شاخصها می‌توانند شاخصهای کیفی بوده و نشان‌دهنده‌ی اثر بخشی اقدامات و نتایج مورد انتظار نامشهود و غیرعینی باشند، مثل خروج از خدمت کارکنان یا غیبت آنان به عنوان شاخص برای روحیه یا شکایات ودرخواست خدمات از طرف ارباب رجوع به عنوان شاخص رضایت یا عدم رضایت آنان از سازمان.(موریسی،۱۳۶۸، ۵۸)
۲-۹-۴- چرا از شاخص استفاده می‌کنیم؟
اغلب مدیران پس از تعیین زمینه‌های اقدامات و نتایج مورد انتظار میکوشند هدفها را تعیین نمایند. البته ممکن است بتوان فهرست کاملی ازهدفهایی که مربوط به اقدامات و نتایج مورد انتظار میشوندتهیه نمود، ولی در این بیان امکان بروز اشتباهاتی نیز وجود دارد.
فایده اصلی تعیین شاخصها،گسترش ذهنی افراد و تحرک فکری آنان است که ضمن بحث و تبادل نظر با افراد دیگرکه به نتایج کارخودعلاقمند هستند حاصل میشود.تعیین شاخصها کار تدوین هدفها را تسهیل نموده و به مدیر امکان می‌دهد هدفهای صحیحی را انتخاب نماید، البته در مورد بعضی از زمینه‌های اقدامات و نتایج موردانتظار خصوصاً آنهایی که بصورت پروژه و طرح می‌باشند، هدفها آنقدر واضح می‌باشند که شاید نیازی به صرف وقت برای تعیین شاخص نباشد.
۲-۹-۵- نمونه‌هایی از شاخص ها
فهرست‌ زیر شامل تعدادی از شاخصهایی است که مربوط به زمینه‌های اقدامات و نتایج مورد انتظار مدیران بخش دولتی است.این نمونه‌هابعنوان مثال و برای تحرک فکری شما طرح شده‌اند و مسلماً شاخصهای بسیار دیگری وجود دارندکه ممکن است به کار شما نزدیکتر و مرتبط‌تر باشند.
اقدام و نتیجه مورد انتظار: تولید.
شاخص ها: بازده در ساعت، بازده هر فرد، زمان انجام برنامه، دیرکرد، تعداد مشکلات حل شده.
اقدام و نتیجه‌ مورد انتظار: برنامه‌ریزی عملیاتی.
شاخص ها: حجم کار، جریان کار، تعیین منابع، نقاط کنترل.
اقدام و نتیجه مورد انتظار: روحیه‌ی کارکنان.
شاخص ها: انتقال کارکنان، غیبت، تعداد شکایات، اظهار نظرها، همکاری داوطلبانه کارکنان.
۲-۹-۶- چگونگی تعیین و مشخص نمودن شاخص ها
کارخود را با یک اقدام و نتیجه مورد انتظارکه درآن نتیجه کاملاً واضح و روشن نیست شروع کنید. به تنهایی یا با همکاری سایر افراد و با استفاده از روش تحرک مغزی در مورد انتخاب شاخصهای احتمالی بدون در نظرگرفتن صحت ودرستی آنهابحث وتبادل و فهرستی ازآنها تهیه کنید. فهرست به دست آمده را مرور کرده و آنرا با رهنمودهایی که ذکر شد مقایسه کنید و شاخصهایی را که به نظر شما در مشخص کردن نتایج مورد انتظار مؤثرند، انتخاب نمایید. بعضی از اقدامات و نتایج مورد انتظار ممکن است بیش از یک شاخص داشته باشند و نتیجتاً بیشتر از یک هدف خواهند داشت، در حالی که ممکن است برای اغلب اقدامات و نتایج مورد انتظار یک شاخص و یک هدف تعیین شود. (موریسی،۱۳۶۸)
بخش ششم : هدف گذاری
۲-۱۰- مقدمه
تیین اهداف یکی از اساسی ترین مراحل در فرایند ” مدیریت بر مبنای هدف و نتیجه” می باشد،در صورت لزوم می توان این مرحله را بطور جداگانه از سایر مراحل انجام داد.تعیین هدف در مورد برنامه ریزی پروژه های خاص،جلسات،امور تجاری ،امور شخصی و یا هر برنامه دیگری که در آن تاکییپد بر حصول نتایج باشد،مورد استفاده فراوان دارد. فعاتیتهایی که بدون هدف انجام می گیرند بی ارزش و یا حداقل بی فایده خواهند بود.
قبل از شروع هر عملیاتی باید هدف وجود داشته باشد، این هدف می‌تواند کاری، شخصی یا گروهی باشد. هر هدف، نقطه‌ای است که شما یا گروهتان باید به آن برسید، گفتنی است که تنها درصورت تحقق هدف است که میتوان ادعا کرد درکار موفقیت حاصل شده است. هر سازمانی نیاز به یک بیانیه روشن از هدفهای خود داردتا بتواند آن را مبنای همه برنامه‌های خود قراردهد و میزان کارایی تصمیمات اتخاذ شده را بر اساس آن اندازه‌گیری کند. انجام برنامه بدون رعایت اهداف سازمانی موجب پراکنده کاری می‌شود. بنابراین تعیین هدفی که واقعاً توانایی برانگیختن انسان را داشته باشد، چندان ساده نیست، اما این سخن به این معنا نیست که نتوان هدفی راطراحی کردکه خاصیت انگیزشی داشته باشد،وجود یک هدف آنقدر با اهمیت میباشدکه لازم است در کار سازمانی به هدف‌گذاری اهمیت زیادی داده شود. (رویلارد، ۱۳۷۵، ص۲)
۲-۱۱- تعریف هدف
هدف، یک خواسته است که شما در جهت دستیابی به آن کوشش خاصی می‌کنید در این مفهوم «خواسته» نتیجه دقیق وملموسی است که شما آمادگی دارید برای رسیدن به آن کوشش کنید. میزان کوشش، همیشه به نوع هدف بستگی دارد.یعنی اینکه شما بایدتشخیص دهیدکه بین هزینه وسود چه رابطه‌ای وجود دارد. هدف عبارت است ازبیان نتایج مورد انتظار که شامل کار مشخص و قابل اندازه‌گیری در یک محدوده زمانی خاص و با هزینه‌ای معین می‌باشد. در تعیین هدف به عوامل زیر باید توجه داشت:
نتیجه مورد انتظار و قابل اندازه‌گیری
چگونگی انجام کار
محدوده زمانی‌ای که کار باید در آن صورت گیرد.
حداکثر هزینه بر حسب واحد پول یا کار یا هر دو عامل
برای تعیین هدف انجام دو نوع تجزیه و تحلیل لازم به نظر می‌رسد:
الف) تجزیه و تحلیل تولید کالا یا خدمات
ب) تجزیه و تحلیل توسعه و بهبود
برای انجام تجزیه و تحلیل فوق از سه راه اجرایی می‌توانیم استفاده کنیم:
بازده کارهای عادی:بازده کارهای عادی واحدرادرنظر میگیریم که بصورت چه نوع محصول یا خدماتی عرضه میگردد. آنگاه معیارهای اندازه‌گیری بازده را تعیین میکنیم
تابراساس آن تعداد واحد از کالا یا خدمات را در زمان پیش‌بینی شده معین نماییم، سپس بر پایه این اطلاعات هدف تعیین می‌شود.
بهبود بازده کارهای عادی: بهبود بازده کارهای عادی، ابتدا نوع محصول یا خدمات تولیدی واحد معین میشود.آنگاه زمینه‌هایی که درآنها بهبود وتوسعه لازم است یا ما علاقمند به بهبود و توسعه آنها هستیم،مشخص گردد.بعد باید ببینیم این توسعه وبهبود تاچه میزان در زمان پیش‌بینی شده قابل تحقق است. بر اساس این اطلاعات می‌توان اهداف را تدوین کرد.

ه ذینفعان استقرار نظام پیشنهادات به شمار می‌روند. در سازمانهایی که نظام فوق را اجرا کرده اند دستاوردهای خوبی داشته‌اند که در زیر به چند نمونه آن اشاره می‌شود:

• اشاعه فرهنگ همکاری داوطلبانه و خود جوش

• بهبود روحیه و انگیزه کارکنان

• افزایش میزان خلاقیت، نوآوری و ابتکار

• تقویت مسئولیت پذیری و تعلق سازمانی

• بهبود بهره وری، کیفیت و ارائه بهتر خدمات پس از فروش

• کاهش مقاومت در مقابل تغییر

• افزایش توانمندسازی مدیران و کارکنان

• افزایش پویای و انعطاف‌پذیری

• گردش بهتر اطلاعات و اطلاع رسانی

• افزایش درآمدها و کاهش هزینه‌ها

• افزایش میزان وقت، سرعت و صحت

در بعضی از شرکتها و سازمانها هدف از استقرار نظام پیشنهادات را افزایش درآمد و کاهش هزینه‌ها می‌دانند در حالی که هدف اصلی باید ایجاد انگیزه، رضایت شغلی و ایجاد زمینه‌های مناسب برای تعامل گروهی در محیط غیر رسمی باشد که به دنبال خود ممکن است افزایش درآمد و کاهش هزینه ها را هم داشته باشد. فرصتهایی که خلاقیت و نوآوری از طریق سیستم پیشنهادات ایجاد می‌کند باعث نشاط کارکنان در کار شده و روحیه کارکنان را بهبود می بخشد. رشد و پیشرفت هر شرکت و سازمانی را وجود نیروهای با انگیزه، خلاق و نوآور رقم می‌زنند. (به خلاقیت کاربردی به جای اطاعت کورکورانه پاداش دهید)
۲-۲۳-۱۴- ارکان تشکیلاتی و اجرایی نظام پیشنهادات
ارکان تشکیلاتی و اجرایی نظام پیشنهادات عبارت است از: پیشنهاددهندگان، شورای عالی نظام مشارکت، کمیته‌های نظام پیشنهادات،دبیرخانه نظام پیشنهادات گروه های کارشناسی.
شورای عالی نظام پیشنهادات؛ به منظور اجرای دقیق و صحیح مجموعه برنامه‌های نظام مدیریت مشارکتی تشکیل می‌شود. وظایفی مانند، بررسی و تصویب پیشنهادهای رسیده از کمیته‌ها و تعیین مجری ذیربط، تصویب وتخصیص بودجه، رسیدگی به شکایات پیشنهاددهندگان، نظارت بر تشکیل کمیته‌های نظام پیشنهادات و گروههای کارشناسی وتعیین حدود اختیارات و وظایف آنان،ارزیابی و برآورد میزان صرفه‌جویی اقتصادی ویاسایرمنافع و تعیین و تصویب پاداش، برعهده این شورا است.
کمیته‌های نظام پیشنهادات؛ این کمیته‌ها به منظور بررسی اولیه پیشنهادات، تشکیل می‌شوند. اعضای آنها از مدیران عالی رتبه یانمایندگان آنان میباشد.وظایف این کمیته‌هاعبارتنداز : دریافت پیشنهادات از طریق دبیرخانه و انجام کارهای کارشناسی در خصوصی تصویب یا رد آنها، بررسی و معرفی بهترین پیشنهاد دهندگان، بهترین کارشناسان، بهترین مجریان و پیشنهاد جوایز ویژه آنان به شورای عالی، تصمیمات کمیته در مواردیکه از طرف شورای عالی به آنان تفویض اختیار گردیده، نهایی و لازم ‌لاجراست و حدود اختیارات را شورای عالی مشخص می‌کنند.
دبیرخانه نظام پیشنهادات؛ شورای عالی دارای یک دفتر به نام دبیرخانه خواهد بود. دبیرخانه زیر نظر مستقیم شورای عالی وتوسط دبیر آن اداره میگردد، وظایفی مانند،دریافت پیشنهادات وارجاع آن به کمیته، راهنمایی پیشنهاددهندگان در جهت اصلاح و تکمیل گزارشات آنان، انجام امور مربوط به کنترل برنامه، هماهنگی و پیگیری و نظارت بر حسن اجرای طرحهای قبول شده، تهیه و تنظیم فرم‌ها، دفاتر، منابع آماری و اطلاعاتی مورد استفاده، گزارش عملکرد ماهیانه نظام پیشنهادات و ثبت و حفظ سوابق پیشنهاددهندگان، به عهده دبیرخانه است.

اما در این تعریف هنوز روی زنده بودن میکروارگانیسم تاکید می‌شود. از سوی دیگر اگرچه دز یا مصرف معینی در این تعریف قید نشده است، اما حداقل مصرف CFU 109 در روز توصیه می‌شود (خسروی دارانی،۱۳۸۷ص۱۷).
۲-۱-۵-۳-خصوصیات پروبیوتیک
بیش از بیست ویژگی مختلف برای انتخاب سویه های پروبیوتیکی در نظر گرفته شده است ولی بر طبق یک توافق عمومی معیارهای اصلی جهت انتخاب آن‌ها برای مصارف غذایی شامل حفظ کارائی در شرایط محیطی گوناگون، قابلیت تولید در مقیاس صنعتی، ثبات خصوصیات و بقاء طی دوره انبارداری، قابلیت زنده ماندن در روده و مقاومت تولید در برابر اسید معده و صفرا، اعمال اثرات سودمند بر میزبان، داشتن منشاء انسانی، عدم بیماریزایی، سهولت و سرعت تکثیر در شرایط آزمایشگاه و درون بدن موجود زنده، مقاومت در برابر آنتی بیوتیک‌های متداول، عدم انتقال مواد ژنیتیکی به ریزسازواره‌های بیماریزا (‌مثل فاکتورهای مقاومتی)، توانایی چسبیدن به دیواره روده، تولید مواد ضد میکروبی و اثر پادزیستی در برابر میکروب‌های بیماریزا است. بقاء سویه‌های پروبیوتیکی طی عبور از دستگاه گوارش همواره مورد توجه محققین قرار گرفته است (خسروی دارانی و کوشکی ص ۱۷).
۲-۱-۵-۴-مهمترین تولیدات پروبیوتیک‌ها
به طور کلی مواد مترشحه از پروبیوتیک‌ها عبارتند از اسیدهای چرب آزاد کوتاه زنجیره( ضروری برای سلول های دیواره روده و اسیدی کردن روده) ویتامین های گروه ب، کوفاکتورهای ضروری، پیش سازهای هورمونی، مواد بازدارنده رشد مانند اسیدهای آلی، آب اکسیژنه و باکتریوسیون ها. البته عواملی نیز وجود دارند که باعث از بین رفتن اثر پروبیوتیک‌ها می‌شوند مانند تغذیه ناسالم (‌رژیم‌های درمانی و اصلاح هضم)، هضم ناقص مواد غذایی مختلف، مصرف آنتی بیوتیک‌ها و سایر داروها (استروئیدها ) و کلرزنی آب و اضطراب. (خسروی دارانی و کوشکی ص ۱۷)
۲-۲- بررسی پیشینه تحقیق
۲-۲-۱- شیر تخمیری
شیرهای تخمیری پروبیوتیک که از مهمترین غذاهای عملگر محسوب می‌شوند، تا چندی پیش در صنایع شیر و فرآورده‌های آن در ایران، جایگاهی نداشته و در بین اکثر مردم کشورمان ناشناخته بودند. در سال‌های اخیر، تحقیقات متنوعی توسط محققین ایرانی در مورد فرآورده‌های شیر تخمیری پروبیوتیک شامل دوغ، ماست، بستنی،پنیر سفید سنتی ایرانی، کفیر و فرآورده‌های دیگر صورت گرفته است که فقط تولید کفیر توسط کارخانه شیر پاستوریزه پگاه خراسان در سال ۱۳۸۵به صورت صنعتی در آمده است (طاهری و همکاران، ۱۳۸۵آ؛ ۱۳۸۵ب؛ ۱۳۸۵ج؛ ۱۳۸۵د؛ ۲۰۰۶؛ ۲۰۰۷،روحی و همکاران، ۱۳۸۴، نظامی ۱۳۸۶).
طاهری و همکاران (۱۳۸۵آ، ۱۳۸۵ب، ۱۳۸۵ج) امکان تولید و نگهداری یک فرآورده شیر تخمیری پروبیوتیک را برای اولین بار در ایران بررسی کرده و عطر و طعم فرآورده را مورد ارزیابی قرار دادند. هدف از این تحقیق دستیابی به تکنولوژی و دانش فنی تولید و نگهداری نوعی نوشیدنی تخمیری پروبیوتیک بود تا علاوه بر داشتن باکتری‌های پروبیوتیک (لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس) در حد قابل قبول، آرومای مورد پذیرشی ایجاد کند. در ادامه این محققان به ارزیابی محیط های کشت مختلف جهت رشد و شمارش باکتری پروبیوتیکی لاکتوباسیلوس در فرآورده‌های شیری نیز پرداختند. طاهری و همکاران در راستای پژوهش یاد شده کارائی پنچ محیط کشت مختلف در چهار شرایط گرمخانه گذاری متفاوت را برای دستیابی به بهترین شمارش باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس مورد قرار دادند ( طاهری و همکاران، ۱۳۸۴، ۱۳۸۵ج؛ ۲۰۰۶).
۲-۲-۲- پروبیوتیک‌ها
۲-۲-۲-۱- اثرات درمانی و پیشگیری کننده پروبیوتیک‌ها
۱- خاصیت ضد میکروبی
باکتری‌های پروبیوتیک مثل بیفدوباکتر و لاکتوباسیلوس دارای خواص ضدمیکروبی می باشند. لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم بیفیدوم خاصیت جلوگیری از بسیاری بیماری های حاصل از میکروب های بیماریزا در غذا را از خودش نشان داده اند و این موضوع کاملاً به اثبات رسید است.(رابینسون،۱۹۹۱)
۲-کاهش عدم تحمل لاکتوز
ناتوانی در هضم لاکتوز توسط افراد به سبب کمبود یا عدم حضور آنزیم-Bگالاکتوزیداز در سامانه گوارش آن‌ها می‌باشد که این مسئله سبب به جود آمدن درد شکمی با شدت های گوناگون در افراد مختلف می‌شود. بعضی از باکتری‌های لاکتیک اسید و باکتری‌های پروبیوتیک مثل لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم بیفیدوم این آنزیم را تولید می‌کنند. این آنزیم سبب هیدرولیز لاکتوز (قند شیر) شده و در نتیجه قدرت تحمل فرآورده‌های شیری را برای افراد فاقد این آنزیم بیشتر می‌کنند.(خسروی دارانی و کوشکی ص ۳۶)
۳-کاهش سطح کلسترول سرم خون
مصرف شیر تخمیر شده سبب کاهش کلسترول سرم می‌شود. برای افراد دارای کلسترول بالا، کاهش مشهود سطح کلسترول پلاسما سبب پائین آمدن بسیار زیاد ریسک حملات قلبی می‌شود. مکان اصلی برای سوخت و ساز کلسترول کبد می‌باشد، ولی مقدار قابل ملاحظه ای نیز در روده متابولیزه می‌شود. گونه‌های خاصی از لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بعضی گونه‌های بیفیدوباکتر توانایی کاهش مقدار کلسترول را در طول روده دارند. کلسترول با نمک‌های دکانژوگه شده صفراوی به دلیل کاهش pH (‌ناشی از تولید اسید لاکتیک توسط باکتری‌های لاکتیکی ) رسوب می‌کند (لیم وهمکاران ،۲۰۰۴)[۱۳].
۴- فعالیت ضد جهشی
ارتباط معکوس بین شیوع سرطان و مصرف فرآورده‌های شیری تخمیری ثابت شده است ومطالعات آزمایشگاهی فعالیت
ضد جهشی شیر تخمیر شده را در برابر طیف وسیعی از مواد جهش زا از قبیل ۴-نیترو-ان- اکساید و ۲-نیتروفلورسانس و بنزوپیرن ثابت می‌کند(شاه ولانکاپوترا،۱۹۹۷)[۱۴].
۵- فعالیت ضد سرطانی
باکتری‌های اسید لاکتیک و فرآورده‌های تخمیر شده ای که آن‌ها ساخته شوند فعالیت ضد سرطانی بالقوه ای دارند. باسیلوس لانگوم و باسیلوس اینفتیس از عوامل موثر ضد تومور هستند. این پدیده ممکن است ناشی از عملکرد آنزیم‌های باکتری، فعالیت سیستم ایمنی میزبان و کاهش pH روده باشد (گورباخ و همکاران،۱۹۸۷)[۱۵].