کمی

گذشته نگر

بله

طبقه‌بندی که در جدول فوق نشان داده‌‌ شده، توسط رودف و للیارت(۲۰۰۲) ارائه شده است و به بررسی روش‌‌‌‌های موجود شناسایی و سنجش کمی و کیفی سرمایه فکری از سه بعد کمی یا کیفی بودن روش سنجش، رویکرد به آینده یا گذشته و نیز سهولت قابلیت استفاده از روش در موارد دیگر پرداخته است.

۲-۱۲- پیشینه تحقیق

۲-۱۲-۱- مطالعات داخلی

پور کاظمی ۱۳۸۵در مقاله خود با عنوان درجه بندی شعب بانک به چگونگی درجه بندی علمی بانک پرداخت. از آنجا که برای هر رتبه بندی به سه عامل اساسی؛ روش رتبه بندی، شاخصهای رتبه بندی و ضرایب یا وزن شاخصها نیاز است. در این مقاله، ابتدا به روشهای رتبه بندی پرداخته شد و از میان آنها سه روش تاکسونومی، روش مؤلفه های اصلی و ترکیب این دو روش ارائه شد. سپس ۲۴ شاخص در زمینه های مختلف تعریف شد.آنگاه ضرایب این شاخصها، به دو روش تعیین شدند. در این درجه بندیها، شاخصهای انتخابی مستقل از هم نبوده و دارای هم خطی هستند. در رتبه بندی، این هم خطی نیز لحاظ شد. سپس با سه روش، شاخصها و بر طرف کردن هم خطی آنها، کلیه شعب بانک تجارت رتبه بندی شدند؛ آنگاه با توجه به سیاستهای مورد نظر بانک و روشهای آماری، تمامی شعب، به دسته های ممتاز، یک، دو ، سه ، چهار و پنج دسته بندی شدند.
ایران زاده و برقی (۱۳۸۸) در پژوهشی با عنوان رتبه بندی و ارزیابی عملکرد بانکهای کشور با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی، به رتبه بندی و ارزیابی عملکرد شعب بانک صنعت و معدن از نقطه نظر شاخص های منابع انسانی در سال ۱۳۸۶ پرداخت. برای این منظور پس از رتبه بندی شعب بانک با استفاده از روش نا پارامتری تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی، برای تعیین و تأیید اعتبار مدل مذکور، نتایج حاصل از رتبه بندی مدل مذکور را با مدل تاکسونومی مقایسه کرد،در این تحقیق شعب مرکزی بانک صنعت و معدن سراسر کشور، واحد های تصمیم گیرنده ی مورد مطالعه بوده اند. و شاخص های انگیزش کارکنان، احساس مسئولیت، خلاقیت و نوآوری، روابط با دیگران، عملکرد فرد در سازمان، کیفیت انجام کار، مهارت و توانایی، نظم و انضباط به عنوان شاخصهای خروجی، و شاخصهای تعداد پرسنل،ساعات آموزش، هزینه آموزش و تحقیقات به عنوان شاخصهای ورودی در نظر گرفته شد و بدین نتیجه دست یافت که همبستگی بین دو مدل به عنوان شاخصی بر ارزیابی عملکرد خیلی به عدد یک نزدیک است و این به این معنی است که رتبه بندی شعب بانک با تکنیک تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی از دقت بالایی برخوردار است.
مؤتمنی و جوادزاده و تیزفهم (۱۳۸۹) در مقاله خود با عنوان ارزیابی عملکرد راهبردی بانک ها، به ارائه روش تصمیم گیری چند معیاره فازی برای ارزیابی عملکرد بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری پرداختند. در این تحقیق با استفاده از نظر خبرگان و مطالعات کتابخانه ای معیارهای ارزیابی عملکرد بانک ها در دو سطح معیارها مالی و غیرمالی برای سه بانک احصاء شد، سپس با استفاده از روشAHP فازی معیارها وزن دهی و در نهایت بانکها با استفاده از تکنیک تاپسیس رتبه بندی شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، عملکرد غیرمالی نسبت به عملکرد مالی از اهمیت بالاتری برخوردار است. در ارزیابی عملکرد مالی، معیار سهم منابع از نظر اهمیت، رتبه اول و معیارهای سودآوری و بازده دارایی ها در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در ارزیابی عملکرد غیرمالی، معیار قیمت گذاری از نظر اهمیت در رتبه اول و معیارهای کیفیت خدمات و بانکداری الکترونیک در رتبه های بعدی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که به صرف داشتن عملکرد مالی خوب نمی توان انتظار داشت که در کل، عملکرد بانک بهبود یابد. حال آنکه در کشور عمدتاً ارزیابی عملکرد بر اساس معیارهای مالی صورت گرفته و به معیارهای غیرمالی کمتر توجه شده است.
علی اصغر انوار رستمی (۱۳۸۴) در تحقیق خود با عنوان “سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه میان سرمایه فکری و ارزش بازار سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” براساس داده های ۷ ساله شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای ۷۶ تا ۸۲ پنج روش پیشنهادی در محاسبه سرمایه فکری را مورد آزمون قرارداده است . نتایج آزمونهای آماری بیانگر آنست که در سطح اطمینان ۹۵% روشهای پیشنهادی چهارم و پنجم (با ضریب همبستگی بالای ۹۷% ) همبستگی بالا و معناداری را با ارزش بازاری سهام شرکتها و صنایع بورس اوراق بهادار تهران نشان داده اند و باتوجه به مقدار ضرایب تعیین بالاتر نسبت به سه روش اول ، دوم و سوم از توان تبین بهتری برخوردارند .
مدهوشی و اصغری نژاد امیری(۱۳۸۸) به بررسی “سنجش سرمایه ی فکری و بررسی رابطه آن با بازده مالی” پرداخته است.در این تحقیق کاربردی ابتدا براساس روش پولیک ارزش سرمایه های فکری شرکتهای سرمایه گذاری برای دوره زمانی ۶ ساله سپس در مرحله بعد ارتباط بین ارزش سرمایه فکری و بازده مالی شرکتهای سرمایه گذاری فعال در بورس اوراق بهادار تهران مورد ارزیابی قرار گرفت .یافته ها حاکی از رابطه مثبت معنی دار بین سرمایه فکری وبازده مالی سرمایه فکری وبازده مالی آتی نرخ رشد سرمایه فکری ونرخ رشد بازده مالی اتی شرکتهای سرمایه گذاری در بورس تهران می باشد.
شهریاری[۶۹] (۲۰۰۵) در پژوهشدیگری به این نتیجه رسید که ارتباط معنی داری میان سرمایه مشتری و سرمایه ساختاری وجود دارد. و بر این اساس ارتباط معنی داری میان سرمایه مشتری و عملکرد سازمانی وجود دارد و همین طور میان سرمایه ساختاری و عملکرد سازمانی رابطه معنیداری وجود دارد (شهریاری،۳۱،۲۰۰۵)
انوری رستمی و همکاران (۱۳۸۲)
انوری رستمی و رستمی در این مقاله ضمن تعریف سرمایه فکری و تبین اجزاء تشکیل دهنده آن در شرکت ها، مدل ها و روش های مختلف اندازه گیری و سرمایه های فکری نیز مورد نقد و بررسی و ارزیابی مقایسه ای و تطبیق قرار گرفته اند. بنا به اهمیت تعیین ارزش سرمایه های فکری ،در انتهای مقاله ، مدل ها و روشهای ارزش گذاری کمی متعدد و ساده ای پیشنهاد گردیده است . مدلهای پیشنهادی به دلیل بهره گیری از داده ها و فرایندهای ساده ، از قابلیت کاربرد و سهولت محاسباتی فراوانی برخوردار می باشند و در بخش پایانی مقاله خود این چنین نتیجه گرفته است که ،موفقیت روز افزون و بهره وری فزاینده اقتصادی – تجاری شرکتهای نوین مرهون توجه و محوریت بخشیدن به دانش در آنها می باشد.
در تعریف سرمایه فکری می توان گفت به آن بخشی از سرمایه ها و داراییهای شرکت که مبتنی بر دانش است، سرمایه فکری اطلاق می شود. سرمایه فکری هم می تواند شامل دانش و هم نتیجه نهایی فرایند انتقال آن بشمار آید. با شناخت ماهیت ، اجزاء ، مدل ها و روش های سنجش ، اندازه گیری و ارزش گذاری سرمایه های فکری ، امکان طرح ریزی و بهینه سازی و کنترل و نظارت مستمر بر آن شرکت مهیا خواهد شد . با طرح مفهوم ارزش سرمایه فکری شاید بتوان چنین ادعا نمود که بخش عظیمی از تفاوت ارزش بازاری و ارزش دفتری شرکتها ، با ارزش سرمایه فکری آنها تبیین خواهد شد. شرکتها یی با دارایی های ملموس کم ولی در عین حال برخوردار از ارزش دفتری بالا را می توان با سرمایه فکری موجود در آنها با سهولت بیشتری تبیین نمود. پارامتر ها و متغیرهای بکار رفته در مدلها و روشهای پیشنهادی به شرح زیر می باشد:
(Rc) : درآمد شرکت
(R1) : درآمد شرکتهای موجود در صنعت مشابه با شرکت
(WACC) : متوسط هزینه های تامین مالی شرکت
(Icµ) : متوسط درامد شرکت طی دوره زمانی T
(IIµ) : متوسط درآمدهای شرکت های صنعت طی دوره زمانی T
(WCCTµ) : متوسط هزینه های تامین مالی شرکت طی دوره زمانی T
(IC) : ارزش سرمایه های فکری شرکت
(µc) : متوسط بازده صنعت طی دوره زمانی T
(µI) : متوسط بازده صنعت طی دوره زمانی T
(TA) : متوسط ارزش کل دارایی های شرکت طی دوره زمانی T
(φ) : مازاد متوسط بازده شرکت نسبت به متوسط صنعت طی دوره زمانی T
(α) : مازاد متوسط درآمد شرکت نسبت به درامد صنعت طی دوره زمانی T
(π) : مازاد متوسط بازده تعدیل شده شرکت نسبت به متوسط بازده تعدیل شده صنعت طی دوره زمانی T
Inft: نرخ تورم دوره t ام
: Infµمتوسط نرخ تورم در دوره زمانی T
: RCtA بازده تعدیل شده شرکت در دوره tام بر حسب نرخ تورم (RCtA= Rct/1+I nft)
: RItA بازده تعدیل شده صنعت در دوره tام برحسب نرخ تورم(RItA= Rit/1+I nft)
:µCA متوسط بازده تعدیل شده شرکت طی دوره زمانی T
: µIA متوسط بازده تعدیل شده صنعت طی دوره زمانی T
:BVt ارزش دفتری شرکت در دوره tام
:MVt ارزش بازار شرکت در دوره tام
:BVµ متوسط ارزش دفتری شرکت در دوره زمانی T
:MVµ متوسط ارزش بازار شرکت در دوره زمانی T