دانشگاه شیراز
دانشکده ی هنر و معماری
پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد در رشتهی
برنامه ریزی شهری
بررسی ارتباط اقتصاد شهری با ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در شهرهای کوچک استان فارس
(مطالعه موردی؛ شهرهای ارسنجان، صفاشهر و لامرد)
استادان راهنما
دکتر خلیل حاجیپور
مهندس محمد کبگانی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
شهرداری به عنوان نهاد اساسی تأثیرگذار در محقق ساختن اهداف مدیریت شهری، نقش عمدهای را در افزایش رفاه شهروندان و بهبود کارایی فعالیتهای اقتصادی واقع در محدوده شهر عهدهدار میباشد. این نهاد مانند سایر سازمانها جهت ارائه مدیریتی پایدار نیازمند درآمدی پایدار است. عدم تعادل در نظام درآمدی شهرداریهای کشور ما به علت وابستگی به کمکهای مالی دولت و منابع ناپایدار درآمدی، دستیابی به یک نظام کارآمد درآمدی را به یکی از چالشهای عمده این نهاد تبدیل کرده است. این ناکارآمدی نظام درآمدی شهرداریها نه تنها در کلانشهرها نمایان گردیده بلکه حتی شهرهای کوچک را نیز درگیر کرده است. بنابراین با توجه به نقش مهم شهرهای کوچک در تعادل بخشی به توسعهی منطقهای و سهم عمده این شهرها در ساختار شهری ایران پرداختن به مشکلات موجود در نظام مالی این گونه شهرها امری ضروری است. بر این اساس هدف این پژوهش شناسایی ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در شهرهای کوچک استان فارس (شهرهای ارسنجان، صفاشهر و لامرد)، با بررسی ارتباط اقتصاد شهری با ترکیب منابع درآمدی شهرداری این شهرها و اصلاح ساختار درآمدی آنها با نگاهی به نقش اقتصاد شهری در تأمین مالی شهرداریها میباشد. پژوهش پیش رو با رویکردی کاربردی نگاشته شده است و روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی است. نتیجه حاصل از تحقیق بیان میدارد متوسط سهم منابع مرتبط با اقتصاد شهری در ترکیب نظام درآمدی شهرداری ارسنجان، صفاشهر و لامرد در طی دوره 1390-1385 ، به ترتیب برابر با 74/7، 04/7 و 01/4 درصد بوده است، که این نتیجه خود مبین ارتباط ضعیف اقتصاد شهری با ترکیب نظام درآمدی شهرداریهای سه شهر مورد مطالعه است و لزوم سرمایهگذاری در زمینه فعالیتهای اقتصادی شهری با توجه به پتانسیلهای موجود در این سه شهر، به عنوان درآمدی پایدار امری ضروری و مبرم است.
واژه های کلیدی: شهرهای کوچک، درآمد پایدار، ترکیب نظام درآمد شهرداری، اقتصاد شهری
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
کلیات تحقیق………………………………………………………………………. 2
1-1- مقدمه و طرح موضوع……………………………………………………….. 2
1-2- طرح مسئله و ضرورت تحقیق……………………………………………….. 4
1-3- اهداف تحقیق……………………………………………………………….. 6
1-4- سؤالات تحقیق………………………………………………………………. 7
1-5- روش تحقیق………………………………………………………………… 8
1-6- تعریف واژه ها و اصطلاحات…………………………………………………. 8
فصل دوم
پیشینه تحقیق و مروری بر متون مرتبط با موضوع…………………………….. 11
مقدمه……………………………………………………………………………. 11
بخش اول: مفاهیم اولیه………………………………………………………….. 13
2-1-1- شهرداری…………………………………………………………….. 13
2-1-2- وظایف شهرداریها در ایران……………………………………………. 14
2-1-3- مالیه شهری………………………………………………………….. 15
2-1-4- شهرداریها از نظر مالی چه نوع مؤسساتی هستند؟……………………. 16
2-1-5- درآمد پایدار………………………………………………………….. 16
بخش دوم: نظام درآمد شهرداریها…………………………………………………. 19
2-2-1- منابع درآمدی و شیوههای تأمین مالی در شهرداریها………………….. 19
2-2-1-1- مالیات محلی………………………………………………………. 21
2-2-1-1-1- مالیات بر دارایی………………………………………………… 27
2-2-1-1-1-1- مالیات بر ارزش زمین……………………………………….. 29
2-2-1-1-1-2- مالیات بر درآمد……………………………………………… 31
2-2-1-1-2- مالیاتهای زیست محیطی (سبز)…………………………………. 32
2-2-1-2- عوارض و بهای خدمات شهری…………………………………….. 32
2-2-1-3- کمکهای میان حکومتی……………………………………………. 34
2-2-1-4- استقراض و انتشار اوراق قرضه شهری……………………………… 37
2-2-2- جمع بندی…………………………………………………………… 39
بخش سوم: اقتصاد شهری………………………………………………………… 41
2-3-1- علم اقتصاد و شاخههای اصلی آن…………………………………….. 41
2-3-2-تعریف اقتصاد شهری………………………………………………….. 42
2-3-3-بازارهای تشکیل دهنده اقتصاد شهری…………………………………. 44
2-3-3-1- بازار زمین………………………………………………………… 44
2-3-3-2-بازار کار یا سرمایه انسانی…………………………………………… 45
2-3-3-3-بازار سرمایه………………………………………………………… 45
2-3-4-نظریهی پایهی اقتصادی شهر…………………………………………… 46
2-3-5- توسعه اقتصاد محلی………………………………………………….. 47
2-3-5-1-تعریف توسعه اقتصاد محلی………………………………………… 48
2-3-5-2-فراهم سازی محیط کسب و کار توانمند……………………………. 50
2-3-5-3-فرایند برنامه ریزی استراتژیک توسعه اقتصاد محلی…………………. 51
2-3-5-4-نقش حکومتهای محلی (شهرداریها) در توسعه اقتصاد محلی………… 53
2-3-6- شهرها و مشکلات اقتصادی…………………………………………… 55
2-3-7-رابطه اقتصاد شهری با ترکیب نظام درآمد شهرداریها…………………… 56
2-3-8- جمعبندی……………………………………………………………. 57
بخش چهارم: شهرهای کوچک……………………………………………………. 59
بخش پنجم: پیشینه تحقیق………………………………………………………. 62
2-4-1-پیشینه تحقیق در ایران……………………………………………….. 62
2-4-2- پیشینه تحقیق در سایر کشورها………………………………………. 69
2-4-3- جمع بندی…………………………………………………………… 75
فصل سوم
ترکیب نظام درآمدی شهرداریها………………………………………………… 77
مقدمه……………………………………………………………………………. 77
بخش اول: ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در شهرهای ایران قبل و بعد از انقلاب… 78
3-1-1-ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در شهرهای ایران قبل از انقلاب………. 78
3-1-1-1- سال های 1286 تا 1334…………………………………………. 79
3-1-1-2- سال های 1334 تا 1357………………………………………… 81
3-1-2-ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در شهرهای ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی (1357 تا کنون) 83
3-1-3- ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در کلانشهرهای ایران………………… 94
بخش دوم: ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در سایر کشورهای دنیا……………….. 98
3-2-1- کشورهای توسعه یافته……………………………………………….. 98
3-2-1-1-امریکا………………………………………………………………. 98
3-2-1-2- کانادا…………………………………………………………….. 100
3-2-1-3- انگلیس………………………………………………………….. 102
3-2-1-4- فرانسه…………………………………………………………… 103
3-2-1-5- سوئد…………………………………………………………….. 104
3-2-1-6- ژاپن……………………………………………………………… 105
3-2-1-7-آلمان…………………………………………………………….. 107
3-2-1-8- استرالیا………………………………………………………….. 108
3-2-1-9- اسپانیا…………………………………………………………… 109
3-2-1-10- اتریش………………………………………………………….. 110
3-2-2- کشورهای در حال توسعه…………………………………………… 111
3-2-2-1-مالزی…………………………………………………………….. 111
3-2-2-2- فیلیپین………………………………………………………….. 112
3-2-2-3-بنگلادش…………………………………………………………. 113
3-2-2-4- هند……………………………………………………………… 114
3-2-2-5- چین…………………………………………………………….. 115
3-2-2-6- ترکیه……………………………………………………………. 117
3-2-2-7- تایلند……………………………………………………………. 118
3-3- جمع بندی………………………………………………………………. 126
فصل چهارم
بررسی اقتصاد شهری و ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در شهرهای ارسنجان، صفاشهر و لامرد 131
بخش اول: بررسی اقتصاد شهری و ترکیب نظام درآمدی شهرداری در شهر ارسنجان 131
4-1-1- موقعیت جغرافیایی شهر ارسنجان…………………………………… 131
4-1-2- جمعیت و تغییرات آن……………………………………………… 133
4-1-3- خصوصیات اقتصادی شهر ارسنجان…………………………………. 134
4-1-3-1- اوضاع کلی اقتصادی شهر………………………………………… 134
4-1-3-1-1- چشم انداز و روند کلی بخش کشاورزی……………………….. 134
4-1-3-1-1-1- ویژگیهای بخش کشاورزی در شهر ارسنجان………………… 140
4-1-3-1-1-2- اهم منابع و امکانات بخش کشاورزی شهر ارسنجان…………. 140
4-1-3-1-1-3- تنگناها و مشکلات بخش کشاورزی شهر ارسنجان………….. 140
4-1-3-1-2- چشم انداز و روند کلی بخش صنعت در ارسنجان……………… 141
4-1-3-1-3- اهم منابع و امکانات بخش خدمات……………………………. 143
4-1-3-2- بررسی وضعیت و تحولات نیروی انسانی در شهر ارسنجان……….. 145
4-1-3-2-1- وضع فعالیت در شهر………………………………………….. 146
4-1-3-2-2- توزیع بخشی شاغلین…………………………………………. 147
4-1-3-3- تحلیل بخش اقتصادی شهر ارسنجان…………………………….. 148
4-1-3-3-1- تعیین عملکرد و نقش غالب شهر در وضع موجود……………… 148
4-1-3-3-2-پیشبینی نقش و روند توسعه اقتصادی شهر ارسنجان………….. 148
4-1-3-4- بررسی وضعیت درآمد شهرداری ارسنجان……………………….. 149
4-1-3-4-1-تحلیل ترکیب درآمد شهرداری ارسنجان……………………….. 151
4-1-3-4-2- ارزیابی نظام درآمدی شهرداری ارسنجان………………………. 158
4-1-3-4-2-1- تفکیک درآمدهای مستمر و نامستمر شهرداری ارسنجان…… 159
4-1-3-4-2-2- نیازهای مالی شهر ارسنجان و تحول آن در آینده…………… 160
4-1-3-4-2-3- پایه اقتصادی شهر ارسنجان و ظرفیتهای تأمین مالی جدید…. 161
4-1-3-4-2-4-آثار اقتصادی تامین منابع مالی به شیوه کنونی و پیامدهای تداوم وضع فعلی 162
4-1-3-4-2-5-ارتباط اقتصاد شهری ارسنجان با ترکیب نظام درآمدی شهرداری ارسنجان 162
4-1-3-5-جمع بندی……………………………………………………….. 163
بخش دوم: بررسی اقتصاد شهری و ترکیب نظام درآمدی شهرداری در شهر صفاشهر 166
4-2-1-موقعیت جغرافیایی شهر صفاشهر…………………………………….. 166
4-2-2-جمعیت و تغییرات آن………………………………………………. 167
4-2-3-خصوصیات اقتصادی شهر صفاشهر…………………………………… 168
4-2-3-1- اوضاع کلی اقتصادی شهر………………………………………… 168
4-2-3-1-1-چشم انداز و روند کلی بخش کشاورزی………………………… 169
4-2-3-1-1-1-ویژگیهای بخش کشاورزی در شهر صفاشهر………………….. 175
4-2-3-1-1-2-اهم منابع و امکانات بخش کشاورزی شهر صفاشهر………….. 175
4-2-3-1-1-3-تنگناها و مشکلات بخش کشاورزی شهر صفاشهر……………. 176
4-2-3-1-2-چشم انداز و روند کلی بخش صنعت در صفاشهر……………….. 176
4-2-3-1-3-اهم منابع و امکانات بخش خدمات…………………………….. 178
4-2-3-2-بررسی وضعیت و تحولات نیروی انسانی در شهر صفاشهر…………. 180
4-2-3-2-1-وضع فعالیت در شهر…………………………………………… 181
4-2-3-2-2-توزیع بخشی شاغلین………………………………………….. 182
4-2-3-3-تحلیل بخش اقتصادی شهر صفاشهر………………………………. 183
4-2-3-3-1-تعیین عملکرد و نقش غالب شهر در وضع موجود………………. 183
4-2-3-3-2-پیشبینی نقش و روند توسعه اقتصادی شهر صفاشهر…………… 183
4-2-3-4-بررسی وضعیت درآمد شهرداری صفاشهر…………………………. 185
4-2-3-4-1-تحلیل ترکیب درآمد شهرداری صفاشهر………………………… 187
4-2-3-4-2-ارزیابی نظام درآمدی شهرداری صفاشهر……………………….. 194
4-2-3-4-2-1-تفکیک درآمدهای مستمر و نامستمر شهرداری صفاشهر…….. 195
4-2-3-4-2-2-نیازهای مالی شهر صفاشهر و تحول آن در آینده…………….. 196
4-2-3-4-2-3-پایه اقتصادی شهر صفاشهر و ظرفیتهای تأمین مالی جدید…… 196
4-2-3-4-2-4-آثار اقتصادی تأمین منابع مالی به شیوه کنونی و پیامدهای تداوم وضع فعلی 197
4-2-3-4-2-5-ارتباط اقتصاد شهری صفاشهر با ترکیب نظام درآمدی شهرداری صفاشهر 198
4-1-3-5-جمع بندی……………………………………………………….. 199
بخش سوم: بررسی اقتصاد شهری و ترکیب نظام درآمدی شهرداری در شهر لامرد. 201
4-3-1-موقعیت جغرافیایی شهر لامرد……………………………………….. 201
4-3-2-جمعیت و تغییرات آن………………………………………………. 202
4-3-3-خصوصیات اقتصادی شهر لامرد……………………………………… 204
4-3-3-1-اوضاع کلی اقتصادی شهر…………………………………………. 204
4-3-3-1-1-چشم انداز و روند کلی بخش کشاورزی………………………… 204
4-3-3-1-1-1-ویژگیهای بخش کشاورزی در شهر لامرد…………………….. 207
4-3-3-1-1-2-اهم منابع و امکانات بخش کشاورزی شهر لامرد……………… 208
4-3-3-1-1-3-تنگناها و مشکلات بخش کشاورزی شهر لامرد………………. 208
4-3-3-1-2-چشم انداز و روند کلی بخش صنعت در لامرد………………….. 208
4-3-3-1-2-1-امکانات زیربنایی بخش صنعت………………………………. 210
4-3-3-1-3-اهم منابع و امکانات بخش خدمات…………………………….. 211
4-3-3-2-بررسی وضعیت و تحولات نیروی انسانی در شهر لامرد……………. 213
4-3-3-2-1-وضع فعالیت در شهر…………………………………………… 213
4-3-3-2-2-توزیع بخشی شاغلین………………………………………….. 215
4-3-3-3-تحلیل بخش اقتصادی شهر لامرد…………………………………. 217
4-3-3-3-1-تعیین عملکرد و نقش غالب شهر در وضع موجود………………. 217
4-3-3-3-2-پیشبینی نقش و روند توسعه اقتصادی شهر لامرد……………… 219
4-3-3-4-بررسی وضعیت درآمد شهرداری لامرد……………………………. 220
4-3-3-4-1-تحلیل ترکیب درآمد شهرداری لامرد…………………………… 222
4-3-3-4-2-ارزیابی نظام درآمدی شهرداری لامرد…………………………… 229
4-3-3-4-2-1-تفکیک درآمدهای مستمر و نامستمر شهرداری لامرد……….. 230
4-3-3-4-2-2-نیازهای مالی شهر لامرد و تحول آن در آینده……………….. 231
4-3-3-4-2-3-پایه اقتصادی شهر لامرد و ظرفیتهای تأمین مالی جدید……… 233
4-3-3-4-2-4-آثار اقتصادی تامین منابع مالی به شیوه کنونی و پیامدهای تداوم وضع فعلی 233
4-3-3-4-2-4-ارتباط اقتصاد شهری لامرد با ترکیب نظام درآمدی شهرداری لامرد 234
4-3-3-5-جمع بندی……………………………………………………….. 235
بخش چهارم: مقایسه ترکیب نظام درآمدی شهرهای ارسنجان، صفاشهر و لامرد…. 238
بخش پنجم: مقایسه ترکیب نظام درآمدی شهرهای ارسنجان، صفاشهر و لامرد با کلانشهرهای ایران 242
فصل پنجم
پاسخ به سؤالات، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات…………………………….. 246
مقدمه…………………………………………………………………………… 246
بخش اول: پاسخ به سؤالات تحقیق……………………………………………… 247
بخش دوم: یافتههای پژوهش و نتیجه گیری…………………………………….. 251
5-1-1-مشکلات مالی شهرهای کوچک……………………………………… 251
5-1-2-نتیجه گیری…………………………………………………………. 253
بخش سوم: ارائه پیشنهادات…………………………………………………….. 254
5-2-1-پیشنهادات…………………………………………………………… 254
5-2-1-1-بهرهگیری هر چه بیشتر از عوارض پایدار…………………………. 254
5-2-1-2- اصلاح قوانین و مقررات شهرداری………………………………… 256
5-2-1-3-نظام مند کردن کمکهای دولتی…………………………………… 256
5-2-1-4-بهرهگیری از مشارکت بخش خصوصی با استفاده از ابزارهای جدید مالی و پولی 257
5-2-1-5-سرمایه گذاری و مشارکت در فعالیتهای اقتصادی شهر…………….. 258
5-2-2-پیشنهاد برای مطالعات آتی………………………………………….. 262
منابع و مآخذ
منابع فارسی……………………………………………………………………. 263
منابع لاتین……………………………………………………………………..
برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.
