اصطلاحات و مفاهیم:

• مقاومت

استقامت عضلانی[۷]، به توانایی یک یا گروهی از عضلات برای تداوم انقباض در برابر یک نیروی مقاوم بیرونی در واحد زمان اطلاق می گردد. شیوه آسان سنجش استقامت عضلانی عبارت است از تعداد تکرارهایی که شخص بتواند با جابجایی درصد ثابتی از ۱-RM اجرا کند. اگر دو نفر در حرکت پرس نیمکت ۱-RM یکسان (۲۰۰ پوند) دارا باشند؛ فردی که با ۷۵ درصد ۱–RM (150 پوند) تکرارهای بیشتری را اجرا کند، از استقامت عضلانی بیشتر برخوردار است. برآوردهای دقیقتر استقامت در شرایط آزمایشگاهی به کمک دینامومترهای ویژه و دستگاه های کشش پذیر امکان پذیر است
(پولاک ، ۱۳۷۹؛ ترجمه ناظم و فلاح محمدی).

• تمرینات مقاومتی

تمرینات مقاومتی تطبیقی[۸]، گونه ای از برنامه تمرین است که در آن مقاومت یا بار متناسب با قابلیت تولید نیروی یک یا گروهی از عضلات، سیستماتیک تغییر می کند. البته همچون تمرینات ایزوکنیتیک که فشار کارهای مختلف قابل تنظیم است، در اینگونه تمرین برای کنترل سرعت حرکت کوششی صورت نمی گیرد؛ یعنی مقاومت متغیر، شکل دیگری از انقباض های پویا است که در آن مقاومت در سراسر دامنه حرکتی دگرگون می شود. روش های تمرین ایزومتریک بر پایه این نظریه استوار است که قدرت از راه ورزیدگی
یک گروه عضلات در برابر مقاومت ثابت افزایش می یابد. دیر زمانی است که تمرینات ایزومتریک مورد استفاده قرار می گرفته است. لیکن کاربرد روش های تمرین مقاومتی ایزوکنیتیک نسبتاً نوین است. پرین نخستین بار در ۱۹۶۸ این مفهوم را مطرح ساخت که امکان تولید نیروی بیشینه در سراسر دامنۀ کامل حرکتی مفصل وجود دارد و بدین ترتیب محرک مناسبی را برای شخص فراهم می سازد. تمرینات ایزوکنیتیک با شیوه های ایزوتونیک مشابهت دارند؛ یعنی آنکه برای اجرای هر حرکت ورزشی، سه وهله
۵ تا ۷ تکرار که با حداکثر نیروی تولیدی اجرا می شود، ممکن است در برنامه تمرین، ترکیب سرعت های تند و کند مزایایی در بر داشته باشد. تمرینات مقاومتی تطبیقی، تقریباً با شیوه تمرینات ایزوکنیتیک همگون است زیرا بار یا مقاومت را در همه زوایای دامنه حرکت نسبت به قابلیت تولید نیروی عضلات
می توان تنظیم کرد (پولاک[۹]، ۱۳۷۹؛ ترجمه ناظم و فلاح محمدی).
در مورد تمرینات مقاومتی نیز باید عنوان کرد که امکان زیادی برای دستکاری حجم و شدت فعالیت
وجود دارد که میتواند نتایج ضد و نقیضی را باعث شود. دو روش منحصر به فردی که در برنامه های تمرینات مقاومتی برای افزایش حجم عضلانی استفاده می شوند، روش های فوق نوبت[۱۰] و دونوبتی[۱۱] هستند
در روش دونوبتی، گروهی از عضلات یکسان در دو نوبت تمرین داده می شوند اما در روش
فوق نوبت، گروه عضلانی مخالف در دو نوبت متوالی بدون استراحت تمرین داده میشوند. به دلیل رواج یافتن دستگاه های مختلف تمرینات مقاومتی و گنجاندن تمرینات مقاومتی در برنامه های آمادگی جسمانی برای همه افراد، اطلاعات دقیقی در مورد فایده های احتمالی تمرینات مقاومتی بر فشار خون و همچنین روشهای مختلف تمرینات مقاومتی بر پاسخ فشار خون پس از فعالیت وجود ندارد(آر.بیچل، و آر. گرونز، ۱۳۸۴؛ ترجمه اراضی) .

• قدرت

قدرت[۱۲] به توانایی عضله یا گروهی از عضلات در برابر اعمال نیرو اطلاق می گردد. معمولاً قدرت بر حسب حداکثر ظرفیت بازده نیرو بیان می شود. شخصی که می تواند در حرکت تا شدن آرنج، حداکثر وزنه
۱۵۰ پوندی را جابجا کند، به مراتب قوی تر از شخص دیگری است که همان حرکت را با وزنه ۷۵ پوندی اجرا می کند. هرچند مقصود پژوهشگران از مفهوم قدرت حداکثر نیرویی است که شخص بتواند تنها با یکبار انقباض ایستا (ایزوترمیک) تولید کند. گریوز[۱۳] و همکاران در مطالعات خود پیشنهاد کردند که با
بهره گیری آزمون های چندگانه ایزوترمیک در نقاط گوناگونی از دامنه کامل حرکتی نیز می توان قدرت مطلق را دقیق تر برآورد نمود. در بسیاری از برنامه های آمادگی بدن، روش[۱۴] ۱-RM در تخمین قدرت
اندام های بالاتنه و پاها به صورت حرکات پرس نیمکت و پرس پا امکان پذیر است. به علاوه، قدرت عضلانی ناحیه شکم را نیز می توان برآورد نمود. مطالعات انجام شده نشان داده است که معمولاً قدرت به سه جزء اندام فوقانی، تنه و اندام تحتانی بخش پذیر است. بنابراین تنها تعیین میزان قدرت یک ناحیه بدن نشانگر قدرت تام بدن نیست، بلکه ارزشیابی هر سه بخش، قدرت کل بدن را دقیقتر برآورد می کند.
امروزه مشخص شده است که تفسیر فیزیولوژیک دگرگونی قدرت چندان آسان نیست. چرا که در انسان سالم، تکنیک جداسازی عضله از عصب حرکتی آن مقدور نیست. پدیده دگرگونی قدرت، بازتاب عملکرد تام دستگاه پیچیده عصبی – عضلانی است. در برخی پیشینه های تحقیقاتی، میزان پیشرفت قدرت مردان در نتیجه تمرینات مقاومتی مشخص شده است. بهبود قدرت تا حد زیادی به تواتر، زمان اجرا و شدت
برنامه های تمرین بستگی دارد. در بازبینی کرامر و دستیارانش دامنه افزایش قدرت پرس نیمکت در مردان
۸ تا ۴۴ درصد و قدرت پرس ایستاده ۷ تا ۷۱ درصد در نوسان بوده است. همچنین پولاک و همکارانش بیش از صد درصد افزایش در قدرت عضلات بازکننده مهره های کمر گزارش کردند. در مطالعاتی که
روی زنان و مردان صورت گرفت، افزایش قدرت نسبی یکسان بوده لیکن میزان افزایش قدرت مطلق مردان به مراتب بیشتر از زنان به دست آمده است. به علاوه در مردان پدیده هایپرتروفی عضلانی حاصل از تمرینات مقاومتی بارزتر رخ می دهد(پولاک ، ۱۳۷۹؛ ترجمه ناظم و فلاح محمدی).

• تمرینات قدرتی

روش های تمرین قدرت بر پایه حرکت انقباض های ایستا و پویا یا انقباض های درونگرا[۱۵] (کوتاه شونده) و برونگرا[۱۶] (طویل شونده) صورت می گیرد. در انقباض های ایستا با ایزومتریک، عضله منقبض می شود. لیکن هیچگونه حرکت محسوسی حول مفصل اجرا نمی گردد. در انقباض پویا، حرکت مفصل به
شکل های گوناگونی صورت می گیرد. حرکت در برابر نیروی مقاوم (وزنه) و در دامنه کامل حرکتی روی می دهد، مانند حرکت تا شدن ساعد بر بازو در برابر نیروی بازدارنده و بیرونی به طوری که هالتر از وضعیت اکتنشن آرنج به وضعیت فلکشن کامل جابجا می شود. وقتی که در حرکت تا شدن آرنج یک بار به وزن ۱۰۵ پوند جابجا شود، عضلات تا کننده ساعد باید نیرویی بیش از ۱۰۵ پوند بر آن وارد سازد و به دلیل مکانیک مفصل آرنج، وزنه ۱۰۵ پوندی در هر زاویه از دامنه حرکت، مؤلفه های متفاوتی از پتانسیل اوج بروز می دهد. در نتیجه، قدرت برآیند نیروی انقباضی و مکانیک حرکت حول مفصل است. از اینرو چنانچه، در حرکت های ایزومتریک، عضله در سراسر دامنه حرکتی مفصل با ظرفیت مطلق یا نسبی خود منقبض نخواهد شد. انقباض هم جنبش (ایزو کنیتینک) صورتی از انقباض پویا است که در آن آهنگ سرعت اندام در سراسر دامنه حرکت مفصل یکنواخت و یکپارچه خواهد ماند. به عبارت دیگر، عضله نیروی خود را در برابر سرعت ثابت نیروی مقاوم یا وزنه، اعمال می کند(پولاک ، ۱۳۷۹؛ ترجمه ناظم و فلاح محمدی).

• استقامت

استقامت توانایی حفظ حرکت برای مدت زمان طولانی تعریف و به دو مقوله استقامت قلبی تنفسی و استقامت عضلانی تعریف می شود.

توانایی طولانی مدت قلب و ریه ها برای تأمین مواد مغذی و اکسیژن عضلات، استقامت قلبی تنفسی نامیده می شود. تمرین های هوازی از جمله دوچرخه سواری، نرم دویدن و شنا کردن، استقامت قلبی تنفسی را افزایش می دهند. در این تمرین ها می توان اجرا را با توجه به سرعت، مدت و مسافت اندازه گیری کرد.
همراه با کسب استقامت، سطوح انرژی نیز ارتقا می یابد. تمرین هوازی، چربی ها و کالری ها را می سوزاند تا وزن بدن را کنترل کن. آمادگی و سلامت سیستم قلبی تنفسی خطر مرگ ناشی از حمله های قلبی،
سکته های مغزی و بیماری های ریوی را کاهش می دهد(اسلامی و باقری، ۱۳۹۱).
در واقع، استقامت قلبی تنفسی به عنوان یکی از اجزای اصلی آمادگی جسمانی شناخته شده است. می توان گفت یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در ورزش های استقامتی هوازی، استقامت قلبی تنفسی است. یک شاخص قابل اندازه گیری است و میزان استقامت قلبی تنفسی را نشان می دهد. آمادگی قلبی تنفسی صرف نظر از سن، جنس، نژاد و سطح امادگی اولیه با تمرین های ورزشی افزایش می یابد.
بر اساس توصیه های انجمن قلب آمریکا، هر فرد بزگسال به منظور حفظ و یا بهبود استقامت قلبی تنفسی، باید حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت جسمانی با شدت متوسط در تمام طول هفته و یا حداقل بیشتر روزهای آن داشته باشد(غلامی و همکاران، ۱۳۹۰).

• استقامت عضلانی

دومین نوع استقامت که برای آمادگی جسمانی ضروری است، استقامت عضلانی است. استقامت عضلانی به توانایی عضلات برای انجام انقباض های طولانی مدت گفته می شود. به عنوان مثال، تعداد دراز و
نشست هایی که فرد می تواند انجام دهد، معیاری برای استقامت عضلات شکمی است
(اسلامی و باقری، ۱۳۹۱).

• تمرینات استقامتی

فعالیت های ورزشی پیوسته یا استقامتی نوعی اضافه بار حجمی بر عضلات قلب وارد می کنند که به الگوی هایپرتروفی برون گرا می انجامد. بر اثر این تغییر، دیواره بطن ها طبیعی باقی می مانند، ولی حجم حفره ها به ویژه بطن چپ افزایش می یابد. همچنین این افراد حجم پرشدگی دیاستولی، قطر و توده بطن چپ بزرگتر، گنجایش بطنی بیشتر و انقباض میو کارد قوی تری دارند که در محدوده قانون
فرانک – استرلینگ تفسیر می شود(حسینی و همکاران، ۱۳۸۷).
اجرای مکرر تمرین های استقامتی، استقامت عضلات درگیر را افزایش می دهد. بخش استقامت عضلانی، در تجویز تمرین برای آمادگی عمومی بدن، ممکن است دربرگیرنده دوره های تکراری تمرین باشد. این
تمرین ها می توانند از فعالیت های متعددی تشکیل شوند که کل گروه های بزرگ عضلانی را هدف قرار
می دهند و بیشترین مقدار بافت عضلانی را درگیر می سازند(اسلامی و باقری، ۱۳۹۱).
به طور کلی تمرینات استقامتی، به افزایش ظرفیت و توان هوازی، افزایش چگالی مویرگی، تغییر نسبت تارهای عضلانی، کاهش ضربان قلب استراحت و کاهش درصد چربی بدن می انجامند(قهرمانلو و همکاران، ۱۳۸۶).

• مکانیسم کاهش فشار خون توسط ورزش

شایع ترین مکانیسم توضیح داده شده اثر روی شبکه عصبی سمپاتیک است. چندین مطالعه بزرگ طولانی مدت نشان داده است که کاهش تون آدرنرژیک با کاهش فشار خون همراه است (از میزان کاتکولامین های سرم به عنوان نشانه تون آدرنرژیک در تعدادی از این مطالعات استفاده شده بود). کاهش تون سمپاتیک که با مکانیسم های مختلف باعث افزایش فشار خون می شود احتمالا از مهمترین علل کاهش فشار خون به وسیله ورزش است. کاهش مقاومت محیطی نسبت به انسولین یکی دیگر از مکانیسم های احتمالی است. ورزش با کاهش مقاومت محیطی نسبت به انسولین باعث کاهش انسولین سرم می شود.
کاهش وزن ایجاد شده به وسیله ورزش نیز یکی از مکانیسم های احتمالی مطرح شده است که احتمالا کاهش چربی بدن رکن مهم این کاهش وزن است. هر چند تعدادی از مطالعات نشان می دهد که کاهش فشار خون همراه با ۱۸ ماه برنامه تغذیه ای و پیاده روی وابسته به میزان کاهش وزن است اما ضرورتاً کاهش درصد چربی بدن در آن مؤثر نیست.
ارتباط بین کاهش وزن و کاهش فشار خون قطعی نیست زیرا در بررسی های انجام شده تمامی بیمارانی که کاهش وزن داشته اند کاهش فشار خون را نشان ندادند و همچنین همه بیمارانی که به طور قطعی در آنها کاهش فشار خون ایجاد شده کاهش وزن نداشته اند.
پاسخ ریلاکسیشن که به صورت افت فشار خون بعد از ورزش مشخص می شود؛ مکانیسم احتمالی دیگری می باشد. مطالعات اخیر نشان داده اند که سیستم عصبی مرکزی و سرتونرژیک که با واسطه اپیوئیدهای درونزا پاسخ می دهند ممکن است نقش کلیدی در این پاسخ بازی کنند. یک مطالعه بزرگ نشان داد در افرادی که بعد از جلسات ورزش هوازی با شدت متوسط کاهش فشار خون داشته اند ۴۰ درصد کاهش در ترافیک عصب سمپاتیک ایجاد شده است. نتایج یک سری از مطالعات انجام شده به وسیله Hoffman نشان می دهد که هر دو مکانیسم محیطی و مرکزی درگیر در فعالیت راه های سرتونرژیک و اپیوئیدهای درونزا، به عنوان جلوگیری کننده سیستم عصبی سمپاتیک و در نتیجه به عنوان کاهنده فشار خون عمل
می کنند.
در مورد نقش بارورسپتورهای شریانی در کنترل فشار خون اختلاف نظر وجود دارد. اینکه آیا ورزش طولانی مدت بر روی بارورسپتورها اثر دارند و عمل این رسپتورها در اثر این فعالیت ها افزایش یا کاهش می یابد اختلاف نظر است. اما مطالعات متعدد نشان داده است که ورزش مداوم کنترل بارو رفلکس را خفیف و ترافیک عصب سمپاتیک را کم کرده در نتیجه باعث کاهش فشار خون می گردد.
تغییرات ساختمانی و آنابولیک اولیه در عروق محیطی (افزایش نسبت دیواره به قطر داخلی شریانچه ها)
در پاسخ به افزایش گذرای فشار خون، می تواند باعث افزایش مقاومت عروق محیطی گردد. که مکانیسم پاتوفیزیولوژیکی دیگری جهت افزایش فشار خون است. همچنین افزایش گذرا در مقاومت کل عروق محیطی باعث تغییرات مرکزی در برون ده قلب می گردد که در افزایش فشار خون مؤثرند. نشان داده
شده است که طی ورزش با شدت پایین تا متوسط (۶۰-۵۰% حداکثر ضربان قلب) یک اثر کاهنده بر روی فشار خون دیاستولی ایجاد می شود. احتمالا در ورزشهای با شدت کم، قبل از آنکه فشار کاری بالا منجر به افزایش قابل ملاحظه برونده قلبی شود، یک کاهش در مقاومت محیطی کل عروق رخ می دهد که باعث این فشار خون می شود.
یکی دیگر از اثرات ورزش در کاهش فشار خون تأثیر بر نسبت رشته های سمپاتیک است. ورزش های ایزوتونیک می تواند باعث کاهش نسبت به این رشته ها گردند که حساسیت نسبت به انسولین را افزایش داده در نتیجه فشار خون را کم می کند در مجموع مکانیسم های مختلفی اثر ورزش را در کاهش
فشار خون حالت استراحت توضیح می دهند که شامل کاهش تون سمپاتیک، کاهش وزن، کاهش سطح انسولین سرم، ضعیف شدن بارورسپتورها، ترشح اپیوئیدهای درون زا و تغییرات در مقاومت عروق سیستمیک می باشند.
فصل دوم
مبانی نظری و ادبیات پژوهش
۲-۱ مقدمه
در حال حاضر در بیشتر کشور ها، گذران زندگی به صورت ساکن و نیز کم تحرکی به حدی افزایش

• غیر ورزشکار و تمرین نکرده. برای این منظور ۳۲ نفر دانشجو با میانگین سن ۲۴/۱±۹۴/۲۴ سال و میانگین قد ۰۷/۷±۰۹/۷۶ سانتی متر و میانگین وزن ۰۱/۱۱±۹۱/۷۱ کیلوگرم از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه ۱۲، ۹ و ۱۱ نفره تمرین استقامتی، مقاومتی و موازی قرار گرفتند و به مدت ۸ هفته تمرین کردند. تمرینات گروه استقامتی دویدن روی نوار گردان با
  ۶۵ تا ۸۰ درصد حداکثر ضربان قلب و به مدت ۱۶ تا ۳۰ دقیقه، و گروه مقاومتی تمرین وزنه در
  ۴ حرکت با ۶۵ تا ۸۰ درصد حداکثر قدرت در مدت مشابه بود. گروه موازی ترکیبی از تمرینات استقامتی و مقاومتی را با حجم و شدت های ذکر شده اجرا کرد. آزمون زیر بیشینه جرج و آزمون وینگیت برای ارزیابی توان هوازی و بی هوازی و یک تکرار بیشینه برای قدرت بیشینه و درصد چربی
  با استفاده از چین پوستی سه نقطه ای در آزمون اولیه، پیش آزمون(پس از دوره تمرین) و پس آزمون
  (پس از ۸ دقیقه بی تمرینی) محاسبه شد. تحلیل واریانس با اندازه های تکراری و آزمون تعقیبی
  بن فرونی و LSD برای مقایسه درون گروهی و روش تجزیه و تحلیل واریانس یکراهه (ANOVA) و آزمون تعقیبی توکی برای مقایسه بین گروهی استفاده شد. بعد از ۸ هفته بی تمرینی در مقایسه درون گروهی در گروه استقامتی کاهش معنی داری در max ، قدرت مطلق پایین تنه (اسکوات) و قدرت نسبی بالا تنه (پرس سینه) و افزایش معنی داری درصد چربی بدن مشاهده شد. بی تمرینی در گروه مقاومتی و موازی تغییرات معنی داری بر max ، قدرت مطلق و نسبی بالا تنه و پایین تنه و درصد چربی بدن نشان داد. تفاوت معنی داری در درصد تغییرات پس آزمون نسبت به پیش آزمون در
  متغیر های اندازه گیری شده در بین گروه ها مشاهده نشد. بنابراین چنین نتیجه گیری شد که میزان کاهش در متغیر های ذکر شده در بی تمرینی کوتاه مدت صرف نظر از تمرین استقامتی، مقاومتی و موازی روند یکسانی دارد. ترکیب تمرین مقاومتی و استقامتی در حفظ سازگاری های به دست آمده نیز تفاوتی ایجاد نمی کند. به هر حال اثر بی تمرینی بلند مدت باید بررسی شود.

• معصومه حسینی و همکاران در سال ۱۳۸۹، در پژوهشی به بررسی تاثیر تمرینات استقامتی، قدرتی و موازی بر عملکرد قلب دختران دانشگاهی پرداختند. در حقیقت هدف پژوهش بررسی تاثیر تمرینات استقامتی، قدرتی و موازی بر عملکرد قلب دختران دانشگاهی بود. بدین منظور
  ۳۹ دانشجوی دختر غیر ورزشکار با میانگین سنی۵۸/۲±۲۴ سال و قد ۲/۸±۱۶۱ سانتی متر و وزن ۶۱/۱۴±۸/۵۶ کیلوگرم با سلامت کامل قلبی – عروقی به صورت تصادفی و در چهار گروه کنترل(n=9)، تمرین استقامتی (n=10)، تمرین قدرتی (n=10) و تمرین موازی (n=10)
  قرار گرفتند. برنامه استقامتی در هفته اول شامل دویدن با شدت ۶۵ درصد ضربان قلب بیشینه روی نوار گردان الکترونیکی به مدت ۱۶ دقیقه بود که هفته هشتم به تدریج به ۸۰% MHR و
  مدت ۳۰ دقیقه رسید. برنامه تمرینی قدرتی عبارت بود از اجرای حرکات پرس پا، پرس سینه، کشش زیر بغل و کش پشت ساق پا. حرکات در هفته اول با ۵۰% یک تکرار بیشینه در دو نوبت با ۱۰ تکرار اجرا شد که به ۸۰% RM1 در سه نوبت با ۶ تکرار در هفته هشتم رسید. برنامه تمرین موازی ترکیب تمرینات استقامتی و قدرتی در هر نوبت تمرین بود. برنامه تمرین گروه ها سه روز
  در هفته انجام شد. در شرایط استراحت، تعداد ضربان قلب، اندازه فواصل PR و QT، فاصله قطعه ST از خط پایه، زمان افت سرعت(DT) و درصد کسر تخلیه ای آزمودنی ها با روش الکتروکاردیوگرافی و اکوکاردیوگرافی اندازه گیری شد. فشاز خون دیاستولی، سیستولی و
  max با استفاده از نوار گردان و برنامه تمرینی بروس نیز ارزیابی شد. یافته های پژوهش نشان داد کاهش ضربان قلب و فشار خون سیستولی، افزایش فاصله PR و max ، کاهش فشار دیاستولی گروه استقامتی معنی دار بود که در مقایسه بین گروهی در ۴ متغیر اول تفاوت ها معنی دار شد. در گروه قدرتی ضربان قلب و فشار خون سیستولی افزایش معنی داری نشان داد که در مقایسه بین گروهی تفاوت ها معنی دار شد. در گروه موازی مقدار max افزایش
  معنی داری داشت که در مقایسه بین گروهی تفاوت معنی دار بود. بنابراین چنین نتیجه گیری شد که انجام تمرین استقامتی پس از تمرین قدرتی موجب ظهور ترکیبی از سازگاری های حاصل از تمرینات استقامتی و قدرتی در قلب و حذف برخی تأثیرات ناخواستۀ تمرینات قدرتی بر قلب
  می شود.

• گائینی و همکاران در سال۱۳۸۹ در پژوهشی به مطالعه تأثیر ۸ هفته تمرین هوازی تناوبی و یک دوره بی تمرینی پس از آن بر ساختار و عملکرد بطن چپ پرداختند. در این تحقیق ۱۰ دانشجوی مرد غیر ورزشکار داوطلبانه انتخاب شدند و در برنامه تمرینی ۸ هفته ای، هفته ای ۳ روز با شدت ۷۰ درصد ضربان قلب بیشینه شرکت کردند. پس از ۸ هفته، آزمودنیها ۴ هفته در بی تمرینی
  به سر بردند. در هر جلسه، تمرین دوی تناوبی در ۵ مرحله ۹ دقیقه ای که بین آن ها ۴ دقیقه استراحت غیرفعال بود، انجام شد. با روش اکوکاردیوگرافی پس از ۸ هفته تمرین تناوبی بین ضخامت دیواره بین دو بطن، درصد کسر کوتاه شدن وکسر تزریقی نسبت به قبل از تمرین تفاوت معنی داری و بین قطر پایان دیاستولی بطن چپ، قطر پایان سیستولی بطن چپ، ضخامت دیواره خلفی بطن چپ، قطر دهلیز چپ، قطر دهانه آئورت، ضربان قلب، فشارخون دیاستولی و فشارخون سیستولی تفاوت غیرمعنی داری وجود داشت. همچنین، بین قطر پایان دیاستولی بطن چپ، ضخامت دیواره خلفی بطن چپ، قطردهلیزچپ، درصد کسر کوتاه شدن وکسر تزریقی پس از
  ۴ هفته بی تمرینی نسبت به ۸ هفته تمرین تفاوت معنی داری و بین قطر پایان دیاستولی
  بطن چپ، ضخامت دیواره خلفی بطن چپ، قطر دهانه آئورت، ضربان قلب، فشارخون دیاستولی و فشارخون سیستولی تفاوت غیرمعنی داری وجود داشت. نهایتاً نشان داده شد، ۸ هفته تمرین هوازی تناوبی و یک دوره بی تمرینی پس از آن می تواند بر ساختار و عملکرد بطن چپ قلب مردان سالم غیر ورزشکار تأثیر گذارد.

• اراضی و همکاران در سال۱۳۹۱؛ در پژوهشی به مقایسه تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی
  (مقاومت – هوازی) و هوازی بر حداکثر مصرفی، نیمرخ لیپیدی، قند خون و فشار خون
  مردان میانسال دارای عوامل خطرزای قلبی-عروقی پرداختند. در این مطالعه ۲۹ مرد داوطلب تمرین نکرده با دامنه سنی ۳۶ الی ۵۶ سال شرکت داده شدند. آزمودنی ها به طور تصادفی در یکی از سه گروه هوازی، ترکیبی (هوازی و مقاومتی) و کنترل قرار گرفتند، قبل و بعد از دوره تمرینی، شاخص توده بدن، نسبت کمر به لگن، گلوکز، فشار خون و نیمرخ لیپیدی آزمودنی ها، اندازه گیری شد. مدت زمان برنامه تمرینی برای هر گروه ۸ هفته و هر هفته ۳ جلسه بود. داده های به دست آمده با استفاده از روش آماری t همبسته و تحلیل واریانس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بعد از تمرینات هوازی و ترکیبی، سطوح تری گلیسیرید، کلسترول ام، لیپوپروتئین کم چگال، لیپوپروتئین پر چگال و گلوکز خون، تغییر معنی داری یافت. اما بین گروه هوازی و ترکیبی تفاوت معنی داری در TC، LDL، TG، HDL، گلوکز، فشار خون سیستولی، دیاستولی و میانگین فشار سرخرگی، مشاهده نشد. همچنین آزمودنی های هر دو گروه تجربی، افزایش معنی داری را در حداکثر اکسیژن مصرفی نشان دادند. نهایتاً چنین نتیجه گیری شد که با وجود آنکه هر کدام از این تمرین ها، فواید ویژه خود را دارند، هر دو نوع تمرین سبب کاهش عوامل خطرزای بیماری های قلبی-عروقی در مردان غیر فعال می شوند.

۲-۳-۲ مطالعات خارجی

• هیکسون[۲۴] و همکاران در سال ۱۹۸۰، از اولین پژوهشگرانی بودند که اثر برنامه های همزمان قدرتی و استقامتی را بررسی کردند. در این پژوهش، مردان دانشگاهی شرکت کننده در فعالیت های تفریحی در سه گروه تمرینات قدرتی (۵ روز در هفته)، استقامتی (۶ روز در هفته) و ترکیبی از تمرینات قدرتی و استقامتی را به مدت ۱۰ هفته انجام دادند. بعد از ۱۰ هفته، گروه ترکیبی با وجود افزایش ۳۸ درصدی قدرت پایین تنه، تداخل در توسعه قدرت آنها نسبت به وزن بدن تغییری نکرد. نتایج تحقیقات max نسبت به گروه قدرتی را تجربه کردند، اما سال و همکارانش نشان دادند تمرینات قدرتی و استقامتی همزمان، هیچ گونه تأثیرات تداخلی بر بهبود قدرت ندارد، در حالی که اجرای این تمرینات توسعه استقامت را در مقایسه با گروه استقامتی به مخاطره می اندازد.

• پژوهش های گوناگونی همچون پژوهش های هیکسون در سال ۱۹۸۰؛ کرامر[۲۵] و همکاران در سال ۱۹۹۵؛ دولزال و پوتیجر[۲۶] در سال ۱۹۹۸؛ لوریت[۲۷] و همکاران در سال ۱۹۹۹، بل[۲۸] و همکاران در سال ۲۰۰۰، نشان داده است پاسخ های سازگاری بدن ارتباط ویژه ای با نوع برنامه تمرینی
  مورد استفاده دارد. سازگاری های متفاوت و متضاد ناشی از تمرینات استقامتی و مقاومتی، برای برخی از ورزشکارانی که هم توان هوازی بیشینه(max ) و هم قدرت در موفقیت و برتری آنها نقش دارد، در به کارگیری روش های تمرینِ متفاوت به دلیل ترس از به خطر افتادن سازگاری های تمرینی مطلوب تردید دارند نتایج برخی تحقیقات، نشان میدهد پیشرفتهای حاصل از اجرای همزمان این دو نوع برنامه تمرینی، نسبت به اجرای یک نوع برنامه تمرینی واحد ممکن است تأثیرات تداخلی داشته باشد.

• فرکتیچ و همکاران در سال ۱۹۹۸، در پژوهشی که بر روی زنان مسن که ۱۲ هفته تمرین موازی و یا استقامتی انجام دادند، دریافتند، میانگین حداکثر اکسیژن مصرفی در گروه استقامتی ۲۵% و گروه ترکیبی ۳۰% افزایش نشان داد. اما کسر تخلیه و برون ده قلبی نسبت به قبل از تمرین تغییری نشان نداد.

• پلوایم و همکاران در سال ۲۰۰۰، با مطالعه ۱۴۵۱ ورزشکار رشته های استقامتی، قدرتی و موازی دریافتند بین گروه ها تفاوت معناداری در کسر تخلیه و DT مشاهده نمی شود قطعهی ST ورزشکاران روی خط پایه قرار دارد.

• یکی از عوامل مرتبط با بیماریهای قلبی، فشار خون بالا می باشد و فعالیت ورزشی، یکی از
  روش های غیردارویی جهت درمان پرفشاری خون محسوب می شود. شوارتز و هیرث[۳۲]،
  در سال۱۹۹۵، نشان دادند که فعالیت هوازی با سازگاری های زیادی که به وجود می آورد،
  بر کاهش فشارخون در افراد جوان و مسن، اثر مثبت دارد.

• در رابطه با اثر تمرینات قدرتی بر فشار خون نیز پژوهش هایی انجام شده است. پژوهش هارلی[۳۳] و همکاران در سال ۱۹۸۸ کاهش؛ پژوهش هانتر[۳۴] در سال ۱۹۸۰ افزایش و پژوهش گیلدرز[۳۵] و همکاران در سال ۱۹۹۱ بدون تغییر بودن فشار خون را بعد از تمرینات مقاومتی، نشان داده اند. همچنین، برخی مطالعات نشان داده اند که افزایش فشارخون ناشی از تمرینات مقاومتی، منجر به افزایش فشارخون استراحتی می شود. هانتر[۳۶] و همکاران مشاهده کردند که بالا بودن فشار خون سیستول استراحتی در مردان دوچرخه سوار ناشی از هشت هفته تمرین شدید دوچرخه سواری و مقاومتی است (هانتر و مک کارتی، ۱۹۸۳).

• چنانچه تمرینات استقامتی و مقاومتی همزمان مورد استفاده قرار گیرد، به عنوان تمرینات ترکیبی شناخته می شود. اینگونه تمرینات، اثرات هر دو نوع تمرین استقامتی و مقاومتی را بر نیمرخ لیپیدی و عملکرد عضلانی دارند. در رابطه با مقایسه اثرات تمرین مقاومتی و هوازی بر عوامل خطرزای قلبی عروقی تحقیقاتی انجام پذیرفته است. کائوزا[۳۷] و همکاران در پژوهشی نشان داده شد که تمرینات قدرتی تأثیرگذاری بیشتری نسبت به تمرینات استقامتی بر عوامل متابولیکی دارد
  (کائوزا، ۲۰۰۵). تمرینات ورزشی سازگاری هایی را در بدن به وجود می آورد که از جمله می توان به افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی اشاره کرد. با توجه به اصل اختصاصی تمرین، تمرینات مقاومتی متداول، باعث تغییرات معنیداری در افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی نمی شود، چرا که این گونه تمرینات، سیستم قلبی عروقی را همانند تمرینات استقامتی، درگیر نمیکنند.

• چندین پژوهش اثر تمرین موازی را بر سازگاری های قدرتی و استقامتی مورد بررسی قرار دادند. پژوهش های ماریونا و همکاران در سال ۲۰۰۱؛ بل[۳۸] و همکاران در سال ۲۰۰۳؛ دولزال[۳۹] و همکاران در سال ۱۹۹۸؛ دودلی و جمیل[۴۰] در سال ۱۹۸۵؛ هپل و مکینون[۴۱] در سال ۱۹۹۷؛ کرامر[۴۲] و همکاران در سال ۱۹۹۵ و گلوواکی[۴۳] و همکاران در سال ۲۰۰۴ از جمله این پژوهش ها بودند. برخی یافته های پژوهشی همچون پژوهش های لوریت[۴۴] و همکاران در سال ۱۹۹۹؛ بل و همکاران در سال ۲۰۰۳ و گلوواکی و همکاران در سال ۲۰۰۴ بیانگر آثار مداخله ای تمرین موازی
  بر سازگاری های قدرتی و استقامتی بود. سازگاری های استقامتی در بسیاری از موارد در تضاد با سازگاری های ناشی از تمرین قدرتی است (سیل[۴۵] و همکاران، ۱۹۹۰). تمرین قدرتی نیز تغییراتی را در بدن ایجاد می کند که اغلب در تقابل مستقیم با تغییرات ناشی از تمرین استقامتی قرار دارد. همچنین، بر اساس اصل ویژگی تمرین پیش بینی می شود تمرین موازی در بهبود توان هوازی و قدرت که پیامد هر کدام از تمرینات استقامتی و قدرتی به تنهایی است اختلال ایجاد کند (گلوواکی و همکاران، ۲۰۰۴).

• مطالعۀ تأثیر ترکیب تمرین قدرتی و استقامتی بر توان هوازی و استقامت کوتاه مدت را از سال ۱۹۸۰ هیکسون، روزنکوتر، و براون شروع کردند (هافمن، ۱۳۸۲، ترجمه آقا علی نژاد). بسیاری از پژوهش های اخیر بیان می دارند ترکیب تمرین استقامتی و قدرتی در بهبود عوامل
  آمادگی جسمانی اختلال ایجاد می کند (هافمن، ۱۳۸۲؛ ترجمه آقا علی نژاد؛ مک کورتی[۴۶] و همکاران، ۱۹۹۵).

• در پژوهشی که بر روی ۴۱ مرد غیرورزشکار انجام شد، تودۀ کل و تودۀ بدون چربی بدن به طور معناداری در گروه موازی و قدرتی افزایش و درصد چربی بدن به طور معناداری در گروه موازی و به max استقامتی کاهش یافت. همچنین صورت معنادار فقط در گروه استقامتی افزایش یافت و افزایش معنادار قدرت بیشینه در حرکت پرس سینه و پرس پا در هر سه گروه دیده شد که مقدار آن به طور معناداری در گروههای موازی و قدرتی بالاتر بود (گلوواکی و همکاران، ۲۰۰۴).
  در پژوهش دیگری که روی ۳۰ زن چاق صورت گرفت max در هر دو گروه استقامتی و موازی افزایش معناداری داشت. چربی زیرپوستی و چربی احشایی در گروه موازی کاهش بیشتری را نشان داد و افزایش تودۀ بدون چربی بدن فقط درگروه موازی دیده شد (پارک[۴۷] و همکاران، ۲۰۰۳).

• در پژوهشی روی ۲۶ دانشجو، پس از پایان دورۀ تمرین، افزایش معناداری در قدرت بیشینه در گروههای قدرتی و موازی دیده شد. همچنین max در گروههای استقامتی و موازی افزایش و در گروه قدرتی کاهش معناداری نشان داد ( لوریت و همکاران، ۲۰۰۳)

• لنگ دیو و همکارانش در سال۲۰۰۱، در پژوهش های خود در باب تاثیرات تمرینات موازی و استقامتی بر عملکرد قلب به این نتیجه رسیدند که تشابه تغییرات عملکردی قلبی ناشی از تمرین موازی با تمرین استقامتی بوده است.

• ایورینگ و همکاران در سال ۲۰۰۹؛ بعد از ۱۲ هفته تمرین مقاومتی هیچگونه تغییری در لیپیدهای سرم و عوامل خطرزای قلبی- عروقی مشاهده نکردند، ولی در همان مدت افرادی که تحت تمرینات هوازی قرار گرفته بودند ، TG آنها کاهش یافته بود (ایورینگ، ۲۰۰۹).

• Geir Eithun در سال ۲۰۱۰ در پایان نامه کارشناسی ارشد به بررسی تأثیر تمرینات استقامتی و قدرتی بر روی بیماران با اختلالات مزمن پرداخت. در این پژوهش بیان گردید جذب حداکثر اکسیژن، حداکثر قدرت و میزان اکسیژن مصرفی به ازای مصافت پیموده شده تأثیر بسیار زیادی
  بر روی ظرفیت کار بدنی، عدم کارائی و مرگ و میر دارند. این پژوهش به منظور مقایسه حداکثر تمرین شدید تناوبی و حداکثر تمرین قدرتی در مقابل تمرین شدت متوسط بر روی ()،
  ۱RM و در توان بخشی بیماران با مشکلات ماهیچه ای و استخوانی با هدف بازگشت آن ها به سرکار انجام شد. بدین منظور ۵۸ بیمار با اختلالات ماهیچه ای، استخوانی( متوسط سن
  ۴۵ سال) به صورت تصادفی تمرین های شدید تا ۹۵-۸۵ % از حداکثر ضربان قلب و ۹۵-۸۵ % ۱RM یا تمرینات شدت متوسط، ۵ روز در هفته برای مدت ۴ هفته در مرکز توانمند سازی انجام شد. این پژوهش به این نتیجه رسید که چهار هفته بعد از تمرینات قدرتی ()، ۱RM و به طور چشم گیری بعد از هر دو تمرینات شدید و متوسط بهبود یافتند. نتایج نشان داد که تمرینات شدید به اندازه دو برابر در افزایش ()، ۱RM بعد از ۴ هفته توان بخشی موثر بوده است. ظرفیت کار بدنی افزایش یافته می تواند منجر به افزایش کیفیت زندگی و شاید بازگشت به کار شود.

• Farahani و همکاران در سال ۲۰۱۳ در پژوهشی به بررسی و ارزیابی تأثیر اکوکاردیوگرافی
  برنامه های ورزشی متفاوت بر روی ساختار چپ قلب و عملکرد آن در زنان ورزشکار پرداختند. در این پژوهش بیان گردید برنامه های حرفه ای ورزشی که همراه با دگرگونی ظاهری و عملکرد قلبی باشند به عنوان قلب ورزشکار شناخته می شوند. که با بزرگ شدن سمت چپ قلب همراه هستند. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر صورت ها تمرینات مختلف مانند تمرینات استقامتی، تمرینات قدرتی و تمرینات موازی ( قدرتی و استقامتی) با هم بر روی ساختار قلب انجام شد. ۴۵ داوطلب جوان و ورزشکار خانم برنامه های ورزشی متفاوت شامل تمرینات استقامتی، قدرتی و موازی دریافت کردند. برای مدت ۱۰ هفته تست داپلر اکوکاردیوگرافی برای ارزیابی عملکرد چپ قلب انجام شد. ۴۵ ورزشکار به برنامه ورزشی پایان دادند. متوسط پارامتر های قلبی ورزشکاران به صورت قابل ملاحظه ای قبل از انجام آزمایش خیلی متفاوت از یکدیگر نبودند. متوسط قطر انبساط قلب در بین ورزشکاران گروه قدرتی به طور چشم گیری افزایش یافته بود. متوسط دیواره پشتی به صورت قابل ملاحظه ای در ورزشکاران گروه قدرتی و گروه موازی افزایش یافته بود. متوسط ضخامت دیواره پشتی در ورزشکاران گروه استقامتی کاهش یافته بود. متوسط ضربان قلب به طور چشم گیری بین ورزشکاران گروه های استقامتی و تمرینات موازی کاهش یافته بود. در این پژوهش چنین نتیجه گیری شد که ترکیب هردوی تمرینات استقامتی و قدرتی بیشترین افزایش را در ابعاد داخلی چپ قلب و ضخامت دیواره چپ قلب در بین افراد شرکت کننده آزمایش ایجاد
  می کند.

• مگلهاس و همکاران در سال ۲۰۱۳ در پژوهشی به بررسی تاثیر هم افزایی تمرین استقامتی و هیپوکسی متناوب در عملکرد قلب و پر انرژی میتوکندری و سیگنالینگ پرداختند. در این پژوهش اشاره گردید IHH و تمرینات استقامتی (ET) راهبردهای محفاظتی قلب در مقابل تنش ها
  به شمار می روند. تلفیق میتوکندری نشان دهنده ی یک مرحله مهم از این روند می باشد. این پژوهش به تحلیل چگونگی ترکیب این روش ها پرداخت. بدین منظور دو گروه به گروه های نرمال به کم تحرکی (NS) و حرکات ورزش عادی (NE) هیپوکسیک کم تری (HS) هیپوکسیک ورزشی (HE) دسته بندی شد تا عملکرد قلبی و میتوکندری آن ها مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش BNP ,VEGF-R2, VEGF-R1, VEGF, GIF- la اندازه گیری شد و توسط اکوکاردیوگرافی و پارامترهای فشار خون دسته بندی شدند. نسبت کنترل تنفسی (RCR) در HE, HS, NE بر عکس NS افزایش یافتند و کمپلکس های ارگانی افراد کم تحرکی هیپوکسیکی را کاهش دادند. هم چنین ANT در HE افزایش یافت. عملکرد میوکارد توسط افزایش بازده قلبی و نرمال سازی شاخص Tei ارزیابی شد. داده ها نشان داد که Et , IHH میتوکندری قلبی بیشتری را با فنوتیپ مقاومتی زیاد به همراه دارند.

• گارزا و همکاران در سال ۲۰۱۳ در پژوهشی به بررسی تأثیرات تمرینات استقامتی و قدرتی بر عملکرد میو کارد و بهبود (پس از سکتهی قلبی) پرداختند. در این پژوهش تأثیر تمرینات استقامتی و قدرتی بر عملکرد میوکارد و اصلاح آن بعد از سکته ی قلبی در دانشگاه تگزاس پس از سکته ی قلبی (MI) مورد ارزیابی قرار گرفت. بنابراین حجم بالای (PV) افزایش یافت و آماس بطن چپ (LV) نیز بدتر شد. با این حال شواهد اظهار شد که تمرینات ورزشی استقامتی بعد از سکتهی قلبی، نتایج مثبتی را بر روی بیمار به همراه دارد. بر عکس تمرینات قدرتی با افزایش هیپرتروفی میدکارد، تأثیری بر PV ندارد. بنابراین در ابتدا، تأثیرات تمرینات ورزشی قدرتی را بر عکس تمرینات ورزشی استقامتی بر عملکرد میوکارد مورد بررسی قرار گرفت. آزمودنی ها به ۴ گروه تقسیم شده اند که شامل: sham (آزمودنی های بدون سکته ی قلبی و بدون ورزش)
  Sed – MI (آزمودنی های دارای سکته ی قلبی، بدون ورزش )، End – ML (همراه با سکتهی قلبی + تمرینات استقامتی و St – Mt ( همراه با سکته ی قلبی و تمرینات قدرتی). تمرینات ورزشی استقامتی و قدرتی با استفاده از تردمیل ها انجام شد. این تمرینات از یک هفته بعد از
  سکته ی قلبی شروع شد تا ۱۰ هفته بعد از آن ادامه یافت گرچه کسر کوتاه شدگی (Fs) در هر دو تمرین ورزش گروه ها، گروه sed – MI به خوبی حفظ شد، اما حجم انتهای دیاستولی بطن چپ به طور معنی داری در گروه MI-ST در مقایسه با گروه MI- End پایین تر بود. علاوه بر این، داده های تحلیلی حجم فشار نشان می دهد که مقادیر ماکزیمم dp/dt به طور معنی دار در گروه MI-ST در مقایسه با گروه MI-End بالاتر می باشد. داده ها نشان داد که تمرینات قدرتی
  مفید تر از تمرینات استقامتی در عملکرد قلبی پس از سکته ی قلبی می باشد.

• الکس و همکاران در سال ۲۰۱۳ تأثیرات تمرینات قدرتی و ورزش های ایروبیک بر عملکرد سمپاتیک رگ های قلبی در بزرگسالان سالم پرداختند. در این پژوهش اشاره گردید ورزش تأثیرات حفاظتی بر قلب دارد (از قلب محافظت می کند) اما مکانیسم های این تأثیرات به طور کلی شناخته شده نمی باشد. سابقاً ما نشان داده ایم که ورزش های ایروبیک نه تنها میزان استراحت ضربان قلبی را کم نمی کند بلکه تنظیمات قلبی را نیز افزایش می دهند. بنابراین ما بر سیستم های عصبی سمپاتیک در این پژوهش بررسی شد که آیا تمرینات ایروبیک منجر به کاهش فعالیت سمپاتیک در زمان استراحت می شوند یا خیر. در این پژوهش به طور تصادفی تأثیرات تمرینات استقامتی بر شاخص های قلبی و تنظیمات سمپاتیک عروقی در ۱۴۹ فرد جوان و سالم مورد بررسی قرار دادیم. شرکت کنندگان قبل و بعد از بررسی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمرینات ورزشی ایروبیک تأثیری بر شاخص های قلبی (LF BPV, PEP) در زمان استراحت ندارد. این نتایج
  همچنین نشان داد که در افراد جوان و سالم، تأثیرات حفاظتی تمرینات ایروبیک همانند تغییرات در فعالیت های سمپاتیک در زمان استراحت نمی باشد.

فصل سوم
روش شناسی پژوهش
۱- مقدمه
امروزه با تحولات فراوانی که در زندگی بشر رخ داده و تغییرات چشمگیری که در فعالیت های انسان
رخ داده منجر گشته تا با توجه به این تغییرات و تحولات در سیستم بدن افراد و عملکرد آن ها نیز تغییراتی به وجود آید. در این میان تمرینات ورزشی از جمله عوامل تاثیر گذار بر عملکرد سیستم بدن افراد می باشد. در نتیجه انجام ورزش، جریان خون سریع می شود و از رسوب کردن چربی در جدار سرخرگها جلوگیری به عمل می آید. همچنین ممکن است ورزش سرخرگها را عریض تر و انشعابات آنها را زیادتر کند.