بر روی او اثر دارد و حال او را بهتر می کند حتما اینگونه خواهد شد.«در دهه ۱۹۵۰ جامعه پزشکی به عمل جراحی پی برده بود که می گفتند درد روی قفسه سینه مردانی که شریان هایشان مسدود شده را کاهش می دهد.اغلب بیمارانی که این عمل را می کردند به این نتیجه می رسیدند که حالشان بهتر شده و دردشان کاهش یافته است. بعد اقدام به آزمایش کنترل شد. به این شکل که گروهی از بیمارانی را که با ناراحتی مشابهی روبرو بودند به اتاق عمل آوردند،آنها را بیهوش کردند روی قفسه سینه همه را برش دادند،روی نیمی از آنها عمل صورت گرفت،اما نیمه دیگر عمل نشدند.بعد از آنکه این بیماران به هوش آمدند جملگی معتقد بودند که به یک اندازه حالشان بهتر شده است.»[۷]

گفتار سوم: باور دینی

در تاریخ بشریت هرگز جامعه ای وجود نداشته که اعتقاد به هیچ نوع دینی نداشته باشد.تمامی ابناء بشر باور به وجود امور فراطبیعی و قدسی داشته اند.حتی سرخپوستان استرالیا و آمریکای شمالی و قبایل بدوی آمازون نیز،به نوعی پرستش در میان رفتار آنان دیده می شود.اما در پاسخ اینکه چرا ما باید باور دینی داشته باشیم باید گفت که،دین به ما چیزی می دهدکه از هیچ قدرت دیگری قابل دریافت نیست.دین و باور دینی به افراد این قدرت را می دهد تا در مقابل ناملایمات و سختی های زندگی با آرامش و اطمینان بیشتری برخورد کنند،امید به یک آینده بهتر را برایشان ترسیم می کند،راهکارهای عملی برای زندگی بهتر به آنان می دهد.نقش برجسته دین بر خلاف فلسفه و اخلاق و امور عقلی دیگر و یا مسائل فرهنگی در این است که دین یک ارتباط زنده و واقعی با نیروها و قدرت های مافوق بشری ترسیم می کند و از این طریق رضایت خاطر این افراد را جلب می نماید[۸]. بسیاری از آنان امور این دنیا را نیز به دست نیروهایی ورای این دنیای خاکی می دانند.خواه به دین و امور دینی اعتقاد داشته باشیم خواه نداشته باشیم مواردی چون میل به جاودانگی،زندگی بعد از مرگ،فلسفه زندگی،هدف انسان،نیاز های معنوی،سختی ها و ناگواریهای زندگی عدم پاسخ کامل نیازهای بشری با مکاتب مادی و…بسیاران موارد دیگر ضرورت وجود دین و اعتقاد به باورهای دینی را در درون ما الزامی می سازد.[۹] باور دینی به معنای استنباط از شواهد کشف شده و شهود در ساختار جهان یا در مسیر تجربیات انسان نیست زیرا همواره تجربیات انسان به لحاظ نظری دچار ابهام هستند،بلکه بر تعبیری غیر آگاهانه از محیط تکیه دارند،بدین نحو که آن معنایی آگاهانه تجربه می شود که دارای زبان دینی است و از رهگذر دین معنا می شود.فرد معتقد با چنین تعبیری تجربی دست به یک انتخاب شناختی می زند.[۱۰]داشتن باورهایی که بتوان به آن اعتماد کرد و آن را تکیه گاه خود ساخت.امور ارزشمندی که به انسان ارزش بدهد و خود را وابسته به آن بداند..مثلا پزشکی می تواند مدعی شود که فلان سلول یا فلان عامل دارای خواص زیادی است.ولی عقیده زمانی می تواند موثر باشد و شخص درباره آن سخن بگوید که خود فرد کنکاش و جستجو کرده و با چون و چرا آن را بدست آورده باشد.مثلا یک فرد مذهبی در مورد یک حدیث یا شنیده خود فکر می کند و با تحقیق و تفحص درباره صحت آن در مقام نفی یا اثبات آن بر می آید و اگر نظرش مثبت باشد به آن اعتقاد پیدا می کند.[۱۱]باور دینی می تواند به هر امر ماورائی و خارج از دنیای مادی اطلاق گردد.اما آن چیزی که اصیل است و مراد ما از باور دینی و خود دین است ادیان ابراهیمی و باورهای توحیدی خصوصاً اسلام است.باورهایی مانند:اعتقاد به خداوند به عنوان عالم و قادر و آفریدگار مطلق،اعتقاد به معاد،اعتقاد به عدل الهی،اعتقاد به نبوت پیامبر و دیگر موارد اعتقاد دینی که شامل این موارد می گردد[۱۲].به اعتقاد سوئین برن در هر باور دینی،دلایلی عقلانی موجود است.زیرا برای هر مومن و باورمندی ضروری است که دین و مسلکی را که انتخاب نموده است صادق و حقیقی بداند.او مانند کانت معتقد است بین عقل و ایمان سازگاری کامل وجود دارد.از نظر او:«اهمیت باور به خدا در صورتی که خدا وجود داشته باشد از باور نداشتن به خدا در صورتی که خدایی نباشد بیشتر است.(به دلیل تکالیف و منافع بیشتر باور اول)»او معتقد است زمینه آگاهی و علم فراتر از مشهودات حسی است و دانش تنها منحصر به امور حسی نیست و معتقد است که خدایی که توسط فلاسفه و برهان های آنان ثابت می شود با خدای مسیحیت متفاوت است.و با نقد نظر جان هیک که معتقد است باورهای مذهبی باورهایی است که با عقل قابل اثبات نیست،به یک نوع آزادی معرفتی معتقد است که در آن انسان ها باید در پژوهش عقلی و بر اساس شواهد به دست آمده و با سعی و تلاش به باور به خدا برسند.[۱۳]

خرید و دانلود متن کامل پایان نامه فوق در این لینک

No internet Try: Checking the network cables, modem, and router Reconnecting to Wi-Fi Running Windows Network Diagnostics ERR_INTERNET_DISCONNECTED