دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی

پایان­نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

عنوان:

تاثیر 6 هفته تمرینات دایره­ای پلایومتریک بر برخی از فاکتورهای آمادی جسمانی دانش ­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران

استاد راهنما:

دکتر نعمت الله نعمتی

 استاد مشاور:

دکتر علی یونسیان

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان       صفحه

 چکیده 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 2

1-2- بیان مساله. 3

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 6

1-4- اهداف تحقیق.. 7

1-4-1- هدف کلی: 7

1-4-2- اهداف ویژه 7

1-5- فرضیه‌های تحقیق.. 7

1-6- محدودیت‌های تحقیق.. 8

1-7- پیش فرض‌های تحقیق.. 8

1-8- تعاریف کاربردی واژه‌ها و اصطلاحات… 8

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه. 10

بخش اول: مبانی نظری تحقیق: 10

2-2- تمرینات پلایومتریک… 10

2-3- تعریف تمرینات پلایومتریک… 11

2-4- ابعاد فیزیولوژیکی تمرینات پلایومتریک… 11

2-5- چرخه کشش – انقباض در تمرینات پلایومتریک… 12

2-6- گیرنده‌های حسی و عمقی.. 13

2-6-1- دوکهای عضلانی.. 13

2-6-2- اندامهای وتری گلژی.. 14

2-7- تأثیرات مربوط به تمرینات پلایومتریک… 14

2-8- طبقه‌بندی تمرینات پلایومتریک… 14

2-9- اصول بکارگیری تمرینات پلایومتریک… 16

2-10- آسیب‌های ناشی از تمرینات پلایومتریک… 17

2-11- توان بیهوازی.. 17

2-11-1- عوامل مؤثر بر توان بی‌هوازی.. 18

2-12- چابکی.. 19

2-12-1- عوامل مؤثر بر چابکی.. 20

2-12-2- عوامل مؤثر در گسترش دامنه چابکی.. 20

2-13- استقامت عضلانی.. 20

2-13-1- عوامل تأثیر گذار در استقامت عضلانی.. 21

2-14- انعطاف پذیری.. 22

2-14-1- عوامل تأثیرگذار بر انعطاف پذیری.. 23

2-14-1-1- عوامل داخلی.. 23

2-14-1-2- عوامل خارجی.. 24

2-14-1-3- ارزشیابی انعطاف پذیری.. 25

بخش دوم: پیشینه تحقیق.. 25

2-15- تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور. 25

2-16- جمع‌بندی تحقیقات انجام شده 27

فصل سوم: روش‌ شناسی تحقیق

3-1- مقدمه. 28

3-2- روش تحقیق.. 28

3-3- جامعه و نمونه آماری آماری.. 28

3-4- متغیرهای تحقیق.. 29

3-4-1- متغیر مستقل.. 29

3-4-2- متغیر‌های وابسته. 29

3-5- ابزار اندازه گیری.. 29

3-6- روش جمع‌آوری دادهها 29

3-6-1- روش اندازه‌گیری قد. 30

3-6-2- روش اندازهگیری وزن. 30

3-6-3- روش جمع آوری اطلاعات از آزمون نشستن و رساندن دست‌ها به پنجه پا 31

3-6-4- روش جمع آوری اطلاعات از آزمون دوی 9×4. 31

3-6-5- روش جمع آوری اطلاعات از آزمون پرش سارجنت… 32

3-6-6- روش اندازه گیری استقامت عضلانی بالاتنه. 32

3-7- روش‌های آماری.. 33

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری

4-1- توصیف آماری داده‌ها 34

4-2- آزمون فرضیه‌ها: 35

فرضیه اول. 35

فرضیه دوم. 36

فرضیه سوم. 37

فرضیه چهارم. 38

فصل پنجم:‌ بحث و نتیجه‌گیری

5-1- خلاصه تحقیق.. 39

5-2- بحث و نتیجه‌گیری.. 40

5-3- پیشنهادات برخاسته از تحقیق.. 41

5-3-1 پیشنهادات کاربردی.. 41

5-3-2- پیشنهادات پژوهشی.. 42

منابع و مآخذ. 43

چکیده

هدف از این تحقیق تاثیر یک دوره تمرینات دایره­ای پلایومتریک بر فاکتورهای آمادی جسمانی دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران بود.

بدین منظور 30 نفر از دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران در سال تحصیلی 93-92 به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه تجربی (N=15) با (میانگین سن 97/1±2/17 سال، قد 69/3±06/179 سانتی­متر، وزن 81/5±06/73 کیلوگرم) و گروه کنترل (N=15) با (میانگین سن 57/3±26/17 سال، قد 74/6±6/177 سانتی­متر، وزن 88/5±66/72 کیلوگرم) تقسیم شدند. روش کار بدین صورت بود که ابتدا پرسشنامه جهت کسب اطلاعات شخصی توسط آزمودنی­ها تکمیل شد. پس از آن جهت آشنایی آزمودنی­ها با آزمون­ها، کلیه مراحل اجرای آزمون و نحوه انجام هر کدام از آزمون­ها به ترتیب توسط محقق توضیح و اجرا شد. سپس آزمودنی­ها 20 دقیقه گرم کرده و به ترتیب آزمون­های (سن، قد، وزن، نشستن و رسیدن، پرش سارجنت، شنا روی دست و دو 9×4) را به ترتیب برای اندازه­گیری فاکتورهای (انعطاف­پذیری، توان بی­هوازی، استقامت عضلانی و چابکی) را در پیش تست انجام داده و نتایج در برگه­های مخصوص ثبت شد. سپس گروه تجربی به مدت 6 هفته، هفته­ای 3 جلسه و هر جلسه 45 الی 60 دقیقه برنامه منتخب تمرین دایره­ای پلایومتریک را انجام داده و گروه کنترل هیچ تمرینی انجام نداد. در انتها نیز برای جمع آوری داده­ها در پس آزمون هر دو گروه مجدداَ آزمون­های مورد نظر را انجام دادند. نتایج نشان داد: برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر توان بی­هوازی، چابکی، استقامت عضلانی و انعطاف‌پذیری دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران تاثیر معنی­داری دارد.

واژه ­های کلیدی: توان بی­هوازی، استقامت عضلانی، چابکی، انعطاف­پذیری کشتی گیر، فاکتورهای آمادگی جسمانی.

1-1- مقدمه

جامعه ورزشی در جهت قهرمانی و حرفه­ای شدن در حال حرکت است و هر کسی به هر دلیل و هدفی ممکن است در یک فعالیت ورزشی و برنامه تمرینی خاص شرکت کند، اما توجه به این مسئله که استعداد ورزشی یکی از مهمترین عوامل در دستیابی به سطح بالای عملکرد ورزشی است نیز مهم است در ضمن برای شکوفایی این استعداد، مربیگری مبتنی بر اصول عملی ورزش نیز ضروری به شمار می‌رود. از این رو ضمن شناخت این استعداد باید به شیوه ای صحیح آن را رشد و توسعه داد. معمولا متخصصین ورزش معتقدند که برای دستیابی به سطح بالای عملکرد ورزشی باید ضمن شناخت ورزش، با روش‌های مختلف تمرین به توسعه سطح عملکرد و آمادگی افراد پرداخته شود.

انگیزه و پیشرفت و دستیابی به اوج توانمندی در اجرای مهارت­ها، مربیان را برآن داشته است تا روش‌ها و راههای تمرینی متفاوتی را جهت موفقیت ورزشکاران به کار گیرند. برای پیشرفت در هر رشته ورزشی، ضمن آگاهی لازم از اصول و فنون آن ورزش، باید ورزشکار از آمادگی بدنی لازم و اختصاصی برخوردار باشد(ادیب­پور، 1380). برای رسیدن به این آمادگی، یکی از شیوه‌های تمرینی که توسط مربیان به کار گرفته می‌شود تمرینات پلایومتریک است. از آنجایی که هر ورزشکاری برای قویتر و سریعتر بودن تلاش می‌کند پس این نوع تمرینات را می‌توان برای بهبود قدرت و سرعت ورزشکاران جهت افزایش آمادگی و توانایی آنها به کار گرفت. شروع به کارگیری این نوع تمرینات از دهه 1960 بوده که  از آن به عنوان یک روش تمرینی زود بازده استفاده می‌شد. این تمرینات با استفاده از مکانیسم بازتاب کششی برای رسیدن به اهداف ورزشی مفید بوده و در بسیاری از ورزش‌ها چون والیبال، بسکتبال، دوو میدانی، شنا و… کاربرد داشته است (ادیب­پور، 1380).

رشته کشتی از جمله رشته­های ورزشی است که در آن آمادگی جسمانی اهمیت بالایی دارد. پس ورزشکار برای دستیابی به رکورد خوب باید میزان، آمادگی و توان بدنی خود را بالا ببرد که این هدف می‌تواند از طریق تمرینات پلایومتریک فراهم شود و به ورزشکار در بهبود و توسعه آمادگی جسمانی و کسب قهرمانی خوب کمک می‌کند. در این تحقیق سعی بر این خواهد بود که به بررسی تاثیر تمرینات پلایومتریک بر فاکتورهای آمادگی جسمانی دانش­آموزان کشتی­گیر به عنوان آینده­سازان این رشته ورزشی پرطرفدار کشورمان پرداخته شود تا شاید بتوان با کسب اطلاعات، کمکی به ورزشکاران و مربیان نمود (بومپا،[1] 1982).          

1-2- بیان مساله

پیشرفت­های علوم ورزشی در سال­های اخیر بسیار چشمگیر بوده و آمادگی جسمانی نیز به عنوان بخش مهمی‌از این پیشرفت­ها، از تنوع، تغییر و توسعه به دور نبوده است. انجام تمرینات خاص برای رسیدن به آمادگی مطلوب در رشته­های ورزشی و همچنین در بحث تندرستی عمومی‌اهمیت ویژه­ای دارد. اگر این تمرینات بر پایه تحقیقات علمی‌استوار باشد، نتایج بهتری در پی خواهد داشت. از بین عوامل آمادگی جسمانی، توان عاملی مهم در موفقیت ورزشکاران محسوب می­شود و توان بی­هوازی اندام تحتانی عامل مهمی‌در رشته­هایی مانند فوتبال، بسکتبال، تکواندو و غیره است. در چند دهه اخیر، روش­های مختلفی مانند تمرینات با وزنه و تمرینات سرعتی برای تقویت توان بی­هوازی اندام تحتانی به کار برده شده است. اخیرا تمرینات پلایومتریک به عنوان شیوه­ای موثر، مورد توجه مربیانی قرار گرفته که در پی تقویت عملکردهای سرعتی و انفجاری ورزشکاران هستند. اصولا ویژگی ذاتی این نوع تمرینات، تلفیق قدرت و سرعت برای تولید توان است. این تمرینات با درگیر کردن تعداد بیشتری از تارهای عضلانی در اثر فعال شدن دوک‌های عضلانی و بهره مندی از ویژگی الاستیک یا کشسانی عضلات، سازگاری‌های عملکردی مختلفی در عضلات به وجود می‌آورند که نتیجه آن عملکرد بهتر و هماهنگ تر عضلات (هماهنگی در بکارگیری عضلات) و ایجاد قدرت انفجاری بیشتر در عمل است. این سازگاری، بویژه در رشته‌هایی که نیازمند پرش‌های پیاپی به مدت طولانی اند، اهمیت بیشتری دارد (نبی زاده و همکاران،1393).

آمادگی جسمانی همچنین مجموعه ای از ویژگی‌های ذاتی و اکتسابی است که توانایی اجرای فعالیت بدنی را تعیین می‌کند (سندگل،1372) و ایجاد سلامت عمومی‌مهمترین نقشی است که می‌توان از آن انتظار داشت. از جمله فاکتورهای مهم آمادگی جسمانی می­توان توان بی­هوازی، چابکی، قدرت و انعطاف­پذیری را نام برد (هامپری [2]و همکاران،1999).

در علم فیزیک توان عبارت است از انجام کاری معین در واحد زمان است. اغلب رشته‌های ورزشی دارای اجرای فعالیت‌های کوتاه مدت و سریع با بازده توان حداکثر، نیاز دارند. در واقع توان انفجاری نشانه ظرفیت و قابلیت دستگاه متابولیکی برای تأمین انرژی در غیاب اکسیژن است. بدین ترتیب اندازه‌گیری این قابلیت برای ارزیابی برنامه‌های تمرین و گزینش ورزشکاران زبده از اهمیت زیادی برخوردار است (مارکویچ[3] و همکاران، 2007).

تا دهه شصت میلادی، طراحی تمرینات بدنسازی بیشتر به کار مقاومتی برای افزایش قدرت یا سرعت محدود می­شده است. پس از آن، تمرینات مذکور تنها پیش­درآمدی برای تمرینات اصلی توانی یعنی تمرینات پلایومتریک محسوب شدند. در یک تعریف عملیاتی، حرکت پلایومتریک فعالیتی سریع و قدرتمند است که با استفاده از یک پیش­ حرکت کششی و سریع که محرک رفلکس کششی است، اجرا می­شود. در تمرینات پلایومتریک، با درگیر نمودن بیشتر اجزای کشش­ پذیر طبیعی عضله (تاندون­ها) و رفلکس کششی تلاش می­شود توان حرکات اجرایی افزایش یابد (کوین و همکاران، ). علاوه بر این، به نظر می­رسد که بازدارندگی متقابل عصبی نیز در تسهیل این فرآیند نقش داشته باشد (مک­کاتی[4] و همکاران، 2007. بنجامین و همکاران، 2005.گاردینر). پلایومتریک، تمریناتی است که عضلات را قادر می‌سازد در کوتاه‌ترین زمان ممکن، حداکثر قدرت خود را اعمال کند و فرآیند چرخه کشیده شدن ـ کوتاه شدن انقباض عضلانی، پایه اصلی این تمرین است (کوین[5] و همکاران، 2009).

مزیّت این تمرین در این است که موجب آمادگی دستگاه عصبی ـ عضلانی می‌شود و در نتیجه به ورزشکاران اجازه می‌دهد تا در فعالیت‌هایی که همراه با تغییر جهت می‌باشند، به نحو قدرتمند و سریعی اجرای وظیفه نمایند. با انجام این گونه تمرینات، زمان موردنیاز برای تغییر جهت، کاهش یافته و در نتیجه، سرعت و توان انفجاری، افزایش می‌یابد. لذا، ورزشکارانی که در رشته‌های مختلف به توان نیاز دارند، می‌توانند از تمرینات پلایومتریک بسیار سود ببرند. مزیت دیگر این تمرینات، نوع حرکات آن است که آموزش و یادگیری آن‌ها بسیار ساده و آسان می‌باشد (کلوندی[6] و همکاران، 1390).

اما همانند تمرینات استقامتی و مقاومتی، در تمرینات پلایومتریک نیز ضرورت دارد تا نوع حرکت، تعداد وهله­های تمرینی، تعداد تکرار حرکت در هر وهله و شدت بار هر تکرار به دقت طراحی شود. در غیر این صورت، ورزشکار یا با کم­تمرینی روبه­رو می­شود و پیشرفت چندانی نخواهد نمود و یا با بیش­ تمرینی روبرو شده و خیلی سریع دچار آسیب می­شود. بر اساس اصل ویژگی تمرین، نوع حرکات پلایومتریک باید تا حد ممکن مشابه حرکات ورزش مورد نظر باشد (کوین و همکاران، 2009. پوتاچ[7]، 2003. بومپاف[8] 1382). اما اینکه این تمرینات با چه شدت و چه مدتی باید انجام شوند؟ همچنین اینکه آیا این تمرینات بر فاکتورهای مختلف آمادگی جسمانی (توان بی­هوازی، چابکی، انعطاف­پذیری، استقامت عضلانی) آن هم در کشتی­گیران و مخصوصا کشتی­گیران جوان تاثیر دارد یا نه؟ سوالی است که لازم است تا تحقیقات بیشتری پیرامون آن انجام شود.

یکی از عوامل مهم که در اجرای حرکات مختلف رشته ورزشی کشتی کاربرد دارد، قدرت عضلانی و توان انفجاری اندام تحتانی است. همچنین، یکی از جنبه‌های بارز موفقیت و پیشرفت در هر رشته ورزشی، شناخت عوامل مؤثر در برنامه‌های قهرمانی و نیز آگاهی مربیان از ظرفیت‌های عملکردی مؤثر در پیروزی و موفقیت ورزشکاران می‌باشد. در تحقیقات انجام شده داخل و خارج کشور، تأثیر تمرینات پلایومتریک بر توان بی‌هوازی و انفجاری ورزشکاران تا حدودی مشخص گردیده است. اما، در زمینه تاثیر این تمرینات بر فاکتورهای آمادگی جسمانی کشتی­گیران و همچنین معرفی یک شیوه انتخابی مناسب از این‌گونه تمرینات تحقیقات چندانی صورت نگرفته است. لذا، می‌توان با انجام این تحقیق، روش مناسب و مفیدی از این‌گونه تمرینات را ارایه داد تا مربیان و معلمان بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با صرف هزینه اندک، بیشترین سود را برده و به نتیجه برسند.

کاربرد این روش تمرینی ابتدا در شوروی و در سال 1960 مشخص شد. به دنبال آن ورزشکاران در رشته‌های دوومیدانی اولین گروهی بودند که با استفاده از این نوع تمرینات به موفقیت‌های چشمگیری دست یافتند (کوین[9] و همکاران، 2009). والری برزوف ، دونده سرعت روسی پیشرفت خود را مدیون تمرینات پلایومتریک می‌دانست. همچنین، اثر تمرینی پلایومتریک به طور تجربی توسط پژوهشگرانی از قبیل‌هارمن، پارسلز و اسکولز مطالعه و گزارش شده است. در چند سال اخیر، انجام تمرین به روش پلایومتریک میان ورزشکاران طراز اول، مرسوم شده و بخشی از برنامه‌های تمرینی آن‌ها را به خود اختصاص داده است (کلوندی[10] و همکاران، 1390).به همین دلیل محقق در تحقیق حاضر در پی یافتن این سوال است که آیا تمرینات پلایومتریک دایره­ای بر برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی کشتی­گیران تاثیر دارد؟

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

انسان از گذشته تا به حال در تلاش بوده است که آمادگی بیشتری داشته باشد تا بتواند بهترین مقام­ها و حتی رکوردها را کسب کند. البته دستیابی به سرعت بالای حرکتی و افزایش کارایی کشتی­گیران نیازمند تولید این نیروی پیش برنده بالا می­باشد که این کارخود نیازمند افزایش قدرت و سرعت عضلات درگیر در حرکت‌ها می‌باشد.

کشتی­گیرانی که از لحاظ قدرت و سرعت عضلانی ضعیف هستند دارای سرعت عمل پایین بوده و در آنها تطابق و هماهنگی عضلانی ضعیف بوده و در نتیجه قابلیت‌های بدنی و حرکتی آنها از نظر کمی‌و کیفی کاهش می‌یابد (امیرخانی، 1381) .

بنابراین رسیدن به بهترین قهرمانی در کشتی بستگی به اجرای خوب مهارت­ها و داشتن حداکثر آمادگی بدنی دارد. لازم است هر کشتی­گیری ضمن صرف زمان کافی جهت یادگیری اصول مهارتی از برنامه تمرینی مناسب بهره جسته تا توانایی­­های خود را از حالت بالقوه به بالفعل در آورد. بنابراین مربی در کنار تمرینات کشتی، از تمرینات غیر تخصصی جهت بهبود عملکرد و افزایش فاکتورهای آمادگی جسمانی برای ورزشکاران استفاده می­نماید که از جمله این تمرینات، تمرینات پلایومتریک است. با توجه به فاکتورهای مهم آمادگی جسمانی در کشتی (توان، چابکی،استقامت و سرعت) و هدف بکارگیری تمرینات پلایومتریک، بنابراین به نظر می­رسد بتوان از این تمرینات در کنار تمرینات تخصصی جهت تقویت عملکرد کشتی­گیران استفاده کرد. چو کراجل داشتن سرعت بالا و اجرای حرکات و مهارت‌ها با سرعت بیشتر در رشته‌های ورزشی را منوط به داشتن تمرینات مناسب به ویژه ترکیبی از تمرینات مقاومتی و پلایومتریک می­داند (هدایت، 1361).

با توجه به اهمیت تأثیر تمرینات پلایومتریک بر آمادگی بدنی و حرکتی ورزشکاران، عدم مشاهده تحقیقات کافی در زمینه موضوع مورد نظر، جایگاه ورزش کشتی در بین اقشار مختلف جامعه و در سطح بین­المللی و نیاز به یافتن بهترین برنامه تمرینی برای کسب حداکثر آمادگی جهت دستیابی به قهرمانی در سطوح مختلف ملی و بین ­المللی، در این تحقیق تأثیر تمرینات دایره­ای پلایومتریک بر فاکتورهای آمادگی جسمانی دانش­آموزان کشتی­گیر به عنوان آینده­ سازان کشتی کشور عزیزمان مورد مطالعه قرار گرفته است. امید است با استفاده از نتایج این مطالعه بتوان اطلاعات کامل و جامعی در زمینه تاثیر تمرینات پلایومتریک بر برخی از فاکتور‌های آمادگی جسمانی کشتی­گیران کسب کرده تا با نتایج بدست آمده کمکی به پیشرفت و ارتقاء سطع عملکرد کشتی­گیران کرده باشیم.

1-4- اهداف تحقیق

1-4-1- هدف کلی:

هدف این تحقیق، بررسی تاثیر 6 هفته تمرینات دایره­ای پلایومتریک بر برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی (توان بی­هوازی، چابکی، استقامت عضلانی، انعطاف­پذیری) دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران می­باشد.

1-4-2- اهداف ویژه

1- بررسی اثر برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر چابکی دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران.

2- بررسی اثر برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر استقامت عضلانی دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران.

3- بررسی اثر برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر انعطاف­پذیری دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران.

4- بررسی اثر برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر توان بی­هوازی دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران.

1-5- فرضیه­های تحقیق

1. شش هفته برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر توان بی­هوازی دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران تاثیر معنی داری دارد.
2. شش هفته برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر چابکی دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران تاثیر معنی داری دارد.
3. شش هفته برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر استقامت عضلانی دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران تاثیر معنی داری دارد.
4. شش هفته برنامه تمرین دایره­ای پلایومتریک بر انعطاف­پذیری دانش­آموزان کشتی­گیر منطقه 11 شهر تهران تاثیر معنی داری دارد.

1-6- محدودیت­های تحقیق

الف: محدودیت­های تحت کنترل محقق

– آزمودنی­های حاضر در این پژوهش همه مرد بودند.

– آزمودنی­های تحقیق کشتی­گیران دبیرستانی بودند.

ب: محدودیت­های خاج از کنترل محقق

– عدم کنترل دقیق برنامه روزانه آزمودنی­ها (استراحت، فعالیت و تغذیه).

– عدم کنترل شرایط روحی و روانی آزمودنی­ها در حین آزمون.

– عدم کنترل ویژگی­های وراثتی و استعدادهای ذاتی.

– عدم کنترل موقعیت اقتصادی و اجتماعی آزمودنی­ها و همچنین سطح فرهنگ خانواده که می تواند فرد را در تنظیم تغذیه، بهداشت و سلامت یاری رساند.

1-7- پیش فرض­های تحقیق

– کلیه آزمودنی­ها با میل و انگیزه و رغبت کافی در آزمون­ها شرکت کردند.

– آزمودنی­ها هیچگونه بیماری خاصی نداشتند.

– آزمودنی­ها با حداکثر توان در این آزمون­ها شرکت کردند.

1-8- تعاریف کاربردی واژ­ه‌ها و اصطلاحات

چابکی:

تعریف نظری: چابکی، توانایی تغییر وضعیت و تغییر مسیر حرکت بدن، به صورت دقیق و با حد اکثر سرعت ممکن و بدون از دست دادن تعادل است. چابکی ممکن است عمومی و یا ویژه (با توجه به مهارت‌های ویژه ورزشی) باشد (گایینی و رجبی، 1383).

تعریف عملیاتی: منظور از چابکی رکوردی است که آزمودنی در آزمون دو 9×4 متر نیز بدست می‌آورد.

توان بی­هوازی:

تعریف نظری: توانایی عضله یا گروهی از عضلات برای تولید نیروی زیاد با سرعت زیاد بر علیه یک مقاومت مشخص در یک دوره زمانی معین را توان بی هوازی می­گویند (گایینی و رجبی، 1383).

تعریف عملیاتی: منظور از توان بی­هوازی رکوردی است که فرد در آزمون پرش سارجنت کسب می‌کند.

انعطاف­پذیری:

تعریف نظری: توانایی یک مفصل یا گروهی از مفاصل برای حرکت روان در طول دامنه کامل حرکت را انعطاف پذیری گویند (گایینی و رجبی، 1383).

تعریف عملیاتی: منظور از انعطاف­پذیری در این تحقیق رکوردی است که فرد در آزمون نشستن و رساندن دست­ها به پنجه پاها کسب می­کند.

استقامت عضلانی:

تعریف نظری: به توانایی یک عضله یا گروه عضلانی برای اجرای تعدادی از انقباض‌های تکراری یا تولید نیروی ثابت در یک دوره ی زمانی گفته می شود (ویلمور[11] و کاستیل، 1381).

تعریف عملیاتی: منظور از استقامت عضلانی در این تحقیق بیشترین تعداد تکرار شنای فرد است که در آزمون شنای روی دست کسب می­کند.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

 

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد تربیت بدنی گرایش فیزیولوژی ورزشی

عنوان

بررسی و مقایسه تأثیر هفت هفته تمرینات هوازی تداومی و تناوبی بر ترکیب بدن و توان هوازی دانش‌آموزان

دختر غیر ورزشکار 17-13 ساله

استاد راهنما:

دکتر نعمت‌اله نعمتی

استاد مشاور:

دکتر علی یونسیان

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان          

فصل اول: کلیات تحقیق.. 1

1-1. مقدمه. 2

1-2. بیان مسئله. 2

1-3. ضرورت و اهمیت… 3

1-4. اهداف تحقیق.. 5

1-4-1. هدف کلی.. 5

1-4-2. اهداف اختصاصی.. 5

1-5. فرضیه‌های تحقیق.. 5

1-6. قلمرو محدودیت‌های تحقیق.. 6

1-6-1. قلمرو تحقیق.. 6

1-6-2. محدودیت‌های قابل کنترل. 6

1-6-3. محدودیت‌های غیر قابل کنترل. 6

1-7. تعریف واژه‌ها 7

1-7-1. تمرینات هوازی.. 7

1-7-1-1. تمرینات هوازی تداومی.. 7

1-7-1-2. تمرینات هوازی تناوبی.. 7

1-7-2. ترکیب بدن. 7

1-7-3. توان هوازی.. 8

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه‌ی پژوهش… 9

2-1. مقدمه. 10

2-2. آمادگی جسمانی و اثرات آن بر زندگی.. 10

2-2-1. اجزای آمادگی جسمانی.. 11

2-3. آمادگی قلبی ـ تنفسی.. 12

2-3-1. سازگاری‌های قلبی ـ تنفسی با ورزش… 13

2-3-1-1. سازگاری‌های قلبی ـ عروقی با تمرین.. 14

2-3-1-2. سازگاری‌های تنفسی با تمرین.. 14

2-3-1-3. سازگاری‌های متابولیک…. 16

2-3-2. عوامل مؤثر بر توان هوازی بیشینه. 16

2-3-2-1. شیوه‌ی تمرین.. 17

2-3-2-2. وراثت… 18

2-3-2-3. وضعیت تمرین.. 19

2-3-2-4. جنسیت… 19

2-3-2-5. اندازه و ترکیب بدن. 20

2-3-2-6. بلوغ. 21

2-3-2-7. سن.. 21

2-3-3. تعیین فیزیولوژیک VO₂ max و عوامل مؤثر آن. 21

2-3-4. اندازه‌گیری VO₂ max. 22

2-4. ترکیب بدنی.. 23

2-4-1. اهمیت ارزیابی ترکیب بدن. 28

2-4-2. روش‌های ارزیابی ترکیب بدن. 29

2-4-2-1. روش‌های آزمایشگاهی.. 29

2-4-2-2. روش‌های میدانی.. 32

2-5. تمرین هوازی.. 33

2-5-1. تمرین تداومی هوازی.. 34

2-5-2. تمرین تناوبی (اینتروال) 35

2-6. مروری بر تحقیقات پیشین.. 38

2-6-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 38

2-6-2. تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 44

فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش… 52

3-1. مقدمه. 53

3-2. روش پژوهش…. 53

3-3. جامعه و نمونه آماری.. 53

3-4. متغیرهای تحقیق.. 53

3-4-1. متغیرهای مستقل.. 53

3-4-2. متغیرهای وابسته. 53

3-5. ابزار جمع‌آوری اطلاعات… 54

3-6. روش‌های جمع‌آوری اطلاعات… 54

3-6-1. مطالعه مقدماتی.. 54

3-6-2. نحوه‌ی اندازه‌گیری و ارزیابی ترکیب بدنی.. 55

3-6-3. نحوه اندازه‌گیری حداکثر اکسیژن مصرفی (VO₂ max) 55

3-7. پروتکل اجرایی.. 55

3-8. روش‌های آماری پژوهش…. 56

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده. 57

4-1. مقدمه. 58

4-2. آمار توصیفی.. 58

4-2-1. وضعیت متغیرها در تمرینات هوازی تناوبی.. 59

4-2-2. وضعیت متغیرها در تمرینات هوازی تداومی: 59

4-3. آزمون فرضیه ها 61

4-3-1. فرض نرمال بودن داده ها 61

4-3-2. فرضیه اول. 62

4-3-3. فرضیه ی دوم. 63

4-3-4. فرضیه ی سوم. 64

4-3-5. فرضیه‌ی چهارم. 65

4-3-6. فرضیه‌ی پنجم.. 66

4-3-7. فرضیه‌ی ششم.. 67

فصل پنجم: نتیجه‌گیری.. 68

5-1. مقدمه. 69

5-2. خلاصه تحقیق.. 69

5-3. بحث و بررسی فرضیه‌ها 70

5-4. نتیجه‌گیری نهایی.. 72

5-5. پیشنهادات برخاسته از تحقیق.. 72

5-6. پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده. 72

فرم رضایت نامه. 73

فهرست منابع.. 74

الف: منابع فارسی.. 74

ب: انگلیسی.. 76

Abstract 79

چکیده

هدف از تحقیق حاضر، بررسی و مقایسه تأثیر هفت هفته تمرینات هوازی تداومی و تناوبی بر توان هوازی و ترکیب بدن دختران غیر ورزشکار 13 تا 17 ساله می‌باشد. بدین منظور 22 دانش‌آموز غیر ورزشکار با میانگین سنی 2 ± 15 سال،وزن700/49کیلوگرم، قد 85/158 سانتی‌متر و BMI79/19 که تجربه‌ای در هیچ یک از رشته‌های ورزشی نداشته‌اند، انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تمرین تداومی هوازی (11 نفر) و تمرین تناوبی هوازی (11نفر) تقسیم شدند. هر کدام از دو گروه تجربی، به مدت 7 هفته با 3 جلسه تمرین در هفته به مدت هر جلسه 30 دقیقه ـ گروه تمرین تداومی با شدت 65-60 درصد حداکثر ضربان قلب و گروه تمرین تناوبی با شدت 75 -70 درصد ـ به تمرین پرداختند. در مرحله پیش آزمون و پس آزمون جهت سنجش توان هوازی از آزمون کوپر و ترکیب بدن آنها با دستگاه آنالیز ترکیب بدن برآورد گردید. یافته‌های حاصل از این پژوهش، نشان داد که 7 هفته تمرین تداومی هوازی، بر توان هوازی و ترکیب بدن تأثیر معنی‌دار داشته است. همچنین هفت هفته تمرین تناوبی هوازی باعث تفاوت معنی‌دار بر توان هوازی شده است ولی تأثیر معنی‌داری بر ترکیب بدن نداشته است. در مقایسه این دو روش با هم از نظر تأثیر نوع تمرین بر توان هوازی و ترکیب بدن نیز طبق یافته‌های پژوهش، می‌توان گفت بین هفت هفته تمرین هوازی تداومی و تمرین هوازی تناوبی از لحاظ ترکیب بدنی و توان هوازی اختلاف معنی‌داری وجود ندارد.

واژگان کلیدی: دختران غیر ورزشکار، تمرین تداومی هوازی، تمرین تناوبی هوازی، توان هوازی، ترکیب بدن

1-1. مقدمه

هدف اصلی تربیت بدنی (که با هدف کلی آموزش و پرورش یکسان است) تربیت همه جانبه‌ی کودکان و جوانان به عنوان افراد مفید و مسئولیت‌پذیر جامعه است. بنابراین برنامه‌های تربیت‌بدنی از نظر پرورش صحیح کودکان و جوانان باید دارای ویژگی‌هایی باشد که از آن جمله می‌توان بدین نکته اشاره نمود که باید فرد را از نظر آمادگی بدن به سطح مطلوب برساند، یعنی بتواند آمادگی و کارآیی بدن را تضمین کند. همچنین فرد بتواند به کمک آن در کاربرد بدن خود تسلط کامل داشته باشد و مهارت‌های لازم را کسب نموده و آن را تقویت نماید.

آمادگی جسمانی جوانان یک امر بنیانی و اساسی است که سلامت و قدرت افراد و اجتماع را تضمین می‌کند، باید گفت قدرت کارآیی بدن جز از راه تربیت بدنی، از هیچ برنامه‌ی تربیتی دیگری حاصل نمی‌شود. شخصی که قدرت و کارآیی لازم بدنی دارد، قادر است وظایف و کارهای روزانه خود را بدون خستگی انجام دهد و توانایی لازم را برای گذراندن اوقات فراغت یا مقابله با پیشامدهای ناگهانی به دست آورد. نیرو، قدرت، استقامت، چابکی، انعطاف‌پذیری و سرعت از ویژگی‌ها و صفات اصلی کارآیی بدن است که باید ضمن اجرای برنامه‌های ورزشی طرح‌ریزی شده، حاصل شود.

صفت بارز دیگر آمادگی بدن، زیبایی اندام است. برنامه این قسمت نیز باید با توجه خاص به اندام و تناسب عضله‌ها همراه باشد؛ همچنین نسبت به تغذیه کودکان و نوجوانان نیز باید توجه خاص شود. برنامه کارآیی بدن باید طوری تنظیم شود که سلامت و نیروی بدن را برای سالیان متمادی تضمین کند و انجام دادن فعالیت‌های بعد از دوره‌ی تحصیلی را تقویت کند.

1-2. بیان مسئله

فن‌آوری و مدرنیزه شدن زندگی و همچنین گسترش زندگی شهری و فرهنگ آپارتمانی، اگر چه از بسیاری جهات، رفاه و آسایش را برای بشر امروزی به ارمغان آورده است، اما از طرف دیگر با کاهش تحرک و فعالیت بدنی همراه بوده و سلامت جسمانی و آمادگی قلبی عروقی انسان را تحت تأثیر قرار داده است. زندگی شهری تا حدود زیادی چرخه‌ی طبیعی زندگی و خصوصاً فعالیت‌های حرکتی را محدود کرده و انسان امروزی را به واسطه‌ی فقر حرکتی، در معرض ابتلاء به بیماری‌هایی همچون افزایش فشار خون، افزایش چربی و عوارضی چون چاقی، تغییر شکل وضعیتی استخوان‌ها، ضعف عضلانی و ضعف عمومی در مقابله با انواع بیماری‌ها قرار داده است (پیروی، 1383).

کودکان و نوجوانان باید هر روز به فعالیت‌های منظم و سخت ورزشی بر اساس قدرت بدنی‌شان وادار شوند تا قدم‌های صحیح، به سوی آمادگی و کارآیی بدن برداشته شود. توجه به کارآیی بدن موجب می‌شود استخوان‌ها، پِی‌ها و عضله‌های بدن برای اجرای حرکات و فعالیت‌ها نیرومند شود. دستگاه‌های تنفس و جریان خون نیز تا حد بسیاری از اجرای برنامه‌ها و حرکت‌های صحیح ورزشی سود می‌برند. هر چه برنامه‌های متناسب ورزشی، زودتر و در سنین کمتری اجرا شود، ابتلای به امراض قلبی و دیگر نارسایی‌ها کمتر خواهد بود. ارتباط بین آمادگی بدن و سرعت انتقال، یادگیری، انضباط، سازگاری با محیط، ایجاد صفات اجتماعی و تعاون با دیگران غیر قابل تردید است و باید مربیان به آن توجه نمایند، مهارت‌های بدنی زاییده‌ی قدرت، استقامت و چابکی بدن است و با اجرای برنامه‌های صحیح ورزشی به دست می‌آید (پیروی، 1383).

1-3. ضرورت و اهمیت

تأثیر ورزش بر سلامتی جسم و روح و روان دانش‌آموزان حیاتی بوده و فعالیت‌های ورزشی سبب توسعه‌ی مهارت‌های روانی ـ حرکتی و افزایش آمادگی جسمانی دانش‌آموزان می‌شود و گامی مؤثر در ارتقای بهداشت روانی دانش‌آموزان است. دانش‌آموزی که قدرت و کارآیی لازم بدنی را دارد قادر است وظایف و کارهای روزانه‌ی خود را بدون احساس خستگی انجام دهد و توانایی لازم را برای گذراندن اوقات فراغت یا مقابله با پیش‌آمدهای ناگهانی به دست آورد. چنین فردی از بیماری‌ها و نارسایی‌ها و نواقص جسمانی به دور خواهد ماند و استقامت، چابکی، انعطاف‌پذیری و سرعت از ویژگی‌های اوست (شیرزادی، 1392).

طی بررسی‌های انجام شده، متأسفانه کودکان و نوجوانان به طور کامل فعال و با تحرک نیستند، پس ضروری است بچه‌ها به ورزش‌هایی بپردازند که برای بهبود سلامتی و ارتقای سطح سلامت آنها مفید باشد. در همین راستا نکته‌ی مهم این است که اولیای مدارس با هماهنگی والدین با توجه به عوامل مختلفی مانند سن، توانایی فیزیکی، سابقه‌ی بیماری‌های خانوادگی و وضعیت سلامتی کودک، ورزش مناسب دانش‌آموز را انتخاب نمایند و یکی از اهداف اصلی متخصصان این است که بتوانند 30 دقیقه ورزش سبک و آرام را در اکثر روزهای هفته دانش‌آموزان بگنجانند و به ایجاد فرهنگ سلامت در روحیه‌ی دانش‌آموزان کمک نمایند. لازم به ذکر است تحقیقات متعدد در مورد تأثیر ورزش بر روی رشد و آمادگی جسمانی و همچنین نشاط دختران نشان دادند که دخترانی که ورزش می‌کنند دارای بدنی انعطاف‌پذیر و فعال هستند (شیرزادی، 1392).

لذا با توجه به اهمیت ورزش دانش‌آموزان و اثرات مفید آن بر جنبه‌های مختلف سلامت افراد، می‌توان به لزوم پرداختن به ورزش دختران دانش‌آموز که مادران جامعه‌ی فردا می‌باشند و سلامت آنها به سلامت عمومی جامعه کمک شایانی می‌کند، پی‌برد و فقر حرکتی را که پیامد زندگی متمدن امروزی است و عامل بسیاری از ناراحتی‌های جسمی و روانی از جمله بیماری سرخرگ کرونری، فشار خون بالا، چاقی، پوکی استخوان، دیابت، فشار روانی و بیماری بی‌خوابی و همچنین کمر درد می‌باشد را به حداقل رسانید و ریشه‌کن نمود (رجبی، 1384).

آمادگی جسمانی که عبارت از بالا بردن قابلیت‌های جسمانی فرد از طریق تمرینات مختلف ورزشی جهت دستیابی به اهداف مشخص سلامتی و قهرمانی است و می‌توان آن را به انجام دادن کارهای روزمره بدون خستگی و صرف انرژی زیاد نیز نسبت داد (آقا علی‌نژاد، 1391)، دارای اجزاء متعددی است که از مهمترین فاکتورهای آن استقامت قبلی ـ عروقی است، که در تحقیقات انجام شده مشخص گردیده است که پسران بر خلاف دختران از نظر وضعیت آمادگی قبلی تنفسی شرایط نسبتاً خوبی دارند و میزان فقر حرکتی در دختران بیشتر از پسران است و باید برای کاهش آن چاره‌اندیشی نمود (رجبی، 1384).

از طرفی ترکیب بدن که از دیگر فاکتورهای آمادگی جسمانی مرتبط با سلامتی است نیز با تمرینات هوازی قابل کنترل می‌باشد، زیرا درصد بالای چربی بدن عامل مهمی در فقدان آمادگی جسمانی مرتبط با سلامتی است. افرادی که وزن بدن آنها بر حسب سن و جنس و قامت از مقادیر 10 تا 20 درصد وزن مطلوب خود اضافه وزن دارند به عنوان افراد چاق و افرادی که 50 درصد بیشتر از وزن مطلوب خود اضافه وزن دارند به عنوان افراد فوق‌العاده چاق شناخته می‌شوند (ساجدی،       13).

لذا در پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین انجام ورزش‌های هوازی تداومی و تناوبی بر استقامت قلبی تنفسی و ترکیب بدنی دختران نوجوان پرداخته می‌شود تا از نتایج حاصل بتوان گامی در جهت ارتقاء سلامت و تندرستی آنان برداشت.

1-4. اهداف تحقیق

1-4-1. هدف کلی

بررسی و مقایسه‌ی تأثیر هفت هفته تمرینات هوازی تداومی و تناوبی بر ترکیب بدنی و توان هوازی دانش‌آموزان دختر غیر ورزشکار 13 تا 17 ساله.

1-4-2. اهداف اختصاصی

1. بررسی هفت هفته تمرین هوازی تداومی بر ترکیب بدنی دانش‌آموزان دختر نوجوان غیر ورزشکار.
2. بررسی هفت هفته تمرین هوازی تداومی بر توان هوازی دانش‌آموزان دختر نوجوان غیر ورزشکار.
3. بررسی هفت هفته تمرین هوازی تناوبی بر ترکیب بدنی دانش‌آموزان دختر نوجوان غیر ورزشکار.
4. بررسی هفت هفته تمرین هوازی تناوبی بر توان هوازی دانش‌آموزان دختر نوجوان غیر ورزشکار.
5. مقایسه هفت هفته تمرین هوازی تناوبی و تداومی بر ترکیب بدنی دانش‌آموزان دختر نوجوان غیر ورزشکار.
6. مقایسه هفت هفته تمرین هوازی تناوبی و تداومی بر توان هوازی دانش‌آموزان دختر نوجوان غیر ورزشکار.

1-5. فرضیه‌های تحقیق

1. هفت هفته تمرین هوازی تداومی بر ترکیب بدنی دختران نوجوان غیر ورزشکار اثر معنی‌داری دارد.
2. هفت هفته تمرین هوازی تداومی بر توان هوازی دختران نوجوان غیر ورزشکار اثر معنی‌داری دارد.
3. هفت هفته تمرین هوازی تناوبی بر ترکیب بدنی دختران نوجوان غیر ورزشکار اثر معنی‌داری دارد.
4. هفت هفته تمرین هوازی تناوبی بر توان هوازی دختران نوجوان غیر ورزشکار اثر معنی‌داری دارد.
5. بین تأثیر هفت هفته تمرین هوازی تداومی و تناوبی بر ترکیب بدنی اختلاف معنی‌داری وجود دارد.
6. بین تأثیر هفت هفته تمرین هوازی تداومی و تناوبی بر توان هوازی اختلاف معنی‌داری وجود دارد.

1-6. قلمرو محدودیت‌های تحقیق

1-6-1. قلمرو تحقیق

پژوهش مورد نظر در بین دختران نوجوان 13 تا 17 ساله دبیرستانی انجام گرفت که دارای هیچ سابقه‌ی ورزشی منطقی نبوده و ورزشکار محسوب نمی‌شوند و همچنین سالم و تندرست بوده‌اند و سابقه‌ی بیماری‌های قلبی، تنفسی، آسم و … نداشته‌اند.

تمرینات تناوبی و تداومی طراحی شده در قالب 30 دقیقه دویدن گروه تداومی با شدت 65 -60 درصد حداکثر ضربان قلب و گروه تناوبی با توان 75-70 درصد حداکثر ضربان قلب به مدت هفت هفته، هر هفته 3 جلسه در نظر گرفته شد.

1-6-2. محدودیت‌های قابل کنترل

1. آزمودنی‌ها از بین دانش‌آموزان دختر غیر ورزشکار دبیرستانی انتخاب شدند.
2. ابزار انداز‌ه‌گیری ترکیب بدنی استاندارد در نظر گرفته شده است.

1-6-3. محدودیت‌های غیر قابل کنترل

1. عدم کنترل تغذیه روزانه آزمودنی‌ها.
2. عدم امکان کنترل وضعیت روحی آزمودنی‌ها و وجود تفاوت‌های شخصیتی در انجام تمرین‌ها با حداکثر انگیزه.
3. تفاوت در ویژگی‌های جسمانی و ژنتیکی آزمودنی‌ها.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

 

دانشگاه آزاد اسلامی(واحد رشت)

پایان نامه کارشناسی ارشد

 پایان نامه

برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

رشته:

تربیت بدنی و علوم ورزشی(گرایش:فیزیولوژی ورزشی)

عنوان:

رابطه بین دانش تغذیه، ترکیب بدن وسطح فعالیت بدنی در زنان میانسال، چاق و کم وزن

استاد راهنما:

پروفسورفرهاد رحمانی‌نیا

استاد مشاور:

دکتر علیرضا علمیه

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین دانش تغذیه، ترکیب بدن و سطح فعالیت بدنی در زنان میانسال چاق و کم وزن بود. به همین منظور 172 نفر در قالب گروه چاق و130 نفردر قالب گروه کم وزن(جمعأ 302 نفر) با میانگین سنی 68/38 سال، قد 58/159 سانتی متر و وزن 25/69 کیلوگرم به طور تصادفی به عنوان آزمودنی در شهر رشت انتخاب شدند. برای تعیین کم وزنی و چاقی از شاخص توده‌ی بدنی(BMI) استفاده شده است. به این صورت که BMIکوچکتر یا مساوی با kg/m² 20 کم وزن و بزرگتر یا مساوی با kg/m²30 چاق محسوب می‌شدند. برای بررسی وضعیت دانش تغذیه و سطح فعالیت بدنی آزمودنی‌ها، به ترتیب از پرسشنامه دانش تغذیه پارمنتر و واردل و پرسشنامه بک استفاده شد و برای آزمون فرضیه‌های پژوهش روش آماریt مستقل، «یومن ویتنی»، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن به کار گرفته شد.

یافته‌های پژوهش نشان داد که بین دانش تغذیه با سطح فعالیت بدنی، در صد چربی بدن و توده بدون چربی بدن در زنان میانسال چاق و کم وزن رابطه معنی‌داری وجود ندارد(05/0 p≥)؛ در حالی که بین دانش تغذیه زنان میانسال چاق و کم وزن تفاوت معنی‌داری مشاهده شد(05/0 p≤). همچنین بین سطح فعالیت بدنی آزمودنی‌های چاق و کم وزن هم هیچ تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد(05/0p≥)؛ ولی بین در صد چربی بدن در زنان میانسال چاق و کم وزن و همچنین توده‌ی بدون چربی در زنان میانسال چاق و کم وزن تفاوت معنی‌داری مشاهده شد (05/0p≤).

همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد هیچ رابطه معنی‌داری بین دانش تغذیه با ترکیب بدن و سطح فعالیت بدنی در دو گروه وجود ندارد(05/0p≤). دانش تغذیه و توده بدون چربی بدن در زنان میانسال کم وزن تفاوت معنی‌داری نسبت به زنان میانسال چاق داشت(05/0p≤). بنابراین، می‌توان چنین نتیجه گیری کرد که دانش تغذیه‌ای کافی می‌تواند نگرش افراد را به تغذیه و ترکیب بدن ارتقاء داده و آگاهی افراد را در مورد جنبه‌های مربوط به سلامت مرتبط با تغذیه و فعالیت بدنی بالا ببرد. این افزایش دانش و آگاهی و به دنبال آن افزایش نگرش می‌تواند افراد را در انتخاب نوع غذای سالم و بروز رفتار تغذیه‌ای مناسب کمک کرده و آن‌ها را به داشتن ترکیب بدنی سالم ترغیب کند.

 واژه‌های کلیدی: دانش تغذیه، فعالیت بدنی، شاخص توده بدن، کم وزن، چاق

«فهرست مطالب»

عنوان                                                                                      صفحه                                                                                                      

     فصل اول. طرح تحقیق

1-1- مقدمه ———————————————————– 2

1-2- بیان مسأله پژوهش—————————————————- 3                                                                    

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش———————————————– 6

1-4- اهداف پژوهش—————————————————— 8

1-4-1- هدف کلی——————————————————- 8

1-4-2- اهداف اختصاصی————————————————— 8

1-5- فرضیه‌های پژوهش————————————————— 8

1-6- پیش فرض‌های پژوهش———————————————— 9

1-7- محدودیت‌های پژوهش————————————————- 9

1-7-1- قابل کنترل——————————————————- 9

1-7-2- غیر قابل کنترل—————————————————- 9

1-8- روش پژوهش——————————————————- 9

1-9- تعریف واژه‌ها و اصطلاحات——————————————— 10

 

     فصل دوم. مبانی نظری و پیشینیه پژوهش

2-1- مقدمه———————————————————— 13

2-2- بخش اول مبانی نظری————————————————– 13

2-2-1- ابعاد و جنبه‌های گوناگون وضعیت چاقی و اضافه وزن————————— 13

2-2-2- عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی————————————– 14

2-2-3- عوامل روانی —————————————————– 15

2-2-4- پیامدهای چاقی—————————————————- 16

2- 2-5- آثار روانی چاقی————————————————— 18

2-2-6- وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی——————————————– 21

2-2-7- جنسیت ——————————————————– 22

2-2-8- سن———————————————————— 23

2-3- شاخص توده بدن(BMI)———————————————– 23                                                

2-4- علل کم وزنی و اضافه وزن———————————————– 28

2-4-1- رژیم غذایی—————————————————— 28

2-4-2- وراثت———————————————————- 28

2-5-3- بی تحرکی——————————————————- 29

2-5- فعالیت بدنی——————————————————– 31

2-5-1- فعالیت بدنی و آثار آن———————————————— 32

2-6- جمع بندی——————————————————— 35

 

     فصل سوم. روش شناسی پژوهش

3-1- مقدمه———————————————————— 37

3-2- نوع پژوهش——————————————————– 37

3-3- جامعه آماری پژوهش و نمونه گیری—————————————– 38                                  

3-4 متغیرهای پژوهش—————————————————– 38

3-4-1- دانش تغذیه—————————————————— 38

3-4-2- سطح فعالیت بدنی————————————————– 39

3-4-3- قد———————————————————— 40

3-4-4- وزن———————————————————– 41

3-4-5- شاخص توده بدنی————————————————– 41

3-4-6- در صد چربی بدن————————————————— 41

3-5- روش اجرای آزمون————————————————— 42

3-5-1- طرح پژوهشی—————————————————– 42                                                                                                      

3-6- تجزیه و تحلیل آماری ————————————————- 43

    فصل چهارم. تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش

4-1. مقدمه ———————————————————— 45                                          

4-2. تجزیه و تحلیل توصیفی یافته‌های پژوهش ————————————- 45

4-2-1- اطلاعات و ویژگی‌های توصیفی آزمودنی———————————— 46        

  4-2-2- اطلاعات وضعیت تحصیلی آزمودنی‌ها————————————————– 46

4-2-3- اطلاعات مربوط به متغیرهای آزمودنی‌ها———————————— 48

4-2-4- بررسی طبیعی بودن توزیع داده­ها—————————————– 48

4-3- بخش دوم: آزمون فرضیه­های پژوهش————————————— 49

4-3-1- فرضیه اول——————————————————- 49

4-3-2- فرضیه دوم—————————————————————————————- 50

4-3-3- فرضیه سوم————————————————————————————— 50

4-3-4- فرضیه چهارم————————————————————————————- 51

4-3-5- فرضیه پنجم————————————————————————————– 51

4-3-6- فرضیه ششم————————————————————————————– 52

4-3-7- فرضیه هفتم————————————————————————————— 52

4-3-8- فرضیه هشتم————————————————————————————– 53

4-3-9- فرضیه نهم——————————————————- 54

4-3-10- فرضیه دهم————————————————————————————– 55

     فصل پنجم. بحث و بررسی

5-1- مقدمه———————————————————— 58

5-2- خلاصه پژوهش  —————————————————- 58

5-3- بحث و بررسی—————————————————— 59

5-4- نتیجه گیری ——————————————————- 65

5-5- پیشنهادهای برخاسته از تحقیق ——————————————– 65

5-5-1- پیشنهادهای کاربردی ———————————————— 65  

5-2- پیشنهادهای پژوهشی————————————————– 66

منابع—————————————————————– 68   

مقدمه

میانسالی و سالمندی، تغییرات پیوسته‌ای از بدو تولد تا مرگ می‌باشد که روند رشد و کهنسالی را دربر می‌گیرد و سرعت آن در مراحل گوناگون زندگی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این تغییرات در زندگی، راهنمایی‌های تغذیه‌ای مورد نیاز شخصی را تعیین می‌نماید. میانسالی از دهه 40 عمر شروع می‌شود و تا اواخر دهه 50 و اوایل 60 سالگی ادامه می‌یابد(7). در سال2000 میلادی، متوسط سن در کشورهای در حال توسعه 3/24 سال در مقایسه با 4/37 سال در کشورهای توسعه یافته بود. سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که در سال 2050 متوسط سن در کشورهای در حال توسعه به 35 و در کشورهای توسعه یافته به 4/46 سال خواهد رسید(17). از آنجایی که میانسالان، بخش قابل توجهی از جمعیت جوامع مختلف را تشکیل داده‌اند، امروزه در تربیت بدنی و علوم ورزشی، تحقیقات زیادی، قشر میانسالی و سالمندی را در کانون توجه خود قرار داده است و شواهد پژوهشی تأکید کرده‌اند که شرکت در فعالیت بدنی منظم با پیشگیری یا کاهش پیشرفت بیماری‌های مزمن، موجب بهبود وضعیت عمومی و سلامت جسمانی خواهدشد(114 و 152).

علی رغم اینکه بسیاری از مردم به سودمندی فعالیت بدنی در تندرستی آگاه هستند، ولی متأسفانه در سال‌های اخیر، سطح فعالیت بدنی کاهش یافته است و افزایش روش زندگی غیر فعال که در کشورهای توسعه یافته وجود دارد، باعث بروز مشکلات عدیده از جمله چاقی و اضافه وزن شده است(13) و چاقی به عنوان سندرم دنیای جدید و یکی از مشکلات رایج در جوامع جدید روی هر دو گروه، مردان و زنان در سنین مختلف اثر می‌گذارد(10 و 12 و 152). داده‌های آماری روشن می‌سازد که در 10 سال اخیر مشکل چاقی به مرز 20-12درصد در مردان و 25-16درصد در زنان افزایش داشته است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که نزدیک به 20-15درصد از جمعیت میانسال اروپایی چاق هستند؛ آمار چاقی در ایران نیز بسیار بالا تخمین زده شد و بنا بر نتایج پژوهش وزارت بهداشت حدود 25/0 درصد ازجمعیت مورد بررسی در تهران دچار چاقی هستند(8). در ایران فراوانی توأم اضافه وزن و چاقی در سال 2005 میلادی در بررسی سلامت در مردان کشور 8 /42 درصد و در زنان 57 درصد بدست آمد. پیش‌بینی می‌شود که فراوانی اضافه وزن و چاقی در ایران تا سال 2015 میلادی برای مردان و زنان به ترتیب به 54 درصد و 74 درصد برسد(143).

توسعه صنعتی، افزایش تمایل به شهرنشینی و ماشینی شدن زندگی، تأثیرات عمده‌ای در شیوه‌ی زندگی افراد ایجاد نموده و شیوه‌ی زندگی کم تحرک را برای جوامع به ارمغان آورده است. بیماری‌های غیرواگیر به ویژه بیماری‌های قلبی ـ عروقی، به عنوان یک مشکل حوزه سلامت در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، دلیل عمده‌ای برای مرگ و میرها به شمار می‌آید که از میان ده عامل خطر مربوط به مرگ و میرها در جهان، اکثر آن‌ها با رژیم غذایی و فعالیت بدنی در ارتباطند(134).

به نظر می‌رسد فعالیت بدنی، نقش مهمی در پیشگیری از چاقی و اضافه وزن ایفا می‌کند(13). میزان فعالیت بدنی افراد به عنوان یک عامل مستقل مؤثر در بروز برخی از بیماری‌های مزمن از جمله دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی ـ عروقی و استئوپوروز نقش دارد(142).

و خلاصه اینکه، بیش از یک میلیارد نفر از بزرگسالان جهان با مشکلات وزنی روبرو هستند، که حداقل 300 میلیون نفر از آن‌ها چاق هستند و مسأله چاقی به صورت یک پدیده جهانی و عامل اصلی بیماری‌های مزمن و ناتوانی‌ها درآمده است(5).

 2-1 بیان مسأله

چاقی؛ مشکل اساسی سلامتی در کشورهای توسعه یافته و هم در حال توسعه می‌باشد. بسیاری از عوامل ارثی، رفتاری، اجتماعی و اقتصادی بر هم اثر نموده و منجر به رشد چاقی در جوامع شده است. افراد جوامعی که دسترسی فراوانی به غذاهای پر انرژی داشته و سطوح فعالیت بدنی پایینی دارند، با خطر بالایی از اضافه وزن یا چاقی روبرو هستند(129).

با در نظر گرفتن این مطلب که بیش از 30 درصد جمعیت بزرگسال آمریکا چاق هستند و با توجه به مشاهده‌ی رابطه‌ی چاقی با بیماری قلبی، فشار خون، چربی خون، انواع دیابت، سکته، آرتروز و برخی از سرطان‌ها، نگرانی‌ها، درباره‌ی ارتباط بیماری‌های وابسته به چاقی در حال رشد است(80 و 118).

تحقیقات و آمارهای مختلف نشان داده‌اند که چاقی، یک عامل منفی در جهت سلامتی و طول عمر افراد جامعه می‌باشد. گزارش‌های پزشکی، مؤید این مطلب هستند که چاقی و بسیاری از بیماری‌های جسمانی با هم ارتباط دارند و مرگ و میر در افراد چاق 75 درصد – 25 درصد بیش از افراد معمولی است(8). از سوی دیگر، افزایش روش زندگی بی تحرک، در کشورهای توسعه یافته باعث مشکلات زیادی از جمله چاقی و اضافه وزن می‌شود(5). بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، بیش از 60 درصد بزرگسالان از فعالیت بدنی کافی برای حفظ سلامت خود برخوردار نیستند(156). به طور کلی، تأکید توصیه‌های بهداشت عمومی، بر اهمیت انجام فعالیت بدنی در شرایط مختلف زندگی شده است(95).

بخش سلامت و آموزش پزشکی کشور در سال 1384 مشخص کرد که 6/60درصد مردان و 77درصد زنان فاقد فعالیت بدنی هستند(44). در زنان فعالیت بدنی برای پیشگیری از چاقی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. تحقیقات نشان می‌دهد زنان میانسال و سالمندی که از فعالیت بدنی خوبی برخوردار بودند، در طول زندگی کمتر دچار افزایش چربی کل بدن و چربی شکمی(139) در مقایسه با زنان کم تحرک هستند.

پژوهش‌های اخیر سازمان جهانی بهداشت نشان داده که 80-60درصد از افراد بزرگسال جهان از فعالیت کافی برای حفظ سلامت برخوردار نیستند(155)، و کم تحرکی، یکی از عوامل خطرساز مهم در ارتباط با بیشتر بیماری‌ها می‌باشد(116). مطالعات بی‌شماری ارتباط قوی، بین فعالیت بدنی، کاهش گسترش بیماری‌های مزمن از قبیل سکته، دیابت، پوکی استخوان و … را نشان داده‌اند(114 و 152). اضافه وزن، یک موضوع مهم در سرتاسر دنیاست. در ایالات متحده آمریکا، درصد شیوع چاقی و اضافه وزن به ترتیب 5/64 درصد و 5/30 درصد است(53). افزایش مصرف غذاهای پرانرژی با مقادیر بالای قند و چربی اشباع که فاقد مواد مغذی کافی هستند، همراه با کاهش فعالیت بدنی، باعث شده که میزان چاقی در بعضی نواحی آمریکای شمالی، انگلستان، اروپای غربی، خاورمیانه، جزایر اقیانوس آرام، استرالیا و چین از 1980 به بعد تا 3 برابر افزایش پیدا کند. همه گیری مشکلات وزنی منحصر به کشورهای صنعتی نیست. این مشکلات، در کشورهای در حال توسعه، در مقایسه با کشورهای توسعه یافته اغلب رشدی سریع‌تر داشته است. در کشور ما نیز طبق آمار وزارت بهداشت بیش از 27 درصد از مردان و 40 درصد زنان چاق هستند(5).

نتایج تحقیقات نشان داده‌اند که دانش تغذیه، به عنوان یکی از عوامل مهم در کاهش خطر بروز بیماری‌ها از طریق اصلاح عادات غذایی غلط مؤثر می‌باشد(26 و 132). یافته‌های قابل توجه از مطالعات موجود، شیوع بالای عوامل عمده بیماری قلبی و عروقی، اضافه وزن، چاقی، چاقی مرکزی و دیس ـ لیپیدمی در میان زنان میانسال مشاهده و شیوع اضافه وزن و چاقی بسیار بالاتر از گزارش ذکر شده، در بزرگسالان بود.

با این حال، سازمان بهداشت جهانی(WHO)[1] شاخص توده بدن(BMI) را در آفریقا و آسیا 22 تا 23 اعلام کرد(148). شیوع چاقی مرکزی 5/75 درصد در زنان میانسال و طبق گزارش قبلی اعلام شده در تهران، شیوع چاقی مرکزی 93 درصد در زنان بزرگسال دیده شد(97). از طرف دیگر، در کنار مشکل چاقی و اضافه وزن، مشکل کم وزنی نیز به خصوص در کشورهای در حال توسعه شایع است(56 و 76).

گفته می‌شود که در این گروه، شایع‌ترین بیماری‌ها بعد از بیماری‌هایی چون آسم و چاقی، اختلالات خوردن است. این دسته از بیماران، در ابتدا به صورت حالت‌های خفیف چون اختلال در دانش تغذیه‌ای و نگرش غیرطبیعی نسبت به خوردن، شروع و به حالات بالینی شدید و تقریبا غیر قابل برگشتی چون بی‌اشتهایی[2] عصبی و پرخوری[3] عصبی تبدیل می‌شوند. لذا شناخت افراد در معرض خطر و تشخیص عوامل ایجاد کننده این بیماری‌ها حایز اهمیت فراوان است(60). به همین منظور نقش ورزش در پیشگیری از اضافه وزن در زنان، به شدت مورد توجه قرار گرفته است. همچنین تجزیه و تحلیل نشان می‌دهد که چاقی مرتبط، با سن و وضعیت تأهل در زنان میانسال می‌باشد و زنان متأهل در معرض بیشتر چاقی شکمی، نسبت به زنان جوان هستند(28).

به کار بردن دانش تغذیه که بر اساس دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های تغذیه‌ای تهیه گردیده، می‌تواند به مبارزه با بیماری‌ها کمک نماید. امراضی که به طور واضح مربوط به تغذیه است، در زندگی روزمره ما در جامعه‌ای مدرن، اهمیت روزافزونی را به خود اختصاص داده است(15).

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

 

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد رشت

دانشکده علوم انسانی

گروه تحصیلات تکمیلی تربیت بدنی

پایان نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد (M.sc.)

رشته تربیت بدنی وعلوم ورزشی گرایش فیزیولوژی ورزشی

عنوان

تأثیر یک دوره برنامه تمرین ترکیبی بر قدرت، سرعت، توان و چابکی پسران

کاراته کا

استاد راهنما

دکتر علیرضا علمیه

استاد مشاور

دکتر حمید اراضی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

                                        فهرست مطالب

عنوان                                                                                       صفحه

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………. .1

فصل اول……………………………………………………………………………………………………………. .2

1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-2 بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………….. 4

1- 3 اهمیت و ضرورت پژوهش…………………………………………………………………………………. 7

1-4 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 8

1-5 فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………………. 8

1-6 متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………………………………….. 9

1-7 روش پژوهش …………………………………………………………………………………………………. 9

1-8 نمونه آماری …………………………………………………………………………………………………….. 9

1-9 محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………. 10

1- 10 تعریف واژه ها ……………………………………………………………………………………………. 10

فصل دوم …………………………………………………………………………………………………………. 12

2-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………. 13

2-2 تاریخچه پلایومتریک ………………………………………………………………………………………… 13

2-3 تعریف پلایومتریک…………………………………………………………………………………………… 15

2-4 مبانی نوروفیزیولوژیکی تمرینات پلایومتریک ………………………………………………………….. 16

2-4-1 بازتاب کششی …………………………………………………………………………………………….. 16

2-4-2 واکنش حسی – عمقی ………………………………………………………………………………….. 17

2-4-3 دوک عضلانی ……………………………………………………………………………………………. 18

2-4-4 اندام وتری گلژی …………………………………………………………………………………………. 18

2-4-5 چرخه کشش-کوتاه شدن………………………………………………………………………………… 18

2-5 اصول کلی تمرینات پلایومتریک ………………………………………………………………………….. 19

2-6 رهنمود های اجرایی تمرینات پلایومتریک………………………………………………………………. 19

2-7 ویژگی های مکانیکی حرکات پلایومتریک ……………………………………………………………… 21

2-8 مزایای تمرین پلایومتریک …………………………………………………………………………………. 21

2-9 معایب تمرین پلایومتریک…………………………………………………………………………………… 22

2-10 سازگاری بدن نسبت به تمرینات پلایومتریک…………………………………………………………. 23

2-11 ملاحظات حاکم بر تمرینات پلایومتریک………………………………………………………………. 23

2-12 تاریخچه تمرینات سرعتی ………………………………………………………………………………… 24

2-13 تعریف تمرینات سرعتی ………………………………………………………………………………….. 24

2-14 مبانی نوروفیزیولوژیکی تمرینات سرعتی ……………………………………………………………… 25

2-15ملاحظات حاکم بر تمرینات سرعتی …………………………………………………………………….. 25

2-16 قدرت عضلانی و اهمیت آن …………………………………………………………………………….. 25

2-16-1 چگونگی افزایش قدرت وحفظ آن………………………………………………………………….. 26

2-16-2 انواع قدرت……………………………………………………………………………………………….. 27

2-17 عوامل موثر بر قدرت ………………………………………………………………………………………. 28

2-18 انواع انقباض های عضلانی………………………………………………………………………………… 30

2-19 سرعت و اهمیت آن ……………………………………………………………………………………….. 31

2-20 ویژگی های سرعت ……………………………………………………………………………………….. 32

2-21 عوامل موثر بر سرعت………………………………………………………………………………………. 32

2-22 توان و اهمیت آن……………………………………………………………………………………………. 33

2-23 عوامل موثر بر توان …………………………………………………………………………………………. 33

2-24 چابکی و اهمیت آن ……………………………………………………………………………………….. 35

2- 25 ویژگی های چابکی………………………………………………………………………………………… 35

2-26 تقسیم بندی چابکی ………………………………………………………………………………………… 36

2-27 عوامل موثر بر چابکی ……………………………………………………………………………………… 36

2-28 مروری بر پژوهش های پیشین…………………………………………………………………………… 37

1-2-28 پژوهش های داخلی…………………………………………………………………………………….. 37

2-2-28 پژوهش های خارجی…………………………………………………………………………………… 40

2-29 جمع بندی پژوهش ………………………………………………………………………………………… 46

فصل سوم ………………………………………………………………………………………………………….. 47

3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 48

3-2 جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………….. 48

3-3 نمونه آماری و روش نمونه گیری………………………………………………………………………….. 48

3-4 روش اندازه گیری و ویژگی های بدنی و آزمون های عملی………………………………………… 49

3-4-1 وسایل و لوازم مورد استفاده در پژوهش……………………………………………………………… 49

3-4-2 اندازه گیری قد و وزن……………………………………………………………………………………. 50

3-4-3 اندازه گیری قدرت………………………………………………………………………………………… 50

3-4-4 اندازه گیری سرعت……………………………………………………………………………………….. 51

3-4-5 اندازه گیری توان…………………………………………………………………………………………… 51

3-4-6 اندازه گیری چابکی……………………………………………………………………………………….. 52

3-5 پروتکل تمرینات ترکیبی…………………………………………………………………………………….. 53

3-6 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………………………………………………………. 65

فصل چهارم………………………………………………………………………………………………………… 66

4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 67

4-2 بررسی نرمال بودن متغیرها………………………………………………………………………………….. 67

4-3 آمار توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی…………………………………………………………………. 68

4-4 آزمون فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………. 69

4-4-1 فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………… 69

4-4-2 فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………….. 71

4-4-3 فرضیه سوم ………………………………………………………………………………………………… 72

4-4-4 فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………….. 74

فصل پنجم………………………………………………………………………………………………………….. 76

5-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………. 77

5-2 خلاصه پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 77

5-3 بحث وبررسی…………………………………………………………………………………………………. 78

5-3-1 تاثیر یک دوره تمرین ترکیبی بر قدرت………………………………………………………………. 78

5-3-2 تاثیر یک دوره تمرین ترکیبی بر سرعت……………………………………………………………… 80

5-3-3 تاثیر یک دوره تمرین ترکیبی بر توان…………………………………………………………………. 81

5-3-4 تاثیر یک دوره تمرین ترکیبی بر چابکی……………………………………………………………… 85

5-4 جمع بندی………………………………………………………………………………………………………. 86

5-5 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………. 87

5-5-1 پیشنهادات کاربردی……………………………………………………………………………………….. 87

5-5-2 پیشنهادات کاربردی……………………………………………………………………………………….. 87

منابع……………………………………………………………………………………………………………………. 88

پیوست…………………………………………………………………………………………………………………. 97

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………. 98

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر 6 هفته تمرین ترکیبی (پلایومتریک – سرعتی) بر قدرت، سرعت، توان و چابکی پسران کاراته کا بود. بدین منظور، 36 نفر از پسران رشته کاراته (سن: 35/1 ± 16 سال ، وزن: 09/12 ± 61 کیلوگرم و قد: 01/8 ± 168 سانتی­متر) به عنوان آزمودنی در پژوهش حاضر انتخاب شدند. همه آزمودنی­ها به طور تصادفی به دو گروه تجربی و شاهد تقسیم شدند. گروه شاهد در این مدت فقط به تمرینات عادی کاراته پرداختند. اما گروه تجربی تمرینات عادی کاراته را همراه با تمرینات ترکیبی (شامل پرش ها، لی لی کردن ها و دویدن های سرعتی) به مدت 6 هفته و هر هفته 3 جلسه با زمان تعیین شده 30 تا 45 دقیقه انجام دادند. قدرت، سرعت، توان انفجاری و چابکی با استفاده از آزمون های پرس پا، دوی 45 متر سرعت، پرش سارجنت و تست ایلینوی، قبل و بعد از اتمام دوره تمرینی اندازه گیری شد.. از آزمون های t همبسته و مستقل در سطح معنی داری 05/0 جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که قدرت، توان و چابکی بازیکنان کاراته پس از 6 هفته تمرین ترکیبی افزایش معنی داری داشته است. همچنین تفاوت معنی داری بین دو گروه تجربی و شاهد مشاهده شد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، ورزشکاران رشته کاراته می توانند به منظور افزایش قدرت، توان و چابکی از تمرینات ترکیبی (پلایومتریک – سرعتی) استفاده کنند.

کلید واژه ها : تمرینات ترکیبی، پلایومتریک- سرعتی، قدرت، توان، چابکی.

• مقدمه

در جهان امروز کارشناسان ورزش به دنبال استفاده از یافته های علمی برای آماده ساختن هر چه بیشتر ورزشکاران حرفه ای در رقابت های ملی، جهانی و المپیک هستند از این رو به نظر می رسد. بهره برداری از بهترین روش های تمرینی مناسب از مهمترین اصولی است که رعایت آن از سوی مربیان مجرب وآگاه در ورزش قهرمانی و حرفه ای اجتناب ناپذیر است(41).

کاراته یک ورزش رزمی جهت بشاش کردن وارائه دهنده ی یک تصویر از تمرین ذهنی می باشد که نیاز به آمادگی جسمانی بالا دارد (45). آمادگی جسمانی نیز مجموعه ای از ویژیگی های ذاتی و اکتسابی است که توانایی فعالیت بدنی را تعیین می کند. تمرین و آمادگی نیز موجب توسعه همه جانبه استقامت، قدرت، سرعت، انعطاف پذیری و هماهنگی می شود (75). عموما برای گسترش اجزای خاص آمادگی جسمانی می توان فعالیت های ورزشی را به روشی منظم و سازمان یافته اجرا کرد که این جلسات ورزشی باید تحریک لازم را برای گسترش اجزای آمادگی جسمانی تامین کند و باید شرایطی را به وجود آورد که وقتی بدن در معرض آنها قرار می گیرد توسعه یابد(73). هر فرد باارتقائ سطح دانش و شناخت بدن خود به همراه تمرینات، چابکی، سرعت و روش های برگشت به حالت اولیه که کلید موفقیت است را بدست می آورد(11).

یکی از روش هایی که امروزه جایگاه مناسبی در بین ورزشکاران پیدا کرده است تمرین های پلایومتریک است. این تمرینات به منظور ترکیب سرعت و قدرت در اجرای حرکات ورزشی طراحی شده است و ماهیتا از توان بالقوه ی زیادی برخوردار است و در صورتی که به روش علمی استفاده شود ورزشکاران را قادر می سازد بتوانند حرکت و مهارت را با سرعت بیشتری انجام دهند (114). در تمرین های پلایومتریک سعی می شود قبل از مرحله انقباض برون گرا که موجب طویل شدن عضله می شود تواتر پیام های صادره از سوی دوک عضلانی برای اعمال کشش از طریق انقباض و در نتیجه ی انقباض، بازتاب عضله بیشتر شود (10). روش دیگری که در تمرینات اهمیت دارد و شدت تحریکها یا عامل هایی که مغز و بدن را برای توسعه هر چه بیشتر سرعتی شدن تحریک می کند تمرینات سرعتی است، شرط اول در تمرینات سرعتی استفاده و برخورداری از تکنیک خوب است. تمرینات سرعتی موقعی بیشترین کارایی را دارد که ورزشکار یک روز بعد از تمرینات سرعتی به استراحت بپردازد یا تمریناتی با شدت کمتر را اجرا کند (9).

• بیان مسئله

کاراته یک نوع مبارزه ژاپنی است که در آن از دست و پا برای وارد کردن ضربات پر قدرت مشت و لگد استفاده می شود، کلمه کاراته به معنی دست خالی می باشد وفردی که تمرینات کاراته را انجام می دهد کاراته کا نامیده می شود، آزمودنی های این پژوهش کاراته کاران سبک شوتوکان می باشند که در این سبک قدرت پا با توجه به محل ضربه بالاترین مقدار قدرت را تولید می کند (45). این رشته به آمادگی جسمانی زیادی نیاز دارد وبه سطوح بیشینه قدرت، سرعت، توان و چابکی وابسته می باشد اجرای مهارتهای انفجاری مانند پریدن، جابه جایی، چرخش و واکنش های سریع وناگهانی از اهمیت ویژه ای بر خوردار می باشد طبق تحقیقات اولر^[1] (1991)به طور تقریبی 5/1تا 2 میلیون نفر از امریکائیها در این رشته ورزشی فعالیت می کنند، جیف و مینکوف^[2] (1998) گفته اند که 20درصد از این افراد را کودکان تشکیل می دهند(105).

آمادگی جسمانی، حاصل از تمرینات ورزشی است و تمرینات ورزشی، ضرورتی برای تندرستی عموم مردم است. با این وجود، آمادگی جسمانی فراتر از فراورده های تمرین است، ضمن اینکه تمرین به منظور حفظ و نگهداری آمادگی جسمانی لازم است ولی تمرین فقط متضمن فعالیت جسمانی نیست. تغذیه مناسب، استراحت کافی، ارزیابی سلامتی و عادات بهداشتی خوب همگی مکمل آمادگی جسمانی است(50). ورزشکارانی که از آمادگی جسمانی و حرکتی مناسب برخوردار نباشند نمی توانند تکنیک و تاکتیک مورد نظر مربی را به خوبی اجرا کنند، احتمالاّ تمرینات پلایومتریک بر عوامل حرکتی و جسمانی موثر است(2). مسئله مهم دیگر در ارتباط با تاثیرات هر کدام از شیوه های تمرینی بر عوامل آمادگی جسمانی وحرکتی افراد است ، هر یک از این تمرین ها می تواند به نوعی بر توان انفجاری و سرعت افراد اثر گذار باشد(3). توان و سرعت اساس اجرای خوب در بسیاری ورزش هاست و عوامل مختلفی مانند تمرین و نوع تمرین بر این عوامل تاثیر دارد(43). در بین روش های مختلف تمرینی، یکی از موثرترین آنها، به ویژه در ارتباط با توسعه قدرت، سرعت ودر نهایت توان ورزشکاران تمریناتی به نام پلایومتریک است(41). تمرینات پلایومتریک متشکل از تکنیک های ورزشی از رشته ورزشی می باشد که سبب افزیش میزان استحکام و تحریک پذیری می شود. محققان به این نتیجه دست یافتند که تمرینات در دوره زمانی مشخص سبب افزایش پرش طولی، سرعت، استحکام پاها، قدرت عضلات، افزایش میزان آگاهی حرفه ای، در انجام حرکات می گردد همچنین باعث افزایش میزان چالاکی شده (88،54،92،36،23). از طرفی دیگر نیز باعث کاهش صدمات در ورزشکاران می گردد، این تمرینات به عنوان یک روش نوین برای پیشرفت و موفقیت در عملکرد ورزشکاران می باشد(23). تمرینات پلایومتریک[3] در اواخر دهه 1980 میلادی برای بالا بردن توانایی پرش و توان اندام تحتانی رواج پیدا کرد(33). که شکاف بین تمرینات سرعتی و قدرتی و همچنین برای تسهیل در فراخوانی واحدهای حرکتی می باشد(33،53). پلایومتریک مشتق از دو کلمه(پلایو)به معنای گسترده تر، وسیع تر و (متریک) به معنای اندازه گیری شده است(114). واژه پلایومتریک شاید واژه ی نسبتاّ تازه ای باشد اما ماهیت آن پدیده ی جدیدی نیست، ریشه این تمرینات به اروپای شرقی بر می گردد که در آنجا به عنوان تمرینات پرشی از آن نام برده می شود. واژه پلایومتریک توسط مربی ورزشی آمریکایی به نام فردویلت^[4] ابداع شد(32،25،74). در واقع تمرینات پلایومتریک به توسعه کل سیستم عصبی-عضلانی کمک می کند(36). و مجموعه ای از حرکات سریع و نیرومند است که شامل یک انقباض برون گرا و بلافاصله انقباض درون گرای قوی می باشد(36،42،2،13،65). تمرینات پلایومتریک برنامه های تمرینی ویژه ای برای ارتقاء توان انفجاری می باشد همچنین این نوع تمرینات، قدرت، نیروی انفجاری و سرعت را گسترش می دهد (74،25). برخی از متخصصان طب ورزشی و فیزیوتراپیست ها و مربیان بر این باورند که تمرینات پلایومتریک اصولا آسیب رسان هستند زیرا در این نوع تمرینات شدت کار بالا است و عضلات ومفاصل در معرض آسیب قرار می گیرند. ضرب دیدگی پاشنه پا، صدمات مینیسک زانو، تاندون، کشکک، فشردگی ستون مهره ها و انواع ترک های استخوانی از جمله آسیب هایی هستند که اگر فرد آمادگی مطلوبی نداشته باشد آن را تهدید می کند(36). بنابراین چون شدت این تمرینات بالا است نمی توان این گونه تمرینات را بر روی افراد غیر ورزشکار پیاده کرد(17). والری بوروزوف^[5] دونده سرعت روسی پیشرفت خود را مدیون تمرینات پلایومتریک می دانست وی در سال 1972 توانست مسافت 100 متر را در 10 ثانیه طی کند و مدال طلا را از آن خود کند(46). ظرفیت حرکت یا انتقال سریع یکی از عوامل مهم دیگر آمادگی جسمانی در بیشتر ورزشهاست، سرعت از نظر مکانیکی نسبت بین مکان وزمان بیان شده است، گنجاندن فعالیتهای سرعتی در تمرین برای آن دسته از رشته های ورزشی که سرعت در آنها عامل تعیین کننده به شمار می رود باعث افزایش شدت تمرین می شود. در نتیجه تمرینات سرعتی تقریبا نقش مهمی را در تمام ورزشها ایفا می کند (9،11). تمرین سرعتی در ورزش حرف اول را می زند و مزیت بزرگ یک ورزشکار این است که بتواند در کسری از ثانیه از رقیب خود امتیاز بگیرد. بدن برای سرعتی شدن نیاز به تمرینات سرعتی دارد، در عین حال یک برنامه سرعتی موثر می تواند در موفقیت ورزشکاران نقش مهمی داشته باشد، مثلا توانایی افزایش سرعت برای گرفتن یک توپ سرگردان در بسکتبال می تواند برنده و بازنده مسایقه را تعیین کند. متاسفانه بسیاری از افراد این برداشت را دارند که سرعت مادرزادی است و از طریق تمرین، قابل افزایش نیست و زمان کمی را به تمرینات سرعتی اختصاص می دهند. اما تجربه ثابت و تحقیقات نشان داده است که تمرینات سرعتی مناسب باعث افزایش سرعت می شود(7). افزایش سرعت نیز شامل بهبود کارایی و فراخوانی واحدهای حرکتی مناسبی است که به نوبه خود افزایش نیرو در عضلات را ارتقاء می بخشد(11).

• اهمیت و ضرورت پژوهش

دامنه استفاده از روشهای مختلف تمرینی در ورزش بسیار گسترده است و استفاده از هر شیوه تمرینی اطلاعات خاص مربوط به آن تمرین را می طلبد و هر یک از روش های تمرینی برای تقویت فاکتورهای خاصی بکار گرفته می شوند(22). اجرای هر فعالیتی در حداقل زمان همواره مورد توجه بشر بوده است. توان از مهمترین عوامل آمادگی جسمانی است که در اغلب رشته های ورزشی نقش مهمی ایجاد می کند(39،59). ورزشکار در اجرای بهینه نیاز به مهارت و قدرت دارد که تمامی ورزش ها از اسکی روی یخ تا بسکتبال این دو خصوصیت را شامل می شوند (41). توان از مهمترین عوامل آمادگی جسمانی است که در اغلب رشته های ورزشی نقش مهمی ایجاد می کند(39،59). بسیاری از ورزش های انفرادی و تیمی که در آن ها به پریدن، ضربه زدن و سرعت نیاز است مقدار زیادی به توان انفجاری پاها بستگی دارد، مساله قابل توجه دیگر آن است که هر یک از برنامه های تمرینی، نیاز به امکانات ویژه ای دارند، بنابراین در صورت دسترس نبودن امکانات و تجهیرات می توان تمرین های پلایومتریک و سرعتی را جایگزین کرد (2). به طور کلی، آموزش تمرینات پلایومتریک به همراه تمرینات سرعتی باعث بهبود عملکرد عضلات، توان انفجاری و عملکرد ورزشی آنها نسبت به آموزش پلایومتریک معمولی می شود(115).

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

 

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد رشت

دانشکده علوم انسانی

گروه آموزشی تربیت بدنی

رشته: تربیت بدنی     گرایش: فیزیولوژی ورزشی

 عنوان:

رابطه آمادگی جسمانی با شاخص توده بدن و محیط کمر در پسران دانش آموز 8 تا 10 ساله

 استاد راهنما:

دکتر فرهاد رحمانی نیا

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست                                                                                    

عنوان                                                                                                       صفحه

چکیده .1

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه. ..3

1-2- بیان مسئله. ..4

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش… ..6

1-4- اهداف پژوهش… ..7

1-4-1- هدف کلی.. ..7

1-4-2- اهداف اختصاصی.. ..7

1-5- فرضیه‌های پژوهش… ..8

1-6- پیش‌فرض‌های پژوهش… ..8

1-7- محدودیت‌های پژوهش… ..8

1-7-1- محدودیت‌های قابل‌کنترل. ..8

1-7-2- محدودیتهای غیرقابل‌کنترل. ..9

1-8- روش پژوهش… .9

1-9- تعریف اصطلاحات و واژههای پژوهش… .9

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

۲-1- مقدمه. 12

۲-2- تعریف اضافه‌وزن و چاقی.. 12

۲-۳- تداوم اضافه‌وزن و چاقی از کودکی تا بزرگ‌سالی.. 12

۲-4- چاقی دوران کودکی و پیامدهای تندرستی طولانی‌مدت… 13

۲-5- ارزیابی ترکیب بدنی در کودکان و نوجوانان. 15

۲-5-1- تغییرات در ترکیب بدنی.. 15

۲-5-2- ارزیابی ترکیب بدنی.. 16

۲-5-3- شاخص توده بدن. 16

۲-5-4- نسبت محیط کمر به لگن.. 20

۲-5-5- محیط کمر. 21

۲-6- علل چاقی.. 22

۲-6-1- رژیم غذایی.. 22

۲-6-2- فعالیت جسمانی.. 22

۲-6-3- عوامل مربوط به سوخت‌وساز ( عوامل متابولیکی) 23

۲-7- اثرات عوامل محیطی روی گسترش چاقی دوران کودکی.. 23

۲-8- عوامل رفتاری چاقی و اثرات محیطی.. 24

۲-9- ضرورت تعدیل‌های محیطی برای ایجاد دگرگونی به‌سوی سبک زندگی فعال  25

۲-10- نقش زمینه‌های محیطی مختلف… 26

۲-11- مروری بر مقالات گذشته. 27

2-12- جمع بندی.. 32

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه. 34

3-2- روش پژوهش… 34

3-3- جامعه آماری و نحوه گزینش نمونه‌ها 34

3-4- روش انجام پژوهش و نحوه گردآوری اطلاعات… 34

3-4-1- مرحله اول؛ ثبت‌نام و آماده سازی آزمودنی.. 34

3-4-2- مرحله دوم – اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش… 35

3-4-2-1- اندازه‌گیری قد. 35

3-4-2-2- اندازه‌گیری وزن. 36

3-4-2-3- اندازهگیری محیط کمر. 37

3-4-2-4- آزمون دراز و نشست با زانوی خمیده 37

3-4-2-5- آزمون پرش طول. 38

3-4-2-6- آزمون دوی رفت و برگشت… 38

3-5- ابزار اندازه­گیری.. 39

3-5-1-کرونومتر دیجیتال: با دقت دهم ثانیه، ساخت چین، برای زمان کنترل نبض در آزمون توان هوازی40

3-5-2-متر نواری پلاستیکی: با دقت میلی‌متر، برای اندازه­گیری طول و محیط قسمت‌های مختلف بدن. 39

3-5-3- ترازوی اندازه‌گیری: ساخت آلمان برای اندازه­گیری وزن آزمودنی.. 39

3-6- روش‌های آماری.. 39

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1. مقدمه. 42

4-2. تجزیه و تحلیل توصیفی دادهها 41

4-3. بررسی طبیعی بودن توزیع دادهها 42

4-4. آزمون فرضیه­های پژوهش… 43

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1 مقدمه. 52

5-2 خلاصه پژوهش… 53

۵-۳ خلاصه نتایج پژوهش… 53

۵-۴- بحث و بررسی.. 54

5-5 جمع‌بندی.. 58

5-6 پیشنهادهای پژوهشی.. 59

5-7 پیشنهادهای کاربردی.. 59

منابع و مأخذ. 60

پیوستها 70

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی رابطه آمادگی جسمانی با شاخص توده بدن و محیط کمر در پسران دانش‌آموز 8 تا 10 ساله شهر رشت بود. برای این منظور تعداد 324 نفر از دانش آموزان با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای – تصادفی انتخاب و در تحقیق شرکت داده شدند. در ابتدا قد (13/7±36/138)، وزن (87/9±79/37)، شاخص توده بدن[1] (71/3±50/19) و محیط کمر[2] (08/9±22/67) آزمودنی‎ها اندازه­گیری و ثبت شد. سپس متغیرهای آمادگی جسمانی که شامل آزمون­های استاندارد یک دقیقه دراز و نشست، پرش طول ایستاده و دوی 4 در 9 متر رفت‌وبرگشت بود، اجرا شد و نتایج ثبت و تجزیه‌وتحلیل شد. به دلیل نرمال نبودن توزیع داده­ها برای بررسی همبستگی بین آزمودنی‌های تحقیق از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد (05/0P≤). نتایج مطالعه حاضر نشان داد بین رکورد دوی رفت‌ و برگشت 4 در 9 متر و WC دانش‌آموزان ارتباط مثبت و معنی‌داری برابر با 35/0، بین رکورد پرش طول و WC ارتباط منفی و معنی‌داری برابر با 43/0- و بین رکورد دراز و نشست و WC ارتباط منفی و معنی‌داری برابر با 20/0- وجود داشت که نشان می‌دهد نمرات عوامل منتخب آمادگی جسمانی با افزایش WC کاهش می‌یابند. همچنین بین رکورد دوی رفت‌وبرگشت 4 در 9 متر و BMI ارتباط مثبت و معنی‌داری برابر با 35/0، بین رکورد پرش طول و BMI ارتباط منفی و معنی‌داری برابر با 38/0-، بین رکورد یک دقیقه دراز و نشست و BMI ارتباط منفی و معنی‌داری برابر با 18/0-، بین آمادگی جسمانی و BMI ارتباط منفی و معنی‌داری برابر با 15/0 و بین آمادگی جسمانی و WC ارتباط منفی و معنی‌داری برابر با 23/0 وجود داشت. این نتایج نشان‌دهنده نیاز ضروری ارتقای آمادگی جسمانی در دانش­آموزان می‌باشد.

واژه­های کلیدی: محیط کمر، شاخص توده بدن، آمادگی جسمانی.

1-1- مقدمه

پیشرفت‌های شگرف در فن­آوری و ماشینی شدن زندگی از ویژگی‌های دنیای مدرن امروزی است. پیامد ماشینی شدن زندگی، فقر حرکتی بوده که از دیدگاه تندرستی از مهم‌ترین مشکلات بشر امروزی است. این پدیده یکی از عوامل خطرآفرین چاقی محسوب می‌شود. در پنجاه سال گذشته، پژوهش‌ها نشان داده‌اند مهم‌ترین عواملی که سبب بروز ناتوانی‌ها و مرگ‌های زودرس می‌شوند، از بیماری‌های عفونی و واگیردار به بیماری‌های مزمن و تحلیل برنده تغییر یافته‌اند (121، 115). در سال 2001 بیماری‌های مزمن غیرواگیر 95/0 از مرگ‌ومیرهای جهان را به خود اختصاص داد. چاقی یکی از این بیماری‌ها است. در طی این سال‌ها از یک سو، به علت افزایش توان اقتصادی جوامع صنعتی و رفاه بیش از حد در زندگی، زیاده‌روی در مصرف چربی‌ها، گوشت، شکر، نمک و مصرف دخانیات رایج شده و از سوی دیگر میزان فعالیت بدنی کاهش یافته است. در مجموع، عوامل فوق سبب افزایش شیوع بیماری‌های غیرواگیر و خطرات ناشی از آن شده است (141).

چاقی بیش از یک احساس نگرانی و ناخوشایندی در حیطه زیبایی است. صرف‌نظر از نوع نگاه ما به چاقی به عنوان یک بیماری یا تنها به عنوان یک عامـل خطرآفرین، افراد مبتلا به اضافه‌وزن و چاقی با طیف وسیعی از بیماری‌ها و عوارض حاصله روبرو هستند که نیازمند اقـدامات تشخیـصی و درمـانی دقیـق و مبتنی بر شواهد علمی خواهند بود. تأثیر چاقی بر فعالیت‌های اجتماعی و شغلی و به طور کلی کیفیت زندگی نیز به نوبه خود بار اقتصادی-اجتماعی آن را می‌افزاید به طوری که بیش از 10 درصد هزینه‌های بهداشتی-درمانی را عوارض مستقیم و غیرمستقیم چاقی به خود اختصاص می‌دهد. امروزه چاقی به عنوان یک معضل اصلی نظام سلامت به موازات دیابت قندی همه‌گیری دوقلوی قرن بیست و یکم نام گرفته‌اند. به­طوری­که طی سـه دهـه گذشته شیوع چاقی در دنیا به دو برابر افزایش یافته است. 65 درصد جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که افزایش وزن و چـاقی بیش از کم وزنی باعث مرگ‌ومیر می‌گردند. سالانه حدود 8/2 میلیون نفر از افراد بالغ دنیا به علت چاقی دچار مرگ‌ومیر می‌شوند. بعـلاوه 44 درصـد بـار دیابت 23 درصد بار بیماری‌های ایسکمیک قلب و بین 7 تا 41 درصد بار برخی از سرطان‌ها به اضافه‌وزن و چاقی نسبت داده می‌شود (7).

افزایش شیوع اضافه‌وزن و چاقی علاوه بر کشورهای صنعتی بسیاری از کشورهای با درآمد پایین و متوسط جهان را نیز با بار دوگانه بیماری‌ها روبـرو نموده است. درحالی­که، این کشورها هنوز گرفتار مشکلات بیماری‌های عفونی و سوءتغذیه می‌باشند شیوع عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر از جمله اضافه‌وزن و چاقی به خصوص در جمعیت شهرنشین این کشورها رو به افزایش است. افزایش روند چاقی در کودکان و نوجوانان نیـز از نگرانی‌های ویژه سلامت جامعه محسوب می‌گردد. عوارض متعدد پزشکی و روانی- اجتماعی چاقی و اضافه وزن در کودکان و نوجوانان و بار سنگینی که از این بابت بر جامعه تحمیل می‎شود، بر اهمیت و ضرورت مدیریت و پیشگیری از آن را در سنین حساس تاکید می‌کند (66). شکل دهی و تغییر رفتار در دوران کودکی و نوجوانی به مراتب آسان‌تر از بزرگسالی است (136). علاوه بر این با توجه به امکان تماس مستمر و منظم با نوجوانان در محیط‌های آموزشی، مدارس می‌توانند نقش فعال و موثری را در ارتقای سلامت آنها بازی کنند. آموزش‌هایی که هدف آنها پیشگیری از رفتارهای پرخطر و عادات ناسالم در زندگی در سال‌های ابتدایی زندگی است، باید بر یادگیری سبک زندگی سالم تاکید کنند؛ زیرا سبک زندگی ناسالم زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات است (80).

1-2- بیان مسئله

سال‌ها قبل، چاقی به عنوان یک بیماری برای سنین میان‌سالی مطرح بود، ولی اخیراً شیوع چاقی در کودکان و در سنین مدرسه نیز سیر پیش‌رونده‌ای یافته است (49). چاقی یک پدیده چند عاملی است که از تعامل چندین عامل پیچیده از جمله وراثت و اجزاء رفتاری به ویژه فعالیت بدنی و رژیم غذایی به وجود می‌آید که تحت تأثیر زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و محیطی قرار دارد (37). این دو عادت مربوط به سبک زندگی علاوه بر چاقی به عنوان مهم‌ترین عوامل خطر برای چندین بیماری مزمن مانند دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی عروقی و غیره شناخته می‌شوند (135).

مطالعات نشان داده‌اند که چاقی در کودکی و نوجوانی با خطر بالای چاقی در بزرگ‌سالی همراه می‌باشد که بخشی از این اتفاق ممکن است ناشی از تداوم رفتارهای ناسالم مربوط به سبک زندگی مانند رژیم غذایی نامناسب، فقدان فعالیت بدنی و افزایش رفتارهای کم تحرک تا بزرگ‌سالی باشد (131). افزایش شیوع چاقی در کودکان و نوجوانان نتیجه عدم تعادل بین انرژی دریافتی و هزینه انرژی می‌باشد (79). طی دهه‌های گذشته هزینه انرژی در کودکان کاهش پیدا کرده است (130) و الگوی فعالیت بدنی در نوجوانان نیز تغییر کرده است که در نتیجه­ی افزایش زمان صرف شده برای تماشای تلویزیون، ظهور بازی‌های ویدئویی و اینترنت و همچنین کاهش مدت زمان برای فعالیت بدنی در مدارس و جوامع می‌باشد (53). تغییر در جهت اصلاح این‌گونه رفتارهای قابل تعدیل که از دوران کودکی آغاز می‌شود می‌تواند نقش بالقوه ای در کاهش چاقی اپیدمیک و آثار حمایتی سالم طولانی مدت و کوتاه مدت مهمی داشته باشد؛ بنابراین پیشگیری چاقی و بهبود عادات مرتبط به سبک زندگی سالم در کودکان در اولویت بالایی قرار دارد (97).

از سوی دیگر، بهبود آمادگی جسمانی یک الویت سلامت عمومی برای کاهش شیوع قابل‌توجه و در حال افزایش بیماری‌های مرتبط با سبک زندگی در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته می‌باشد. از آن جا که فعالیت بدنی عامل مهمی در کنترل توده‌ی بدن می‌باشد، تمایل زیادی برای بررسی ارتباط بین فعالیت بدنی و ترکیب بدنی کودکان و نوجوانان و همچنیـن اهمیت فعالیت بدنی در حفظ سلامت و بهزیستی وجـود دارد (108). ایران کشـوری است با جمعیت‌های شهری گسترده و به مانند بیشتر کشورهایی که درگیر تغییرات سریع اقتصادی و جمعیت‌شناسی است (45)، بیماری‌های غیرواگیر به ویژه بیماری‌های قلبی-عروقی دلیل اصلی مرگ‌ومیر در ایران می‌باشد (21).

میزان شیوع فزاینده‌ی چاقی در دوران کودکی، نیاز به شناسایی کودکان در معرض خطر برای انجام مداخله‌های پیشگیرانه را ضروری می‌سازد. بر اساس گزارش سازمان ملی سلامتی و تغذیه‌ی آمریکا[3] (NHANES)، شیوع اضافه‌وزن در بین کودکان 6 تـا 13 ساله از 7 به 11 درصد و در نوجوانان 11 تا 19 ساله از 5 به 11 درصد افزایش یافته است. در بیشتر گزارش‌های تحقیقی، چاقی و اضافه‌وزن بر اساس صدک­های 85 و 95 شاخص توده‌ی بدنی[4] (BMI) بر اساس سن و جنس در نظر گرفته شده است (سازمان جهانی سلامت، 2005). در تحقیق دیگری شیوع اضافه‌وزن در نوجوانان 19-12 ساله 5/15 درصد و برای کودکان 11-6 ساله 3/15 درصد بود (71). در کودکانی که با افراد بالغ زندگی می‌کنند به همان اندازه که شیوع چاقی در میان بالغین افزایش می‌یابد، در چاقی آن‌ها نیز تأثیر دارد (120). در دو دهه‌ی اخیر به طور مشخص اضافه‌وزن و چاقی در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه رو به افزایش است (67).

ایران همچون بسیاری از کشورهای در حال توسعه، شاهد تجربه‌ی اپیدمی جهانی چاقی و عوارض ناشی از آن است (45). در کشور ما نیز گزارش‌هایی هر چند محدود در زمینه‌ی شیوع چاقی و اضافه‌وزن در کودکان و نوجوانان ارائه شده است. بر اساس گزارش افشین پور، شیوع چاقی دانش‌آموزان پسر و دختر 11-6 ساله‌ی همدانی 6/5 درصد بود. مظفری نیز تحقیقی را روی 463 دانش‌آموز ابتدایی یزد به منظور تعیین شیوع چاقی انجام داد و شیوع چاقی در دانش‌آموزان پسر را 3/4 درصد گزارش کرد (15). کم ترین میزان شیوع اضافه وزن و چاقی کودکان ایرانی در شهرهای زاهدان و شهرکرد به ترتیب1/3، 6/0 و2/6، 3/2 درصد گزارش شده است. شیوع چاقی در کودکان 5 تا 10 ساله شهر تهران 5/4 درصد، کودکان 6 تا 14 ساله شهر شیراز 6 درصد و نوجوانان 6 تا 14 یزد 20 درصد گزارش شده است (82). در شهر رشت، میزان شیوع اضافه وزن 8/18 درصد و میزان شیوع چاقی 4/7 درصد گزارش شده است (65). با توجه به شیوع بالای اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان دانش­آموز شهر رشت، لزوم درک عوامل مرتبط با چاقی و اضافه وزن ضروری به نظر می­رسد. از این رو، در پژوهش حاضر تلاش می­کنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که چه ارتباطی بین آمادگی جسمانی با شاخص توده­ی بدن و محیط کمر در پسران دانش­آموز 8 تا 10 ساله دارد.

 1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

آنچه زیربنای تمام فعالیت‌های حرکتی انسان را تشکیل می‌دهد میزان آمادگی جسمانی بدن است. داشتن آمادگی جسمانی مناسب نه تنها در انجام حرکات بنیادی ما را یاری می‌کند، بلکه در یادگیری مهارت‌های حرکتی نیز مؤثر است. آمادگی جسمانی را می‌توان بر حسب آمادگی جسمانی مرتبط با سلامتی و آمادگی جسمانی مرتبط با اجرا تعریف کرد. آمادگی جسمانی یک کمیت همگن چندبعدی است که از تولد تا مرگ تحت تأثیر فعالیت‌های جسمانی مختلف توسعه می‌یابد و شدیداً بیماری و عدم فعالیت را محدود می‌کند (12). آمادگی جسمانی وابسته به سلامت بدین معناست که سیستم­های اصلی بدن سالم هستند و مؤثر عمل می‌کنند، بنابراین فرد قادر است در کارهای شدید و در فعالیت‌های اوقات فراغت شرکت کند و روشی مؤثر برای کاهش چندین عامل خطرزا که با بیماری‌های قلبی-عروقی، چاقی، دیابت و کمردرد مرتبط‌اند، به­شمار می­رود (12). آمادگی جسمانی وابسته به اجرا با اجرای مهارت‌های حرکتی مرتبط است و اجزای آن عبارت است از تعادل، سرعت، چابکی، هماهنگی، توان و زمان عکس‌العمل (5). تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تمرینات مناسب و مستمر موجب بهبود و افزایش میزان قدرت، استقامت عضلانی، استقامت قلبی-تنفسی، انعطاف‌پذیری و همچنین سبب تناسب اندام و کاهش چربی‌های بدن می‌شود و حذف و کنار گذاشتن آن به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی، اندام‌های حیاتی را دچار ضعف و ناتوانی، ناکارآمدی، محدودیت حرکتی و خستگی زودرس می‌نماید (13). در این زمینه دانشمندان معتقدند که محروم بودن کودکان و نوجوانان از آمادگی جسمانی که نتیجه مستقیم عدم فعالیت‌های جسمانی و بی‌تحرکی است نه تنها منجر به تقلیل نیروی عضلانی، سستی و رخوت، کاهش و محدود شدن ظرفیت کار جسمانی و ذهنی می‌شود، بلکه رشد و نمو آن‌ها را مختل ساخته و آن‌ها را مستعد چاقی مفرط و آماده ابتلا به انواع مختلف بیماری‌های جسمی و روانی از جمله حملات قلبی می‌کند (49). گشتل[5] (1982) معتقد است که مردم به دو دلیل عمده به آمادگی جسمانی نیاز دارند: اول، تمرینات و فعالیت منظم ورزشی موجب افزایش کارایی و سلامت دستگاه قلبی-تنفسی و عضلانی می‌شود و دوم، آمادگی جسمانی ظرفیت انسان را به بهره مندی کامل از مواهب زندگی افزایش می‌دهد (12).

در دنیای امروز افراد زیادی وجود دارند که از لحاظ بدنی دارای وضعیت نامناسبی هستند و شاید اغلب آن‌ها نیز از وضعیت غیرطبیعی خود آگاه نیستند و حتی به آن اهمیت نمی‌دهند. در این میان می‌توان به اضافه‌وزن غیرطبیعی و چاقی اشاره داشت (92). پیشرفت‌های صنعتی و زندگی ماشینی، فعالیت بدنی انسان را در طی چندین سال اخیر به حداقل خود رسانده است و بشر را با فقر حرکتی روبرو کرده است. فقر حرکتی مشکلات بزرگ‌تری به نام چاقی و اضافه‌وزن و کاهش توان هوازی را به دنبال دارد که امروزه بسیاری از افراد به خصوص دانش‌آموزان مدارس با آن دست به گریبان هستند. (38).

الگوی فعالیت بدنی از سنین پایین شکل گرفته و تا حدود 18 سالگی تثبیت می‌شود و سپس در طول سال‎های بعدی عمر پایدار می­ماند، لذا توصیه می‌شود قبل از تثبیت این عادت و در نتیجه مشکل شدن تغییر عادات شکل گرفته، اقدامات لازم برای پیروی از اصول شیوه سالم زندگی به مورد اجرا درآید؛ زیرا تلاش‎های بعدی در جهت تغییر رفتارها و عادت­های تثبیت‌شده، بسیار مشکل و چه بسا غیرممکن خواهد بود (49، 19). اگرچه مطالعات قبلی ارتباط بین فعالیت بدنی را با اضافه‌وزن در کشورهای توسعه‌یافته مورد بررسی قرار داده‌اند، اما معلوم نیست که بتوان این یافته‌ها را به دیگر گروه‌های نژادی با فرهنگ و سبک زندگی مختلف تعمیم داد (64).

با توجه به این که شاخص های پیکرسنجی تحت تأثیر عواملی مانند جنس، سن، قوم و نژاد، فرهنگ اجتماعی و وضعیت اقتصادی هستند و با توجه به خطرات ناشی از آمادگی جسمانی پایین و ناهنجاری ها ترکیب بدنی در تندرستی افراد و به طور کلی جامعه، برای برخورداری از یک جامعه سالم شناخت زمینه‎های خطرزا ضروری است، بر همین اساس درک ارتباط بین عوامل آمادگی جسمانی و شاخص‌های دیگر چاقی بدن در کنار BMI، همچون محیط کمر، در دانش­آموزان ضروری است.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.