مقدمه

امروزه مدیران برای دست­یابی به اهداف بلندمدت سازمان خود بایستی از ابزارهای مدیریت و برنامه­ریزی راهبردی استفاده کنند.­ شناسایی و تحلیل عوامل حیاتی موفقیت می­تواند مدیران را در این راه کمک نماید. برای شناسایی و تحلیل عوامل حیاتی موفقیت ابزارهای گوناگونی وجود دارد و استفاده زیادی از آنها شده است. نگاشت ادراکی فازی از جمله ابزارهای مفید برای این منظور است. این ابزار توسعه زیادی یافته و در روش­های بهبود آن از الگوریتم­ها و روش­های مختلفی استفاده شده است. از جمله از شبکه­های عصبی مصنوعی و منطق فازی در این حوزه استفاده شده است. در این فصل ضمن معرفی نگاشت ادراکی فازی و پیشینه ادبیات آن به تبیین روش بهبودی برای آن پرداخته شده است. روش بهبود تشریح شده و همچنین مزایای این رویکرد معرفی شده و با سایر روش­های تحلیل عوامل حیاتی موفقیت مقایسه شده است. در ادامه با توجه به مطالعه موردی پژوهش، به محیط نگاری و شناسایی عوامل موثر در حوزه آموزش و تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس  نیز پرداخته شده است.

۲-۲- مدیریت و برنامه­ریزی راهبردی

برنامه­ریزی ضرورت سازمان­ها است. بدون داشتن برنامه­ای روشن، مجموعه فعالیت­های سازمان دچار از هم گسیختگی بوده و هدف مشخصی را دنبال نمی­کنند. برای برنامه­ریزی تعاریف زیادی ارائه شده است که در مجموع می­توان تعریف جامع زیر را به عنوان تعریف مناسبی برای برنامه­ریزی پذیرفت [۶]:

“برنامه­ریزی به مجموعه فعالیت­هایی اطلاق می­گردد که یک فرد و یا یک سازمان و یا دولت به منظور:

۱- شناسایی اهداف و جهت­گیری­های کوتاه مدت، میان­مدت و بلندمدت خود؛

۲- انتخاب مناسب­ترین راه و روش جهت دستیابی به اهداف فوق؛

با توجه به امکانات و محدودیت­ها، مشکلات بالقوه و بالفعل و نقاط قوت و ضعف خود، انجام می­دهد.”

راهبرد معادلی است که برای واژه “استراتژی” ساخته شده است. واژه استراتژی از عرصه­های نظامی به حیطه­های غیرنظامی آمده است و به طور کلی، طرحی برای آینده است برای تعیین وضعیت و جایگاه سازمان که مبتنی بر دانش و بینش گذشته باشد. عناصر تشکیل دهنده راهبرد، جهت­گیری کلان سازمان را روشن می­کند. بنابراین راهبرد، پاسخ پرسش “سمت و سوی حرکت سازمان کجاست؟” را می­جوید [۱۳].

در عصر حاضر، سازمان­ها هر چه بزرگ­تر، گسترده­تر و متنوع­تر می­گردند، مسئولین و مدیران آن‌ها بایستی نگاه بلندمدت­تری را برای سازمان­ داشته و با بهره­گیری از تفکر راهبردی به برنامه­ریزی بپردازند. برنامه­ریزی راهبردی به عنوان ابزاری برای تعیین اهداف و خطوط کلی فعالیت­ها و مأموریت‌های سازمان در بلندمدت و پیدا کردن راه کارهایی برای تطبیق قابلیت­های درونی سازمان با شرایط محیطی و تنظیم و رساندن سازمان به نقطه تعادل مناسب­تر در تعامل با محیط پیرامونی آن، استفاده می­شود [۶]. صاحب­نظران در مورد برنامه­ریزی راهبردی تعاریف گوناگونی ارایه داده­اند. از نظر برایسون[۱] برنامه­ریزی راهبردی، کوششی منظم برای اتخاذ تصمیم­ها و فعالیت­های اساسی شکل­دهنده و جهت دهنده فعالیت­های سازمانی در محدوده قانونی است. گوف[۲] نیز، برنامه­ریزی راهبردی را به عنوان فرآیند پاسخ­گویی به ارزیابی­های محیط داخلی و بیرونی تشریح می­کند. هدف از تحلیل­های مذکور، کمک به سازمان برای تقویت نقاط قوت و به حداقل رساندن نقاط ضعف و بهره­گیری از مزایای فرصت­ها و مقابله با تهدیدها است. در شکل (۲-۱) که هرم برنامه­ریزی نامیده می­شود موارد کلیدی رایج در ادبیات برنامه­ریزی و مدیریت راهبردی مورد اشاره قرار گرفته است [۱۴]. آنچه در این پژوهش بیشتر مورد توجه است، موقعیت اهداف کمی و کیفی در هرم برنامه­ریزی است.

[۱] Bryson

[۲] Goff

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

– اهداف راهبردی (بلند مدت) سازمان

برنامه­ریزی راهبردی به ارزش­ها، موقعیت فعلی، محیط و عواملی که به آینده مطلوب سازمانی ارتباط دارد می­پردازد و معمولاً افق آن ده ساله است. تصمیم­گیری برای انتخاب راهبرد­، شامل انتخاب هدف­های بلندمدت (اهداف راهبردی) و سپس راهبردهای اصلی سازمان است. هدف­های بلندمدت بیانگر نتایج مورد انتظار از اجرای راهبردهای مشخص است که سازمان می­کوشد در تأمین مأموریت خود بدست آورد. در صحنه تدوین راهبردها هدف­های بلندمدت دارای اهمیت ویژه­ای هستند. این هدف­ها تعیین کننده مسیر شرکت می­باشند [۱]. هدف­های بلندمدت باید به صورت کمی قابل سنجش، واقعی، قابل درک، چالشگر، دارای سلسله مراتب سازمانی، قابل دست­یابی، معقول، روشن، باثبات و با هدف­های واحدهای مختلف سازمان سازگار باشند [۱و۷].  این هدف­ها، مبنایی پایدار ارائه می­دهند که بر اساس آن تصمیم­گیری صورت می­گیرد و به صورت معیارهایی در می­آیند که می­توان بر آن اساس افراد، گروه­ها، دوایر، واحدهای مستقل و کل سازمان را مورد ارزیابی قرار داد [۷].

هدف­های بلندمدت همچنین موجب هم­افزایی شده، اولویت­های سازمان را مشخص می­کنند، از میزان عدم اطمینان می­کاهند، تعارض و تضاد را کاهش می­دهند، دیدگاه­های القا شده تقویت می­نمایند و سرانجام در امر تخصیص منابع و طرح­ریزی مشاغل کمک شایانی می­کنند. سازمان بدون هدف‌های بلندمدت گیج و بی­هدف به سوی پایانی نامعلوم گام برمی­دارد [۱].

۲-۲-۲- برنامه­ریزی راهبردی در آموزش عالی

به‌کارگیری مفهوم راهبرد در آموزش عالی از اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز شده است. در آمریکا انتشار کتاب “راهبرد آموزشی: انقلاب مدیریت در آموزش عالی آمریکا” باعث ایجاد محبوبیت این مفهوم شد. بعد از سال ۱۹۸۳ تمایل به مفهوم راهبرد، رو به فزونی گذارد. این توجه به صورت افزایش مطالب انتشار یافته درباره موضوع ظاهر شد. علاوه بر کلر، پیترسون و کپ از نخستین نویسندگان بانفوذی بودند که درباره برنامه­ریزی راهبردی در آموزش عالی مطالبی را منتشر کردند. آنان مفهوم راهبرد را با فعالیت­های برنامه­ریزی نهادی دهه ۱۹۶۰ به بعد ارتباط دادند. از سال ۱۹۸۳ بسیاری از نویسندگان مطالب مرتبط با آموزش عالی تلاش کردند تا برنامه­ریزی راهبردی در آموزش عالی را تعریف کنند. از جمله پیترسون چهار جزء اصلی برنامه­ریزی راهبردی در مؤسسات آموزش عالی را ارزیابی محیطی، ارزیابی سازمانی، ارزیابی ارزش­ها و تکوین برنامه اصلی می­داند [۱۵].

از نظر نیکل اسکو ادبیات موضوع درباره برنامه­ریزی راهبردی در آموزش عالی، مدارک زیادی را نشان نمی­دهد [۱۶]. اما در چند سال اخیر با تغییرات شگفت­آوری که در زمینه­های مختلف، دانشگاه­ها را احاطه کرده است، مسئولان دریافته­اند که با تعیین اهداف و مأموریت‌های دانشگاه در زمان­های مدت­دار (کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت) بهتر می­توانند برنامه­های مورد نظر خود را به ثمر برسانند و نسبت به محیط خود واکنش نشان دهند. از این رو استفاده از برنامه­ریزی راهبردی به عنوان یک ضرورت در دانشگاه­ها مطرح شده است. لذا مطالعات گوناگونی راجع به تدوین برنامه­ریزی راهبردی در مؤسسات آموزش عالی و دانشکده­ها صورت گرفته است [۸]. از جمله پژوهش­های انجام شده در مراکز آموزش عالی ایران می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

اهداف تحقیق

۱-۴-۱٫ هدف اصلی

• شناسایی عوامل اصلی آمادگی یک سازمان کوچک و متوسط برای استفاده از بازارهای الکترونیکی

۱-۴-۲٫ اهداف فرعی

• استخراج عوامل آمادگی فنی سازمان­های کوچک و متوسط برای استفاده از بازارهای الکترونیکی
• استخراج عوامل آمادگی سازمانی سازمان­های کوچک و متوسط برای استفاده از بازارهای الکترونیکی
• استخراج عوامل آمادگی بین سازمانی سازمان­های کوچک و متوسط برای استفاده از بازارهای الکترونیکی

۱-۵٫ سوالات تحقیق

۱-۵-۱٫ سوالات و فرضیات اصلی

سوالات

1. ۱٫ حوزه­های اصلی عوامل ارزیابی میزان آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط برای استفاده از بازارهای الکترونیکی کدامند؟
2. ۲٫ عوامل اصلی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد فنی کدام است؟
3. ۳٫ عوامل اصلی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد سازمانی کدام است؟
4. ۴٫ عوامل اصلی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد بین سازمانی کدام است؟

فرضیات اصلی

1. عوامل فنی جزو عوامل اصلی ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.
2. عوامل سازمانی جزو عوامل اصلی ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.
3. عوامل بین سازمانی جزو عوامل اصلی ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

۱-۵-۲٫ سوالات و فرضیات فرعی

سوالات فرعی

سئوال فرعی ۱-۱٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد قابلیت تبادل اطلاعات کدام است؟

سئوال فرعی ۱-۲٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد زیر ساخت الکترونیکی کدام است؟

سئوال فرعی ۱-۳٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد استانداردها کدام است؟

سئوال فرعی ۱-۴٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد سازگاری کدام است؟

سئوال فرعی۲-۱٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد زیرساخت تغییر کدام است؟

سئوال فرعی۲-۲٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد رهبری و مدیریت کدام است؟

سئوال فرعی۲-۳٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد فرهنگ سازمانی کدام است؟

سئوال فرعی۲-۴٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعدزیر ساخت مالی کدام است؟

سئوال فرعی۲-۵٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد ساختار سازمانی کدام است؟

سئوال فرعی ۲-۶٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد محصولات /خدمات کدام است؟

سئوال فرعی۳-۱٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد مشتریان/تامین کنندگان کدام است؟

سئوال فرعی۳-۲٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد رقبا کدام است؟

سئوال فرعی۳-۳٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد محیطی کدام است؟

فرضیات فرعی

فرضیه فرعی۱-۱٫ عامل قابلیت تبادل اطلاعات جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۱-۲٫ عامل زیر ساخت الکترونیکی جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۱-۳٫ عامل استاندارد جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۱-۴٫ عامل سازگاری جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۲-۱٫ عامل زیر ساخت تغییر جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۲-۲٫ عامل رهبری و مدیریت جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۲-۳٫ عامل فرهنگ سازمانی جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۲-۴٫ عامل زیر ساخت مالی جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۲-۵٫ عامل ساختار سازمانی جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۲-۶٫ عامل محصولات/خدمات جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

فرضیه فرعی ۳-۱٫ عامل مشتریان/تامین کنندگان جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی می­باشد.

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

منافع تجارت الکترونیکی

تصمیم به استفاده از تجارت الکترونیکی به این موضوع بستگی دارد که مدیران قانع شوند که تجارت الکترونیکی برای شرکت آنها مزایا و منافعی د­ر­بر­دارد (حسینی و دیگران،۱۳۸۵).  هر چقدر مدیریت شرکت کوچک احساس کند به­کارگیری تجارت الکترونیکی مزایای بیشتری دارد، انتظار می­رود که سطح بالاتری از تجارت الکترونیکی را به­کارگیرد. این عامل تقریبا در اکثر تحقیقات انجام شده در این حوزه مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر مثبت آن در به­کارگیری تجارت الکترونیکی تایید شده است. مزایای تجارت الکترونیکی معمولاّ محرک و هدف به­کارگیری تجارت الکترونیکی تلقی می­شود. استفاده از تجارت الکترونیکی سبب کاهش هزینه­ها، افزایش امنیت، تسهیل عملیات تجاری، افزایش اطلاعات برای تصمیم­گیری بهتر و بهبود ارتباط با ذی­نفعان می­شود (seyal et.al,2004). تسهیل دسترسی به بازارهای جهانی، کاهش هزینه های تولید، بهبود ارتباطات و کاهش هزینه­های مبادله و تقویت رقابت از جمله سایر مزایای تجارت الکترونیکی است (seculley & woods,2001). بطور کلی می­توان منافع تجارت الکترونیکی را در سه سطح سازمان، مشتری و جامعه برشمرد:

۲-۲-۱-۱٫ منافع تجارت الکترونیکی برای بنگاه­ها و سازمان­ها

توسعه بازار: تجارت الکترونیکی فضای بازار را برای بنگاه از موقعیت محلی به ملی و جهانی توسعه می­دهد. با وجود سرمایه­گذاری­های اندک، بنگاه­ها می­توانند به آسانی و با سرعت به بهترین عرضه کنندگان، حجم عظیمی از مشتریان و طیف گسترده­ای از شرکای تجاری جهانی دست یابند. افزایش تعداد عرضه­کنندگان و مشتریان موجب می­شود تا بنگاه ارزان­تر خریداری نموده و گران­تر بفروشد.

کاهش هزینه:  تجارت الکترونیکی هزینه­های تولید، توزیع، انبارداری و بازیافت را کاهش داده است. هر چند با کاربرد تجارت الکترونیکی هزینه­های انتشار و ارسال اطلاعات افزایش می­یابد، ولی سهم آنها در کل هزینه­ها به­قدری اندک است که در کل هزینه­ها با کاهش نسبی هزینه­ها روبه­رو خواهیم بود.

بهبود زنجیره عرضه: عدم کارایی در زنجیره عرضه مثل افزایش موجودی و طولانی شدن زمان تحویل با استفاده از تجارت الکترونیکی به حداقل می­رسد.

استفاده مناسب از زمان: با استفاده از وب سایت، کسب و­کار همیشه دایر خواهد بود. لذا مفهوم تعطیلی در کسب و­کار با کاربرد تجارت الکترونیکی حذف خواهد شد.

بومی­سازی: با به­کارگیری تجارت الکترونیکی و به طبع آن تولید مطابق سفارش و یا به­عبارتی بومی­سازی کالاها و خدمات مطابق درخواست و سلایق مشتری، امکان استفاده از مزیت رقابتی برای بنگاه فراهم می­شود.

مدل­های جدید کسب و کار: تجارت الکترونیکی به مدل­های ابداعی کسب و کار امکان ظهور و بروز داده و بدین ترتیب زمینه را برای افزایش کارایی و سود­دهی فراهم می آورد.

افزایش تخصص فروشندگان: استفاده از تجارت الکترونیکی سبب افزایش تخصص که در دنیای فیزیکی با محدودیت در آن مواجه هستیم، خواهد شد. به­عنوان مثال یک فروشگاه ارائه­کننده ابزارهای تخصصی که در دنیای واقعی با تعداد محدودی مشتری مواجه است، در فضای سایبری مورد بازدید و توجه میلیون­ها بازدید کننده و علاقه­مند احتمالی قرار خواهد گرفت، بنابراین ضمن توسعه بازار با توسعه امکان گسترش فضاهای تخصصی مواجه خواهیم بود.

سرعت دسترسی به بازار: استفاده از تجارت الکترونیکی فاصله زمانی بین خلق یک ایده و طرح با تجاری سازی آن را از طریق افزایش ارتباطات و زمینه­های همکاری به­شدت کاهش می­دهد.

کاهش هزینه­های ارتباط: با استفاده از شبکه جهانی اینترنت در تجارت الکترونیکی هزینه ارتباط نسبت به کاربرد شبکه اختصاصی به­شدت کاهش می­یابد.

کارایی در تامین و تدارک: به­کارگیری تجارت الکترونیکی امکان افزایش کارایی در خریدهای الکترونیکی را از طریق کاهش هزینه­های تدارکات تا حدود ۸۰درصد یا بیشتر و کاهش قیمت­های خرید بین ۵تا ۱۵ درصد و کاهش زمان کار تا حدود ۵۰درصد و بیشتر را فراهم می­آورد.

بهبود ارتباط با مشتری: تجارت الکترونیکی شرکتها و موسسات و بنگاهها را قادر می­سازد تا حتی در صورت وجود واسطه، ارتباط متقابل با مشتری افزایش یابد.این افزایش ارتباط از طریق سیستم مدیریت ارتباط با مشتری موجب افزایش اعتماد مشتریان به کالاها و خدمات شرکت می­شود.

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

مقدمه

در سال­های اخیر اهمیت و نقش صنایع کوچک و متوسط در کشورهای صنعتی و حتی کشورهای درحال توسعه رو به افزایش است. با ظهور فناوری­های جدید در تولید و ارتباطات در دو دهه اخیر، تحولاتی در قابلیت­های واحد­های صنعتی، روش­های تولید و توزیع و ساختار تشکیلاتی بنگاه­ها پدید آمده که عموماًً بر اهمیت واحدهای کوچک و متوسط افزوده است. با توجه به اهمیت بنگاه­های کوچک و متوسط و نقشی که در توسعه صنعتی کشور و واکنش سریع به تغییرات و نیازهای متنوع بازار جهانی و توسعه صادرات ایفا می کنند، هماهنگی آنها با شرایط و خواسته­های بازار، از جمله به­کارگیری امکانات تجارت الکترونیکی و بازار الکترونیکی، یک ضرورت ناگزیر است (موحدی،۱۳۹۰).

حجم استفاده از فناوری اطلاعات به سرعت در حال گسترش است و این امر اهمیت این موضوع را نزد سازمان­ها بیشتر کرده است. فناوری اطلاعات به عنوان محور تشکیل جوامع اطلاعاتی، مورد توجه اکثر سازمان­ها قرار گرفته، به گونه­ای که از جایگاه خاصی در برنامه توسعه برخوردار شده است. جوامع و سازمان­ها، به شرط آنکه قادر به توسعه دانش در بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات باشند، می­توانند به توسعه خود امیدوار باشند. بدین منظور جوامع و سازمان­ها در زمینه ورود به عرصه­های مختلف دیجیتال در حال برنامه­ریزی هستند و ارزیابی از آمادگی برای سنجش میزان و سطح موفقیت آنها از اهمیت ویژه برخوردار است (موحدی و یاقوتی،۱۳۸۸).

برخی سازمان­ها بدون آماده کردن پیش­نیازهای لازم، به استفاده از تجارت الکترونیکی و بازارهای الکترونیکی روی آورده­اند که باعث ایجاد مشکلات عدیده­ای برای آنها شده است. به­خصوص در مورد بنگاه­های کوچک و متوسط با توجه به بنیه مالی پایین، چنانچه در استفاده از بازارهای الکترونیکی دچار مشکل شوند، تاثیر این مشکلات بر آنها بیشتر خواهد بود. بر این اساس لازم است ابتدا میزان آمادگی بنگاه­ها برای شرکت در بازارهای الکترونیکی در ابعاد مختلف سنجیده شود و چنانچه آمادگی لازم برای استفاده از این بازارها را داشتند، به دنبال آن بروند تا از شکست آنها جلوگیری شود و در صورتی­که آمادگی لازم در برخی ابعاد وجود نداشت، به بهبود و مهیا نمودن پیش­نیازهای لازم بپردازند (یزدانی،۱۳۸۹).

بر این اساس در بخش اول برای بررسی ادبیات موضوع ابتدا گذری بر مفاهیم پایه موضوعی در حوزه تجارت الکترونیکی خواهد شد و پس از آن به­طور خاص به بررسی بازارهای الکترونیکی به عنوان یکی از زیربخش­های مهم و در حال توسعه و زیر ساخت اصلی تعاملات تجاری تحت وب تجارت الکترونیکی پرداخته می­شود. هم­چنین مدل­های مطرح موجود در حوزه اریابی آمادگی الکترونیکی مورد بررسی قرار می­گیرد. در ادامه با مروری بر شرکت­های کوچک و متوسط و مفاهیم مرتبط با آن، به بررسی شرکت­های کوچک و متوسط در صنعت فرش کشور و نقش تجارت الکترونیکی و بازارهای الکترونیکی در آن پرداخته شده و در بخش دوم، مهم­ترین پژوهش­های داخلی و خارجی انجام شده مرتبط با موضوع تحقیق را با دیدگاه انتقادی مورد بررسی قرار می­گیرد.

۲-۲٫ تجارت الکترونیکی[۱]

به­کارگیری نوآوری­های فناوری در زمینه­های تجاری تأثیرات شگرفی داشته است .به­کارگیری نوآوری­های فناوری نوعی تغییر است که بر فراگردها و اجزای نظام تجاری تأثیرگذار بوده و جهت این تاثیرات نیز معمولا مثبت است. یکی از نوآوری­های مذکور به­کارگیری ابزارهای الکترونیکی و به­ویژه اینترنت در نظام تجاری است. این نوآوری و تغییر که تجارت الکترونیکی نام دارد، مزایای متعددی برای سازمان­ها به همراه دارد، به همین دلیل بسیاری از شرکت­ها نسبت به استفاده از آن تمایل دارند (حاج کریمی و عزیزی،۱۳۸۷(.

به­کارگیری تجارت الکترونیکی اکنون یک گزینه اختیاری نیست، بلکه نوعی اجبار است و شرکت­ها ناگزیر از به­کارگیری آن هستند. اگر­چه بیشتر مبادله­های تجاری هنوز از طریق مجاری مرسوم انجام می گیرد، شمار مصرف­کنندگان و موسسه­های بازرگانی که در حال استفاده از اینترنت برای تجارت الکترونیکی هستند، رو به افزایش است. برای شناسایی عوامل موثر بر به­کارگیری تجارت الکترونیکی ابتدا باید مفهوم تجارت الکترونیکی را شناخت (seyal et.al,2004).

منظور از تجارت الکترونیکی، استفاده از اینترنت و وب برای انجام تجارت است. به­عبارت کلی­تر، تجارت الکترونیکی یعنی اینکه تبادلات تجاری را به­صورت دیجیتالی بین سازمان­ها و افراد انجام دهیم. یعنی انجام تبادلات از طریق اینترنت و وب. تجارت الکترونیکی فرایند خرید و فروش کالاها به­صورت الکترونیکی می­باشد و از تراکنش­های کسب و­کار رایانه­ای، اینترنت و دیگر فن­آوری­های شبکه­ای دیجیتالی استفاده می­کند. تجارت الکترونیکی شامل بازاریابی، پشتیبانی مشتریان، تحویل و پرداخت می­شود (Laudon,2010). تجارت الکترونیکی، خرید و فروش از طریق اینترنت است (Chaffy,2002).

OECD[2] نیز تجارت الکترونیکی را بدین صورت تعریف می کند: تجارت الکترونیکی مبادله الکترونیکی است که خرید یا فروش کالاها و خدمات بین شرکت­ها، افراد، دولت­ها و سایر بخش­های عمومی و خصوصی را شامل شده و از طریق شبکه­های کامپیوتری هدایت می­شود. یکی از محققان بیان می­دارد «تجارت الکترونیکی عبارت است از فناوری ، پردازش و عملیاتی که در زمان مبادلات تجاری به­صورت خودکار در شبکه­ها و با استفاده اطلاعات صورت می گیرد» (Hiratsu,2002).

[۱] Electronic commerce

[۲] Organization for Economic Cooperation and Development(OECD)

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید