_اعمال خلاف شئون انتظامی

برخی از صاحب نظران معتقدند که در هر جامعه عمل منافی شأن باید با توجه به انتظاراتی که افراد آن جامعه از آن صنف دارند ، تفسیر و احراز گردد. به عقیده ایشان ، معیار تشخیص اعمال منافی شئون انتظامی عرف عام بوده و افکار عمومی بهترین وسیله سنجش آن محسوب می شود. به عبارت دیگر : شأن انتظامی  یک اصطلاح کلی است که اگر بخواهیم آن را تعریف کنیم می گوییم : ( انتظاری که جامعه از پلیس یا عوامل گشت دارد ) و اگر پلیس بر خلاف آن عمل و رفتاری را انجام دهد ، می گویند خلاف شأن انجام داده است اینان معتقدند : قرار گرفتن در هر جایگاهی ، انتظاراتی را در شخصی که در آن جایگاه قرار گرفته است ، ایجاد می کند. این انتظارات تعریف نشده ولی در وجدان اجتماعی افراد یک جامعه حضور دارد و حسب مورد ، مجال بروز پیدا می کند .      ( مجله کانون وکلا ، شماره پیاپی ۱۸۶ ، ۱۸۷ ،  ۲۸۸ ) .

۱-۱۱  خلاصه فصل یک

فصل اول شامل : مقدمه ، طرح مسئله ، اهمیت و ضرورت تحقیق ، انگیزه و اهداف تحقیق ، سوالات تحقیق ، فرضیات تحقیق ، قلمرو تحقیق ، تعاریف نظری واژگان تخصصی و خلاصه فصل می باشد.

در این پژوهش مسأله ای که مطرح است این است که چه عواملی در بروز اعمال خلاف شؤن انتظامی کارکنان گشت انتظامی تبریز موثر است و  به چه ترتیب و سازوکارى مى توان در کاهش تخلفات کارکنان  گشت انتظامی درکلانتر ى هاى مورد مطالعه مؤثر و مفید واقع شد.

تبیین تأثیر عوامل سازمانی مؤثر بر بروز اعمال خلاف شئون انتظامی کارکنان گشت ضمن آگاهی خود آنان ، به فرماندهان نیز کمک می کند تا عوامل گشت را از نظر ویژگی های روانی و شخصیتی مورد ارزیابی قرار دهند و آنهایی را انتخاب کنند که دارای ویژگی هایی هستند که در تحقیقات گوناگون نشان داده شده است.

در این فصل یک هدف اصلی  و دو هدف فرعی و همچنین یک سوال اصلی و دو سوال فرعی و در نهایت یک فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی مطرح، و به بیان آنها پرداخته شده است و در خاتمه نیز قلمرو تحقیق و تعاریف نظری و عملیاتی پژوهش شرح داده شده است.

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

پلیس و عوامل گشت برای انجام وظایف با اختیارات تعیین شده در قانون، در شهرتبریز انجام وظیفه می کند.تا تمام وظایف و مأموریت های محوله و مسائل و وقایع شهر را حل کند که برای انجام این امر دارا بودن برخی خصوصیات شخصی و برخورد صحیح  و منطقی با هر مسئله ای نقش حیاتی در عملکرد عوامل گشت ایفا می کند.  و همانگونه که در فصل اول اشاره شد هدف اصلی این تحقیق بررسی عوامل سازمانی مؤثر بر بروز اعمال خلاف شئون انتظامی کارکنان مورد مطالعه گشت انتظامی شهرستان تبریز در سال ۱۳۹۱ می باشد در این فصل به دیدگاه های نظری مرتبط با موضوع و نظریه مبنای این تحقیق، پرداخته شده و چارچوب نظری ، مدل مفهومی تحقیق، فرضیه های تحقیق ، مدل تحلیلی تحقیق ارائه خواهد گردید .

۲-۲ مبانی نظری

دانش پژوهان ، متخصصان و سیاستمداران معتقد بر این نظرند که فساد از موانع عمده صلح و ثبات ، توسعه پایدار، دموکراسی و حقوق بشر در سراسر جهان است. گسترش فساد ، ثبات و امنیت جوامع را به خطر می­اندازد. ارزش­های اخلاقی و مردم سالاری را سست ، و توسعه اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی را تهدید می­کند. اکنون جهانیان می­دانند که لازمه­ی استقرار دولت کارآمد ، اثربخش و عدالت ­محور ، مبارزه با فساد است. با این حال ، فساد در حال تبدیل شدن به پدیده­ای فراگیر است که تمامی کشورها اعم از توسعه یافته و در حال توسعه با آن روبرو هستند به گونه­ای که یکی از اهداف همه­ی دولتها مبارزه با آن است. در این راستا پژوهش­های بسیاری درباره عوامل موفقیت و اثربخشی سازمان­ها ، چگونگی مبارزه با فساد و کاهش آن انجام شد، و موضوعات مختلفی از جمله ساختار سازمانی ، فرآیندهای سازمانی ، مسائل محیطی ، فرهنگ سازمانی و … مورد توجه صاحب ­نظران قرار گرفته است. در دین مبین اسلام نیز فساد اقتصادی مورد توجه اکید قرار گرفته ، و مبارزه با این پدیده از مصداق­ های برجسته اقامه قسط و عدل بیان شده است. به عنوان مثال حضرت علی (ع) به مالک اشتر فرماندار مصر چنین می­فرمایند: «کارگزاران دولتی را از میان مردمی با تجربه و با حیا از خاندان­ های پاکیزه و با تقوا که در مسلمانی سابقه درخشانی دارند انتخاب کن ( نهج البلاغه ، ۱۳۸۱ ، ۵۷۹ ) .

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

بد رفتاری پلیس ، ارتکاب جرم ، فساد و سوء رفتار از عوامل  بروز اعمال خلاف شئون انتظامی بوده که با گذشت زمان می تواند تبدیل به یک مسئله گردد. به عبارت دیگر شأن نیروی انتظامی یک اصطلاح کلی است که اگر بخواهیم آن را تعریف کنیم ، می گوییم انتظاراتی که جامعه از نیروی انتظامی دارد  و اگر نیروی انتظامی بر خلاف آن عمل و رفتاری انجام دهد ، می گویند خلاف شأن انجام داده است .

عوامل و فاکتورهای زیادی در سازمان سبب اعمال خلاف ﺷﺋون انتظامی هستند از جمله : رهبری ارتباطات – قدرت و سیاست – تعارض و مذاکره – ساختار سازمانی – تکنولوژی و طرح ریزی شغلی  – ارزیابی عملکرد و سیستم پاداش و فرهنگ سازمانی . ( رابینز ، ۱۳۸۲ ، ۲۱ )

فرهنگ و ساختار سازمانی به عنوان پدیده ای که از سیاست ­ها و رویکرد های مدیران رده بالای سازمانی نقش گرفته از جمله عواملی است که در پیشگیری از بروز فساد در ادارات و سازمان­ ها نقش مهمی دارد. فرهنگ و ساختار سازمانی به دلیل ماهیت اثرگذاری قوی که می­تواند بر رفتار و عملکرد اعضای سازمان داشته باشد، در کنترل درونی رفتارهای کارکنان و پیشگیری از بروز فساد اداری نقش مهمی دارد. فرهنگ و ساختار سازمانی، عامل مهمی در شکل ­دهی به رفتار سازمانی به شمار می­رود و از نقش مهمی در پدید آوردن دگرگونی در رفتارهای نامطلوب و ایجاد ثبات در رفتارهای مورد نظر سازمان برخوردار است. این دو عامل می­تواند سرچشمه­ای برای دستیابی به محیط سالم اداری و یا فضایی به شمار می­رود که ترویج­کننده فساد اداری است.از آنجا که فساد ( و انواع آن همچون فساد اداری ، اقتصادی ، سیاسی و … ) می­تواند بر حرکت توسعه جامعه تأثیر زیادی بگذارد و بنابر اهمیتی که فرهنگ و ساختار سازمانی – به عنوان یکی از مهمترین عوامل پیشگیری کننده از بروز فساد- دارد ، این مقاله تلاش دارد تا با برجسته کردن نقش فرهنگ و ساختار سازمانی مطلوب ، زمینه مناسبی را برای افزایش شناخت مدیران سازمان ­ها و شرکت ­ها در جهت پیشگیری از بروز پدیده­ ای نامطلوب به نام فساد به وجود آورد. لذا پژوهش پیشرو نیز با توجه به مفاهیم فرهنگ و ساختار سازمانی، در پی پاسخ به این پرسش­ ها است : بین ابعاد فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی چه ارتباطی است؟ ارتباط ابعاد فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی چه تأثیری بر فساد دارد ؟

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

یکی از متغیر های مورد بحث در پژوهش حاضر ساختار سازمانی می باشد که دیدگاه­ ها و تعاریف مختلفی درباره ساختار سازمانی هست. ساختار در یک مفهوم به معنی ترتیب وظایف برای انجام دادن کاری است. این مفهوم را می­توان به گونه بهتری با استفاده از نمودار سازمانی توضیح داد. مفهوم نسبتاً ساده و ملموسی از ساختار به شکل نمودار سازمانی، نمادی آشکار از کل فعالیت ­ها ، شیوه ­های ارتباطی و فرآیند های سازمانی است ( جکسون و مورگان ،۱۹۸۲ ، ۸۰ ).          اما چه چیزی تعیین کننده ساختار سازمانی است؟ کلاسیک­ ها در زمینه نظریه سازمان مکاتب مختلفی عرضه کرده­اند. بعضی معتقدند که عوامل معینی مانند اندازه ، محیط ، یا فناوری تعیین کننده ساختار سازمانی است. به نظر آنها این عوامل، محدودیت­های اقتصادی یا محدودیت­های دیگری را بر سازمان­ ها تحمیل می­کند و سبب می­شود که آنها به انتخاب ساختارهای خاصی مجبور شوند.

مینتزبرگ ( ۱۹۷۹ ، ۲ ) معتقد است که ساختار، مجموعه راه­ هایی است که کار را به وظایف مشخص تقسیم ، و هماهنگی میان آنها را فراهم می­کند. به نظر او ساختار ، توزیع قدرت در سازمان را نشان می­دهد و صرفاً ساز و کار هماهنگی نیست بلکه فرآیند های سازمانی را تحت تأثیر قرار می­دهد.

به نظر بارنی و گریفین (۱۹۹۹ ، ۱۵ ) ساختار سازمانی چارچوب روابط حاکم بر مشاغل ، سیستم­ ها و فرآیند های عملیاتی و افراد و گروه­هایی است که برای رسیدن به هدف تلاش می­کند.

جکسون و مورگان از تعریفی اصلاح شده استفاده می­کنند که در ابتدا توسط چایلد ارائه شده است. آنها ساختار را به عنوان « نقش­های کاری و ساز و کارهای مدیریتی تعریف می­کنند که الگویی از فعالیت­ های شغلی به هم پیوسته را ایجاد می­کند و سازمان را قادر می­سازد تا فعالیت ­های کاری خود را هدایت ، هماهنگ و کنترل نماید » ( جکسون و مورگان ، ۱۹۸۲ ، ۸۱ ).

از طریق ساختار سازمانی عملیات و فعالیت­های داخل سازمان ، تنظیم و خطوط مسئولیت و اختیار مشخص می­شود. ساختار به مدیران نشان می­دهد که مسئول سرپرستی چه کسانی هستند و به کارکنان ، مدیرانی را می­شناساند که از آنها آموزش و دستور می­گیرند. کمک به جریان اطلاعات نیز از تسهیلاتی است که ساختار برای سازمان فراهم می­کند (آرنولد و فیلدمن، ۱۹۸۶ ، ۲۴۱ ).

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید