• دسترسی آسان به اطلاعات. [۵۸]

اجزاء تشکیل‌دهنده ارتباطات بین‌الملل

سیستم ارتباطات بین‌الملل از زیرسیستم‌ها و اجزائی ساخته شده، که باهم متناسب، مرتبط و متعامل هستند. اندام‌های اصلی این سیستم عبارتند از:

1. خبرگزاری‌های بین‌المللی؛ مراد، خبرگزاری‌هایی هستند که اخبار خام را از سراسر جهان جمع‌آوری و بعد از پرورش آن‌ها، مجدداً در سراسر جهان منتشر می‌کنند. امروزه چهار خبرگزاری آسوشیند پرس(آمریکا)، یونایتدپرس(آمریکا)، رویترز(انگلیس) و فرانس پرس(فرانسه) در چنین قلمرویی فعالیت می‌کنند.

اخبار فعلی جهان نیز غالباً از طریق این خبرگزاری‌ها تأمین شده و خبرگزاری‌های هر کشوری از جمله مشترکان این خبرگزاری‌ها به‌شمار می‌روند.

2. رسانه‌های ملی و محلی؛ مراد، رسانه‌هایی هستند که در سطح یک کشور یا بخشی از یک کشور فعالیت می‌کنند، اعم از خبرگزاری‌ها، مطبوعات، رادیو و تلویزیون.

2. رسانه‌های منطقه‌ای؛ مراد، رسانه‌هایی هستند که از نظر منشأ، متعلق به یک کشور خاص، ولی دارای حوزه نفوذ منطقه‌ای هستند. مهمترین رسانه‌های منطقه‌ای کنونی عبارتند از: خبرگزاری آلمان، کیودو(ژاپن) و اسپانیا.

رهیافت‌های ارتباط بین‌المللی
چهار پذیره یا رهیافت اساسی، ویژگی فعالیت‌های دانشمندان، حکومت‌ها، دست‌اندرکاران، رسانه‌ها و یک یک شهروندان را در زمینه ارتباط بین‌المللی در نیم قرن گذشته تشکیل داده است. مولانا به‌عنوان متخصص این عرصه، چهار نگرش مذکور را این‌گونه می‌داند:[۵۹]

1. نگرش و رهیافت آرمانی، انسانی؛ این نگرش ایده‌آلیستی، ارتباطات بین‌المللی را ابزار نزدیک کردن مردم و ملت‌ها و یاری‌گر سازمان‌های بین‌الملل در جهت خدمات‌دهی به جامعه جهانی می‌داند. این ره‌یافت سعی در افزایش تفاهم میان ملت‌ها و مردم، برای رسیدن به صلح جهانی دارد و ارتباط بین‌الملل را عامل ارتقای این تفاهم و دست‌یابی به صلح جهانی می‌داند.

1. نگرش نوآیینی سیاسی؛ این ره‌یافت به ارتباط بین‌المللی به‌چشم آوازه‌گری(پروپاگاندا)، رویارویی ایدئولوژیک،‌ تبلیغ تجاری، آفرینش اسطوره‌ها و تکرار مکررات می‌نگرد و از کاراکتری اقتدارگرا و توتالیتر برخوردار بوده و از ارتباطات، درک یک سویه‌ای دارد. از همین‌رو بر حاکمیت‌های متمرکز و سازمان‌‌دهنده تأکید می‌کند.

1. اطلاعات به‌مثابه‌ی قدرت اقتصادی در حوزه نظام بین‌الملل؛ این رهیافت بر اطلاعات موجود در بافت بین‌الملل، به‌عنوان قدرت اقتصادی می‌نگرد. این نوع نگرش که موجب غرب‌زدگی کشورهای پیرامونی و کمتر توسعه‌یافته شده، ترغیب‌کننده‌ی اتکاء به توسعه بین‌المللی، معاملات بازرگانی، بازاریابی، تجارت، نوسازی و انتقال فن‌آوری است.

1. اطلاعات به‌مثابه قدرت سیاسی؛ رهیافت چهارم به اطلاعات به شکل اخبار و داده‌ها، به‌عنوان کالایی خنثی و خالی از ارزش می‌پردازد. این در حالی است که مضامین فرهنگی کشور انتقال‌دهنده اطلاعات نیز به‌همراه اطلاعات منتقل می‌شوند.

گرایش‌های ذکرشده نشان می‌دهند، که چگونه حکومت‌ها، دانشمندان و مسؤلان رسانه‌ها به تعریف گنجایش‌های رو به فزونی ارتباط بین‌المللی در پنج دهه‌ی گذشته پرداخته‌اند.
اشکال ارتباط بین‌المللی
برخی از مهم‌ترین اشکال ارتباطات بین‌الملل را می‌توان این‌گونه دانست:

1. ارتباط سیاسی بین‌المللی؛ جریان سیاسی اطلاعات، یکی از سنتی‌ترین شکل‌های ارتباط بین‌المللی بوده است. در شکل سنتی، از ارتباطات میان‌فردی بهره می‌جستند؛ اما با ابداع فن‌آوری ارتباطی نوین و پیدایش بازیگران غیر سیاسی، روش سیاستمداری نوین، بیشتر به توده‌ها و عامه مردم گرایش داشت. پژوهش‌گران، این جریان نوین اطلاعات را به‌عنوان سیاستمداری عمومی بازشناسی کرده‌اند؛ که از ویژگی‌های مهم آن، اهمیت دادن به آراء عمومی است. دولت‌ها در سایه‌ی پیشرفت‌های تکنولوژیکی ارتباط قادر شدند، پیام‌های خود را به مخاطبان ملی و بین‌المللی هدایت کنند؛ به‌همین جهت، به برپایی بنگاه‌های اطلاع‌رسانی و آوازه‌گری پرداختند. حکومت‌ها سعی می‌کنند، با بهره‌گیری از رسانه‌ها، هویت برتر ملی خود را در عرصه جهانی نمایش دهند. در واقع می‌توان گفت دولتها از دیپلماسی رسانه‌ها در فرایند سیاست خارجی خود بهره می‌برند.

1. ارتباط اقتصادی بین‌المللی؛ در جهان امروز، فن‌آوری اطلاعات و فرآورده‌های آن و خدمات مبتنی بر اطلاعات، به‌عنوان محوری برای اقتصاد درآمده و ارتباطات دوربرد و بین‌المللی، جزئی حیاتی از هر اقتصاد ملّی به‌شمار می‌رود. اطلاعات، فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات امروزه به‌عنوان ثروت و یک منبع ملی بخش مهمی از تجارت فرامرزی را تدارک دیده و صبغه اقتصادی پیدا کرده است؛ چراکه در این نظام، اقتصاد، رو به جهانی‌شدن و بین‌المللی‌شدن است.

1. ارتباط راهبردی بین‌المللی؛ مراد از این‌گونه ارتباط همان بعد راهبردی جریان اطلاعات و ارتباطات در سطح بین‌الملل است.

ارتباطات جهانی در عصر حاضر
جریان ارتباطات و اطلاعات بین‌المللی عصر حاضر، معمولاً به‌طور افقی، میان ساختار نخبگانی در سه سطح متمایز و تا حدودی بین‌المللی رخ می‌دهد: ۱) ارتباط نخبگانی داخلی، اجتماعی‌شدن و مجادله سیاست، ۲) سیاستمداری نخبگانی قدرت‌های بزرگ و همکاری، تنش‌زدایی یا تن دادن با اکراه ۳) نخبگان بین‌المللی و فرامرزی، اجتماعی‌شدن و فعالیت‌ها.
این جریان ارتباطات و اطلاعات درون‌نخبگانیِ تا حدودی جهانی، به حرکت عمودی و فرودی به‌سمت همگان گرایش دارد. البته این سخن بدان معنا نیست که میان نخبگان هیچ رقابتی وجود ندارد؛ بلکه اگر نظام بین‌المللی فعلی را یک کل فرض کنیم، گرایش حفظ نظام محافظه‌کارانه رو به رشد این سطح از فعالیت‌های نخبگان در ارتباط و روابط بین‌الملل، به‌سوی ایجاد خط عمودی پیام‌های بسیار مشابهی گرایش دارد؛ که به‌ظاهر بیشتر در راستای خط عمودی جهانی رشد می‌کند. البته استثنائاتی معین در این‌مورد و در سطح کارکردی خاص وجود دارد؛ اما به‌طور کلی از میانه‌ی دهه ۱۹۶۰، این نکته ویژگی عمده‌ی روابط بین‌الملل بوده است.[۶۰]
در عصر کنونی، نظام ارتباطات و اطلاعات بین‌المللی در اختیار قدرت‌های بزرگ قرار دارد و این قدرت‌ها با در اختیار داشتن خبرگزاری‌های بین‌المللی جهان و شبکه‌های تلویزیونی بین‌المللی نظیر بی‌بی‌سی (BBC)، سی‌ان‌ان (CNN) و ماهواره‌های ارتباطی جهان، قدرت تجزیه و تحلیل مسائل جهانی را در سطوح محلی، ملی، منطقه‌ای و جهانی تحت تأثیر خود قرار می‌دهند. در این میان، کشورهای جهان سوم و در حال توسعه، که از نظر خبری وابسته به سیستم‌های خبری سه کشور غربی(آمریکا، فرانسه و انگلیس) می‌باشند، به‌خاطر فقر آموزش، ضعف تجهیزات و کمبود بودجه، اطلاعات و نیروی انسانی کارآمد، اطلاعات پرورده‌ی اولیه خیرگزاری‌های بین‌المللی را بدون تغییرات اساسی در اختیار پیام‌گیرندگان نهایی قرار می‌دهند و بدین‌وسیله سیاست‌های نظام‌یافته و هدفمند سه قدرت مهم غربی، در بستری از تکثر، به‌صورت یک جریان آزاد ارتباطی، تمام مردم جهان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. بنابراین در عصر حاضر، برای ارتباطات و اطلاعات می‌توان یک نمودار عمودی در نظر گرفت، که کشورهای بزرگ غربی در رأس آن قرار گرفته و نوعی امپریالیسم خبری را به‌وجود آورده‌اند.
رابطه ارتباطات بین‌الملل و روابط بین‌المللی
ارتباطات بین‌الملل که ناظر به فعالیت رسانه‌های بین‌المللی است، به‌عنوان یک وسیله، مورد استفاده بازیگران حوزه‌ی روابط بین‌الملل، که عرصه امور سیاسی است، قرار می‌گیرد و بازیگران دولتی و غیردولتی این عرصه، با بهره‌گیری از رسانه‌های بین‌المللی، سعی در پیشبرد اهداف و منابع خود دارند.
تحوّلات سریع در حوزه ارتباطات، بر مطالعات و تحقیقات مربوط به ارتباطات، اثرات بسیاری در روابط بین‌المللی گذارده و افق‌های جدیدی را در مسائل آن گشوده است. از جمله عوامل اثرگذار در این تحولات، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ازدیاد روزافزون بازیگران صحنه بین‌المللی جریان فراملی در جهان اطلاعات، با انشعابات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، به‌ویژه در توجهی که به زمینه‌های تجاری، بازاریابی، آموزش و فرهنگ آن داشته‌اند.

• علاقه‌ی فزاینده‌ای که در مطالعات مقایسه‌ای؛ از قبیل افکار عمومی و تصویرها، به‌مدد دقت ابزارها، پیشرفت و توسعه وسایل جمع‌آوری، تنظیم، بازیافت و تخصیص داده‌ها، وجود دارد.[۶۱]

فصل سوم

روش شناسی تحقیق

۳-۱- روش تحقیق

تحقیق پیمایشی یا زمینه یابی جمعیتهای کوچک و بزرگ را انتخاب و با مطالعه نمونه های منتخب از آن جامعه ها برای کشف میزان نسبی شیوع، توزیع و روابط متقابل متغیرهای روانشناختی و جامعه شناختی مورد برسی قرار می دهد.(کرلینجر،فرد،آن،۱۳۷۶ :۶۵)
در تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می خواهد بداند پدیده، متغیر،شی، یا مطلب چگونه است به عبارت دیگر این تحقیق وضع موجود را بررسی می کند و به توصیف منظم و نظامدار وضعیت فعلی آن می پردازد و ویژگی ها و صفات آن را مطالعه ودر صورت لزوم ارتباط بین متغیرها را بررسی می کند.(حافظ نیا،۱۳۸۲ : ۵۹)
با عنایت به موضوع پژوهش و اهداف مورد نظر روش تحقیق مورد استفاده در این مطالعه ،توصیفی – پیمایشی از شاخه تحقیقات میدانی می باشد.

۳-۲- متغیرهای تحقیق

۱-متغیر مستقل، متغیری است که روی متغیر وابسته به صورت مثبت یا منفی تأثیر می گذارد.(Sekaran,1992:70). این متغیرها نقش علت را بر عهده دارند و بر متغیرهای دیگر تاثیر می گذارند، منشا بروز پدیده ها می شوند و محقق معمولاً در جستجوی روابط بین دو عامل با متغیر است و تشخیص تاثیر متعیر مستقل و میزان آن از اهداف عمده تحقیق محسوب می شود.( حافظ نیا،۱۳۸۱،ص۴۴). در این پژوهش تکنولوژی نوین ارتباطات به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است .
۲-متغیر وابسته، متغیری است که هدف محقق تشریح یا پیش بینی تغییر پذیری در آن است، به عبارت دیگر، آن یک متغیر اصلی است که به صورت یک مسأله حیاتی برای تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. با تجزیه و تحلیل متغیر وابسته و شناسایی عوامل مؤثر بر آن می‌توان پاسخها یا راه حل هایی را برای مسأله شناخت. محقق به تعیین مقدار و اندازه گیری این تغییر و متغیرهای دیگری که روی این متغیر تاثیر می گذارند علاقه مند است .
. (Sekaran,1992:69)
در این پژوهش روابط بین الملل از دیدگاه صاحب نظران به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است .

۳-۳- ابزار تحقیق

این تحقیق در ۲ فاز انجام می گیرد. فاز اول استفاده از روش جمع آوری اطلاعات اسنادی کتابخانه ای است با بهره گیری منابع موجود نظیر کتب، نشریات، مقالات فارسی، انگلیسی و شبکه های اینترنت و … می باشد. سپس به تدوین و صورت بندی چهارچوب نظری و مدل تحقیق پرداخته خواهد شد.
فاز دوم پس از بررسی مطالعات نظری، مفاهیم و فرضیات تحقیق با استفاده ازمصحاحبه و پرسشنامه بهره گرفته می شود. پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است.پرسشنامه مجموعه ای از سؤال ها (گویه ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می دهد. این پاسخ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می دهد. سؤال های پرسشنامه را نوعی محرک- پاسخ می توان محسوب کرد. از طریق سؤال های پرسشنامه می توان دانش، علایق، نگرش و عقاید فرد را مورد ارزیابی قرار داد، به تجریبات قبلی وی پی برده و به آنچه در حال حاضر انجام می دهد آگاهی یافت.
بنابراین ضمن انجام مصاحبه های عمقی با کاارشناسان در دو حیطه تکنولوژی ارتباطات و مدیریت روابط بین الملل؛پرسشنامه محقق ساخته «شاخص های ارزیابی عملکرد واحد های فناوری ارتباطات و روابط بین الملل»با ۲۰ گویه،برای ۵۵ نفر از مدیران، کارشناسان، متخصصان، اساتید و محققانی که با موضوع تاثیرات رسانه های نوین بر روابط بین الملل و نیز رویکردهای پست مدرنیسم در روابط بین الملل آشنا بودند،در نظر گرفته شد.

۳-۴- جامعه آماری، حجم نمونه وروش نمونه‏گیری

جامعه آماری عبارت است،مجموعه ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند، معمولاً در هر پژوهش مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت(صفت ها) وتغییر واحدهای آن به مطالعه بپردازد(سرمدوهمکاران۱۳۷۸: ۱۷۸).جامعه مجموعه اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج پژوهش به آن انتقال داده می شوود.(دلاور،۱۳۸۴ : ۸۹).
جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش را متخصصان روابط بین الملل و متخصصان رسانه ها تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران نمونه‏گیری صورت خواهد گرفت.که نمونه ها از بین کارشناسان دو سازمان روابط بین الملل وسازمان ارتباطات ومدیریت تکنولوژی به صورت تصادفی بدون رعایت جنسیت به تعداد(۵۵)نفر تعیین گردیدند.که پس از توضیع پرسشنامه ها وتکمیل ان از سوی نمونه ها (۵۰)مورد بدون نقص مورد بررسی و بهره برداری آماری قرار گرفت.

۳-۵- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها:

تجزیه و تحلیل داده های این تحقیق در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت.در سطح آمار توصیفی با استفاده از شاخص های آماری نظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS استخراج می گردد و یافته های تحقیق در قالب جداول آماری و نمودار ارائه می گردد.

فصل چهارم

تحلیل یافته ها

۴-۱- مقدمه

در روابط بین المللی معاصر، وسایل ارتباط جمعی نقش بسیار برجسته ای ایفا می کنند. کمک مطبوعات و سایر وسایل ارتباطی، به ا یجاد و توسعه تفاهم ملل، تأمین و تحکیم آرامش و صلح جهانی و پیشرفت و ترقی تمدن انسانی، از ویژگی های دنیای کنونی است .یکی از علل مهم بحران های سیاسی بین المللی، نبود یا کمبود مراوده و ارتباط بین مردم جهان است . در جهان امروز، با وجود تمام پیشرفت های بزرگ علمی انسان ها، نه تنها تماس های مستقیم بین همه ملل به وجود نیامده اند، بلکه مناسبات غیرمستقیم ازطریق وسایل ارتباطی و خبری نیز تعمیم نیافته اند.
مهم ترین موانعی که اکنون درمورد رفع بحران های جهانی وجود دارند، عدم شناخت و بی اطلاعی متقابل مردم دنیا از افکار و اخلاق و رفتار یکدیگر است.
علت اصلی عدم تفاهم بین المللی آن است که هنوز ملل دنیا نمی توانند درباره زندگی جمعی یکدیگر، اطلاعات لازم را کسب کنند و اگر هم اطلاعاتی به دست می آورند، بسیار محدود و مخدوش اند و به همین سبب، اغلب نسبت به هم احساس بی اعتمادی، دوری و حتی دشمنی می نمایند عدم تفاهم ناشی از فقدان اطلاعات، نه تنها در صحنه روابط بین المللی وجود دارد، بلکه در بسیاری از کشورها، مخصوصاً در ممالک توسعه نیافته، در زندگی داخلی مردم نیز مشهود است . اگر در میان یک ملت واحد، اختلافات و مناقشات مختلف به چشم می خورند، علت اساسی آن ها، آن است که افراد آن ملت از سرنوشت یکدیگر آگاهی ندارند یا اگر اطلاعی از هم دریافت می کنند، غیرکافی، ناقص و تحریف شده اند.
برای توسعه روابط انسانی و ایجاد تفاهم در جوامع داخلی و جامعه بین المللی، تلاش های فراوانی تاکنون صورت گرفته اند. ولی این تلاش ها، به سبب آنکه اکثریت مردم جهان، به اخبار و اطلاعات دسترسی کامل نیافته اند، نتایج رضایت بخش نداشته اند.( معتمدنژاد ،۱۳۸۹ ، ص۲۳)
اکنون، عملاً عده بسیار زیادی از مردم جهان یا به کلی از اخبار محروم اند یا اطلاعات مکتسبه آنان ناقص اند و یا آنکه اصولاً اطلاعاتی که دریا فت می کنند، با واقعیت ها انطباق ندارند . درصورتی که حق افراد به کسب اخبار و اطلاعات واقعی، یک حق مسلم فردی و اجتماعی است و پیشرفت تمدن انسانی، بدون توسعه آن ، امکان پذیر نیست.
در عصر حاضر، توسعه وسایل خبری جهان نامتوازن و نامتجانس است و از این جهت، عدم تعادل شدیدی درنواحی مختلف دنیا وجود دارد. مهم ترین موانعی که برسر راه توسعه وسایل ارتباطی و خبری درسرتاسر جهان قرار دارند، فقر و عقب ماندگی اقتصادی و اجتماعی ، بی سوادی، فشارهای سیاسی و اختلافات مسلکی هستند. در « یونسکو » طبق تحقیقاتی که پس از جنگ جهانی دوم از طرف مورد وسایل ارتباط جمعی دنیا صورت گرفتند، معلوم شد که بیش از دو میلیارد نفر یعنی درحدود نصف جمعیت آن زمان جهان، به علت فقر اقتصادی و جهل و بی سوادی، از کسب اخبار و اطلاعات محروم اند و با آنکه دراکثر کشور های جهان برنامه های وسیعی برای توسعه اقتصادی و مبارزه با بی سوادی به اجرا گذاشته شده اند، هنوز حداقل های ضروری توسعه یافتگی وسایل ارتباطی، برای تمام مردم تأمین نگردیده اند.
درمورد مطبوعات و « یونسکو » ، باید در نظر داشت که درسال ۱۹۶۰ سایر وسایل خبری، برای هر هزارنفر جمعیت، شاخص هایی شامل ۱۰۰ نسخه روزنامه یوم یه، ۵۰ گیرنده رادیو، ۲۰ صندلی سینما و ۲۰ گیرنده تلویزیون را حداقل های توسعه یافتگی وسایل ارتباط جمعی در نظر گرفت و به ممالک عضو سازمان ملل متحد پیشنهاد کرد برای تأمین این حداقل ها مساعی خود را ب ه کار اندازند . ولی امروز پس از حدود پنج دهه، هنوز هم درمورد تمام وسایل ارتباطی مذکور، به تحقق نپیوسته « یونسکو » توصیه است و اکثریت جمعیت جهان همچنان براثر عقب ماندگی اقتصادی و بی سوادی، امکان بهره برداری از مطبوعات را به دست نیاورده اند.

۴-۲- ارتباط و همبستگی بین الملل مختلف در قرن بیستم

قرن بیستم با ایجاد ارتباط و همبستگی بین ملل مختلف، طلسم مرزهای ملی کشورها را شکست و توجه افراد را به رویدادهای بین المللی درسراسر جهان معطوف ساخت . دراین عصر، مسائل اجتماعی نیز کسب اهمیت کردند و درنتیجه آن، اداره و سازمان امور اقتصادی هم توجه عمومی را به خود جلب نمودند.
نظام دموکراسی که تا آن زمان، جنبه سیاسی و اجتماعی داشت، به دموکراسی صنعتی تبدیل شد و نظارت بر وظایف تولیدی و اقتصادی که به اختیار صاحبان صنایع و بازرگانان رها شده بود، نیز تحت مسئولیت دولت قرارگرفت . رونق فعالیت های اقتصادی، روابط بخش های مختلف تولیدی را هم گسترش داد و مردم تمام ممالک به کمک تکنی ک های جدید صنعتی، روابط متقا بل پیدا کردند . ایجاد و توسعه این روابط، نه تنها افراد هر ملت را به هم نزدیک نمودند، بلکه افراد همه ملل جهان را نیز به یکدیگر پیوند دادند و حس همدردی و همبستگی در آنان به وجود آوردند.
با ادامه تحولات جدید جهانی، دولت ها هم مسئولیت های بیشتری پیدا کردند . زیرا اقدامات و فعالیت های آن ها علاوه بر آنکه در قلمرو خاص سیاسی، مورد توجه افکار عمومی داخلی قرار می گیرند، در صحنه زندگی بین المللی نیز تحت تأثیر افکارعمومی بین المللی واقع می شوند .
باید دانست که وجدان مشترک اجتماعی، مهم ترین عامل شاخص زمان معاصر است و همین آگاهی عمومی است که افراد را به سرنوشت فردی و جمعی علاقه مند می سازد. انسان قرن حاضر یک انسان جدید، یک انسان اجتماعی است . انسانی است که با تحولات ناگهانی عصر خود با زندگی تازه ای روبه رو شده است و چشم اندازهای وسیع تر، پیچیده تر و درعین حال اضطراب انگیزتر در برابر او قرارگرفته اند.
انسان کنونی، برای ادامه زندگی درجامعه نوین، احتیاجات جدیدی پیدا کرده و ناچار است خود را با شرائط زمان منطبق سازد . اکنون حرفه ای که هر فرد به عهده دارد، جنبه فنی و تخصصی یافته است .
زندگی هیچ کسی بدون تفاهم اجتماعی، که خود بر معلومات عمومی و آشنایی مسائل جاری متکی است، میسر نیست . موفقیت هر فرد در کارها و فعالیت های او به رعایت اصول وظیفه شناسی ملی و بین المللی بستگی دارد. بدون حس تعاون بشری و همبستگی انسانی، ایجاد ارتباط با افراد دیگر و تعیین سرنوشت جمعی امکان پذیر نیست.
انسان معاصر، تنها موقعی می تواند بهترین و مطمئن ترین وسایل را برای زندگانی گروهی جدید به دست آورد، که معلومات و اطلاعات کافی، عقاید و افکار سالم و خط مشی های صحیح در اختیار او قرار گیرند. شک نیست که انسان جدید را تنها با آموزش نظری در مدارس نمی توان وارد صحنه زندگی نمود . زیرا کسب اخبار و اطلاعات و شناسایی افکار و عقاید، تنها از طریق مطبوعات و سایر رسانه ها صورت می گیرند. بنابراین، وسایل ارتباطی و خبری، مکمل و لازمه وسایل آموزشی و مهم ترین عامل ایجاد شایستگی اجتماعی هستند.
پس برای آنکه انسان بهتر بتواند به زندگی جمعی ادامه دهد، در صحنه فعالیت های اجتماعی راه مناسب تر برگزیند و مسئولیت های شخصی و اجتماعی را با آگاهی کامل به عهده بگیرد، باید همیشه در جریان وقایع و اتفاقاتی که هرلحظه درمحیط اطراف او و در دنیای بزرگ صورت می گیرند، قرار داشته باشد.
هر واقعه ای که در جهان اتفاق بیفتد، هرچند که محل وقوع آن بسیار دور باشد، مستقیماً مورد توجه انسان است . زیرا تمام رویدادها ممکن است به خوبی در زندگی فردی، گروهی یا عمومی تأثیر باقی گذارند .
به همین جهت، انسان معاصر به کسب دائمی اخبار و اطلاعات مربوط به وقایع اجتماعی، نیاز بسیار ضروری دارد. سرعت تحولات اجتماعی و پیچیدگی شدید مسائل محیط زندگی انسانی، سبب شده اند که افراد در اداره جوامع، مسئولیت مشترک پیدا کنند و اگر در نظر داشته باشیم که بنیان جوامع معاصر دارای هرنوع نظام سیاسی که باشند بر رضایت عامه استوار است، لزوم گسترش آگاهی های عمومی بیشتر آشکار می شود. حفظ مسئولیت مشترک و تأمین رضایت عامه مردم در اداره امور جامعه، فقط درصورتی امکان پذیرند که به موازات تأمین امکانات آموزشی و ایجاد عقاید سالم درباره تمام رویدادهای اجتماعی، اخبار و اطلاعات عینی و واقعی دراختیار مردم قرارگیرند .
بنابراین عصر ما، اکنون عصر طلایی وسایل ارتباطی و خبری است . زیرا همان گونه که گفته شد، کسب اخبار و اطلاعات ب ه صورت یک ضرورت بزرگ اجتماعی درآمده است و همین ضرورت سبب شده است که وسایل ارتباطی و خبری، روزبه روز اهمیت بیشتر به دست آورند و درجامعه تأثیر عمیق تر باقی گذارند. ( معتمدنژاد،۱۳۸۹،ص۳۳)

۴-۳- موقعیت اطلاعات

اطلاعات درباره واقعیت، برای میانج یگری میان انسا نها و واقعیت به کار گرفته شده است تا جهانی متمایز پدید آید. ویژگ یهای اصلی این جهان، زمینه کانونی نزد کی یای بود که در پس زمینه قابل درکی از دوری و فاصله فهمیده می شد.
ظهور نیروی فرهنگی اطلاعات، همچون سیلی، ساختار جهان را که بر بنیاد اطلاعات دیرینه درباره و برای واقعیت استوار بود، در خود گرفت و فرسودن آن را آغاز کرد. اطلا ع داشتن نه تنها آنچه را از جهت زمانی و مکانی دوردست است، روشن میکند، بلکه هر آنچه از تخیل و مفهوم سازی به دور از ذهن است و هر آنچه را احتمالی بعید می نماید، بدون یاری نشانه های قراردادی روشن میسازد. ترتیبات پیچیده اجتماعی، ساختما نهای بزرگ و شکوهمند، قطعه های هنرمندان موسیقی بدون اطلاعات در متن عهدنامه ها، نقشه کلیساهای جامع و متن نت، مفهوم شدنی نخواهد بود. این دیگر اطلاعاتی درباره واقعیت نیست، بلکه اطلاعات برای واقعیت است. اطلاعات برای ساختن امتی از آدمیان یا ساختمان یا موسیقی است، ولی در اینجا هم گام هایی که فاصله میان اطلاع درباره واقیعت و برای آن و بالعکس را می پیمایند، گام هایی کوچک اند. درحالی که اطلاعات درباره واقعیت، عمدتا نیازمند ادراک است و جهان را روشن تر میسازد، اطلاعات برای واقعیت در پی تحقق است و هدف آن دنیایی است مرفه تر )بورگمان، ۱۳۸۸،ص۲۱۹)
اطلاعات، درباره واقعیت، حتی امروزه با انسا نها از چیزها و رویدادهای دوردست سخن می گوید، ولی آنها را نزد انسا نها نمی آورد. با این حال، از آنچه حاضر است خبر میدهند و آن را روشن میسازند. در حالی که اطلاعات درباره واقعیت، جهان را از جهت نزدیکی و دوری روشن میسازد، اطلاعات برای واقعیت، سرچشم های فرهنگی است که در پی رفاه است. این رفاه، موجب پیروی از انضباطی ویژه میشود که پاداش آن سهیم شدن در فرهنگی شکوهمند است)درستکه[۶۲]۱۹۸۱: ۴۳(.
در گذشته اطلاعات، اطلاعات درباره و برای واقعیت بوده است، ولی اطلاعات در رهگذر تحولات تکنولوژکی ی کونیم سده گذشته، هرچند هنوز درباره و برای واقعیت بوده است، اندک اندک به رقابت با واقعیت برخاسته است و به واقعیت تبدیل شده است. فرهنگ تکنولوژی، از آرزوی همه گیر و بدیهی مصرف بیشتر و بهتر جان میگیرد. به نوعی، اطلاعات در مقام واقعیت مجازی تأثیرهای ویژه و بی واسطه های بر فرهنگ خواهد داشت و باعث افزایش شده و در خدمت مصرف قرار می گیرد و توانایی و آمادگی همگان را در رو به روشدن با جهان بالفعل تحلیل خواهد کرد )ماکای ، ۱۹۶۹:ص۱۷)از نگاه بورگمان ، تکنولوژی اطلاعات، گرایش به ناتوان ساختن اشخاص و بی اثرکردن امور دارد .

۴-۴- جایگاه ارتباطات بین المللی در مطالعات ارتباطی

«ارتباطات بین المللی»در یک قرن و نیم اخیر، به موازات تأسیس و توسعه شبکه های ارتباطی جهانی، مطالعات و تحقیقات ارتباطات بین المللی نیز رو به پیشرفت و گسترش گذاشته اند و به خصوص در چند دهه گذشته، دربسیاری از دانشکده های علوم ارتباطات و مؤسسات پژوهشی ارتباطی کشورهای توسعه یافته و کشورهای درحال توسعه، جایگاه برجسته ای پیدا کرده اند. ( معتمدنژاد،۱۳۸۹،ص۴۰) محققان ارتباطی آمریکایی و انگلیسی هم در سال های اخیر، ضمن مطالعات عمومی خود درباره ارتباطات و روابط بین المللی، جنبه های مختلف جغرافیای ارتباطات را بررسی کرده اند.
درسال ۱۹۴۸ ، یک کنفرانس بین المللی آزادی اطلاعات، در ژنو تشکیل شد. در این کنفرانس ۳۰۰ نماینده از ۵۷ کشور دنیا شرکت کردند و متخصصات آزادی مطبوعات درآن نقش مهمی ایفا نمودند.
تشکیل این کنفرانس را می توان نقطه عطف اقدامات بین المللی برای تأمین آزادی مطبوعات و جریان آزاد اطلاعات دانست . زیرا با تشکیل آن، جنبش برقراری یک نظم بین المللی ارتباطی، به اوج شدت رسید. در این کنفرانس، برای تهیه و تدوین مواد مختلفی که در موردمطبوعات و سایر وسایل ارتباط جمعی باید در اعلامیه و عهدنامه حقوق بشر درج می شدند، طرح های گوناگون تهیه گردیدند . ازجمله، چهل قطعنامه در این کنفرانس به تصویب رسیدند . برای عهدنامه حقوق بشرهم یک طرح آمریکایی در مورد دسترسی آزاد به اخبار و مبادله اخبار این کشورها، یک طرح فرانسوی درباره حق تصحیح اخبار و یک طرح انگلیسی درباره آزادی مطبوعات در سطح بین المللی، تهیه و تصویب گردیدند. ( معتمدنژاد،۱۳۸۹،ص۹۲)
عهدنامه مربوط به حق بین المللی تصحیح اخبار که در کنفرانس ۱۹۴۸ ژنو تهیه شده بود، در ۱۶ دسامبر ۱۹۵۲ از طرف مجمع عمومی ملل متحد به تصویب رسید. به موجب این عهدنامه، هر دولتی حق دارد اخباری را که مدعی عدم صحت یا تحریف شدن آن هاست و معتقد است که به روابط او با سایرکشورها و اعتبار یا حیثیت ملی او لطمه می زنند، تصحیح کند و متن درست آن ها را دراختیار کشورهایی که اخبار مذکور را کسب کرده اند، برساند.( Armand Mattelart., 1994,pp.7.8) دولت هایی که این تصحیح را دریافت می کنند، موظفند با استفاده از وسایل مورداستفاده برای انتشار اخبار امور بین المللی، آن را منتشر کنند وگرنه دبیرکل سازمان ملل متحد انتشار آن را برعهده می گیرد.( Armand Mattelart., 1991, pp. 37-41) تردید نیست که این حق تصحیح، مانند حق تصحیح اخبار داخلی، که در قوانین مطبوعات کشورها وجود دارد دارای ضمانت اجرا نیست .

چکیده:

هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر سرمایه فکری بر صنعت بانکداری و عملکرد بانک‌های ملت استان کرمانشاه می‌باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی،‏ لحاظ ماهیت و روش در دستۀ تحقیقات علی و از حیث اجرا میدانی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کارکنان بانک ملت در استان کرمانشاه می باشد که تعداد اعضای جامعه مورد بررسی بالغ بر ۴۰۷ نفر می باشد.که با روش نمونه گیری دردسترس تعداد ۲۰۵ پرسشنامه پخش و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.برای جمع‌آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه مقاله پیری و همکاران (۲۰۱۳) که پس از تأیید روایی و پایایی آن (ضریب آلفای کرونباخ ۸۳ درصد) بین نمونه توزیع گردید. در این پژوهش به منظور بررسی روابط مطرح شده بین متغیرهای تحقیق از روش معادلات ساختاری استفاده شده است.
نتایج آزمون معادلات ساختاری نشان داد که سرمایه فکری و هر سه بعد آن شامل (سرمایه انسانس، سرمایه ساختاری و سرمایه رابطه ای) تاثیر مثبتی بر عملکرد بانک های ملت استان کرمانشاه داشته و تمام فرضیه های مطرح شده پذیرفته شده است.
کلیدواژه: سرمایه فکری ،صنعت بانکداری ، عملکرد بانک‌ها، بانک‌های ملت، تاثیر سرمایه

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱- مقدمه

قرن ۲۱ قرن اقتصاد دانش محور است. در اقتصاد دانش محور، دانش یا سرمایه فکری به عنوان یک عامل تولید ثروت در مقایسه با سایر دارایی های مشهود و فیزیکی، ارجحیت بیشتری پیدا می کند. در نتیجه دانش به عنوان مهمترین سرمایه، جایگزین سرمایه های مالی و فیزیکی در اقتصاد جهانی امروز شده است. با رشد اقتصاد دانش محور، به طور قابل ملاحظه ای شاهد این موضوع هستیم که دارایی های نامشهود شرکت ها در مقایسه با دارایی های مشهود، عامل مهمی در حفظ و تحقق مزیت رقابتی پایدار آنها هستند. بنابراین سرمایه فکری و اجزای آن(سرمایه انسانی، سرمایه مشتری و سرمایه ساختاری)مورد علاقه سرمایه گذاران و اعتباردهندگان است و افشای آنها در تصمیم گیری این دو گروه نقش برجسته ای را ایفا میکند. منظور از سرمایه فکری، توسعه و بکارگیری منابع دانش در شرکتها است از این رو در هزاره سوم میلادی که در آن سرمایه فکری نه فیزیکی، زیربنای اصلی برای پویایی و موفقیت آتی شرکت در اقتصاد دانش محور است، افزایش شناخت و به کارگیری سرمایه فکری به شرکت ها کمک می کند تا کاراتر، اثربخش تر، پربازده تر و نوآورتر باشند(دارابی، ۱۳۹۱، ۱۰۶).
فصل اول این تحقیق به بیان چارچوب و محدوده پژوهش اختصاص دارد. در این فصل محقق با بیان کلیات تحقیق انجام شده، شرح مختصری در مورد کلیه مراحل انجام شده ارائه می‌دهد، که بدین ترتیب زمینه برقراری ارتباط با مخاطب و درجریان قرار دادن او در مورد چگونگی ایجاد و انجام تحقیق را فراهم می‌سازد.
در این فصل موضوعاتی مانند بیان مساله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف و فرضیه‌های تحقیق، قلمرو تحقیق(موضوعی، زمانی، و مکانی) و تعریف عملیاتی واژگان تحقیق بیان می‌شود.

۱-۲-بیان مسئله

تا اوایل دهه ی ۱۹۵۰، عامل اصلی عقب ماندگی کشورهای در حال توسعه را عمدتا کمبود سرمایه های مالی و فیزیکی می پنداشتند. در چارچوب چنین طرز فکری، این کشورها از راه های مختلف و با توسل به دوست و دشمن به کسب سرمایه میپرداختند. این امر، موجب تشدید وابستگی و تخریب بنیان های اقتصادی و سیاسی این قبیل کشورها می شد. اما امروزه ، روشن شده که تزریق مقادیر متنابهی از سرمایه های فیزیکی و مالی لزوما تسریع روند رشد و توسعه ی این کشورها را در پی ندارد. بلکه کشورهایی که از سازمان های قوی و نهادهای اداری کارآمد و در عین حال از سرمایههای انسانی کارا و متخصص برخوردارند، می توانند سرمایه ی فیزیکی و مالی خود را به نحو مناسبتری جذب و در تسریع روند رشد و توسعه به کار گیرند. در اقتصاد نوین، تولید ثروت و رشد اقتصادی عمدتا از داراییهای نامشهود(فکری) سرچشمه میگیرد. پیشرفت اقتصاد جدید تأکیدی بر این واقعیت است که خلق ارزش بیشتر به دارایی های نامشهود وابسته است تا به دارایی های مشهود(فیزیکی و مالی). لذا، سرمایه ی فکری منبع اصلی توسعه ی اقتصادی محسوب می شود و سایر عوامل سنتی تولید مانند زمین، نیروی کار و سرمایه ی مالی در مرتبه ی بعدی اهمیت قرار می گیرند. در چنین شرایطی سرمایه ی فکری، عامل کلیدی ارتقای عملکرد سازمانی به شمار می رود. مهم ترین مسأله در زمینه ی دارایی های نامشهود، چگونگی مفهوم سازی، درک، ارزیابی و اندازهگیری این دارایی هاست. ابزارها و روش شناسی های مدیریت دانش به سازمانها کمک می کنند تا توانمندیها و قابلیت های خود را برای حفظ و تحقق مزیت رقابتی پایدار و در نهایت دستیابی به اقتصاد دانش مدار، تحلیل و شناسایی کنند. چنین ارزیابی هایی می تواند اقتباس عملکردها و راه های مناسب، و هم چنین رشد نظام های دانشی ملی را برای توسعه ی همه جانبه تسهیل کند. از این روی، برای ایران که در سند چشم انداز ۲۰ ساله ی خود قصد دارد گوی رقابت در اقتصاد و تجارت را از همسایگان خود برباید، اقتصاد مبتنی بر دانش می باید ابزاری راهبردی تلقی شود. یکی از فعالیتهایی که در جهت تحقق اقتصاد دانش محور و نیل به اهداف برنامه ی چهارم توسعه باید صورت گیرد، توجه به نظام بانکی کشور است. از کاستی های نظام بانکی کشور، ساختار دولتی آن است. در بحث ساختاری، کاهش تصدی دولت و کوچک کردن اندازه ی آن و در عین حال ارتقای نیروهای کیفی از اقداماتی است که می باید در دستور کار قرار گیرند. هر چند گام هایی در حوزه ی منابع انسانی، مدیریت دانش، آموزش و ساختار درون سازمانی در بانکداری کشور برداشته شده است، به نظر می رسد که این گام ها از انسجام و ارتباط کافی برخوردار نیستند. بنابراین، بانک ها باید دارایی های خود را از نو طبقه بندی کنند. بانک ها باید درک کنند که چگونه سرمایه ی فکری می تواند اهداف راهبردی آن ها را محقق سازد. این امر مستلزم کمی کردن سهم سرمایه ی فکری در ارزش سازمان است. با توجه به تفاوت سطح نظام بانکی ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته و نقصان شرایط رقابت با بانکداری جهانی، بهره گیری از سرمایه ی فکری و دانش روز، عرصهی گسترده ای است. کوشش در این زمینه، به پیشرفت و دستاوردهای قابل توجهی منتهی خواهد شد(فطرس و بیگی، ۱۳۸۹، ۱۰۲).

در دوره صنعتی، بهای اموال، ماشین آلات، تجهیزات و مواد خام به عنوان عناصر کارآمد واحد تجاری محسوب می شدند، در حالی که در عصر اطلاعات استفاده کارا از سرمایه فکری است که موفقیت یا شکست واحد تجاری را تعیین می کند. به رغم اهمیت دارایی های مشهود در تولید کالا و خدمات، در اقتصاد جدید، ارزش اقتصادی و ثروت اغلب از ایجاد و کاربرد سرمایه فکری و نه از مدیریت دارایی های مشهود ناشی می شود. شدت این موضوع به اندازه ای است که برآورد شده در حدود ۵۰ تا ۹۰ درصد ارزش ایجاد شده به وسیله شرکت های موجود در اقتصاد امروزی، از مدیریت سرمایه فکری حاصل می شود. بنابراین، برای رقابت در اقتصاد به شدت مبتنی بر دانش فناوری، اختصاص قسمت اعظم رشد به منابع تحقیق و توسعه، آموزش کارکنان و فناوری جدید، الزامی به نظرمی رسد. به عبارت بهتر می توان گفت که امروزه مدیریت سرمایه های فکری، سازمان ها و نهادها را به موفقیت های بیشتری در افق های آینده ی بازارهای رقابتی و پایایی اعتباری خواهد رساند. در عصرحاضر سرمایه فکری به یک محرک بسیار حیاتی برای پایداری اعتبار یک سیستم در محیط رقابتی امروز تبدیل شده است(دعایی و همکاران، ۱۳۹۳، ۹۳).

۱-۴-چارچوب نظری و مدل مفهومی تحقیق

چارچوب نظری پایه و اساس تحقیق می‌باشد که تمام طرح و پروژه تحقیق روی آن قرار داده می شود و یک شبکه کامل و توسعه یافته بین متغیرهایی است که با استفاده از منبع و بررسی پیشینه تحقیق مشخص شده اند.
تحقیقات پیشین همبستگی مثبت و معناداری بین سرمایه فکری و عملکرد سازمانی ارائه داده اند. تحقیق فطرس و بیگی با هدف بررسی مولفههای سرمایه فکری و روابط داخلی آنها بر صنعت بانکداری به این نتیجه رسیدند که رابطه مثبت و معناداری بین مولفههای سرمایه فکری با صنعت بانکداری وجود دارد(فطرس و بیگی، ۱۳۸۹). زرنلر و همکاران در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که انباشت سرمایه فکری تاثیر زیادی بر عملکرد صادراتی بنگاه دارد به طور مشخص، تحقیق آنان نشان داد که بهبود عملکرد صادراتی بنگاه های تجاری که از انباشت سرمایه ی فکری بیشتری در جنبه های سرمایه ی ساختاری، سرمایه ی کارکنان(انسانی) و سرمایه ی مشتری برخوردارند، در مقایسه با بنگاه هایی که فاقد چنین سرمایه ای هستند، بهتر است. یوند و اسنل(۲۰۰۴) در تحقیقی به این نتیجه رسیدند که رابطه مثبت و معناداری بین سرمایه انسانی با عملکرد و بین سرمایه مشتری و سرمایه ساختاری با عملکرد وجود دارد (همان منبع، ۱۰۵). نتایج تحقیقات بونتیس و همکاران نشان داد که رابطه مثبت و معناداری بین سرمایه انسانی با سرمایه مشتری، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری با سرمایه ساختاری و سرمایه ساختاری با عملکرد وجود دارد(بونتیس و همکاران، ۲۰۰۰)[۱]. چن و همکاران[۲] در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بین سرمایه انسانی با سرمایه مشتری، سرمایه ساختاری و عملکرد و بین سرمایه مشتری با سرمایه ساختاری و عملکرد و بین سرمایه ساختاری و عملکرد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد(چن و همکاران، ۲۰۰۴). شهریاری(۲۰۰۷) در پژوهشی به این نتیجه رسید که ارتباط معنی داری میان سرمایه مشتری و سرمایه ساختاری وجود دارد و بر این اساس ارتباط معنی داری میان سرمایه مشتری و عملکرد سازمانی وجود دارد و همین طور میان سرمایه ساختاری و عملکرد سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد(ناظم و مطلبی، ۱۳۹۰). نتایج تحقیق دستگیر و همکارانش نشان داد که ارتباط معناداری بین سرمایه فکری و عملکرد مالی وجود دارد(دستگیر و همکاران، ۱۳۹۳).
سرمایه فکری
عملکرد بانک‌های ملت
سرمایه انسانی
سرمایه مشتری(رابطه ای)
سرمایه ساختاری
شکل ۱-۱- مدل مفهومی تحقیق

۱-۵-اهداف تحقیق

هدف اصلی تحقیق
شناخت تاثیر سرمایه فکری بر صنعت بانکداری و عملکرد بانکهای ملت استان کرمانشاه
اهداف فرعی تحقیق
شناخت تاثیر سرمایه انسانی بر عملکرد بانک های ملت استان کرمانشاه
شناخت تاثیر سرمایه مشتری(رابطه ای) بر عملکرد بانک های ملت استان کرمانشاه
شناخت تاثیر سرمایه ساختاری بر عملکرد بانک های ملت استان کرمانشاه

۱-۶-فرضیات تحقیق

فرضیه‌ اصلی :
سرمایه فکری بر عملکرد بانک های ملت استان کرمانشاه تاثیر دارد
فرضیه‌های فرعی :
سرمایه انسانی بر عملکرد بانک های ملت استان کرمانشاه تاثیر دارد.
سرمایه ساختاری بر عملکرد بانک های ملت استان کرمانشاه تاثیر دارد.
سرمایه رابطه ای بر عملکرد بانک های ملت استان کرمانشاه تاثیر دارد.

۱-۷-قلمرو تحقیق

۱-۷-۱- قلمرو موضوعی

قلمرو موضوعی این تحقیق در حوزه منابع انسانی می باشد.

۱-۷-۲-قلمرو زمانی

قلمرو زمانی این تحقیق بازده زمانی تابستان و پاییز ۱۳۹۳می باشد.

۱-۷-۳-قلمرو مکانی

قلمرو مکانی این تحقیق بانک های ملت استان کرمانشاه می باشد.

۱-۸-تعاریف واژگان و اصطلاحات

عملکرد سازمانی
عملکرد نتایج قابل اندازه گیری، تصمیمات و اقدامات سازمانی است که نشان دهنده میزان موفقیت و دست آوردهای کسب شده است(بیاضی طهرابند و همکاران، ۱۳۸۸، ۵۰).
عملکرد در لغت یعنی حالت یا کیفیت کارکرد. بنابراین، عملکرد سازمانی یک سازهی کلی است که بر چگونگی انجام عملیات سازمانی اشاره دارد. معروف ترین تعریف عملکرد توسط نیلی و همکاران[۳] ارائه شده است: فرایند تبیین کیفیت اثربخشی و کارایی اقدامات گذشته. مطابق این تعریف، عملکرد به دو جزء تقسیم می شود:
کارایی که توصیف کننده ی چگونگی استفاده سازمان از منابع در تولید خدمات یا محصولات است، یعنی رابطه بین ترکیب واقعی و مطلوب دروندادها برای تولید بروندادهای معین.
اثربخشی که توصیف کننده ی درجه ی نیل به اهداف سازمانی است(نیلی و همکاران، ۲۰۰۲، ۸).
سرمایه فکری
سرمایه ی فکری یک سازمان دارایی ها و منابع ذهنی و نامشهودی است که سازمان با برگرداندن آن ها به فرآیندهای جدید کالا و خدمات به خلق ارزش می پردازد(فطرس و بیگی، ۱۳۸۹، ۱۰۳).
سرمایه ی فکری نیروی محرکه ی اصلی و پایدار عملکرد سازمانی است که بهتر از هر چیزی ارزش واقعی سازمان را منعکس می کند(چهارباغی و کریپس، ۲۰۰۶، ۳۲)[۴].