صورتهای مالی

اگر کسی بخواهد بداند وضعیت مالی یک شرکت چگونه است بهترین راه آن بررسی صورت مالی شرکت است. تحلیل صورتهای مالی شرکتها کار نسبتاً دقیق و فنی است.پس ازبررسی صورت مالی مشخص می شود، که گذشته شرکت از لحاظ قدر ت فروش، سرمایه وسود دهی چگونه بوده است و وضعیت آینده را می توان پیش بینی کرد . نیاز به تحلیل صورتهای مالی کاملا ضروری است وبسیاری که در انتخاب خود متضرر می شوند، به دلیل توجه نکردن به صورتهای مالی شرکت می باشد.

صورتهای مالی اساسی شرکتها عبارتند از (شهر آبادی، بشیری، ۱۳۸۹):

• ترازنامه
• صورتحساب سود و زیان
• صورت جریانهای نقدی

ترازنامه

ترازنامه[۱] صورت مالی است که وضعیت مالی شرکت را در یک زمان خاص، نشان می دهد، و دربردارنده حساب دارایی ها، بدهی ها و سرمایه (حقوق صاحبان سهام ) شرکت است.

اطلاعات ترازنامه طبقه بندی خاص خود را دارد. مثلا اول دارایی ها ذکر می ‌شود، بعد بدهی‌ها و درآخر حقوق صاحبان سهام. ترازنامه، برای سهامداران از این جهت با اهمیت است که معلوم می کند، شرکت چه میزان دارایی،چه میزان بدهی وسرمایه دارد و بدین وسیله می توان قدرت شرکت را پیش بینی کرد. در واقع ترازنامه، وضعیت مالی شرکت را در یک لحظه زمانی نشان می دهد و مانند عکسی است که در یک لحظه از شرکت گرفته شده باشد (شهر آبادی، بشیری، ۱۳۸۹).

صورتهای سود و زیان

صورت سود و زیان[۲] وسیله ای است برای تعیین قدرت سود دهی شرکت در یک دوره زمانی مشخص.صورت های سود و زیان غالبا به صورت فصلی تهیه می شوند و آنها را صورت میان دوره می نامند. صرف نظر از زمان شروع، پایان و طول دوره مالی شرکت، نکته مهم این است که در صورت سود و زیان، فعالیتهای شرکت برای یک دوره زمانی مشخص خلاصه می‌شود(پی نوو، ۱۳۷۴).

صورت جریانهای نقدی

سومین صورت مهم صورت جریانهای نقدی[۳] است.در این صورت، جریانهای نقدی شرکت در فاصله دو دوره زمانی مشخص زمانی محاسبه می شود.بیشتر داده های این صورت از دو ترازنامه ای که در آن دو دوره زمانی تهیه شده اند؛ گرفته می شود. داده های اضافی نیز از صورت سود و زیان همین دوره زمانی گرفته می‌شود.صورت جریانهای نقدی بصورت یک منبع اطلاعاتی مالی، پیوست ترازنامه و صورت سود و زیان است که در گزارشهای مالی سالانه منتشر می شود و این نشانه اهمیت این صورت است(پی نوو، ۱۳۷۴).

نسبت های مالی و شاخص های عملکرد شرکت های موفق

از جمله پیامدهای سیر تکاملی حسابداری ، استفاده از نسبت های مالی[۴] برای تجزیه تحلیل صورتهای مالی است(انواری رستمی، ختن لو، ۱۳۸۵). نسبت مالی، نسبت ارزش های به دست آمده از اقلام صورت های مالی شرکت است که برای شناخت وضعیت مالی شرکت و بررسی نقاط ضعف و قوت آن به کار می رود(شهر آبادی، دیگران، ۱۳۸۹). نسبتهای مالی، معمولاً به پنج گروه نسبتهای نقدینگی[۵]، بدهی(اهرمی)[۶]، کارائی(فعالیت) [۷]و سودآوری[۸]  و رشد[۹] تقسیم می شوند که هریک از آنها نیز دارای چندین زیرگروه است.

با نسبت های نقدینگی می‌توان قدرت شرکت را در پرداخت بدهی های جاری(آنگاه که تاریخ سررسید آنها برسد) تعیین کرد. با استفاده از نسبت های فعالیت می توان درجه کارایی شرکت را از نظر استفاده موثر از منابع تعیین کرد. میزان وجوهی را که شرکت از راه گرفتن وام تامین کرده است بوسیله نسبتهای بدهی یا اهرمی نشان می دهند. توانایی شرکت در بدست آوردن سود بوسیله نسبت های سودآوری نشان داده می شود(پی نوو، ۱۳۷۴).نسبت های رشد نشان می‌دهند وضعیت شرکت در صنعت تا چه میزان مناسب است(ارتگرل و کاراکازوگلو ، ۲۰۰۷).

Balance sheet [1]

[۲] income statement

[۳] statement of cash flow

[۴] Financial ratios

[۵] liquidity ratios

[۶] debt or leverage ratios

[۷] activity ratios

[۸] profitability ratios

[۹] growth ratios

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

روشهای تصمیم گیری چند معیاره

روش تصمیم‌گیری چند معیاره فرآیند یافتن بهترین گزینه از بین تمام گزینه های موجه است به طوری که همه گزینه ها قابلیت ارزیابی توسط تعدادی شاخص یا معیار را داشته باشند(تان و چن، ۲۰۱۰).روشهای تصمیم‌گیری چند معیاره اشاره به غربال، اولویت بندی، رتبه‌بندی و یا انتخاب یک مجموعه از گزینه ها تحت شاخصه‌های معمولا مستقل، غیر مرتبط یا متناقض دارد( هوانگ و یون، ۱۹۸۱).در طی سال ها، تعداد زیادی از روش های تصمیم‌گیری چند معیاره معرفی شده اند. به طور کلی تمام تکنیک های تصمیم‌گیری چند معیاره قابلیت ساختار بندی مسئله به صورت مشخص و سیستماتیک را دارند. یکی از روشهای مرسوم تصمیم گیری چند معیاره فرآیند تحلیل سلسله مراتبی [۱]است.این روش به صورت موفقیت آمیزی در مسائل عملی تصمیم سازی به کار رفته است.

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به صورت گسترده ای برای حل مسائل تصمیم گیری چند شاخصه استفاده شده( چان و کومار، ۲۰۰۷).مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی براساس تحلیل مغز انسان برای مسائل پیچیده و فازی پیشنهاد گردیده است.روش توسط محققی به نام ساعتی در دهه ۷۰ میلادی پیشنهاد گردید بطوریکه کاربردهای متعددی از آن زمان تا کنون برای این روش مورد بحث قرار گرفته اند (اصغر پور، ۱۳۷۷).اگرچه فرآیند تحلیل سلسله مراتبی قدیمی می تواند نظرات متخصصان را تامین کند و یک ارزیابی را بر اساس چند شاخص انجام دهد ولی با این حال، به طور کامل توانایی بازتاب قضاوت افراد را ندارد چون این روش از ارزش های عددی دقیق در ماتریس های مقایسه زوجی استفاده می کند.به دلیل اینکه بسیاری از معیارهای ارزیابی در طبیعت کیفی و ذهنی هستند؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی[۲] به عنوان یک جایگزین به منظور حذف نقص های فرآیند تحلیل سلسله مراتبی کلاسیک و سهولت تطبیق با مسائل واقعی زندگی بوجود آمد(کاهرمان و دیگران، ۲۰۰۳).

در اینجا از ماتریس مقایسات زوجی با رویکرد فازی برای تعیین اوزان شاخص ها به کار گرفته می‌شود و عمل رتبه‌بندی توسط روشهای دیگر تصمیم‌گیری چند معیاره فازی انجام خواهد شد.

در زیر به طور خلاصه، برخی از تعاریف اصلی رویکرد فازی که در این پایان نامه مورد استفاده قرار خواهد گرفت شرح داده می شود.

۲-۹ مجموعه فازی و اعداد فازی

مجموعه گردآیه ای معین از اشیا است به طوریکه در تعریف آن بر لفظ معین تأکید می‌شود. عسکرزاده بیان می‌کند، برای هر عدد از مجموعه ی اعداد حقیقی، عددی از بازه ی [۱و۰] به عنوان درجه نزدیکی آن عدد به ۱۰۰ نسبت دهیم، هرچه این عدد به ۱۰۰ نزدیکتر بود، عدد متناظر برای عضویت آن در گردآیه “اعداد حقیقی نزدیک به ۱۰۰ ” به یک نزدیکتر باشد و برعکس. بدین ترتیب بسیاری از مفاهیم ناخوش تعریف و بیگانه با مجموعه های قطعی وارد دنیای ریاضیات می‌شود و به تفکرات، زبان و منطق بشری در قالب یک ساختار ریاضی نظم و ترتیب می‌دهد و به این ساختار ریاضی، نظریه مجموعه های فازی می‌گویند(ارتگرل و دیگران، ۲۰۰۷).

اعداد فازی یک تعمیم طبیعی برای اعداد معمولی هستند، یک عدد معمولی مانند a را می توان با تابع عضویت زیر نشان داد:

همچنین ما می‌توانیم یک عدد A متعلق به R را بر یک فاصله اطمینان [a₁,a₂] به صورت زیر نشان دهیم.

یک فاصله اطمینان در R یک زیر مجموعه معمولی از R است که بیانگر نوعی عدم اطمینان است.(ما می‌دانیم که A نمی‌تواند کوچکتر از a₁ و بزرگتر از a₃ باشد)(ارتگرل و دیگران، ۲۰۰۷).

از آنجاکه استفاده از اعداد فازی مثلثی کاربرد بیشتری نسبت به بقیه دارد در این مقاله نیز مورد استفاده قرار   می‌دهیم.

اعداد فازی مثلثی را می‌توان به صورت (l,m,u) نشان داد. پارامترهای l،m و u به ترتیب نشانگر کمترین ارزش ممکن، محتمل‌ترین ارزش و بیشترین ارزش ممکن که یک رویداد فازی را توضیح می‌دهند.در شکل زیر یک عدد فازی مثلثی نشان داده شده است(دنگ، ۱۹۹۹).

شکل ۲-۲ عدد فازی مثلثی

عملیات متعددی روی اعداد فازی مثلثی صورت می‌پذیرد. سه عملیات مهم که در این مطالعه استفاده شده است به شرح ذیل است:

اگر ما دو عدد فازی مثبت مثلثی (l₁,m₁,u₁) و (l₂,m₂,u₂) را داشته باشیم، داریم:

(l₁, m₁, u₁) + (l₂, m₂, u₂) = (l₁+l₂, m₁+m₂, u₁+u₂)

(l₁, m₁, u₁) . (l₂, m₂, u₂)= (l₁.l₂, m₁.m₂, u₁.u₂)

(l₁,m₁,u₁)^-1 = (

[۱] Analytic hierarchy process

[۲] Fuzzy analytic hierarchy process

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

فرضیه اصلی سوم

:بین رتبه بندی صورت گرفته در این تحقیق با رتبه بندی سازمان بورس همبستگی وجود ندارد.

:بین رتبه بندی صورت گرفته در این تحقیق با رتبه بندی سازمان بورس همبستگی وجود دارد.

۱- ۶-  تعریف عملیاتی  متغیرهای تحقیق

به طور ساده می توان گفت سرمایه گذار با خرید یک ورقه اوراق بهادار، ریسک می پذیرد و بازده به دست می آورد پس می توان گفت مهم ترین عواملی که در تصمیم گیری برای خرید اوراق بهادار موثر است، بازده و ریسک آن در مقایسه با سایر فرصت هاى سرمایه گذارى است. سرمایه گذار منطقى از میان اوراق بهادار، اوراقى را انتخاب م ىکند که در صورت داشتن ریسک مساوى، سود بیشترى داشته باشد و یا در صورت داشتن بازده هاى مساوى، اوراقى را انتخاب مى کند که ریسک کمترى داشته باشد؛ اما ساده انگاری است اگر صرفاً این دو عامل را در انتخاب سهام توسط سرمایه گزاران مؤثر بدانیم. به همین دلیل با مشاوره با چند تن از کارشناسان خبره و متخصصان امر از میان عوامل متعدد تأثیرگذار، عوامل ذیل را برگزیده، و به تجزیه و تحلیل و اولویت بندی آنها با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای در حالت فازی پرداخته ایم. موارد تخصصی ذیل از جمله عوامل مؤثر در انتخاب سهام است که در این پژوهش به آن خواهیم پرداخت:

۱- نسبت P/E:P/E کوتاه شده نسبت P[1] (قیمت سهم) به EPS یا سود هر سهم است که برای محاسبه آن، آخرین قیمت روز سهام شرکت به سود هر سهم(EPS) آن تقسیم می شود.

بررسی صورتهای مالی:تلاش برای مطالعه آمار و ارقام موجود در صورتهای مالی با بررسی وضعیت موجود و با آگاهی از نقاط قوت و ضعف و اتخاذ راهبردهای شایسته برای بدست آوردن شمایی از عملکرد سازمان که موجبات بهینه سازی فعالیت ها و بهره جویی قابل قبول از سرمایه گذاری انجام شده را فراهم سازند.این معیار در تحقیق ما شامل دو زیر معیار به شرح زیر می باشد:

۲- نسبت بدهی جاری به مجموع بدهی و حقوق صاحبان سهام:که شامل تقسیم مجموع بدهی های جاری و کوتاه مدت یک موسسه بر مجموع بدهی ها و حقوق صاحبان سهام آن است.

۳- نسبت حاشیه سود عملیاتی: که حاصل تقسیم سود عملیاتی کسب شده بر درآمد حاصل از فروش یا ارایه خدمات می باشد.

۴- نسبت EPS[2]:یکی دیگر از عوامل مهم برتری سهم، میزان سودآوری آن است.با توجه به اینکه تعداد سهام منتشر شده از سوی شرکت ها متفاوت است، میزان سودآوری هر سهم را با این نسبت می سنجند.

۵- نسبت DPS[3]:بخشی از سود خالص سالانه که پس از کسر ذخایر قانونی و سایر موارد شرکت ها بین سهامداران خویش تقسیم می نمایند.

۶- ریسک[۴]: رویدادهای غیر منتظره ای که معمولا به صورت تغییر در ارزش دارایی ها یا بدهی ها، بنگاه های مختلف  در معرض خطر قرار می باشند و به دو شکل سیستماتیک و غیر سیستماتیک طبقه بندی می شوند.

۷- عرضه و تقاضا:عبارت است از حجم معاملات و میزان معاملاتی که در دوره ای از زمان بر روی یک سهم انجام شده است.یا به بیان ساده تر این که چقدر از آن در طول دوره ای مشخص دست به دست شده است.

۸- عملکرد گذشته سهام:عبارت است از آخرین بازدهی حاصل از یک سهم که عاید سرمایه گذار می شود و شامل دو بخش سود نقدی و سود سرمایه ای(حاصل از تفاوت قیمت) می شود.

۹- قدرت درآمدی موسسه در آینده:عبارت است از پیش بینی کسب سود در آینده که بر اساس محاسبه متوسط روند کسب سود در چند سال گذشته صورت می گیرد.

[۱] Price

[۲] Earning Per Share

[۳] Divided Per Share

[۴] Beta

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

– مقدمه

در این فصل ابتدا تعریفی از بازارهای مالی، فرایند تصمیم گیری در بازار سرمایه و فرایند تحلیل شبکه ای  ارایه شده؛ سپس در مورد کارکردها ، سوابق و پیشینه تحقیق، تعاریف مورد نظر، اصول و سایر اطلاعات مورد نظر به بحث و بررسی جامع پرداخته خواهد شد.همچنین در مورد مبحث فازی و روش مورد عمل در این پژوهش نیز به بحث و بررسی پرداخته  می شود.

۲- ۱- ۲- بازارمالی

با تقسیم کل سیستم اقتصاد یک کشور به دو بخش واقعی و مالی، بخش مالی را می‌توان به عنوان زیرمجموعه‌ای از نظام اقتصادی تعریف کرد که در آن وجوه، اعتبارات و سرمایه در چارچوب قوانین و مقررات مشخص از طرف پس‌انداز کنندگان و صاحبان پول و سرمایه به طرف متقاضیان، جریان می‌یابد.

بازارهای مالی نیز بازارهایی هستند که در آنها داراییهای مالی مبادله می شوند. داراییهای مالی داراییهایی مثل سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش آنها به ارزش تولیدات وخدمات ارایه شده توسط شرکتهای منتشر کننده آنها وابسته است. تفاوت داراییهای مالی با داراییهای واقعی در این است که داراییهای واقعی ماهیت فیزیکی دارند مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل.

یکی از راههای سرمایه گذاری خرید داراییهای مالی است. مزیت خرید داراییهای مالی نسبت به خرید داراییهای واقعی از دیدگاه اقتصادی این است که اولا دارایی واقعی کالای مصرفی است نه وسیله پس انداز و سرمایه گذاری. دوم اینکه خرید داراییهای واقعی و بلااستفاده نگه داشتن آنها به امید گرانتر شدن در آینده به معنای بلااستفاده نگه داشتن منابع کشور است و ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند. مگر آنگه از آن استفاده شود. مثل اینکه شخصی اتومبیل و یا خانه‌ای بخرد و آن را اجاره دهد. چند نوع از داراییهای مالی عبارتند از: سپرده های سرمایه گذاری در بانکها، طرح های بازنشستگی که توسط صندوقهای بازنشستگی ارایه می شود، انواع بیمه نامه های شرکتهای بیمه و در نهایت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار که توسط کارگزاران خرید و فروش می شود.

در اقتصاد، بازار مالی به مکانیزمی اطلاق می شود که امکان خرید و فروش سهام ، کالا یا هر محصول قابل تبادلی را برای مشارکت کنندگان با هزینه ای پایین فراهم می آورد. بازارهای مالی چند صده اخیر رشد قابل توجهی داشته و به طور مستمر درحال تکامل و افزایش نقدینگی در جهان است. وظیفه بازارها گردآوری خریداران و فروشندگان علاقه مند به مشارکت در بازار است. در واقع تمامی بازارهای مالی در پی گردآوری سرمایه و برقراری ارتباط بین جویندگان سرمایه (قرض گیرندگان) و دارندگان سرمایه (قرض دهندگان) هستند.

۲-۱-۳-کارکردهای بازار مالی

جذب و تجهیز پس‌اندازها و تخصیص بهینه منابع (انتقال وجوه بین واحدهای اقتصادی)نقش اساسی بخش مالی اقتصاد است. واحدهای اقتصادی به‌طور کلی شامل واحدهای دارای پس‌انداز و واحدهای سرمایه‌گذاری هستند. نقش بازارهای مالی این است که این دو گروه مزبور را به یکدیگر نزدیک کند و راهکاری فراهم نمایند ‌که وجوه از واحدهای دارای مازاد پس‌انداز به واحدهای مواجه با کمبود منابع یا کسری پس‌انداز انتقال یابد. بدیهی است که تأثیر این نقل‌و‌انتقال وجوه فراهم آوردن امکانات سرمایه‌گذاری مولد است. بنابراین ملاحظه می‌شود که در صورت عدم وجود یا ضعف بازارهای مالی، امکان تحقق سرمایه‌گذاری‌های مولد در سطح وسیع وجود نخواهد داشت.

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

سوابق و پیشینه تحقیق

مطالعات داخلی

سابقه ای در امر رتبه بندی معیارهای سهامداران برای معامله در بورس با استفاده از روشFANP وجود ندارد ولی در راستای امر رتبه بندی معیارهای خرید وفروش سهام در بورس اوراق بهادار با روشهای مختلف تلاشهایی صورت گرفته است.

علی جهانخانی ومهدی مرادی در سال های ۱۳۷۱و۱۳۷۲،تحقیقی به نام«بررسی نحوه تصمیم گیری خریداران سهام عادی در بورس اوراق بهادار تهران»انجام داده اند.انواع تصمیماتی که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار اتخاذ می کنند،شامل خرید وفروش ونگهداری سهام عادی است.در این تحقیق،این تصمیمات بر اساس توصیه کارگزاران و سهامداران،تبلیغات رسانه های گروهی،بررسی صورتهای مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس وارایه سهام کارخانجات به کارکنان،طبقه بندی وتجزیه وتحلیل شده است.نتیجه اهم این پژوهش این است که سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران بیشتر بر اساس  توصیه سهامداران و تبلیغات رسانه های گروهی تصمیم گیری می کنند(جهانخانی و مرادی،۱۳۷۶،۸).

غلامرضا اکرمی در سال۱۳۷۴ در پایان نامه تحصیلی خود به نام«بررسی نحوه استفاده از تکنیک های تجزیه وتحلیل صورتهای مالی و نقش آنها در تصمیم گیری سرمایه گذاران»نقش نسبتهای مالی مختلف را در تصمیم گیری سرمایه گذاران مطالعه کرده است.فرضیه اهم این تحقیق به این صورت تعریف شده است:«سرمایه گذاران در تصمیم گیری برای سرمایه گذاری از تکنیک های تجزیه و تحلیل صورتهای مالی استفاده می کنند».نسبت های بررسی شده در این مطالعه عبارتند از:نسبت های سودآوری،نسبت های نقدینگی،نسبت های اهرم مالی(سرمایه گذاری)،نسبت های فعالیت،نسبت های بازار و تحلیل روندها.نتیجه اهم این پژوهش عبارت است از اینکه سرمایه گذاران فقط از نسبت های سودآوری وبازار استفاده می کنند واز سایر تکنیک ها استفاده نمی کنند.محقق در پایان نتیجه گیری کرده است که به طور کلی«سرمایه گذاران در تصمیم گیری برای سرمایه گزاری از تکنیک های تجزیه وتحلیل صورتهای مالی استفاده نمی کنند.»(اکرمی،۱۳۷۵، ۱۲).

مجتبی گودرزی در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشگاه شهید بهشتی به راهنمایی  دکتر فدایی نژاد و مشاوره دکتر عالم تبریز در سال ۷۷ به بررسی نقش محتوای اطلاعاتی گزارشهای مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر تصمیم گیری خریداران سهام پرداخت.

نتایج بدست آمده از این تحقیق بیانگر آنست که بطور کلی محتوای اطلاعاتی گزارشهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارای بار فزاینده اطلاعاتی جهت تصمیم گیری است.البته میزان تاثیر ودرجه اهمیت هر یک از اطلاعات مذکور که به عنوان محتوای اطلاعاتی گزارشهای مالی در نظر گرفته شده است بر تصمیمات خریداران سهام یکسان نبوده بلکه سطوح متفاوتی از میزان تاثیر این اطلاعات در تصمیم گیریها مد نظر می باشد(گودرزی،۱۳۷۷، ۹).

مهدی حامدیان  در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشگاه شهید بهشتی به راهنمایی  دکتر اسدی و مشاوره دکتر عالم تبریز در سال ۷۹ عوامل موثر بر قیمت سهام وتصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار داد ونتایج تجزیه و تحلیل خویش را به شرح زیر خلاصه نمود.

۱-قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس عرضه وتقاضا تعیین می شود.

۲-تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران متاثر از پیش درآمد هر سهم(EPS) می باشد.

۳-تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران متاثر از سود نقدی هر سهم(DPS) می باشد.

۴-تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران تحت تاثیر افزایش سرمایه انجام شده توسط شرکتها می باشد.

۵- تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران تحت تاثیر نوع مالکیت اکثریت (دولتی،خصوصی،عمومی) می باشد.

۶- تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران متاثر از محصولات انحصاری بعضی از شرکتها می باشد.

۷- تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران متاثر از توصیه ومشاوره کارگزاران نمی باشد(حامدیان،۱۳۷۹،۱۰).

شهریار فرخ نیا در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشگاه مازندران به راهنمایی  دکتر احمد پور و مشاوره دکتر یحیی زاده فر در سال ۷۹ نقش اطلاعات مالی در تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار داد و نتیجه گیری کرد که سرمایه گذاران در بورس تهران در تصمیم گیری نسبت به خرید وفروش و قیمت سهام از الگوی خاصی مبتنی بر روشهای علمی و تکنیکی از معاملات استفاده نمی کنند و مهمترین عوامل کم بودن دانش تخصصی-نواقص سیستم اطلاع رسانی بورس و عدم رضایت بازده و ناهماهنگی درآمدهای تضمینی سایر سرمایه گذاریها از جمله بانک واوراق مشارکت وبازار وپیش فروش خودرو،تلفن همراه و غیره…بود که به بازار سهام تاثیر منفی بر تصمیمات سرمایه گذاران می گذارد و از روشهای علمی و تجزیه و تحلیل پیروی نمی کنند و بیشتر با توجه به آمار،پیرو نظرات دیگران می باشند(فرخ نیا،۱۳۷۹،۱۲).

امید مختاریان  در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشگاه تربیت مدرس به راهنمایی  دکتر آقایی و مشاوره دکتر اعتمادی در سال ۸۳ به بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت و نتایج تحقیق وی نشان داد که اکثریت سرمایه گذاران،علاقه کمی به سفته بازی ومعاملات پر ریسک دارند.در مورد تصمیم گیری برای خرید سهام،معیارهای مالی،از قبیل تقسیم سود وسود هر سهم بسیار مربوط هستند،با اینحال اهمیت آنها کمتر از نوسانات قیمت وروند قیمت سهام در بورس است(آقایی و مختاریان، ۱۳۸۳، ۱۱).

مهدی خوشنود  در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران به راهنمایی  دکتر تهرانی و مشاوره دکتر سید جوادین در سال ۸۳ به بررسی شناسایی ورتبه بندی گروه های موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران فردی ونهادی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت و نتایج حاصل تز تحقیق وی بیانگر این موضوع است که سرمایه گذاران فردی وجزء هنگام تصمیم گیری برای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران از شایعات واخبار تایید نشده وهمچنین جو بازار وسرمایه گذاران بزرگ نهادی پیروی می نمایند و سرمایه گذاران نهادی هم هنگام تصمیم گیری از تحلیل علمی وبنیادی استفاده کرده وآنرا مرجع تصمیم گیری خود قرار می دهند.

به هر حال نتایج این تحقیق نشان می دهد که سرمایه گذاران نهادی در بازار بورس اوراق بهادار تهران بهتر وعقلایی تر تصمیم گیری می کنند اما بر عکس رفتارهای سرمایه گذاران فردی به دور از منطق تصمیم گیری صحیح وصرفا پیروی از شایعات وجو بازار و سرمایه گذاران بزرگ می باشد(خوشنود، ۱۳۸۳،۱۴).

مهدی خادمی گراشی  در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشگاه مازندران به راهنمایی  دکتریحیی زاده فر و مشاوره دکتر زالی در سال ۸۴ به بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت و نتیجه گرفت که تصمیم گیری سهامداران فاقد مدلی از پیش تعیین شده وجهانشمول است،بلکه در هر بازار وبا توجه به ویژگیهای سرمایه گذاران نحوه تصمیم گیری وعوامل موثر بر آن متفاوت است.و همچنین نتایج تحقیق وی نشان داد که عوامل سیاسی،روانی،اقتصادی ومالی داخلی بالاترین تاثیر را به ترتیب بر تصمیم گیری سرمایه گذاران دارند(خادمی گراشی، ۱۳۸۴، ۷).

مهدی دلبری در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشگاه اصفهان در سال۸۴ به راهنمایی  دکتر ابزری و مشاوره دکتر سامتی کاربرد مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی را در تعیین معیارهای موثر بر انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار داد.

یافته های این تحقیق نشان می دهد که مهمترین معیار از نظر کارشناسان،سود تقسیمی هر سهم بوده و همچنین تجزیه و تحلیل اساسی بر تجزیه و تحلیل فنی برتری دارد.در ضمن،الگوی استفاده شده در این تحقیق دارای سازگاری است(دلبری، ۱۳۸۴، ۱۵).

در خصوص استفاده از AHP فازی نیز میتوان به مقاله ای با عنوان اولویت بندی شاخص های ارزیابی عملکرد نیروی انسانی با استفاده از Fuzzy AHP اشاره نمود. هدف این مطالعه توصیف روشی به منظور اولویت بندی شاخصهای ارزیابی نیروی انسانی تحت محیط فازی عنوان شده است. بر این اساس با استفاده از یک متدولوژی مبتنی بر روش تحلیل سلسله مراتبی فازی به اولویت بندی شاخص های ارزیابی عملکرد نیروی انسانی همچون هوش و استعداد، رهبری پشتکار و جدیت در کار، ابتکار و خلاقیت و انعطاف پذیری پرداخته شده است (ثریایی، نوری فر و حیدرزاده،۱۳۸۵،ص۱۴).

سجاد امیریان و عادل آذر در نهمین کنفرانس بین المللی مدیریت مقاله ای با عنوان ارایه مدلی برای رتبه بندی سهم تحت محیط تصمیم گیری چند شاخصه فازی گروهی ارایه نمودند.

در این مقاله یک مدل تصمیم گیری چند شاخصه فازی[۱] جهت رتبه بندی سهام در بورس اوراق بهادار تهران طراحی شده است.مدل طراحی شده، ترکیبی از دو روش تاپسیس فازی[۲] و روش پایه فازی[۳] را جهت رتبه بندی سهام مد نظر قرار داده است.(امیریان و آذر،۱۳۸۹،۴۰).

حسن حاله و محبوبه فراهتی در مقاله ای با عنوان رتبه بندی عوامل موثر و ارایه مدل ریاضی پیش بینی قیمت سهام به بررسی عوامل درونی و بیرونی موثر بر قیمت سهام که از بیشترین ارتباط با یکدیکر برخوردار می باشند پرداختند.که نتایج نشان دهنده خطای کمتر مدل برنامه ریزی خطی در زمان مورد بررسی نسبت به روش ARIMA[4] می باشد(حاله و فراهتی، ۱۳۹۰،۲۴).

عزت الله اصغری زاده و مهدی نصر اللهی در پژوهشی با عنوان رتبه بندی شرکتها بر اساس معیارهای مدل سرآمدی اقدام به رتبه بندی شرکتهای قطعه ساز خودرو بر اساس سطوح درآمدی کسب شده با استفاده از روش PROMETHEE نمودند(اصغری زاده و نصر اللهی،۱۳۸۶،۵۹).

فرهاد وفایی و عباس بابایی در مقااله ای با عنوان طراحی مدل تصمیم گیری چند شاخصه فازی گروهی جهت رتبه بندی سهام در بورس اوراق بهادار تهران به بررسی دو روش تاپسیس فازی و روش پایه فازی جهت رتبه بندی سهام پرداختند.

در این تحقیق ۲۱ شرکت از شرکت های موجود در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است که شرکتهای پتروشیمی خارک و پتروشیمی آبادان رتبه های نخستین را به خود اختصاص داده اند.(وفایی و بابایی،۱۳۸۹،۸۹).

دکتر میر غفوری، علیرضا رجبی پور و دکتر داریوش فرید در پژوهشی با عنوان کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی در اولویت بندی عوامل موثر بر انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران از دیدگاه سهامداران به بررسی ترحیج سرمایه گذاران در انتخاب سهام پرداختند که در نتیجه معیارهای مسئله نقدشوندگی،سهام شناور آزاد،ترکیب سهامداران عمده، سود هر سهم،نسبت P/E، ارزش ذاتی هر سهم،نوع صنعت، انتشار مستمر اطلاعات شفاف و روند بازار به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر ترجیح مشتریان در انتخاب هر سهم مشخص و تشریح شده است.

یافته های این پژوهش نشان می دهد که سرمایه گذاران بیشترین تاکید را بر معیارهای روند بازار، امکان نقدشوندگی سهام،نسبت P/E، و EPS قرار می دهند.(میر غفوری،رجبی پور و فرید،۱۳۸۸، ۱۲).

[۱] Fuzzy Multi Attribute Decision Making(FMADM)

[۲] Fuzzy TOPSIS(Technique For Order Preference By Similarity To Ideal Solution)

[۳] Fuzzy Base Method

[۴] Autoregressive Integrated Moving Average

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید